Ευλογιά των πιθήκων: Για ποιους πολίτες εξετάζει εμβολιασμό η Εθνική Επιτροπή
Ποιο εμβόλιο θα χρησιμοποιηθεί
Η ευλογιά των πιθήκων θα τεθεί στο επίκεντρο της συνεδρίασης της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού καθώς το λοιμώδες μεταδοτικό νόσημα εμφανίζει τάση εξάπλωσης ανά τον κόσμο και οι υγειονομικές αρχές κινητοποιούνται προκειμένου να ρολάβουν δυσάρεστες εξελίξεις.
Η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο να τεθεί σε λειτουργία ένα εμβολιαστικό πρόγραμμα κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Τα άτομα που αναμένεται να κληθούν να εμβολιαστούν είναι όσοι ανήκουν στις στενές επαφές το εκάστοτε επιβεβαιωμένου κρούσματος, στους οποίους θα περιλαμβάνονται και οι υγειονομικοί.
Προς το παρόν έχει αποκλειστεί ο μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού, αλλά θα υιοθετηθεί η σύσταση για αυστηρή καραντίνα 21 ημερών των ασθενών και παρακολούθηση για το ίδιο διάστημα όσων είχαν στενή επαφή με κάποιο κρούσμα.
Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό με το σκεύασμα κατά της ευλογιάς πιστεύεται ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός και στην πρόληψη της ευλογιάς των πιθήκων, αλλά επειδή η ευλογιά έχει εξαλειφθεί περισσότερα από 40 χρόνια, τα εμβόλια πρώτης γενιάς δεν είναι πλέον διαθέσιμα.
Ένα νεότερο εμβόλιο που αναπτύχθηκε από τη Bavarian Nordic για την πρόληψη της ευλογιάς και της ευλογιάς των πιθήκων έχει εγκριθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ και τον Καναδά (με τις εμπορικές ονομασίες Imvanex, Jynneos και Imvamune), ενώ αντιιικά φάρμακα είναι επίσης υπό κλινική δοκιμή.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής. Μετάδοση καταγράφεται, επίσης, μέσω της επαφής με άγρια ζώα, συνήθως πρωτεύοντα και τρωκτικά, όπως αρουραίοι, ποντίκια και σκίουροι ή ακόμα και με ζώα συντροφιάς που έχουν μολυνθεί από τα προηγούμενα.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) με τη χθεσινή του έκθεση καλεί τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΕΟΧ να επικεντρωθούν στον έγκαιρο εντοπισμό, τη διαχείριση και την αναφορά νέων κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων αλλά και στον εντοπισμό των επαφών τους.
Οι χώρες θα πρέπει επίσης να ενημερώσουν τους μηχανισμούς ανίχνευσης, πχ η Ελλάδα τον σχετικό μηχανισμό στον ΕΟΔΥ και την Πολιτική Προστασία, τη διαγνωστική ικανότητα για τους ιούς orthopox και να επανεξετάσουν τη διαθεσιμότητα εμβολίων κατά της ευλογιάς, αντιικών φαρμάκων και ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού για επαγγελματίες υγείας.
Το σενάριο της εξάπλωσης της ευλογιάς των πιθήκων στο γενικό πληθυσμό δεν συγκεντρώνει προς το παρόν πολλές πιθανότητες, αναφέρει ο ECDC.
«Οι περισσότερες από τις τρέχουσες περιπτώσεις έχουν εμφανιστεί με ήπια συμπτώματα και για τον ευρύτερο πληθυσμό η πιθανότητα εξάπλωσης είναι πολύ χαμηλή», δήλωσε η διευθύντρια του ECDC, Άντρεα Αμόν.
«Ωστόσο, η πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης του ιού μέσω της στενής επαφής, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια σεξουαλικών δραστηριοτήτων μεταξύ ατόμων με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους, θεωρείται υψηλή», συμπλήρωσε.
Επιπλέον, το ECDC διευκρίνισε πως ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά μικρής ηλικίας, οι έγκυες, και ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Στο πλαίσιο αυτό το ECDC συστήνει σε όσους νοσούν επιβεβαιωμένα με ευλογιά των πιθήκων να παραμένουν σε απομόνωση έως ότου υποχωρήσουν τα εξανθήματα τους, τονίζοντας πως πρέπει να αποφεύγουν επαφές με ανοσοκατασταλμένα άτομα και κατοικίδια.
Παράλληλα, θα πρέπει να απέχουν από τη σεξουαλική δραστηριότητα. Υπογραμμίζουν δε, πως οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να παραμείνουν στο σπίτι με υποστηρικτική φροντίδα. Αναφορικά με τις στενές επαφές προτείνουν τα άτομα να παρακολουθούν την εξέλιξη της υγείας τους, με έμφαση σε ύποπτα συμπτώματα, για 21 ημέρες.
Η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο να τεθεί σε λειτουργία ένα εμβολιαστικό πρόγραμμα κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Τα άτομα που αναμένεται να κληθούν να εμβολιαστούν είναι όσοι ανήκουν στις στενές επαφές το εκάστοτε επιβεβαιωμένου κρούσματος, στους οποίους θα περιλαμβάνονται και οι υγειονομικοί.
Προς το παρόν έχει αποκλειστεί ο μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού, αλλά θα υιοθετηθεί η σύσταση για αυστηρή καραντίνα 21 ημερών των ασθενών και παρακολούθηση για το ίδιο διάστημα όσων είχαν στενή επαφή με κάποιο κρούσμα.
Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό με το σκεύασμα κατά της ευλογιάς πιστεύεται ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός και στην πρόληψη της ευλογιάς των πιθήκων, αλλά επειδή η ευλογιά έχει εξαλειφθεί περισσότερα από 40 χρόνια, τα εμβόλια πρώτης γενιάς δεν είναι πλέον διαθέσιμα.
Ένα νεότερο εμβόλιο που αναπτύχθηκε από τη Bavarian Nordic για την πρόληψη της ευλογιάς και της ευλογιάς των πιθήκων έχει εγκριθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ και τον Καναδά (με τις εμπορικές ονομασίες Imvanex, Jynneos και Imvamune), ενώ αντιιικά φάρμακα είναι επίσης υπό κλινική δοκιμή.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής. Μετάδοση καταγράφεται, επίσης, μέσω της επαφής με άγρια ζώα, συνήθως πρωτεύοντα και τρωκτικά, όπως αρουραίοι, ποντίκια και σκίουροι ή ακόμα και με ζώα συντροφιάς που έχουν μολυνθεί από τα προηγούμενα.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) με τη χθεσινή του έκθεση καλεί τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΕΟΧ να επικεντρωθούν στον έγκαιρο εντοπισμό, τη διαχείριση και την αναφορά νέων κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων αλλά και στον εντοπισμό των επαφών τους.
Οι χώρες θα πρέπει επίσης να ενημερώσουν τους μηχανισμούς ανίχνευσης, πχ η Ελλάδα τον σχετικό μηχανισμό στον ΕΟΔΥ και την Πολιτική Προστασία, τη διαγνωστική ικανότητα για τους ιούς orthopox και να επανεξετάσουν τη διαθεσιμότητα εμβολίων κατά της ευλογιάς, αντιικών φαρμάκων και ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού για επαγγελματίες υγείας.
Το σενάριο της εξάπλωσης της ευλογιάς των πιθήκων στο γενικό πληθυσμό δεν συγκεντρώνει προς το παρόν πολλές πιθανότητες, αναφέρει ο ECDC.
«Οι περισσότερες από τις τρέχουσες περιπτώσεις έχουν εμφανιστεί με ήπια συμπτώματα και για τον ευρύτερο πληθυσμό η πιθανότητα εξάπλωσης είναι πολύ χαμηλή», δήλωσε η διευθύντρια του ECDC, Άντρεα Αμόν.
«Ωστόσο, η πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης του ιού μέσω της στενής επαφής, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια σεξουαλικών δραστηριοτήτων μεταξύ ατόμων με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους, θεωρείται υψηλή», συμπλήρωσε.
Επιπλέον, το ECDC διευκρίνισε πως ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά μικρής ηλικίας, οι έγκυες, και ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Στο πλαίσιο αυτό το ECDC συστήνει σε όσους νοσούν επιβεβαιωμένα με ευλογιά των πιθήκων να παραμένουν σε απομόνωση έως ότου υποχωρήσουν τα εξανθήματα τους, τονίζοντας πως πρέπει να αποφεύγουν επαφές με ανοσοκατασταλμένα άτομα και κατοικίδια.
Παράλληλα, θα πρέπει να απέχουν από τη σεξουαλική δραστηριότητα. Υπογραμμίζουν δε, πως οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να παραμείνουν στο σπίτι με υποστηρικτική φροντίδα. Αναφορικά με τις στενές επαφές προτείνουν τα άτομα να παρακολουθούν την εξέλιξη της υγείας τους, με έμφαση σε ύποπτα συμπτώματα, για 21 ημέρες.
