Ολομέλεια ΣτΕ: Συνταγματικός ο υποχρεωτικός εμβολιασμός και ειδικά για ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό
Μόνη υποχρέωση της πολιτείας, να προβεί στη δημοσίευση της απόφασης του αρχηγού του ΠΣ στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης
«Ναι» είπε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας στον υποχρεωτικό εμβολιασμό των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού σε νοσοκομεία και δομές υγείας, αλλά και των εργαζομένων στην ΕΜΑΚ.
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε σε διάσκεψη της ότι πρέπει να απορριφθούν οι αιτήσεις των προσφευγόντων της ΕΜΑΚ, οι οποίοι στρέφονταν σε βάρος της απόφασης του αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, αλλά τις αιτήσεις ακυρώσεως της ΠΟΕΔΗΝ και εργαζομένων στο ΕΚΑΒ.
Μόνη υποχρέωση της πολιτείας, να προβεί στη δημοσίευση της απόφασης του αρχηγού του ΠΣ στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας που συνεδρίασε στις 26 Νοεμβρίου για να εξετάσει τις αιτήσεις ακυρώσεως, με εισηγητές την σύμβουλο Παναγιώτα Καρλή και Βασίλειο Ανδρουλάκη, έκρινε όσον αφορά την ΕΚΑΜ, με μειοψηφία 3 μελών ότι:
Η προσβαλλόμενη πράξη δεν αντίκειται στις συνταγματικές ή υπερνομοθετικές διατάξεις των οποίων γίνεται επίκληση, διότι α) ο εμβολιασμός επιβάλλεται στους υπαλλήλους του ΠΣ που υπηρετούν στις ΕΜΑΚ προς διασφάλιση της αδιάλειπτης επιχειρησιακής λειτουργίας και της πλήρους υπηρεσιακής διαθεσιμότητας του προσωπικού των εν λόγω υπηρεσιών, που έχουν ειδική αποστολή και ιδιαίτερες συνθήκες άσκησης καθηκόντων, β) προβλέπεται από ουσιαστικό νόμο και, ειδικότερα, από την προσβαλλόμενη κανονιστική πράξη, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 79 παρ. 13 του ν. 4662/2020 σε συνδυασμό με άλλες διατάξεις του ίδιου νόμου, οι οποίες παρέχουν εξουσιοδότηση στον Αρχηγό του ΠΣ να θεσπίσει εγκύρως, ως πρόσθετο προσωρινό, υπό περιστάσεις πανδημίας, όρο για την καλή κατάσταση της υγείας των υπηρετούντων στις ΕΜΑΚ, τον εμβολιασμό τους κατά του κοροναϊού covid-19, γ) στηρίζεται σε έγκυρα επιστημονικά δεδομένα επισήμων φορέων στην Ελλάδα (Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, ΕΟΔΥ) και διεθνώς, σύμφωνα με τα οποία ο εμβολιασμός είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος ελέγχου εξάπλωσης της νόσου, ενώ τα οφέλη των εμβολίων υπερτερούν των τυχόν παρενεργειών, οι οποίες είναι εξαιρετικά σπάνιες.
Κρίθηκε επίσης ότι η υποχρέωση εμβολιασμού δεν παραβιάζει τις αρχές της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων, διότι η διαφορετική μεταχείριση με κριτήριο τον εμβολιασμό ερείδεται επί αντικειμενικού κριτηρίου, κυρίως λόγω της μη αμφισβητούμενης ούτε από τους αιτούντες, μειωμένης συχνότητας και έντασης με την οποία νοσούν και μεταδίδουν την νόσο οι εμβολιασμένοι σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.
Τέλος, δίνεται προθεσμία ενός μήνα στη διοίκηση προκειμένου να προβεί στη δημοσίευση της πράξης του Αρχηγού του ΠΣ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Επιπλέον, για τις δομές υγείας και νοσοκομεία ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός (άρθρο 206 ν. 4820/2021) δεν αντίκειται στις συνταγματικές ή υπερνομοθετικές διατάξεις των οποίων γίνεται επίκληση, διότι, στην προκειμένη περίπτωση, αυτός:
α) επιβάλλεται στη συγκεκριμένη επαγγελματική ομάδα στο πλαίσιο της συνταγματικής υποχρέωσης για επίδειξη κοινωνικής αλληλεγγύης, ειδικώς δε όσον αφορά το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό λόγω της αυξημένης ευθύνης που έχει ως προς τη διαφύλαξη της υγείας των ασθενών,
β) προβλέπεται από τον νόμο,
γ) στηρίζεται σε έγκυρα επιστημονικά δεδομένα τα οποία αποδέχεται η συντριπτική πλειοψηφία των αρμόδιων επιστημονικών φορέων στην Ελλάδα και διεθνώς, σύμφωνα με τα οποία ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό εργαλείο για την ανάσχεση της πανδημίας του κοροναϊού covid-19 και
δ) σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, οι σοβαρές παρενέργειες του εμβολιασμού είναι εξαιρετικά σπάνιες. Εξ άλλου, (με μειοψηφία 5 μελών) κρίθηκε ότι η αναστολή εργασίας χωρίς την καταβολή του συνόλου των αποδοχών είναι συνταγματικώς ανεκτή. Κρίθηκε επίσης αφ’ ενός ότι η υποχρέωση εμβολιασμού μόνο του ιατρικού, παραϊατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού δεν παραβιάζει την αρχή της ισότητας εν σχέσει με άλλες κατηγορίες εργαζομένων και αφ’ ετέρου ότι η προβλεπόμενη διαδικασία παρακολούθησης και ελέγχου της συμμόρφωσης με την υποχρέωση εμβολιασμού κατά του κοροναϊού δεν παραβιάζει τη νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Οι επίμαχες αποφάσεις, οι οποίες ανοίγουν τον δρόμο για την υποχρεωτικότητα και σε άλλες ομάδες, θα δημοσιευθούν τον ερχόμενο Απρίλιο.
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε σε διάσκεψη της ότι πρέπει να απορριφθούν οι αιτήσεις των προσφευγόντων της ΕΜΑΚ, οι οποίοι στρέφονταν σε βάρος της απόφασης του αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, αλλά τις αιτήσεις ακυρώσεως της ΠΟΕΔΗΝ και εργαζομένων στο ΕΚΑΒ.
Μόνη υποχρέωση της πολιτείας, να προβεί στη δημοσίευση της απόφασης του αρχηγού του ΠΣ στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας που συνεδρίασε στις 26 Νοεμβρίου για να εξετάσει τις αιτήσεις ακυρώσεως, με εισηγητές την σύμβουλο Παναγιώτα Καρλή και Βασίλειο Ανδρουλάκη, έκρινε όσον αφορά την ΕΚΑΜ, με μειοψηφία 3 μελών ότι:
Η προσβαλλόμενη πράξη δεν αντίκειται στις συνταγματικές ή υπερνομοθετικές διατάξεις των οποίων γίνεται επίκληση, διότι α) ο εμβολιασμός επιβάλλεται στους υπαλλήλους του ΠΣ που υπηρετούν στις ΕΜΑΚ προς διασφάλιση της αδιάλειπτης επιχειρησιακής λειτουργίας και της πλήρους υπηρεσιακής διαθεσιμότητας του προσωπικού των εν λόγω υπηρεσιών, που έχουν ειδική αποστολή και ιδιαίτερες συνθήκες άσκησης καθηκόντων, β) προβλέπεται από ουσιαστικό νόμο και, ειδικότερα, από την προσβαλλόμενη κανονιστική πράξη, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 79 παρ. 13 του ν. 4662/2020 σε συνδυασμό με άλλες διατάξεις του ίδιου νόμου, οι οποίες παρέχουν εξουσιοδότηση στον Αρχηγό του ΠΣ να θεσπίσει εγκύρως, ως πρόσθετο προσωρινό, υπό περιστάσεις πανδημίας, όρο για την καλή κατάσταση της υγείας των υπηρετούντων στις ΕΜΑΚ, τον εμβολιασμό τους κατά του κοροναϊού covid-19, γ) στηρίζεται σε έγκυρα επιστημονικά δεδομένα επισήμων φορέων στην Ελλάδα (Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, ΕΟΔΥ) και διεθνώς, σύμφωνα με τα οποία ο εμβολιασμός είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος ελέγχου εξάπλωσης της νόσου, ενώ τα οφέλη των εμβολίων υπερτερούν των τυχόν παρενεργειών, οι οποίες είναι εξαιρετικά σπάνιες.
Κρίθηκε επίσης ότι η υποχρέωση εμβολιασμού δεν παραβιάζει τις αρχές της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων, διότι η διαφορετική μεταχείριση με κριτήριο τον εμβολιασμό ερείδεται επί αντικειμενικού κριτηρίου, κυρίως λόγω της μη αμφισβητούμενης ούτε από τους αιτούντες, μειωμένης συχνότητας και έντασης με την οποία νοσούν και μεταδίδουν την νόσο οι εμβολιασμένοι σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.
Τέλος, δίνεται προθεσμία ενός μήνα στη διοίκηση προκειμένου να προβεί στη δημοσίευση της πράξης του Αρχηγού του ΠΣ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Επιπλέον, για τις δομές υγείας και νοσοκομεία ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός (άρθρο 206 ν. 4820/2021) δεν αντίκειται στις συνταγματικές ή υπερνομοθετικές διατάξεις των οποίων γίνεται επίκληση, διότι, στην προκειμένη περίπτωση, αυτός:
α) επιβάλλεται στη συγκεκριμένη επαγγελματική ομάδα στο πλαίσιο της συνταγματικής υποχρέωσης για επίδειξη κοινωνικής αλληλεγγύης, ειδικώς δε όσον αφορά το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό λόγω της αυξημένης ευθύνης που έχει ως προς τη διαφύλαξη της υγείας των ασθενών,
β) προβλέπεται από τον νόμο,
γ) στηρίζεται σε έγκυρα επιστημονικά δεδομένα τα οποία αποδέχεται η συντριπτική πλειοψηφία των αρμόδιων επιστημονικών φορέων στην Ελλάδα και διεθνώς, σύμφωνα με τα οποία ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό εργαλείο για την ανάσχεση της πανδημίας του κοροναϊού covid-19 και
δ) σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, οι σοβαρές παρενέργειες του εμβολιασμού είναι εξαιρετικά σπάνιες. Εξ άλλου, (με μειοψηφία 5 μελών) κρίθηκε ότι η αναστολή εργασίας χωρίς την καταβολή του συνόλου των αποδοχών είναι συνταγματικώς ανεκτή. Κρίθηκε επίσης αφ’ ενός ότι η υποχρέωση εμβολιασμού μόνο του ιατρικού, παραϊατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού δεν παραβιάζει την αρχή της ισότητας εν σχέσει με άλλες κατηγορίες εργαζομένων και αφ’ ετέρου ότι η προβλεπόμενη διαδικασία παρακολούθησης και ελέγχου της συμμόρφωσης με την υποχρέωση εμβολιασμού κατά του κοροναϊού δεν παραβιάζει τη νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Οι επίμαχες αποφάσεις, οι οποίες ανοίγουν τον δρόμο για την υποχρεωτικότητα και σε άλλες ομάδες, θα δημοσιευθούν τον ερχόμενο Απρίλιο.