Η υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής κύριο μέλημα της Πολιτικής Προστασίας - Η στρατηγική και οι εντολές στα επιχειρησιακά κέντρα
Μια δοκιμασία σε εξέλιξη
Προσανατολισμένη στο δόγμα της προστασίας της ανθρώπινης ζωής με κάθε κόστος είναι η επιχειρησιακή τακτική των δυνάμεων της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία για τη χώρα, με φόντο τις πρωτοφανείς κλιματικές συνθήκες και τις συνέπειές τους στο μέτωπο των διαδοχικών πυρκαγιών που εξελίσσονται ανά την ελληνική επικράτεια.
Με δεδομένη την εμπειρία της εθνικής καταστροφής στο Μάτι, τις καταστροφικές και πολύνεκρες πυρκαγιές του 2007, καθώς και την ανάγκη να τεθούν προτεραιότητες όσον αφορά το εγχείρημα της αντιμετώπισης της κατάστασης, το προσωπικό μήνυμα του πρωθυπουργού (ενώ ο ίδιος βρισκόταν στην καρδιά των επιχειρήσεων, έχοντας πλήρη γνώση για τις εξελίξεις) στους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες, Μ. Χρυσοχοΐδη και Ν. Χαρδαλιά, αλλά και στους επικεφαλής των Αρχηγείων Πυροσβεστικής και Αστυνομίας, όπως διατυπώθηκε ξεκάθαρα τα βράδια της μεγάλης αγωνίας σε Αττική, Εύβοια, Ηλεία και στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας που είχαν τυλιχθεί στις φλόγες, ήταν απολύτως σαφές: «Πρώτα ο άνθρωπος», ήταν η χαρακτηριστική διαρροή του Μαξίμου, πριν ο πρωθυπουργός εκφράσει επισήμως τη θέση αυτή στο διάγγελμα που απηύθυνε την Πέμπτη.
Ομως, αυτή τη φορά οι αντικειμενικές δυσκολίες ήταν πολύ περισσότερες, καθώς έπρεπε να υπάρξει ταυτόχρονος συντονισμός για δεκάδες οικισμούς, καθώς και διαφορετικοί τρόποι εκκένωσής τους ανάλογα με την περίπτωση.
Ενώ και το εγχείρημα των «ανοιχτών δρόμων διαφυγής» ήταν επίσης κρίσιμο στοίχημα. Κατά κοινή ομολογία και παρά τις καταγεγραμμένες αστοχίες και ενστάσεις που μπορεί να υπήρξαν στο επιχειρησιακό σκέλος, η λογική της αποφυγής απώλειας έστω και μίας ζωής είχε αποτέλεσμα τα προηγούμενα 24τετράωρα, γεγονός που σίγουρα θα αποτελέσει οδηγό και για το κρίσιμο διάστημα που ακολουθεί ενόψει και των σχετικών αρνητικών μετεωρολογικών προβλέψεων.
Μια εικόνα, αν μη τι άλλο, πολύ διαφορετική από τα ουκ ολίγα επικοινωνιακά τερτίπια του πρόσφατου και απώτερου παρελθόντος, τα οποία συνήθως επιστρατεύονταν για κάλυψη είτε ηχηρών απουσιών την ώρα της μάχης είτε μοιραίων λαθών είτε, ακόμη χειρότερα, προκλητικών χειρισμών, που στόχευαν όχι στην ουσία, αλλά στην εικόνα. Παράλληλα ανακοινώθηκε από την πρώτη δραματική ώρα ότι οι κάτοικοι των πυρόπληκτων περιοχών θα μπορούν να επικοινωνούν με τον ΕΟΔΥ για ξενοδοχεία που μπορούν να τους φιλοξενήσουν με κρατικά έξοδα, μέχρι να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Επρόκειτο επί της ουσίας για μια διαδικασία την οποία ο πρωθυπουργός προανήγγειλε μόλις λίγο καιρό μετά την τραγωδία στο Μάτι και τη Μάνδρα και δρομολόγησε από το πρώτο διάστημα της παρουσίας του στο Μαξίμου.
Οταν μετά το χτύπημα της πανδημίας κρίθηκε απαραίτητο να αποκτήσει νέα διάσταση η συγκεκριμένη ιδιότητα, έδωσε στον πρώην δήμαρχο Βύρωνα το χρίσμα του υφυπουργού και την απαραίτητη ευχέρεια κινήσεων, αλλά και την υπόσταση που χρειαζόταν ο ίδιος ο θεσμός για να λειτουργήσει εν μέσω της νέας πραγματικότητας που διαμόρφωσε η πανδημία.
Στον εν λόγω χώρο υπάρχει η δυνατότητα έγκαιρου εντοπισμού προβλημάτων και εκπρόσωποι του συνόλου των Σωμάτων Ασφαλείας και των εμπλεκόμενων φορέων, για να καθίσταται εξαρχής εφικτός ο καθορισμός συντονισμένης δράσης και ακολούθως να υπάρχει ταχύτατη παρέμβαση.
Με δεδομένη την εμπειρία της εθνικής καταστροφής στο Μάτι, τις καταστροφικές και πολύνεκρες πυρκαγιές του 2007, καθώς και την ανάγκη να τεθούν προτεραιότητες όσον αφορά το εγχείρημα της αντιμετώπισης της κατάστασης, το προσωπικό μήνυμα του πρωθυπουργού (ενώ ο ίδιος βρισκόταν στην καρδιά των επιχειρήσεων, έχοντας πλήρη γνώση για τις εξελίξεις) στους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες, Μ. Χρυσοχοΐδη και Ν. Χαρδαλιά, αλλά και στους επικεφαλής των Αρχηγείων Πυροσβεστικής και Αστυνομίας, όπως διατυπώθηκε ξεκάθαρα τα βράδια της μεγάλης αγωνίας σε Αττική, Εύβοια, Ηλεία και στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας που είχαν τυλιχθεί στις φλόγες, ήταν απολύτως σαφές: «Πρώτα ο άνθρωπος», ήταν η χαρακτηριστική διαρροή του Μαξίμου, πριν ο πρωθυπουργός εκφράσει επισήμως τη θέση αυτή στο διάγγελμα που απηύθυνε την Πέμπτη.
Ο τρόπος επικοινωνίας
Η απόφαση να επιστρατεύσει και πάλι ο Κ. Μητσοτάκης τον συγκεκριμένο, άμεσο τρόπο επικοινωνίας με τους πολίτες ελήφθη όταν πια είχε γίνει αντιληπτό πως οι καιρικές συνθήκες δεν θα ήταν με το μέρος των δυνάμεων που μάχονταν με τις φλόγες.Σχέδιο εκκένωσης
Σε αυτή τη βάση λοιπόν λειτούργησε για ακόμη μία φορά άμεσα και με αρτιότητα το σχέδιο εκκένωσης των περιοχών που κινδύνευαν, όπως συνέβη σε αντίστοιχες περιστάσεις την τελευταία διετία.Ομως, αυτή τη φορά οι αντικειμενικές δυσκολίες ήταν πολύ περισσότερες, καθώς έπρεπε να υπάρξει ταυτόχρονος συντονισμός για δεκάδες οικισμούς, καθώς και διαφορετικοί τρόποι εκκένωσής τους ανάλογα με την περίπτωση.
Ενώ και το εγχείρημα των «ανοιχτών δρόμων διαφυγής» ήταν επίσης κρίσιμο στοίχημα. Κατά κοινή ομολογία και παρά τις καταγεγραμμένες αστοχίες και ενστάσεις που μπορεί να υπήρξαν στο επιχειρησιακό σκέλος, η λογική της αποφυγής απώλειας έστω και μίας ζωής είχε αποτέλεσμα τα προηγούμενα 24τετράωρα, γεγονός που σίγουρα θα αποτελέσει οδηγό και για το κρίσιμο διάστημα που ακολουθεί ενόψει και των σχετικών αρνητικών μετεωρολογικών προβλέψεων.
Σε απόλυτη συνεννόηση
Ακόμη ένα στοιχείο που διαφοροποίησε τη διαχείριση αυτής της κρίσης σε σχέση με το παρελθόν είχε να κάνει με την ενημέρωση που παρείχαν προσωπικά -και σε απόλυτη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό, που από την πρώτη στιγμή είχε δώσει εντολή για συνεχή ροή ενημέρωσης των πολιτών- οι Μ. Χρυσοχοΐδης και Ν. Χαρδαλιάς, για να δώσουν επί της ουσίας κατευθύνσεις στους πολίτες, επιλέγοντας να μην αφήσουν εκτεθειμένους τους συντονιστές της επιχείρησης και κυρίως τα στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος, αναλαμβάνοντας οι ίδιοι την ευθύνη των χειρισμών.Μια εικόνα, αν μη τι άλλο, πολύ διαφορετική από τα ουκ ολίγα επικοινωνιακά τερτίπια του πρόσφατου και απώτερου παρελθόντος, τα οποία συνήθως επιστρατεύονταν για κάλυψη είτε ηχηρών απουσιών την ώρα της μάχης είτε μοιραίων λαθών είτε, ακόμη χειρότερα, προκλητικών χειρισμών, που στόχευαν όχι στην ουσία, αλλά στην εικόνα. Παράλληλα ανακοινώθηκε από την πρώτη δραματική ώρα ότι οι κάτοικοι των πυρόπληκτων περιοχών θα μπορούν να επικοινωνούν με τον ΕΟΔΥ για ξενοδοχεία που μπορούν να τους φιλοξενήσουν με κρατικά έξοδα, μέχρι να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Απόλυτη δικαίωση
Τα πεπραγμένα του αρμόδιου υφυπουργού, Ν. Χαρδαλιά, και των στενών συνεργατών του, από τον Ιούλιο του 2019, οπότε και η Ν.Δ. ανέλαβε τη διακυβέρνηση, έως και σήμερα συνιστούν απόλυτη δικαίωση της επιλογής του Κ. Μητσοτάκη να φέρει σε πρώτο πλάνο το εγχείρημα της ενίσχυσης της Πολιτικής Προστασίας σε όλα τα επίπεδα, αλλά και της θεσμικής και επιχειρησιακής της αναβάθμισης.Επρόκειτο επί της ουσίας για μια διαδικασία την οποία ο πρωθυπουργός προανήγγειλε μόλις λίγο καιρό μετά την τραγωδία στο Μάτι και τη Μάνδρα και δρομολόγησε από το πρώτο διάστημα της παρουσίας του στο Μαξίμου.
Πολύχρονη εμπειρία
Η πρώτη του κίνηση ήταν η απόφασή του να τοποθετήσει στη θέση του γ.γ. Πολιτικής Προστασίας ένα πολιτικό στέλεχος, και μάλιστα με πολύχρονη εμπειρία στον ευαίσθητο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που να γνωρίζει το δαιδαλώδες σύστημα αρμοδιοτήτων στη χώρα.Οταν μετά το χτύπημα της πανδημίας κρίθηκε απαραίτητο να αποκτήσει νέα διάσταση η συγκεκριμένη ιδιότητα, έδωσε στον πρώην δήμαρχο Βύρωνα το χρίσμα του υφυπουργού και την απαραίτητη ευχέρεια κινήσεων, αλλά και την υπόσταση που χρειαζόταν ο ίδιος ο θεσμός για να λειτουργήσει εν μέσω της νέας πραγματικότητας που διαμόρφωσε η πανδημία.
Σύγχρονο επιχειρησιακό κέντρο
Παράλληλα, η κυβέρνηση εξασφάλισε ένα σύγχρονο επιχειρησιακό κέντρο για την Πολιτική Προστασία, στα πρότυπα προηγμένων κρατών του δυτικού κόσμου, στις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιήθηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες ως κέντρο Τύπου, επί της Κηφισίας.Στον εν λόγω χώρο υπάρχει η δυνατότητα έγκαιρου εντοπισμού προβλημάτων και εκπρόσωποι του συνόλου των Σωμάτων Ασφαλείας και των εμπλεκόμενων φορέων, για να καθίσταται εξαρχής εφικτός ο καθορισμός συντονισμένης δράσης και ακολούθως να υπάρχει ταχύτατη παρέμβαση.