Αρκετά μεγάλες είναι οι πιθανότητες ένα άτομο να νοσήσει ταυτόχρονα από τον ιό της γρίπης και τον κοροναϊό, συνεπώς είναι μεγάλη η ανάγκη να προχωρήσουμε όλοι μας στον εμβολιασμό κατά της γρίπης, στην εμβολιαστική θωράκισή μας έναντι του νέου κοροναϊού, αλλά και στην αυστηρή τήρηση όλων των μέτρων ατομικής και αναπνευστικής υγιεινής, καθώς και αποστασιοποίησης. Αυτά δηλώνει, μεταξύ άλλων, στα «Π» ο ομότιμος καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Αθανάσιος Σκουτέλης.

Κύριε καθηγητά, πόσο πιθανή είναι η μείωση του αναγκαίου χρόνου μετά τη λήψη της δεύτερης δόσης του εμβολίου κατά του νέου κοροναϊού προκειμένου να διενεργηθεί η τρίτη; Συζητείται αυτό το ενδεχόμενο στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών;

Η επικράτηση της μετάλλαξης Δέλτα και η χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων μετάδοσης μας υποχρεώνουν να εντατικοποιήσουμε στο έπακρο την εφαρμογή της προστασίας που μας παρέχει το πιο σημαντικό όπλο για την καταπολέμηση της πανδημίας, δηλαδή το εμβόλιο. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, με πλήρη και μοναδική προσήλωση στην επικρατούσα επιστημονική τεκμηρίωση, συστήνει τη χορήγηση της τρίτης δόσης του εμβολίου έξι μήνες μετά τη λήψη της δεύτερης. Πρόσφατα, δόθηκε η δυνατότητα να ανοίγει η εφαρμογή δύο εβδομάδες νωρίτερα από τη συμπλήρωση του εξαμήνου, ώστε το άτομο να κάνει την τρίτη δόση αμέσως με τη συμπλήρωση του εξαμήνου. Τροποποιήσεις συζητούνται για «νόσηση με εμβολιασμό», δηλαδή για άτομα που έχουν νοσήσει πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού. Η φυσική ανοσία προστατεύει πολύ καλά στο πρώτο εξάμηνο μετά τη νόσηση, αλλά μετά τείνει να εξασθενεί. Για τον λόγο αυτό συστήνεται η «υβριδική» ανοσία, δηλαδή ο συνδυασμός φυσικής νόσησης και εμβολίου. Έτσι, λοιπόν, άτομα που νόσησαν πριν από τον εμβολιασμό θα εμβολιάζονται με μία δόση εντός του εξαμήνου από τη νόσηση, με δυνατότητα δεύτερης δόσης εντός του εξαμήνου από τη λήψη της προηγούμενης δόσης. Άτομα που νόσησαν μετά τον εμβολιασμό (1η ή 2η δόση) θα κάνουν την τρίτη δόση εντός εξαμήνου από τη νόσηση ή την προηγηθείσα δόση.

skoutelis
Το τελευταίο χρονικό διάστημα δεν ακούμε το παραμικρό για τυχόν παρενέργειες των εμβολίων. Τελικά αφορούν κυρίως την πρώτη δόση του εμβολίου;

Ο έλεγχος και η καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών των εμβολίων έναντι της λοίμωξης COVID-19 διενεργούνται συνεχώς, σε καθημερινή βάση, από την αρμόδια υπηρεσία του ΕΟΦ και τα αποτελέσματα κοινοποιούνται στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και συζητούνται σε τακτική βάση. Δεδομένης της σπανιότητας των παρενεργειών, δεν είναι ασύνηθες να μην αναφέρονται ανεπιθύμητες ενέργειες σε καθημερινή συχνότητα. Οι αρμόδιες Αρχές κάνουν, με πλήρη επαγγελματική και επιστημονική συνείδηση, το καθήκον τους και ανεξάρτητα από τη δημοσιότητα που δίνεται στα συμβάντα κατά καιρούς από τα ΜΜΕ. Είναι γεγονός, πάντως, ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σε γενικές γραμμές πιο ήπιες με τη χορήγηση της δεύτερης ή της τρίτης δόσης.

Πέρυσι, κύριε καθηγητά, όπως μας έχουν πει συνάδελφοί σας παθολόγοι λοιμώξεων, δεν είχαμε εισαγωγές ασθενών με γρίπη στα νοσοκομεία του ΕΣΥ της χώρας μας. Πώς φαίνεται να εξελίσσεται η διασπορά της νόσου φέτος;

Πέρυσι στην Ελλάδα, αλλά και στις περισσότερες χώρες του βόρειου και του νότιου ημισφαιρίου η γρίπη και το κοινό κρυολόγημα είχαν σχεδόν εξαφανισθεί. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο -δεδομένου ότι για τους ιούς του κοινού κρυολογήματος δεν υπάρχουν εμβόλια- στα γενικά μέτρα τήρησης των αποστάσεων, χρήσης της μάσκας, αποφυγής του συγχρωτισμού και εφαρμογής των κανόνων ατομικής υγιεινής. Κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο αναμένεται να έχουμε στη χώρα μας - ήδη συμβαίνει σε πολλές χώρες με ψυχρό κλίμα- επανεμφάνιση της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος. Αυτό οφείλεται στη γενική χαλάρωση της τήρησης των μέτρων, που έχει συμβεί στις περισσότερες χώρες. Το γεγονός καταδεικνύει περίτρανα την τεράστια σπουδαιότητα των μέτρων αποστασιοποίησης, ως συμπληρωματικών του εμβολιασμού μέτρων, στην αντιμετώπιση των επιδημιών από ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως είναι η γρίπη, το κοινό κρυολόγημα και η λοίμωξη COVID-19. Τα μέτρα αυτά δεν πρέπει να σταματήσουν να τηρούνται με αυστηρότητα, μέχρι η πανδημία να τεθεί υπό πλήρη έλεγχο.
Τα αποτελέσματα για το άτομο που θα νοσήσει ταυτόχρονα από κοροναϊό και γρίπη θα είναι όχι αθροιστικά, αλλά εκθετικά, και συνεπώς καταστροφικά


Από την άποψη της κλινικής φυσιολογίας, είναι πιθανό να υπάρξει συλλοίμωξη σε έναν ασθενή και με COVID-19 και με γρίπη;

Με δεδομένη την πλήρη επικράτηση του υπερμεταδοτικού στελέχους Δέλτα και της σχεδόν βέβαιης επανεμφάνισης της γρίπης, οι πιθανότητες συλλοίμωξης από τους δύο ιούς ταυτόχρονα είναι αρκετά μεγάλες. Αν δεν υπάρξει πλήρης θωράκιση, με εμβολιασμό έναντι και των δύο ιών, καθώς και αυστηρή τήρηση των λοιπών μέτρων, τα αποτελέσματα για το άτομο που θα νοσήσει και από τους δύο ιούς ταυτόχρονα θα είναι όχι αθροιστικά, αλλά εκθετικά και, συνεπώς, καταστροφικά.

Η πιο πιθανή εξέλιξη για το μέλλον του νέου κοροναϊού είναι να μετατραπεί σε ενδημικό ιό ή θα μας «επισκέπτεται» μαζικά και σε μη τακτά χρονικά διαστήματα;

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την τροπή των πραγμάτων όταν η πανδημία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Η μετατροπή του ιού και του πανδημικού κύματος σε ενδημικό πρόβλημα, με χρήση των αποτελεσματικών εμβολίων σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως συμβαίνει με τον ιό της γρίπης, θα είναι το ευνοϊκότερο σενάριο έπειτα από εκείνο της πλήρους εξαφάνισης του κοροναϊού.