Με τη χρήση όλων των διαθέσιμων επενδυτικών εργαλείων θα αναπτυχθεί το «νέο ΕΣΥ» από την κυβέρνηση και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, πολιτική η οποία δεν έχει εφαρμοσθεί ποτέ στη χώρα μας. Για ένα από αυτά τα εργαλεία, τις συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα(ΣΔΙΤ) στην Υγεία, μιλάει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Ιωάννης Κωτσιόπουλος, ο οποίος μας μεταφέρει επίσης την εμπειρία του από τις ΣΔΙΤ Υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Κύριε γενικέ, θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του ΕΣΥ που θα εισαχθούν συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα ή θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι ΣΔΙΤ εφαρμόζονται ήδη, ακόμα και από την εποχή των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ.;
Ο στόχος της κυβέρνησης είναι να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία για να ενισχύσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας, χωρίς να ενδίδει σε φόβους και προκαταλήψεις που εμπόδισαν την ορθολογική ανάπτυξη του κλάδου της Υγείας και στέρησαν από τους ασθενείς πολύτιμες υπηρεσίες. Όλες οι κυβερνήσεις και τα συστήματα Υγείας βρίσκονται στη δύσκολη θέση να προσπαθούν να ικανοποιήσουν τις αυξανόμενες ανάγκες των πολιτών για περισσότερες και πιο ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. Σε πάρα πολλές χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Σουηδία, ακόμα και η Τουρκία, έχουν υλοποιηθεί σημαντικές επενδύσεις στην Υγεία με τη μορφή ΣΔΙΤ, ενώ στη χώρα μας η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα περιορίστηκε στην αγορά υπηρεσιών ή προϊόντων με βραχύ ορίζοντα συνεργασίας. Αντιθέτως, το όφελος από ένα έργο ΣΔΙΤ είναι ότι μέσα από μακροχρόνιες συμβάσεις δίνεται η δυνατότητα να επιμερίζεται το ρίσκο της επένδυσης μεταξύ του κράτους και του ιδιώτη, με αποτέλεσμα τέτοιου είδους έργα να παραδίδονται γρηγορότερα, να κοστίζουν λιγότερο για τον φορολογούμενο και οι πολίτες να απολαμβάνουν υπηρεσίες υψηλότερης ποιότητας.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ήδη στους δύσκολους μήνες της πανδημίας υλοποιήθηκε μια τέτοια πρωτόλεια σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα, αφού αξιοποιήθηκαν χιλιάδες κλίνες σε νοσοκομεία του ιδιωτικού τομέα, για να αντιμετωπιστούν οι εξάρσεις που έφεραν τα επιδημικά κύματα. Συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα σε αυτή την κλίμακα και με αυτή τη μορφή δεν είχε υπάρξει στο παρελθόν και πιστεύω ότι τέθηκαν οι βάσεις για να αξιοποιηθεί δημιουργικά η τεχνογνωσία του ιδιωτικού τομέα στην Υγεία.
Υπάρχουν κάποιες εμβληματικές παρεμβάσεις με ΣΔΙΤ τις οποίες αναμένεται να δούμε άμεσα στο ΕΣΥ της χώρας μας;
Βεβαίως, δύο εμβληματικές παρεμβάσεις βρίσκονται σε φάση ωρίμανσης, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία ΣΔΙΤ, και αφορούν την ανέγερση του νέου Ογκολογικού Νοσοκομείου στη Θεσσαλονίκη και την κατασκευή νέας πτέρυγας στο νοσοκομείο «Γεννηματάς». Σε ό,τι αφορά το Ογκολογικό Νοσοκομείο, έχουμε προχωρήσει τη διαγωνιστική διαδικασία για την πρόσληψη τεχνικού συμβούλου για την προετοιμασία της πρότασης προς τη διυπουργική επιτροπή, ώστε να δεσμευθεί η χρηματοδότηση του έργου και να ξεκινήσει η προετοιμασία για την προκήρυξή του. Πρόκειται για σύμβαση ΣΔΙΤ «Μελέτης, Κατασκευής, Χρηματοδότησης, Συντήρησης και Λειτουργίας» (DBFMO), στο πλαίσιο της οποίας ανατίθενται στον εταίρο από τον ιδιωτικό τομέα όλα τα στάδια του έργου.
Από την προσωπική σας εμπειρία από τις ΣΔΙΤ στο Βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), ποια λάθη και δυσλειτουργίες νομίζετε ότι πρέπει να αποφύγουμε στην Ελλάδα;
Η Μεγάλη Βρετανία ήταν από τις πρώτες χώρες που αποφάσισαν να ενισχύσουν τον τομέα της Υγείας μέσω ΣΔΙΤ. Από το 2000 έως σήμερα έχουν υλοποιηθεί με αρκετή επιτυχία έργα ΣΔΙΤ αξίας δισεκατομμυρίων λιρών. Ενδεικτικά αναφέρω ότι το 2006 το μεγαλύτερο έργο υγειονομικής περίθαλψης που αναλήφθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν από το The Royal London and Bart’s Hospitals - PPP Project, αξίας 1,1 δισ. λίρες, όπου πραγματοποιήθηκε ο εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών υγείας στο Ανατολικό Λονδίνο και στην πόλη του Λονδίνου με νέα κτίρια, ανακαίνιση και παροχή εξοπλισμού.
Αντίστοιχα, στο North Bristol NHS Trust πραγματοποιήθηκε σε έκταση 115.000 τ.μ. η ανάπτυξη νοσοκομείου 832 κλινών με 24 αίθουσες χειρουργείων, με υπερσύγχρονο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών για τη μέριμνα πληθυσμού περίπου 500.000 ατόμων. Η αξία της επένδυσης ανήλθε στα 600 εκατ. λίρες.
Tέτοιου είδους έργα παραδίδονται γρηγορότερα, κοστίζουν λιγότερο για τον φορολογούμενο και οι πολίτες απολαμβάνουν υπηρεσίες υψηλότερης ποιότητας
Προφανώς κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο κρύβει κινδύνους, αν δεν αξιοποιηθεί με σύνεση και στρατηγικό σχεδιασμό. Ο βασικότερος κίνδυνος σχετίζεται με τη συσσώρευση χρεών, που θα επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος στο μέλλον. Αυτός ο κίνδυνος δεν είναι ορατός για τη χώρα μας, μιας και μόλις ξεκινάμε την υλοποίηση τέτοιων έργων. Αυτά τα έργα είναι ιδιαίτερα σύνθετα και απαιτούν ενεργό συμμετοχή των υπηρεσιών του Δημοσίου σε όλα τα στάδια, που επίσης θα μπορούσε να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου.
Η πολιτική για την ανάπτυξη των ΣΔΙΤ στο ΕΣΥ της χώρας μας θα προχωρήσει βήμα-βήμα, με συνεχή αξιολόγηση και πιλοτικά στάδια, ή δεν υπάρχουν περιθώρια για τροποποιήσεις εν λειτουργία, αν θα μπορούσαμε να τις ονομάσουμε έτσι;
Η ανάπτυξη των ΣΔΙΤ στο ΕΣΥ, ως ένα ολοκληρωμένο επενδυτικό πρόγραμμα, επιχειρείται ουσιαστικά για πρώτη φορά. Οι επενδύσεις αυτές αποτελούν σημαντική πρόσθετη πηγή χρηματοδότησης, συμπληρωματική προς τα παραδοσιακά κονδύλια. Άρα είναι ένα χρήσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης, μοχλεύοντας ιδιωτικούς πόρους σε αναπτυξιακά έργα, τα οποία θα έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος. Οφείλουμε λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί σε κάθε φάση, ώστε να διασφαλίσουμε τη βέλτιστη παροχή υπηρεσιών υγείας για όλους τους πολίτες.
