Δεν ακούστηκε τελικώς καμία δυνατή πολιτική «κανονιά» στη σκηνή της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ την περασμένη Δευτέρα. Αν, πάντως, ο στόχος Αθήνας και Αγκυρας και των ξένων «μεσολαβητών» (Αμερικανών, πρώτιστα) ήταν να διασφαλιστεί ένα «ήσυχο καλοκαίρι» ελληνοτουρκικών σχέσεων, αυτό φαίνεται να επιτεύχθηκε στη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν, τουλάχιστον στο πεδίο της δημόσιας ρητορικής των δύο ηγετών. Από εκεί και πέρα, η ελληνική διπλωματία έχει ενώπιόν της:
  1. τη μελέτη και την «ερμηνεία» των θέσεων του Ερντογάν και
  2. τη διαμόρφωση νέων συσχετισμών στη γεωπολιτική περιοχή της.
Στο υπουργείο Εξωτερικών, οι αρμόδιες υπηρεσίες προσπερνούν το θετικό πολιτικό σλόγκαν «έσπασε ο πάγος» μεταξύ των δύο ηγετών, εκτιμούν τη «θετική ατζέντα» των 25 σημείων οικονομικής συνεργασίας των δύο χωρών, αλλά θέτουν και κρίσιμα ερωτήματα στη βάση των όσων δηλώθηκαν από την τουρκική πλευρά στις Βρυξέλλες:

  • Πώς εννοεί ο Ερντογάν τον «απευθείας διάλογο» μεταξύ των δύο μερών; Τον θέλει «άνευ όρων και προϋποθέσεων», όπως συνεχώς το αναφέρει η Αγκυρα;
  • Για «ζητήματα» που προκύπτουν στο Αιγαίο ή σε άλλες περιοχές, ο Ερντογάν πρότεινε στον κ. Κυρ. Μητσοτάκη «να μην εμπλέκουμε τρίτα πρόσωκατεχόμενα εδάφη με δύο νέες βάσεις drones και στις 20 του μήνα θα μεταβεί στη νήσο ο Ερντογάν για «έκτακτες» ανακοινώσεις. Είναι όσο ποτέ ξεκάθαρο ότι η Τουρκία μετατρέπει τη Βόρεια Κύπρο σε ισχυρή στρατιωτική βάση της στην Αν. Μεσόγειο, ανεξάρτητα από το τι νομίζει ο ΟΗΕ. Επίσης, η Γερμανία, με πρόθεση για ισχυρή «παρουσία» στην Ανατολική Μεσόγειο (πάντοτε ενθυμούμενη τη στρατιωτική συντριβή της στη Μέση Ανατολή στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), συγκαλεί δεύτερη Διάσκεψη στο Βερολίνο για τη Λιβύη. Πάλι με συμμετοχή της Τουρκίας και αποκλεισμό της Ελλάδας, αγνοώντας ξεκάθαρα την «εξαιρετικά δυσαρεστημένη» (με διάβημα Ν. Δένδια) Αθήνα από τη γερμανική στάση. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προβληματίζεται έντονα από το γεγονός ότι η Γερμανία, συνεργαζόμενη ανοικτά με τον Ερντογάν, ευθέως επιχειρεί να ακυρώσει την Ελλάδα ως ευρωπαϊκή χώρα στην υπόθεση της Λιβύης και πα ή τρίτες χώρες». Τι ακριβώς εννοεί; Σίγουρα δεν θέλει «τρίτους», όπως οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Αίγυπτος, στις «άλλες περιοχές». Αλλά περιλαμβάνει και ως «τρίτους» την Ευρωπαϊκή Ενωση; Ο ίδιος πώς δέχεται τις «διαμεσολαβήσεις» της «τρίτης χώρας» Γερμανίας;
Ας σημειωθεί ότι η Αθήνα θεωρεί θετικό στοιχείο τη δεύτερη παράγραφο του κειμένου των Συμπερασμάτων του ΝΑΤΟ, που αναφέρει: «Δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε τις διαβουλεύσεις όταν απειλείται η ασφάλεια και η σταθερότητα ενός συμμάχου…». Το ερώτημα της κυβέρνησης είναι αν αυτό (θα) περιλαμβάνει και την περίπτωση απειλής συμμάχου από σύμμαχο στο ΝΑΤΟ.

Η ελληνική πλευρά εκτιμά, πάντως, ότι, και μόνο ένα «ήσυχο καλοκαίρι», της δίνει δυνατότητα και χρόνο να κινηθεί και για μία ενίσχυση της πολιτικής «πανοπλίας» της έναντι της Τουρκίας εντός της Ε.Ε., αλλά και για την ενίσχυση των συμμαχιών της στην Ανατολική Μεσόγειο και με τις χώρες του Κόλπου. Εκεί όλα εξελίσσονται και με την εκτός Ε.Ε. Βρετανία, «ελεύθερο παίκτη» πλέον και καλή στρατηγική φίλη της Τουρκίας «απέναντι» στη Γαλλία.

Οι νέοι συσχετισμοί που επιχειρούνται

Η Αθήνα κινείται διπλωματικά σε μια περιοχή όπου αναπτύσσεται μια δυναμική νέων συσχετισμών στην Ανατολική Μεσόγειο. Μεταβολές αναμένονται ή ήδη επικρέμανται. Κατ’ αρχάς, στην Κύπρο η Τουρκία ανοικτά ενισχύει τη στρατιωτική «εγκατάσταση» στα κατεχόμενα εδάφη με δύο νέες βάσεις drones και στις 20 του μήνα θα μεταβεί στη νήσο ο Ερντογάν για «έκτακτες» ανακοινώσεις. Είναι όσο ποτέ ξεκάθαρο ότι η Τουρκία μετατρέπει τη Βόρεια Κύπρο σε ισχυρή στρατιωτική βάση της στην Αν. Μεσόγειο, ανεξάρτητα από το τι νομίζει ο ΟΗΕ.

Επίσης, η Γερμανία, με πρόθεση για ισχυρή «παρουσία» στην Ανατολική Μεσόγειο (πάντοτε ενθυμούμενη τη στρατιωτική συντριβή της στη Μέση Ανατολή στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), συγκαλεί δεύτερη Διάσκεψη στο Βερολίνο για τη Λιβύη. Πάλι με συμμετοχή της Τουρκίας και αποκλεισμό της Ελλάδας, αγνοώντας ξεκάθαρα την «εξαιρετικά δυσαρεστημένη» (με διάβημα Ν. Δένδια) Αθήνα από τη γερμανική στάση. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προβληματίζεται έντονα από το γεγονός ότι η Γερμανία, συνεργαζόμενη ανοικτά με τον Ερντογάν, ευθέως επιχειρεί να ακυρώσει την Ελλάδα ως ευρωπαϊκή χώρα στην υπόθεση της Λιβύης και γενικότερα στην Αν. Μεσόγειο.

Παραλλήλως, ανήσυχη η ελληνική διπλωματία σημειώνει ότι στις 11 Ιουνίου υπήρξε έκτακτη τριμερής συνάντηση των υπουργών Αμυνας της Τουρκίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας σε βρετανικό αεροπλανοφόρο, ανοικτά της Σικελίας. Την επόμενη ημέρα μετέβησαν στην Τρίπολη της Λιβύης οι Τούρκοι υπουργοί Εξωτερικών, Αμυνας και Εσωτερικών, καθώς και ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου, κ. Καλίν.
Κρίσιμα ερωτήματα στη βάση των όσων δηλώθηκαν από την τουρκική πλευρά στις Βρυξέλλες για «απευθείας διάλογο» και «τρίτες χώρες»


Στη φάση αυτή, η Αθήνα φαίνεται να «χάνει» την υπόθεση της Λιβύης και του τουρκολιβυκού μνημονίου ΑΟΖ, αν δεν αναπτύξει κάποια έντονη πρωτοβουλία εκεί όπου κινούνται εναντίον των ελληνικών συμφερόντων η Τουρκία, η Ιταλία, η Βρετανία και η Γερμανία και αν δεν κινηθεί δραστήρια στην Ευρωπαϊκή Ενωση, που έχει καταδικάσει το παράνομο μνημόνιο.

Σήμερα, η Αθήνα, με τις ΗΠΑ να τη διαβεβαιώνουν παρασκηνιακά ότι δεν πρόκειται να αποδεχθούν τουρκικά «τετελεσμένα» στη Λιβύη, ενισχύει τις σχέσεις της με το Ισραήλ, που δηλώνει ότι η συμμαχία με την Ελλάδα παραμένει ισχυρή, όπως και επί Νετανιάχου. Στενή και ισχυρή παραμένει η συμμαχία με την Αίγυπτο, όπου ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Ν. Δένδιας, είναι σε διαρκή επικοινωνία με την κυβέρνηση Σίσι, η οποία στη Λιβύη είναι αντίπαλος της Τουρκίας και υποστηρίζει τον στρατάρχη Χαφτάρ. Αθήνα και Κάιρο γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν σκοπεύει να «ξεκουνήσει» από τη Λιβύη με τα παρόντα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο.