Θλίψη! Πέθανε ο Βασίλης Τοκάκης
Έχασε τη μάχη με τον θάνατο ο γνωστός επικοινωνιολόγος
Την τελευταία του πνοή άφησε ο γνωστός επικοινωνιολόγος, Βασίλης Τοκάκης, έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.
Η είδηση του θανάτου του σκόρπισε θλίψη σε γνωστούς και φίλους αφού δεν έκρυψε ούτε στιγμή το σοβαρό πρόβλημα υγείας αλλά τον άνισο αγώνα που έδινε για να το ξεπεράσει.
Από την πρώτη στιγμή – με συμπαραστάτες την οικογένειά του – έκανε γνωστό το πρόβλημα υγείας, ενώ συχνά επικοινωνούσε νέα για την πορεία της υγείας του. Μάλιστα δεν δίστασε να γράψει και βιβλίο με τις σκέψεις και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλε, από την πρώτη μέρα που διαγνώστηκε με καρκίνο στον εγκέφαλο. Αξίζει να σημειωθεί πως το βιβλίο του, «Άνοιξη μυαλού», των εκδόσεων Key Books με το εξώφυλλο εικονογραφημένο από την κόρη του, τα έσοδα από τα συγγραφικά δικαιώματα δίνονται στον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με Καρκίνο «Ελπίδα».
Μέχρι και την τελευταία στιγμή συγκλόνιζε με τον τρόπο που αντιμετώπιζε την κατάστασή του, ενώ η ασθένεια δεν τον λύγισε ούτε μια φορά.
«Νιώθω πιο άτρωτος και πιο δυνατός από ποτέ. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ο τρόπος που πρέπει να αντιμετωπίζουμε πράγματα και δυσκολίες», δήλωσε σε συνέντευξη του στα Παραπολιτικά 90,1 με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του, μόλις πριν λίγους μήνες. «Δεν πρέπει να σταματάμε. Πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε όλα και να δίνουμε λύσεις και όχι να βλέπουμε εμπόδια».
Όπως χαρακτηριστικά είπε, μια Δευτέρα πρωί σηκώθηκε, και μια εβδομάδα μετά βρισκόταν στο χειρουργείο με καρκίνο στον εγκέφαλο. Ενώ σχετικά με το βιβλίο του, δήλωσε πως «το μήνυμα του βιβλίου είναι ότι ο καρκίνος είναι εδώ, υπάρχει ένας γύρω μας».
Ο Βασίλης Τοκάκης ήταν ένα από τα φωτεινά μυαλά της χώρας, ένας επιστήμονας με πλούσιο βιογραφικό. Γεννημένος το 1977, πατέρας δύο παιδιών, είναι διδάκτορας του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών και επιστημονικός συνεργάτης στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Πέρα από το πλούσιο ακαδημαϊκό του έργο, έχει εργαστεί στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα σε θέσεις ευθύνης στον χώρο της διαφήμισης και της επικοινωνίας.
Μέχρι που στις 12 Νοεμβρίου 2019, η λαμπρή αυτή πορεία απειλήθηκε να διακοπεί, όταν ο Βασίλης Τοκάκης διεγνώσθη με καρκίνο στον εγκέφαλο. Στις 18 Νοεμβρίου του 2019 χειρουργήθηκε για πρώτη φορά και από την επόμενη μέρα αποφάσισε να μοιραστεί δημόσια την εμπειρία της θεραπείας του, μέσα από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι αφηγήσεις του έχουν συναρπάσει και συγκινήσει χιλιάδες ανθρώπους, που μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του άντλησαν κουράγιο και πίστη για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της δικής τους ζωής.
To παρελθόν είναι παρελθόν. Αυτό που οφείλουμε να βλέπουμε είναι το μέλλον. Οσο κοινότοπο κι αν ακούγεται, αυτή είναι η πραγματικότητα. Το μέλλον είναι αυτό που καθορίζει τη ζωή μας σε κάθε περίπτωση. «Ο Κόμπι Μπράιαντ είχε τα πάντα και μέσα σε μια στιγμή δεν είχε τίποτα».
– Ανησυχείτε για το αύριο ή κάνετε όνειρα ότι όλα κάποτε στο μέλλον θα είναι καλύτερα;
Αν ανησυχούσα για κάτι αυτό θα ήταν για το παρόν. Μετά την περιπέτεια που βιώνω -ζώντας με τον καρκίνο- δεν είναι το μέλλον αυτό που καθορίζει τη ζωή μου. Νομίζω το παρόν θα πρέπει να καθορίζει τη ζωή όλων μας. Δεν ξέρουμε πραγματικά τι μπορεί να μας συμβεί. Οπως λέω και στο βιβλίο μου, ο Κόμπι Μπράιαντ είχε τα πάντα και μέσα σε μια στιγμή δεν είχε τίποτα. Είχε συγκλονιστεί και μόνο στη σκέψη αυτού του πράγματος.
– Πώς καταφέρνετε να ζείτε στο παρόν χωρίς να τρέχει αλλού ο λογισμός σας;
Οταν απαγκιστρώνομαι από το μέλλον.
– Έχετε νιώσει αληθινά ευτυχής;
Ναι, έχω νιώσει και νιώθω με την οικογένειά μου.
– Έχετε νιώσει βαθιά δυστυχής;
Οχι, βαθιά δυστυχής δεν έχω νιώσει. Αισθανόμουν ότι ήμουν βαθιά δυστυχισμένος για πράγματα που δεν είχαν αξία.
– Θυμάστε τις υποσχέσεις που δώσατε στον εαυτό σας στην εφηβεία;
Θυμάμαι αρκετές από αυτές. Eπειτα από το σοβαρό χειρουργείο στο οποίο υποβλήθηκε.
– Τις τηρήσατε;
Δεν υπάρχει κάποιος λόγος να τηρήσεις πράγματα που αποτελούν πλέον παρελθόν. «Εχω πάθη και θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι έχουμε πάθη. Θεωρώ πως είναι και το αλατοπίπερο της ζωής».
– Καταφέρνετε να χαίρεστε με τα απλά πράγματα της ζωής και ποια είναι αυτά για εσάς;
Πλέον αυτό θέλω να κάνω. Είναι απλή και εύκολη η ζωή μας και θα έπρεπε να είναι. Μιλάω ως άνθρωπος που βιώνει μια σημαντική ασθένεια.
– Έχετε πάθη; Αφήνεστε στα πάθη σας ή αντιστέκεστε;
Εχω πάθη και θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι έχουμε πάθη. Θεωρώ πως είναι και το αλατοπίπερο της ζωής. «Κάθε άνθρωπος που ζει κοντά σε ανθρώπους ή με τις αναμνήσεις του, αισθάνεται εξαρτημένος από όσα τον περιβάλλουν».
– Τελικά ο έρωτας είναι δύναμη δημιουργίας ή μια φενάκη;
Ο έρωτας είναι μόνο δύναμη δημιουργίας.
– Ο κόπος που έχετε αφιερώσει στη δουλειά σας, άξιζε τελικά;
Η εργασία αν είναι δουλεία δεν άξιζε τον κόπο. Αν ήταν δουλειά, άξιζε τον κόπο. Νομίζω πως έχει ζήσει και το ένα και το άλλο.
– Έχετε βρει έναν μηχανισμό για να θυμάστε ότι όλα είναι περαστικά, και τα καλά και τα κακά;
Πλέον ζω κάθε στιγμή που περνάει. Άρα, μόνο αυτό κάνω: θυμάμαι πως όλα είναι περαστικά. Διαφορετικά δεν θα μπορούσα να σταθώ και ένα μεγάλο τσουνάμι θα με έπνιγε.
– Νιώθετε εξαρτημένος από τα αντικείμενα που σας περιβάλλουν;
Κάθε άνθρωπος νιώθει εξαρτημένος από αντικείμενα. Κάθε άνθρωπος που ζει κοντά σε ανθρώπους ή με τις αναμνήσεις του, αισθάνεται εξαρτημένος από όσα τον περιβάλλουν. «Προσπαθώ να είμαι δίκαιος, πάντα αυτό προσπαθούσα».
– Αν έπρεπε ξαφνικά να τα αφήσετε όλα πίσω σας τι θα επιχειρούσατε να περισώσετε;
Το βασικότερο: την οικογένειά μου, τα παιδιά μου.
– Λέμε συχνά ότι δεν αξίζει να στεναχωριόμαστε αρκεί να έχουμε την υγεία μας. Τι κάνετε για να έχετε υγεία, ευεξία και μακροζωία; Τι κάνετε για τον εαυτό σας;
Το να έχουμε την υγεία μας έχει γίνει μότο. Ελάχιστοι, όμως, το εννοούν. Όταν μου ανακοίνωσαν ότι έχω καρκίνο και έπρεπε μέσα σε σχεδόν τέσσερις ημέρες θα αφαιρεθεί αυτός ο όγκος, εκεί ξεχνάς τα πάντα. Ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία για ‘μένα. Μέσα σε μια εβδομάδα έπρεπε να αλλάξει όλη μου η ζωή.
– Πιστεύετε ότι είστε ένας καλός άνθρωπος; Ποιες είναι οι μεγάλες σας αδυναμίες;
Το καλός ή κακός άνθρωπος έχει να κάνει με πολλές παραμέτρους. Προσπαθώ να είμαι δίκαιος, πάντα αυτό προσπαθούσα. Οποτε έκανα κάποιο λάθος προσπαθούσα (και τώρα αυτό κάνω) να το αναγνωρίσω χωρίς κάποιον εγωισμό. Δεν το κατάφερα πολλές φορές, είναι η αλήθεια. Υπήρξαν και στιγμές που αισθανόμουν μια διαφορετική ανάγκη.
– Τι φοβάστε περισσότερο;
Το μόνο που φοβάμαι είναι για τα παιδιά μου. Να μην υπάρξει κάτι που θα τους δημιουργήσει προβλήματα στη ζωή τους.
– Καθώς μεγαλώνετε συμφιλιώνεστε με τη φθορά ή νιώθετε πικρία για τον χαμένο χρόνο;
Η φθορά είναι η φυσική πορεία του ανθρώπου. Αφθαρτος δεν είναι κανένας. Οπότε συμβιβάζεσαι και ζεις μ’ αυτό. Είναι η φύση του ανθρώπου αυτή. «Η σχέση μας με τον θεό είναι ουδέτερη».
– Σκέφτεστε το θάνατο και με ποιον τρόπο;
Πλέον ο θάνατος είναι για ‘μένα μια πραγματικότητα. Τον σκέφτομαι ζώντας πολύ κοντά του και δεν είναι κάτι που με απασχολεί. Θα επαναλάβω πάλι το παράδειγμα του Μπράιαντ. Εχοντας όλα αυτά τα προβλήματα, ζω με τον θάνατο όπως θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε όλοι οι άνθρωποι.
– Όταν φύγετε από τη ζωή πιστεύετε ότι θα έχετε αφήσει ένα χνάρι; Ή θεωρείτε μάταιο το πέρασμα του καθενός μας;
Στο βιβλίο μου λέω κάπου για το χρέος. Τι οφείλουμε να αφήσουμε στα παιδιά μας. Νομίζω πως είναι πολύ σημαντικό ότι μπορούμε να αφήσουμε στην επόμενη γενιά πολλά πράγματα. Τους τα χρωστάμε, άλλωστε.
– Πιστεύετε στη μετά θάνατον ζωή; Στη μετενσάρκωση; Στην κόλαση και στον παράδεισο;
Πιστεύω στην τωρινή ζωή. Πιστεύω απλά στη ζωή! Τώρα αν η ζαριά μου είναι λάθος δεν το ξέρω.
– Για τη ζωή σε άλλους πλανήτες τι ψυχανεμίζεστε; Υπάρχει, και αν ναι θα θέλατε να έρθετε και να έρθουμε ως ανθρωπότητα σε επαφή μαζί της;
Κάθε είδους επαφή έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Επομένως, ναι, θα ήθελα να έρθουμε σε επαφή μαζί τους.
– Υπάρχει θεός; Σε τι πιστεύετε μεταφυσικά;
Η σχέση μας με τον θεό είναι ουδέτερη.
Η είδηση του θανάτου του σκόρπισε θλίψη σε γνωστούς και φίλους αφού δεν έκρυψε ούτε στιγμή το σοβαρό πρόβλημα υγείας αλλά τον άνισο αγώνα που έδινε για να το ξεπεράσει.
Από την πρώτη στιγμή – με συμπαραστάτες την οικογένειά του – έκανε γνωστό το πρόβλημα υγείας, ενώ συχνά επικοινωνούσε νέα για την πορεία της υγείας του. Μάλιστα δεν δίστασε να γράψει και βιβλίο με τις σκέψεις και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλε, από την πρώτη μέρα που διαγνώστηκε με καρκίνο στον εγκέφαλο. Αξίζει να σημειωθεί πως το βιβλίο του, «Άνοιξη μυαλού», των εκδόσεων Key Books με το εξώφυλλο εικονογραφημένο από την κόρη του, τα έσοδα από τα συγγραφικά δικαιώματα δίνονται στον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με Καρκίνο «Ελπίδα».
Μέχρι και την τελευταία στιγμή συγκλόνιζε με τον τρόπο που αντιμετώπιζε την κατάστασή του, ενώ η ασθένεια δεν τον λύγισε ούτε μια φορά.
«Νιώθω πιο άτρωτος και πιο δυνατός από ποτέ. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ο τρόπος που πρέπει να αντιμετωπίζουμε πράγματα και δυσκολίες», δήλωσε σε συνέντευξη του στα Παραπολιτικά 90,1 με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του, μόλις πριν λίγους μήνες. «Δεν πρέπει να σταματάμε. Πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε όλα και να δίνουμε λύσεις και όχι να βλέπουμε εμπόδια».
Όπως χαρακτηριστικά είπε, μια Δευτέρα πρωί σηκώθηκε, και μια εβδομάδα μετά βρισκόταν στο χειρουργείο με καρκίνο στον εγκέφαλο. Ενώ σχετικά με το βιβλίο του, δήλωσε πως «το μήνυμα του βιβλίου είναι ότι ο καρκίνος είναι εδώ, υπάρχει ένας γύρω μας».
Ο Βασίλης Τοκάκης ήταν ένα από τα φωτεινά μυαλά της χώρας, ένας επιστήμονας με πλούσιο βιογραφικό. Γεννημένος το 1977, πατέρας δύο παιδιών, είναι διδάκτορας του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών και επιστημονικός συνεργάτης στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Πέρα από το πλούσιο ακαδημαϊκό του έργο, έχει εργαστεί στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα σε θέσεις ευθύνης στον χώρο της διαφήμισης και της επικοινωνίας.
Μέχρι που στις 12 Νοεμβρίου 2019, η λαμπρή αυτή πορεία απειλήθηκε να διακοπεί, όταν ο Βασίλης Τοκάκης διεγνώσθη με καρκίνο στον εγκέφαλο. Στις 18 Νοεμβρίου του 2019 χειρουργήθηκε για πρώτη φορά και από την επόμενη μέρα αποφάσισε να μοιραστεί δημόσια την εμπειρία της θεραπείας του, μέσα από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι αφηγήσεις του έχουν συναρπάσει και συγκινήσει χιλιάδες ανθρώπους, που μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του άντλησαν κουράγιο και πίστη για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της δικής τους ζωής.
Η τελευταία συνέντευξή του στο Andro.gr
– Πόσο συχνά νοσταλγείτε ή μετανιώνετε για το παρελθόν;To παρελθόν είναι παρελθόν. Αυτό που οφείλουμε να βλέπουμε είναι το μέλλον. Οσο κοινότοπο κι αν ακούγεται, αυτή είναι η πραγματικότητα. Το μέλλον είναι αυτό που καθορίζει τη ζωή μας σε κάθε περίπτωση. «Ο Κόμπι Μπράιαντ είχε τα πάντα και μέσα σε μια στιγμή δεν είχε τίποτα».
– Ανησυχείτε για το αύριο ή κάνετε όνειρα ότι όλα κάποτε στο μέλλον θα είναι καλύτερα;
Αν ανησυχούσα για κάτι αυτό θα ήταν για το παρόν. Μετά την περιπέτεια που βιώνω -ζώντας με τον καρκίνο- δεν είναι το μέλλον αυτό που καθορίζει τη ζωή μου. Νομίζω το παρόν θα πρέπει να καθορίζει τη ζωή όλων μας. Δεν ξέρουμε πραγματικά τι μπορεί να μας συμβεί. Οπως λέω και στο βιβλίο μου, ο Κόμπι Μπράιαντ είχε τα πάντα και μέσα σε μια στιγμή δεν είχε τίποτα. Είχε συγκλονιστεί και μόνο στη σκέψη αυτού του πράγματος.
– Πώς καταφέρνετε να ζείτε στο παρόν χωρίς να τρέχει αλλού ο λογισμός σας;
Οταν απαγκιστρώνομαι από το μέλλον.
– Έχετε νιώσει αληθινά ευτυχής;
Ναι, έχω νιώσει και νιώθω με την οικογένειά μου.
– Έχετε νιώσει βαθιά δυστυχής;
Οχι, βαθιά δυστυχής δεν έχω νιώσει. Αισθανόμουν ότι ήμουν βαθιά δυστυχισμένος για πράγματα που δεν είχαν αξία.
– Θυμάστε τις υποσχέσεις που δώσατε στον εαυτό σας στην εφηβεία;
Θυμάμαι αρκετές από αυτές. Eπειτα από το σοβαρό χειρουργείο στο οποίο υποβλήθηκε.
– Τις τηρήσατε;
Δεν υπάρχει κάποιος λόγος να τηρήσεις πράγματα που αποτελούν πλέον παρελθόν. «Εχω πάθη και θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι έχουμε πάθη. Θεωρώ πως είναι και το αλατοπίπερο της ζωής».
– Καταφέρνετε να χαίρεστε με τα απλά πράγματα της ζωής και ποια είναι αυτά για εσάς;
Πλέον αυτό θέλω να κάνω. Είναι απλή και εύκολη η ζωή μας και θα έπρεπε να είναι. Μιλάω ως άνθρωπος που βιώνει μια σημαντική ασθένεια.
– Έχετε πάθη; Αφήνεστε στα πάθη σας ή αντιστέκεστε;
Εχω πάθη και θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι έχουμε πάθη. Θεωρώ πως είναι και το αλατοπίπερο της ζωής. «Κάθε άνθρωπος που ζει κοντά σε ανθρώπους ή με τις αναμνήσεις του, αισθάνεται εξαρτημένος από όσα τον περιβάλλουν».
– Τελικά ο έρωτας είναι δύναμη δημιουργίας ή μια φενάκη;
Ο έρωτας είναι μόνο δύναμη δημιουργίας.
– Ο κόπος που έχετε αφιερώσει στη δουλειά σας, άξιζε τελικά;
Η εργασία αν είναι δουλεία δεν άξιζε τον κόπο. Αν ήταν δουλειά, άξιζε τον κόπο. Νομίζω πως έχει ζήσει και το ένα και το άλλο.
– Έχετε βρει έναν μηχανισμό για να θυμάστε ότι όλα είναι περαστικά, και τα καλά και τα κακά;
Πλέον ζω κάθε στιγμή που περνάει. Άρα, μόνο αυτό κάνω: θυμάμαι πως όλα είναι περαστικά. Διαφορετικά δεν θα μπορούσα να σταθώ και ένα μεγάλο τσουνάμι θα με έπνιγε.
– Νιώθετε εξαρτημένος από τα αντικείμενα που σας περιβάλλουν;
Κάθε άνθρωπος νιώθει εξαρτημένος από αντικείμενα. Κάθε άνθρωπος που ζει κοντά σε ανθρώπους ή με τις αναμνήσεις του, αισθάνεται εξαρτημένος από όσα τον περιβάλλουν. «Προσπαθώ να είμαι δίκαιος, πάντα αυτό προσπαθούσα».
– Αν έπρεπε ξαφνικά να τα αφήσετε όλα πίσω σας τι θα επιχειρούσατε να περισώσετε;
Το βασικότερο: την οικογένειά μου, τα παιδιά μου.
– Λέμε συχνά ότι δεν αξίζει να στεναχωριόμαστε αρκεί να έχουμε την υγεία μας. Τι κάνετε για να έχετε υγεία, ευεξία και μακροζωία; Τι κάνετε για τον εαυτό σας;
Το να έχουμε την υγεία μας έχει γίνει μότο. Ελάχιστοι, όμως, το εννοούν. Όταν μου ανακοίνωσαν ότι έχω καρκίνο και έπρεπε μέσα σε σχεδόν τέσσερις ημέρες θα αφαιρεθεί αυτός ο όγκος, εκεί ξεχνάς τα πάντα. Ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία για ‘μένα. Μέσα σε μια εβδομάδα έπρεπε να αλλάξει όλη μου η ζωή.
– Πιστεύετε ότι είστε ένας καλός άνθρωπος; Ποιες είναι οι μεγάλες σας αδυναμίες;
Το καλός ή κακός άνθρωπος έχει να κάνει με πολλές παραμέτρους. Προσπαθώ να είμαι δίκαιος, πάντα αυτό προσπαθούσα. Οποτε έκανα κάποιο λάθος προσπαθούσα (και τώρα αυτό κάνω) να το αναγνωρίσω χωρίς κάποιον εγωισμό. Δεν το κατάφερα πολλές φορές, είναι η αλήθεια. Υπήρξαν και στιγμές που αισθανόμουν μια διαφορετική ανάγκη.
– Τι φοβάστε περισσότερο;
Το μόνο που φοβάμαι είναι για τα παιδιά μου. Να μην υπάρξει κάτι που θα τους δημιουργήσει προβλήματα στη ζωή τους.
– Καθώς μεγαλώνετε συμφιλιώνεστε με τη φθορά ή νιώθετε πικρία για τον χαμένο χρόνο;
Η φθορά είναι η φυσική πορεία του ανθρώπου. Αφθαρτος δεν είναι κανένας. Οπότε συμβιβάζεσαι και ζεις μ’ αυτό. Είναι η φύση του ανθρώπου αυτή. «Η σχέση μας με τον θεό είναι ουδέτερη».
– Σκέφτεστε το θάνατο και με ποιον τρόπο;
Πλέον ο θάνατος είναι για ‘μένα μια πραγματικότητα. Τον σκέφτομαι ζώντας πολύ κοντά του και δεν είναι κάτι που με απασχολεί. Θα επαναλάβω πάλι το παράδειγμα του Μπράιαντ. Εχοντας όλα αυτά τα προβλήματα, ζω με τον θάνατο όπως θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε όλοι οι άνθρωποι.
– Όταν φύγετε από τη ζωή πιστεύετε ότι θα έχετε αφήσει ένα χνάρι; Ή θεωρείτε μάταιο το πέρασμα του καθενός μας;
Στο βιβλίο μου λέω κάπου για το χρέος. Τι οφείλουμε να αφήσουμε στα παιδιά μας. Νομίζω πως είναι πολύ σημαντικό ότι μπορούμε να αφήσουμε στην επόμενη γενιά πολλά πράγματα. Τους τα χρωστάμε, άλλωστε.
– Πιστεύετε στη μετά θάνατον ζωή; Στη μετενσάρκωση; Στην κόλαση και στον παράδεισο;
Πιστεύω στην τωρινή ζωή. Πιστεύω απλά στη ζωή! Τώρα αν η ζαριά μου είναι λάθος δεν το ξέρω.
– Για τη ζωή σε άλλους πλανήτες τι ψυχανεμίζεστε; Υπάρχει, και αν ναι θα θέλατε να έρθετε και να έρθουμε ως ανθρωπότητα σε επαφή μαζί της;
Κάθε είδους επαφή έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Επομένως, ναι, θα ήθελα να έρθουμε σε επαφή μαζί τους.
– Υπάρχει θεός; Σε τι πιστεύετε μεταφυσικά;
Η σχέση μας με τον θεό είναι ουδέτερη.
