Με την «βούλα» του ΣτΕ και του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού – Αυτός είναι ο νόμος που ψηφίστηκε το 2020

Ο κύβος ερρίφθη για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, καθώς με το τηλεοπτικό μήνυμα του πρωθυπουργού ορίστηκαν οι δύο πρώτες κατηγορίες, οι εργαζόμενοι σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και οι υγειονομικοί.

Με πόρισμα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής

Ο σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου είχε ξεκινήσει αμέσως μετά την παραλαβή του πορίσματος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, που άναβε το «πράσινο φως» για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού και ειδικότερα για τους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό, καθώς και για όλους όσοι στελεχώνουν δομές υγείας (δημοσίου και ιδιωτικού τομέα) ή δομές περίθαλψης ευπαθών ομάδων (ηλικιωμένων, ατόμων με χρόνιες παθήσεις ή ατόμων με αναπηρία).

Το ΣτΕ το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και ο νόμος 4675/2020

Αυτή τη σύσταση ακολούθησε η κυβέρνηση, προετοιμάζοντας προσεκτικά τη σχετική νομοθετική ρύθμιση και συμβουλευόμενη κορυφαίους νομικούς και συνταγματολόγους. Για τη σύνταξη της ρύθμισης έχουν ληφθεί υπόψη σύμφωνα με πληροφορίες όλες οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ενδέχεται μάλιστα να μην χρειαστεί καν ξεχωριστή νομοθετική ρύθμιση, αλλά μια απλή υπουργική απόφαση, καθώς η εξουσιοδότηση για υποχρεωτικό εμβολιασμό υπάρχει ήδη. Συγκεκριμένα, το άρθρο 14 του νόμου 4675/2020, που ψηφίστηκε πέρυσι τον Μάρτιο, προβλέπει το εξής: «Σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλεται, με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από γνώμη της ΕΕΔΥ, υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού με σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου. Με την ανωτέρω απόφαση ορίζονται η ομάδα του πληθυσμού ως προς την οποία καθίσταται υποχρεωτικός ο εμβολιασμός με καθορισμένο εμβόλιο, η τυχόν καθορισμένη περιοχή υπαγωγής στην υποχρεωτικότητα, το χρονικό διάστημα ισχύος της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, το οποίο πρέπει πάντοτε να αποφασίζεται ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο προστασίας της δημόσιας υγείας για συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού, η ρύθμιση της διαδικασίας του εμβολιασμού και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια».

Σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων

Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός ξεκινά από τους εργαζόμενους σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, που είναι και η πιο ευπαθής κατηγορία, όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκη. «Όσοι δεν το πράξουν θα τεθούν σε αναστολή εργασίας από την 16η Αυγούστου και μετά», είπε. Συνεπώς, όποιος δεν έχει κάνει μέχρι τις 15 Αυγούστου την πρώτη τουλάχιστον δόση του εμβολίου (ή τη μοναδική στην περίπτωση του Johnson and Johnson), θα παίρνει πρώτα το υπόλοιπο της κανονικής του άδειας και στη συνέχεια – εφόσον παραμένει ανεμβολίαστος - θα τίθεται σε άδεια άνευ αποδοχών, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, δεν θα είναι δυνατή η πρόσληψη μη εμβολιασμένου στις δομές αυτές. Το ίδιο θα ισχύσει στη συνέχεια και για τους υγειονομικούς.

Γιατί απορρίφθηκε η απόλυση

Στις συσκέψεις που έγιναν το τελευταίο διάστημα, στο τραπέζι έπεσε και η πιο ήπια εκδοχή της μετακίνησης σε άλλη δημόσια υπηρεσία αλλά και η πιο σκληρή, αυτή της απόλυσης. Η πρώτη απορρίφθηκε με τη λογική ότι κάποιους μπορούσε εν τέλει να τους εξυπηρετεί η μετακίνηση σε μια λιγότερο «μάχιμη» θέση, ενώ η δεύτερη κρίθηκε ακραία και ενδεχομένως αντισυνταγματική επιλογή. Ωστόσο και η επιλογή που προκρίθηκε μπορεί να δημιουργήσει δύο προβλήματα, το πρώτο επικοινωνίας, το δεύτερο ουσίας. Στο επικοινωνιακό, οι ανεμβολίαστοι εργαζόμενοι μπορεί να ισχυριστούν ότι δεν πρόλαβαν ή είχαν άλλες υποχρεώσεις και δεν μπόρεσαν να πάνε στο εμβολιαστικό κέντρο. Για αυτό το λόγο ο σχεδιασμός είναι να μπουν όσοι από τους συνολικά περίπου 3.500 εργαζόμενους σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων δεν έχουν εμβολιαστεί, σε κατά προτεραιότητα εμβολιασμό μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δύο ή τριών εβδομάδων, ενώ εξετάζεται να γίνουν εμβολιασμοί και μέσα στις δομές αυτές.

«Fast track» προσλήψεις

Το ουσιαστικό πρόβλημα είναι της υποστελέχωσης και άρα υπολειτουργίας ενός γηροκομείου – και στη συνέχεια ενός νοσοκομείου - αν σε ένα συγκεκριμένο είναι αρκετοί οι εργαζόμενοι που αρνούνται να εμβολιαστούν. Για αυτό και η νομοθετική ρύθμιση ή υπουργική απόφαση θα προβλέπει και «fast track», ταχείες δηλαδή προσλήψεις, με συμβασιούχους ορισμένου χρόνου, εφόσον είναι απαραίτητο ώστε να καλυφθούν τα όποια κενά τυχόν δημιουργηθούν. Από την 1η Σεπτεμβρίου, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός θα ισχύσει και για τους υγειονομικούς (γιατροί, νοσηλευτές, τραυματιοφορείς, κλπ.), σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, με τις ανάλογες βέβαια προβλέψεις.