Καμία αιτιολογική σύνδεση, οποιουδήποτε τύπου, δεν υπάρχει μεταξύ της πρακτικής των καθολικών lockdowns και της ανάπτυξης της αγνώστου αιτιολογίας οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά ηλικίας έως 16 ετών, τονίζει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο πρόεδρος της Ελληνικής και της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας, ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, υπογραμμίζοντας ότι οι προσπάθειες για την ταυτοποίηση της αιτίας που προκαλεί αυτή την πολύ σπάνια νόσο σε παιδιά συνεχίζονται ακόμη διεθνώς. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο κ. Κωνσταντόπουλος μας εξηγεί ότι «εάν ο παιδίατρος δεν διαγνώσει έγκαιρα τη νόσο, αυτή μπορεί να αποβεί μοιραία», και αυτό ισχύει για κάθε τύπο ηπατίτιδας σε παιδιά.

konstadopoulos
Κύριε καθηγητά, πέρα από την περίπτωση της οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας, σε ποιες περιπτώσεις μια ηπατίτιδα σε παιδί μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνη; Τίθεται θέμα έγκαιρης λήψης παιδιατρικής βοήθειας;

H οξεία ηπατίτιδα αγνώστου αιτιολογίας είναι σε μικρό ποσοστό αρκετά επικίνδυνη και το παιδί μπορεί να καταλήξει ή να γίνει μεταμόσχευση ήπατος. Στις ηπατίτιδες άλλης αιτιολογίας η οξεία νέκρωση του ήπατος είναι τρομερά σπάνια και κυρίως οφείλεται σε ηπατίτιδα από φαρμακευτική δηλητηρίαση. Βεβαίως, στις ηπατίτιδες άλλης αιτιολογίας των παιδιών η έγκαιρη διάγνωση και η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, όπου χρειάζεται, προλαμβάνουν την κακή εξέλιξη.

Πόσο συχνό είναι το φαινόμενο οι ειδικοί παιδίατροι στα νοσοκομεία της χώρας μας να βλέπουν ιδιαίτερα επικίνδυνες ηπατίτιδες σε μικρά παιδιά;

Σπανιότατα. Στην καριέρα μου, 37 χρόνια, στα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αθήνας και σε πέντε της Αμερικής, αντιμετώπισα μία περίπτωση, η οποία τελικά είχε καλή εξέλιξη.

Σας ανησυχεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα διεθνώς περίπου 200 περιστατικά αγνώστου αιτιολογίας ηπατίτιδας σε παιδιά ηλικίας έως 16 ετών, εκ των οποίων τα 18 στις ΗΠΑ των 330 εκατ. κατοίκων;

Όχι. Στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν περιγραφεί οι περισσότερες περιπτώσεις, πάνω από 140, ενώ στις άλλες χώρες είναι πολύ λίγα περιστατικά ή καθόλου.

Εάν ο παιδίατρος δεν διαγνώσει έγκαιρα τη νόσο, αυτή μπορεί να αποβεί μοιραία. Αν το παιδί δεν εξεταστεί και η μητέρα αναφέρει τα συμπτώματα που είναι πιο έντονα, τότε η διάγνωση θα καθυστερήσει και μπορεί να έχει δυσάρεστα επακόλουθα


Κύριε καθηγητά, προς ποια κατεύθυνση προσανατολιζόμαστε πλέον, όσον αφορά τη διαπίστωση της αιτίας που προκαλεί την οξεία ηπατίτιδα σε παιδιά; Φαίνεται ότι πυκνώνουν οι γνώμες των ειδικών σύμφωνα με τις οποίες πρόκειται για μια πολύ σπάνια επιπλοκή ενός κοινού αδενοϊού…

Μέχρι στιγμής η αιτιολογία είναι άγνωστη. Στην Ινδία οι ασθενείς είχαν πρόσφατη νόσηση από COVID-19 και όλοι ανάρρωσαν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αντίθετα, τα περισσότερα παιδιά δεν είχαν νοσήσει από COVID-19 και οκτώ από τους ασθενείς υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση. Στη Δανία, σε κανένα από τα έξι παιδιά δεν βρέθηκε αδενοϊός. Στις ΗΠΑ, εννέα παιδιά ήταν θετικά σε αδενοϊό και αρνητικά στον κοροναϊό. Στις βιοψίες, όμως, του ήπατος δεν είχαν ενδείξεις αδενοϊού ή άλλων ιικών σωματιδίων. Επιπρόσθετα, σε επτά από τους εννέα ασθενείς βρέθηκαν και άλλοι ιοί που κάνουν φλεγμονή στο ήπαρ, όπως ο Epstein-Barr (ιός της λοιμώδους μονοπυρήνωσης), ο συγκυτιακός ιός, ο εντεροϊός και άλλοι. Θα περιμένουμε μέχρι να βρεθούν ιικά σωματίδια στο ήπαρ για να εντοπίσουμε τον αιτιολογικό παράγοντα. Ο αδενοϊός 41 (που βρέθηκε στα μισά παιδιά της Αγγλίας) προκαλεί συχνές μολύνσεις στο αναπνευστικό σύστημα των παιδιών, δεν προσβάλλει όμως το ήπαρ και τα παιδιά παραμένουν θετικά για πολλούς μήνες μετά τη μόλυνση. Αντίθετα, υπάρχουν άλλοι αδενοϊοί που προσβάλλουν το γαστρεντερικό σύστημα, ενίοτε και το ήπαρ. Το κατά πόσον οι λοιμώξεις από αδενοϊό εξελίσσονται διαφορετικά απ’ ό,τι συνήθως ή προηγείται λοίμωξη από άλλον ιό ή νέα μετάλλαξη του αδενοϊού παραμένει να διευκρινισθεί. Τέλος, τα lockdowns δεν φαίνεται να παίζουν ρόλο, διότι η Νέα Ζηλανδία, με πολιτική μηδενικής διασποράς (μακρύ lockdown), δεν είχε καμία ηπατίτιδα. Αντίθετα, το Ηνωμένο Βασίλειο, με το ελάχιστο lockdown, έχει τα περισσότερα περιστατικά ηπατίτιδας.

Μπορεί να μας «κοροϊδέψει» η ηπατίτιδα σε κάποιο παιδί, με αποτέλεσμα η ενδεχόμενη καθυστέρηση του παιδιάτρου να διαγνώσει ορθά να αποβεί μοιραία;

Ναι. Εάν ο παιδίατρος δεν διαγνώσει έγκαιρα τη νόσο, μπορεί να αποβεί μοιραία. Για παράδειγμα, αν το παιδί δεν εξετασθεί από τον παιδίατρο και η μητέρα αναφέρει τα συμπτώματα που είναι πιο έντονα, έμετο, διάρροια, κοιλιακό άλγος, πυρετό, καταβολή κ.λπ., τότε η διάγνωση θα καθυστερήσει και μπορεί να έχει δυσάρεστα επακόλουθα. Θα πρέπει ο παιδίατρος να ρωτήσει τη μητέρα του παιδιού αν ο σκληρός χιτώνας του ματιού (άσπρο τμήμα) είναι υπικτερικός (λίγο να κιτρινίζει), για να τεθεί υποψία ηπατίτιδας και στη συνέχεια να επιβεβαιωθεί με αιματολογικές εξετάσεις.