Το ερώτηµα αν η µετάλλαξη «Ο» µπορεί να εξελιχθεί στην αρχή του τέλους της πανδηµίας του κοροναϊού προσπαθούν να απαντήσουν σε όλον τον κόσµο οι επιστήµονες, µελετώντας όλα τα νέα δεδοµένα του στελέχους αυτού και παρατηρώντας την πορεία του στους νοσούντες από COVID-19. Μέχρι στιγµής έχει διαπιστωθεί πως, παρά το γεγονός ότι η «Όµικρον» εξαπλώνεται ταχύτατα σε όλον τον πλανήτη,µοιάζει λιγότερο παθογόνος από τη «∆έλτα», κάτι που δηµιούργησε ήδη την ελπίδα σε ορισµένους κύκλους ειδικών επιστηµόνων διεθνώς ότι η πανδηµία θα µπορούσε να τελειώσει σχετικά σύντοµα και, πάντως, µέσα στο 2022.
Οµως, η Κάθριν Σµόλγουντ, επικεφαλής του Τµήµατος Εκτάκτων Καταστάσεων του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας (ΠΟΥ), δήλωσε την Τρίτη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι η απότοµη αύξηση των ποσοστών µόλυνσης από το στέλεχος «Ο» µπορεί να έχει το αντίθετο από το ευκταίο αποτέλεσµα. «Όσο περισσότερο εξαπλώνεται το στέλεχος Ο τόσο περισσότερο µεταδίδεται και όσο περισσότερο αναπαράγεται αυτό το στέλεχος τόσο περισσότερο πιθανό είναι να παραχθεί ένα νέο στέλεχος», εξήγησε η ίδια και διευκρίνισε πως «σήµερα το στέλεχος “Ο” είναι θανατηφόρο, µπορεί να προκαλέσει τον θάνατο. Ίσως λίγο λιγότερο από το στέλεχος “∆”, αλλά ποιος µπορεί να πει τι µπορεί να προκαλέσει το επόµενο στέλεχος;».
Γκίκας Μαγιορκίνης
Από τη δική του πλευρά, όµως, σίγουρος ότι «θα έχουµε ένα καλύτερο Πάσχα και καλοκαίρι» εµφανίζεται στα «Π» ο επίκουρος καθηγητής Επιδηµιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και µέλος της Επιτροπής Εµπειρογνωµόνων του υπουργείου Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης. «∆εν µπορώ να αποκλείσω το ενδεχόµενο να βγει µια παραλλαγή που θα είναι πιο µεταδοτική, πιο παθογόνος, όπως ήταν η ''∆έλτα''. Θεωρώ, όµως, ότι είναι εξαιρετικά µικρή αυτή η πιθανότητα. Μπροστά µας έχουµε έναν χρόνο που κεφαλαιοποιούµε αυτά που κερδίσαµε και µας έρχονται και τα φάρµακα από το στόµα, που θα γίνουν σύντοµα διαθέσιµα. Είναι ακόµα ένα βήµα προς τη λήξη της πανδηµίας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Θάνος Δημόπουλος
Στο ίδιο µήκος κύµατος, ο καθηγητής Θεραπευτικής, Αιµατολογίας και Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και πρύτανης του ιδρύµατος, Θάνος ∆ηµόπουλος, υπογραµµίζει χαρακτηριστικά στα «Π» πως «το στέλεχος Οµικρον εµφανίζει πλέον επικράτηση διεθνώς έναντι του στελέχους ∆έλτα του SARS-CοV-2, καθώς έχει σαφές πλεονέκτηµα ως προς το δυναµικό µετάδοσης. Παράλληλα, συνεχίζεται µε αµείωτους ρυθµούς ο εµβολιασµός και µε την αναµνηστική δόση έναντι της COVID-19. Με αυτά τα δεδοµένα, γίνεται αντιληπτό ότι σε κάθε δεδοµένη χρονική στιγµή το ποσοστό των ανθρώπων µε ανοσία, είτε έπειτα από φυσική λοίµωξη είτε έπειτα από εµβολιασµό, αυξάνεται σηµαντικά. Εποµένως, µπορεί να φτάσει σε σηµείο να επιτευχθεί συλλογική ανοσία έναντι του SARS-CοV-2. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασµό µε την έγκριση ειδικών φαρµάκων έναντι της COVID-19, θα βοηθήσει ουσιαστικά στη µετατροπή της πανδηµίας σε µια ενδηµική, διαχειρίσιµη νόσο, όπως είναι η γρίπη. Η πανδηµία COVID-19 µάς υπενθύµισε ότι ζούµε σε ένα “πλανητικό χωριό” και τα ζητήµατα δηµόσιας υγείας έχουν διεθνή χαρακτήρα».
Ο ίδιος εφιστά την προσοχή όλων των ειδικών και των υγειονοµικών Αρχών: «Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σηµαντικό να τονιστεί η ανάγκη να διασφαλιστεί η εµβολιαστική κάλυψη όλων των χωρών παγκοσµίως και η ισότιµη πρόσβαση στο εµβολιαστικό πρόγραµµα έναντι της COVID-19, για να αποτραπούν µελλοντικές αναζωπυρώσεις της λοίµωξης µε νέα στελέχη, που µπορεί να επεκταθούν σε παγκόσµιο επίπεδο».
Ηλίας Μόσιαλος
Σε εντελώς διαφορετικό κλίµα, µε περισσότερο σκεπτικισµό για το θέµα, εµφανίζεται ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας του London School of Economics (LSE) και εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισµούς για τα θέµατα του νέου κοροναϊού, Ηλίας Μόσιαλος, ο οποίος αναφέρει στα «Π» πως «µέχρι στιγµής οι δύο παραλλαγές που έχουν επικρατήσει, οι Αλφα και ∆έλτα, είχαν αλλαγές σε σχέση µε το αρχικό στέλεχος του ιού σε πιο µολυσµατικό και λίγο πιο επικίνδυνο. Αν επικρατήσει το καλό σενάριο της “Ο”, θα είναι η πρώτη φορά που θα έχουµε πιο µολυσµατικό και λιγότερο επικίνδυνο στέλεχος. Οµως, δεν οδεύουµε απαραίτητα προς το τέλος της πανδηµίας».
Ο κ. Μόσιαλος εξηγεί τον έντονο προβληµατισµό του: «Ο ιός κυκλοφορεί πολύ εύκολα, καθώς µεταδίδεται από προσυµπτωµατικούς και ασυµπτωµατικούς, δισεκατοµµύρια ανεµβολίαστους και έως έναν βαθµό από εµβολιασµένους. Και να ξαναπούµε εδώ πως, αναφορικά µε το ιικό φορτίο και τη διάρκεια, οι εµβολιασµένοι µεταδίδουν τον ιό σηµαντικά λιγότερο.Είναι πιθανό να δούµε και άλλες παραλλαγές του ιού τους επόµενους µήνες, ναι. Αλλά να θυµόµαστε πως δεν µπορούµε προφανώς να πιέσουµε τον ιό για να κατευθύνουµε την πορεία της λοίµωξης που προκαλεί. Αλλά µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τη διαθεσιµότητα των φαρµακευτικών και µη φαρµακευτικών παρεµβάσεων. Η λύση είναι η αύξηση των εµβολιασµών και η τήρηση των κανόνων δηµόσιας υγείας. Σε λίγο καιρό θα έχουµε και αντι-ιικά φάρµακα. Στο µέλλον ίσως ο ιός εξελιχθεί σε πιο µολυσµατικό, αλλά λιγότερο επικίνδυνο ή -στο λιγότερο πιθανό, ελπίζω, σενάριο- σε πιο επικίνδυνο. Στην περίπτωση αυτή, αν τα συµπτώµατα είναι πιο έντονα, όπως µε τον SARS-CΟV-1, η διάγνωση θα γίνεται πιο άµεσα και µε συνδυασµό φαρµάκων, εµβολίων και έγκαιρης αποµόνωσης θα αντεπεξέλθουµε».
Δημήτρης Παρασκευής
Πιο αισιόδοξος, ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδηµιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και µέλος της Επιτροπής Εµπειρογνωµόνων του υπουργείου Υγείας, ∆ηµήτρης Παρασκευής, εξηγεί στα «Π» πως «είναι πρώιµο να κάνουµε µια ασφαλή εκτίµηση, αλλά λόγω των χαρακτηριστικών του στελέχους ''Οµικρον'', όπως η υψηλή µολυσµατικότητα και τα ηπιότερα χαρακτηριστικά της νόσου, σε συνδυασµό µε την υψηλή εµβολιαστική κάλυψη στην κοινότητα, είναι πιθανόν να επιταχυνθεί η µετάβαση στην ενδηµικότητα».
Τι συμβαίνει στις ΗΠΑ
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, πάντως, καθώς η σχετική συζήτηση έχει αναπτυχθεί σε όλον τον πλανήτη, ο κορυφαίος διεθνώς Αµερικανός ανοσολόγος δρ Αντονι Φάουτσιδήλωσε σιβυλλικά στην αρχή της περασµένης εβδοµάδας ότι η πανδηµία πρόκειται να τελειώσει όσο όλοι συνεχίζουν να αγωνίζονται ενάντια στον κοροναϊό. Ο Φάουτσι, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιµωδών Νοσηµάτων των ΗΠΑ, δήλωσε συγκεκριµένα σε εκδήλωση του ∆ιακοµµατικού Κέντρου Πολιτικής ότι «η πανδηµία δεν είναι µόνιµη» και ότι «θα τελειώσει σύντοµα, εάν ο καθένας ασκεί τον ρόλο του... Το πόσο γρήγορα φτάνουµε στο τέλος εξαρτάται από εµάς, πόσο καλά εµβολιαζόµαστε, πόσο καλά ενισχύουµε την προστασία µας και πόσο καλά κάνουµε ό,τι πρέπει για να προστατευτούµε».
Στο ίδιο µήκος κύµατος, ο γενικός χειρουργός Βίβεκ Μούρθι δήλωσε στο «Fox News Sunday» την περασµένη εβδοµάδα ότι «ο ψυχρός καιρός θα µπορούσε να φέρει περισσότερα κρούσµατα, γεγονός που µπορεί να καθυστερήσει το τέλος της πανδηµίας προς το παρόν. Θα πρέπει να είµαστε προετοιµασµένοι για το γεγονός ότι µπορεί να υπάρξει άνοδος των κρουσµάτων σε διάφορες περιοχές της χώρας µε ψυχρό καιρό».
«Όσο περισσότερο εξαπλώνεται το στέλεχος “Ο” τόσο περισσότερο μεταδίδεται και όσο περισσότερο αναπαράγεται αυτό το στέλεχος τόσο περισσότερο πιθανό είναι να παραχθεί ένα νέο στέλεχος», δηλώνει η επικεφαλής Εκτάκτων Καταστάσεων του ΠΟΥ
Από τη δική του πλευρά, ο δρ Σκοτ Γκότλιµπ, πρώην επίτροπος της Οµοσπονδιακής Υπηρεσίας Τροφίµων και Φαρµάκων (FDA) των ΗΠΑ, υποστήριξε στο αµερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS ότι «οι ΗΠΑ είναι κοντά στο τέλος της πανδηµίας. Τα κρούσµατα µπορεί να αυξηθούν, αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι υπάρχει νέα µεγάλη επιδηµία. Πιστεύω ότι βρισκόµαστε κοντά στο τέλος της πανδηµικής φάσης αυτού του ιού και θα εισέλθουµε σε µια πιο ενδηµική φάση. Καθώς τα πράγµατα βελτιώνονται, τα κρούσµατα µπορεί να αυξηθούν. Όµως, αυτό δεν σηµαίνει ότι εισερχόµαστε σε νέο κύµα µολύνσεων».
Το στέλεχος «Ο» του νέου κοροναϊού επηρεάζει το ανώτερο αναπνευστικό σύστηµα και προκαλεί πιο ήπια συµπτώµατα σε σχέση µε τα άλλα στελέχη, τα οποία πλήττουν το κατώτερο αναπνευστικό σύστηµα. Σύµφωνα µε τον Αµπντί Μαχαµούντ, διευθυντικό στέλεχος του ΠΟΥ, πληθαίνουν οι έρευνες που δείχνουν ότι «το στέλεχος “Ο” επηρεάζει το επάνω µέρος του σώµατος, σε αντίθεση µε τα άλλα στελέχη, που προκαλούν πνευµονία». Μιλώντας σε δηµοσιογράφους στη Γενεύη, ο Αµπντί Μαχαµούντ επισήµανε, πάντως, ότι η υψηλή µεταδοτικότητα της «Όµικρον» σηµαίνει ότι αυτή θα είναι κυρίαρχη σε µερικές εβδοµάδες σε πολλές χώρες του κόσµου, πράγµα που είναι επικίνδυνο για τις περιοχές εκείνες στις οποίες τα ποσοστά εµβολιασµού του γενικού πληθυσµού είναι χαµηλά.
