Μανιτάκης στα Παραπολιτικά 90,1: Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα με κυρώσεις, υπάρχει και η συναίσθηση της κοινωνικής ευθύνης
«Οι γιατροί θα πρέπει να εξαντλήσουν κάθε πειθώ και καταναγκασμό, να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα», σημείωσε καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου
«Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα με κυρώσεις από το σύνταγμα και τους νόμους, υπάρχει και η συναίσθηση της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης», δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1 και στην εκπομπή «Μπρα ντε φερ» με τους δημοσιογράφους Δημήτρη Τάκη και Χριστίνα Κοραή, ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Αντώνης Μανιτάκης.
Ερωτηθείς αν έχουν δικαίωμα οι ασθενείς να αρνούνται τη θεραπεία και τη διασωλήνωση, ο κ. Μανιτάκης απάντησε: «Καταρχήν αυτό έχει κατοχυρωθεί και με διεθνείς συμβάσεις και στο σύνταγμα μας και αυτό είναι το δικαίωμα της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας. Δηλαδή δεν μπορείς να δεχτείς οποιαδήποτε θεραπεία, οποιαδήποτε επέμβαση εφόσον δεν συναινέσεις. Άρα η απάντησή μου είναι ναι, μπορεί να αρνηθεί αρκεί να υπογράψει».
«Οι γιατροί θα πρέπει να εξαντλήσουν κάθε πειθώ και καταναγκασμό, να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα. Οφείλει ο γιατρός από την άλλη να σώσει μια ζωή, είναι θεμελιώδες καθήκον του», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ερωτηθείς αν ο Επόπτης Υγείας έχει δικαίωμα να αλλάξει άποψη στον ασθενή, απάντησε: «Δεν ξέρω αν εμπίπτει σε κάποιο κανόνα του ποινικού κώδικα δηλαδή αν είναι προτροπή προς θάνατο ή τι είδους αδίκημα διαπράττει. Υποθέτω ότι υπάρχει κάποιο είδους αδίκημα στην προκειμένη περίπτωση, εκείνο που μπορώ να πω είναι ότι είναι προφανώς η συμπεριφορά του αυτή εντελώς ανεύθυνη γιατί με τον τρόπο αυτό προτρέπει στο θάνατο».
Ερωτηθείς αν θα πρέπει να έχει κάποια πειθαρχική ποινή ο συγκεκριμένος επόπτης, ο καθηγητής ανέφερε: «Ένα από τα προβλήματα που έχει η πολιτική οργάνωση της κοινωνίας μας και του κράτους είναι ότι το πειθαρχικό δίκαιο δεν λειτουργεί. Δεν υπάρχει συναίσθηση της ευθύνης της πειθαρχικής ότι άλλο πειθαρχική ευθύνη και άλλο ποινική ευθύνη. Και είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα η ποινική ευθύνη έχει απορροφήσει την πειθαρχική ευθύνη».
«Για παράδειγμα γίνονται κάποια κακουργήματα ασέλγεια ας πούμε ενός δασκάλου σε παιδί και συνεχίζει να υπάρχει γιατί ο προϊστάμενος δεν έχει το κουράγιο να τον θέσει σε διαθεσιμότητα ή γιατί ο υπουργός δεν έχει το κουράγιο να τον θέσει σε διαθεσιμότητα», διευκρίνισε ο ίδιος.
ΔΗΜ: Στην προκειμένη περίπτωση θεωρείτε ότι ο υπουργός θα έπρεπε να τον είχε θέσει σε διαθεσιμότητα τον συγκεκριμένο επόπτη;
«Τα συγκεκριμένα αδικήματα δεν τα ξέρω και δεν ξέρω αν είναι ο άμεσος προϊστάμενος του ή θα μπορούσε κάποιος άλλος να το κάνει αλλά φυσικά ο υπουργός ως υπεύθυνος γενικά το θέμα της τήρησης της πειθαρχικής τάξεως οφείλει να υπομνήσει στον αρμόδιο να πάρει τα μέτρα και δεν τα πάρει να τα πάρει αυτός. Δηλαδή όταν πραγματικά υπάρχει ένα πειθαρχικό αδίκημα, το βλέπει αλλά και υπάρχει υπόνοια ακόμα, σοβαρή ενδείξεις ότι έχει διαπραχθεί αυτό το αδίκημα και σοκάρει την κοινή γνώμη τότε νομίζω ότι ο υπουργός μπορεί να παρέμβει. Νομιμοποιείται, υποχρεούται να παρέμβει», δήλωσε επιπρόσθετα.
«Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα με κυρώσεις από το σύνταγμα και τους νόμους, υπάρχει και η συναίσθηση της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης. Αν δεν υπάρξει σε μια κοινωνία αυτό δεν μπορεί να το υποκαταστήσει ούτε το σύνταγμα ούτε ο χωροφύλακας ούτε ο δικαστής. Η περίφημη φράση ‘’ότι είναι νόμιμο είναι και ηθικό’’ αυτή είναι η φιλοσοφία που επικράτησε από τη δεκαετία του ’80 και αυτό αποδίδει την πραγματικότητα αλλά και όλο το δράμα αυτή τη στιγμή με τους ανεμβολίαστους είναι αυτό. Δεν καταλαβαίνουν δηλαδή ότι υπάρχει και μια συναίσθηση ατομικής και κοινωνικής ευθύνης. Είναι ένα θέμα πολιτικής κουλτούρας, πολιτικού πολιτισμού», υπογράμμισε ο κ. Μανιτάκης.
Ερωτηθείς αν θα μπορούσε να γίνει υποχρεωτική η τρίτη δόση στους άνω των 60 ετών, απάντησε: «Όχι, είμαι φανατικός οπαδός της προαιρετικότητας και της πειθούς. Δεν έχουμε άλλη λύση και νομικά νομίζω δεν έχουμε άλλη λύση αλλά και πολιτισμικά, πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να καλλιεργήσουμε και κάποιο ήθος».
Ερωτηθείς αν έχουν δικαίωμα οι ασθενείς να αρνούνται τη θεραπεία και τη διασωλήνωση, ο κ. Μανιτάκης απάντησε: «Καταρχήν αυτό έχει κατοχυρωθεί και με διεθνείς συμβάσεις και στο σύνταγμα μας και αυτό είναι το δικαίωμα της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας. Δηλαδή δεν μπορείς να δεχτείς οποιαδήποτε θεραπεία, οποιαδήποτε επέμβαση εφόσον δεν συναινέσεις. Άρα η απάντησή μου είναι ναι, μπορεί να αρνηθεί αρκεί να υπογράψει».
«Οι γιατροί θα πρέπει να εξαντλήσουν κάθε πειθώ και καταναγκασμό, να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα. Οφείλει ο γιατρός από την άλλη να σώσει μια ζωή, είναι θεμελιώδες καθήκον του», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ερωτηθείς αν ο Επόπτης Υγείας έχει δικαίωμα να αλλάξει άποψη στον ασθενή, απάντησε: «Δεν ξέρω αν εμπίπτει σε κάποιο κανόνα του ποινικού κώδικα δηλαδή αν είναι προτροπή προς θάνατο ή τι είδους αδίκημα διαπράττει. Υποθέτω ότι υπάρχει κάποιο είδους αδίκημα στην προκειμένη περίπτωση, εκείνο που μπορώ να πω είναι ότι είναι προφανώς η συμπεριφορά του αυτή εντελώς ανεύθυνη γιατί με τον τρόπο αυτό προτρέπει στο θάνατο».
Ερωτηθείς αν θα πρέπει να έχει κάποια πειθαρχική ποινή ο συγκεκριμένος επόπτης, ο καθηγητής ανέφερε: «Ένα από τα προβλήματα που έχει η πολιτική οργάνωση της κοινωνίας μας και του κράτους είναι ότι το πειθαρχικό δίκαιο δεν λειτουργεί. Δεν υπάρχει συναίσθηση της ευθύνης της πειθαρχικής ότι άλλο πειθαρχική ευθύνη και άλλο ποινική ευθύνη. Και είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα η ποινική ευθύνη έχει απορροφήσει την πειθαρχική ευθύνη».
«Για παράδειγμα γίνονται κάποια κακουργήματα ασέλγεια ας πούμε ενός δασκάλου σε παιδί και συνεχίζει να υπάρχει γιατί ο προϊστάμενος δεν έχει το κουράγιο να τον θέσει σε διαθεσιμότητα ή γιατί ο υπουργός δεν έχει το κουράγιο να τον θέσει σε διαθεσιμότητα», διευκρίνισε ο ίδιος.
ΔΗΜ: Στην προκειμένη περίπτωση θεωρείτε ότι ο υπουργός θα έπρεπε να τον είχε θέσει σε διαθεσιμότητα τον συγκεκριμένο επόπτη;
«Τα συγκεκριμένα αδικήματα δεν τα ξέρω και δεν ξέρω αν είναι ο άμεσος προϊστάμενος του ή θα μπορούσε κάποιος άλλος να το κάνει αλλά φυσικά ο υπουργός ως υπεύθυνος γενικά το θέμα της τήρησης της πειθαρχικής τάξεως οφείλει να υπομνήσει στον αρμόδιο να πάρει τα μέτρα και δεν τα πάρει να τα πάρει αυτός. Δηλαδή όταν πραγματικά υπάρχει ένα πειθαρχικό αδίκημα, το βλέπει αλλά και υπάρχει υπόνοια ακόμα, σοβαρή ενδείξεις ότι έχει διαπραχθεί αυτό το αδίκημα και σοκάρει την κοινή γνώμη τότε νομίζω ότι ο υπουργός μπορεί να παρέμβει. Νομιμοποιείται, υποχρεούται να παρέμβει», δήλωσε επιπρόσθετα.
«Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα με κυρώσεις από το σύνταγμα και τους νόμους, υπάρχει και η συναίσθηση της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης. Αν δεν υπάρξει σε μια κοινωνία αυτό δεν μπορεί να το υποκαταστήσει ούτε το σύνταγμα ούτε ο χωροφύλακας ούτε ο δικαστής. Η περίφημη φράση ‘’ότι είναι νόμιμο είναι και ηθικό’’ αυτή είναι η φιλοσοφία που επικράτησε από τη δεκαετία του ’80 και αυτό αποδίδει την πραγματικότητα αλλά και όλο το δράμα αυτή τη στιγμή με τους ανεμβολίαστους είναι αυτό. Δεν καταλαβαίνουν δηλαδή ότι υπάρχει και μια συναίσθηση ατομικής και κοινωνικής ευθύνης. Είναι ένα θέμα πολιτικής κουλτούρας, πολιτικού πολιτισμού», υπογράμμισε ο κ. Μανιτάκης.
Ερωτηθείς αν θα μπορούσε να γίνει υποχρεωτική η τρίτη δόση στους άνω των 60 ετών, απάντησε: «Όχι, είμαι φανατικός οπαδός της προαιρετικότητας και της πειθούς. Δεν έχουμε άλλη λύση και νομικά νομίζω δεν έχουμε άλλη λύση αλλά και πολιτισμικά, πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να καλλιεργήσουμε και κάποιο ήθος».