Καβάλα: Τα επικρατέστερα σενάρια της συντριβής του Antonov και τα αναπάντητα ερωτήματα
Το μαύρο κουτί που εντοπίστηκε θα δώσει απαντήσεις
Ολοκληρώθηκε, το βράδυ της Κυριακής, η επιχείρηση ανάσυρσης και των οκτώ σορών από το μοιραίο αεροσκάφος Antonov, το οποίο συνετρίβη το βράδυ του Σαββάτου στην Καβάλα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εντοπίστηκε το ένα από τα δύο «μαύρα κουτιά» του μοιραίου αεροσκάφους Antonov
Ξεκίνησε η απομάκρυνση και η εξουδετέρωση των βλημάτων
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται κοινή επιχείρηση με τη συμμετοχή του εξειδικευμένου προσωπικού του Ειδικού Διακλαδικού Λόχου ΠΒΧ Άμυνας (ΕΔΛΟ-ΠΒΧΑ) του ΓΕΕΘΑ και των ναρκαλλιευτών του Τάγματος Εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ) για την απομάκρυνση και εξουδετέρωση των βλημάτων
Πρώτα στο χώρο μπήκε το προσωπικό του ΕΔΛΟ-ΠΒΧΑ, με τον ειδικό προστατευτικό και ανιχνευτικό εξοπλισμό του. Μετά από την επιτόπια έρευνα που αυτό πραγματοποίησε και κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει χημικές, Πυρηνικές, Βιολογικές και Χημικές ουσίες στην περιοχή και έδωσε το σχετικό «clearance» (ελευθερία δράσεως), ανέλαβε το ΤΕΝΞ
Το χρονικό της μοιραίας πτήσης
Το ουκρανικού νηολογίου αεροσκάφος, τύπου Antonov 12, απογειώθηκε από τον αερολιμένα της Νις στην Σερβία, με οκταμελές (8) πλήρωμα και εντεκάμιση (11,5) τόνους επικίνδυνο φορτίο (dangerous goods).
Σύμφωνα με το σχέδιο πτήσης που είχε καταθέσει στις αρμόδιες αρχές της Σερβίας, το αεροσκάφος θα πραγματοποιούσε πτήση cargo προς το Μπανγκλαντές (Ντάκα), με ενδιάμεσους σταθμούς την Ιορδανία (Αμμάν) και την Σαουδική Αραβία (Ριάντ).
Το χρονικό του τρόμου
Στον ελληνικό εναέριο χώρο εισήλθε στις 22:09 τοπική ώρα. Το αεροπλάνο στις 22:37 ενημέρωσε το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Αθηνών – Μακεδονίας (ΚΕΠΑΘΜ) ότι, λόγω προβλήματος (operation reasons), δεν θα συνεχίσει για τον τελικό του προορισμό και ότι θα γυρίσει πίσω στο αεροδρόμιο αναχώρησης.
Στις 22:42, πετώντας ανατολικά της Χαλκιδικής, ενημέρωσε τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας στην προσέγγιση Θεσσαλονίκης ότι έχει πρόβλημα στον κινητήρα νούμερο τέσσερα (4), αναφέροντας: «may day φωτιά στον κινητήρα τέσσερα».
Η ΥΠΑ άμεσα κήρυξε κατάσταση κινδύνου, με την ενεργοποίηση των σχετικών διαδικασιών που προβλέπονται.
Στις 22:45 το αεροσκάφος είχε συνομιλία με τον Πύργο Ελέγχου Καβάλας και ενημέρωσε ότι κατευθύνεται για αναγκαστική προσγείωση. Αμέσως, δόθηκε άδεια προσγείωσης για το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης στην Καβάλα.
Στις 22:47 το στίγμα του αεροσκάφους χάθηκε από τα ραντάρ της εναέριας κυκλοφορίας.
Άμεση κινητοποίηση για έρευνες και διάσωση
Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση, ενημέρωσε το Εθνικό Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης για την κατάσταση κινδύνου και εν συνεχεία για την απώλεια επικοινωνίας και ξεκίνησε άμεσα η διαδικασία εντοπισμού, έρευνας και διάσωσης.
Παράλληλα, κινητοποιήθηκαν όλοι οι αρμόδιοι φορείς (Πυροσβεστική Υπηρεσία, Ελληνική Αστυνομία, Πολιτική Προστασία, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τοπικοί φορείς) για την απώλεια στίγματος του αεροπλάνου στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας.
«Για το αεροπορικό δυστύχημα έχει επιληφθεί η Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων (ΕΔΑΑΠ)», καταλήγει η ανακοίνωση της ΥΠΑ.
Το Antonov παρουσίασε την αρχική βλάβη ενώ βρισκόταν κοντά στο Άγιο Όρος με τον πιλότο να επιλεγεί να επιστρέψει στην Καβαλά όμως θα μπορούσε να είχε κατευθυνθεί προς Λήμνο που βρισκόταν σε πιο κοντινή απόσταση χωρίς να χρειάζεται ταυτόχρονα να κάνει ελιγμούς που επιβάρυναν το ήδη πληγωμένο αεροσκάφος.
«Δεν πρόλαβε να φτάσει στην Καβαλά και το ερώτημα που τίθεται εδώ κατά τη δική μου άποψη επειδή έχω την εμπειρία σαν πιλότος είναι, από εκεί που δήλωσε νότια νοτιοανατολικά του όρους Άθως δηλαδή του Αγίου Όρους που έκανε αναστροφή προς Καβάλα πιο κοντά ήταν το αεροδρόμιο της Λήμνου. Και το ερώτημα το δικό μου είναι γιατί δεν πήγε στη Λήμνο που είναι πιο κοντά και επέλεξε το αεροδρόμιο της Καβάλας το οποίο ήταν αρκετά μακριά. Θέλει μια εξήγηση αυτήν την στιγμή την εξήγηση θα μας την δώσουν εάν μπορέσουν η Επιτροπή Διερεύνησης», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Ιατρίδης, αντιπτέραρχος Ε/Α.
Λειτούργησε το σύστημα κατάσβεσης;
Όπως είχε καταγραφεί στα ερασιτεχνικά πλάνα, φαίνεται πως το Antonov είχε τυλιχτεί στις φλόγες πριν πέσει στο έδαφος.
«Διαπιστώσαμε όμως ότι πηρέ φωτιά ο κινητήρας, δεν ξέρουμε ποια έκταση ήταν της φωτιάς. Είναι σίγουρο όμως ότι πρέπει να υπήρχε διαρροή καυσίμου για αυτό και ο κινητήρας είχε αρπάξει φωτιά και δεν ξέρουμε σε ποια έκταση ήταν και αν οι καπνοί είχαν μπει και στο κόκπιτ. Αυτό το αεροπλάνο είχε και αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης όταν αρπάξει φωτιά κάποιος κινητήρας. Ήταν πάρα πολύ σημαντική η βλάβη που ούτε αυτό κατέστη δυνατό να σβηστεί ο κινητήρας από τα ήδη υπάρχοντα μέσα του αεροσκάφους», λέει ο Παντελής Φραγκούλης, εμπειρογνώμονας αεροπορικών ατυχημάτων.
Άγνωστο παραμένει εάν οι πιλότοι κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν τις μάσκες με το οξυγόνο ή εάν είχαν χάσει τις αισθήσεις τους από τις αναθυμιάσεις.
Το αεροσκάφος ανήκε σε ουκρανική εταιρία αερομεταφορών και παραμένει άγνωστο εάν η συντήρησή του ήταν αυτή που προβλέπεται.
«Έχασε απότομα ύψος σε 3- 4 λεπτά», εξηγεί αεροναυπηγός
Ενα πρόβλημα ενδεχομένως στον κινητήρα και που αρχικώς δεν ανησύχησε ιδιαίτερα το πλήρωμα ή τουλάχιστον δεν το οδήγησε στην άμεση απόφαση για προσγείωση, εξελίχθηκε ραγδαία σε σημείο που ήταν πέραν από τις δυνατότητες του πληρώματος η αντιμετώπιση του, εκτιμά ο ο Φαίδων Καραϊωσηφίδης, αεροναυπηγός, ειδικός σε αεροπορικά δυστυχήματα και εκδότης του περιοδικού «Πτήση και Διάστημα», για τα πιθανά αίτια της πτώσης του Antonov στην Καβάλα.
Πιθανότατα η εξέλιξη της φωτιάς σε έναν από τους δύο κινητήρες ήταν ραγδαία, εκτίμησε εξηγώντας πως υφίσταται σύστημα πυρόσβεσης του Antonov αλλά, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, «μη φανταζόμαστε ένα αεροπλάνο σαν πυροσβεστική υπηρεσία» αφού συνήθως υπάρχουν δύο φιάλες ανά κινητήρα που είναι κατ’ ουσίαν δύο μεγάλοι πυροσβεστήρες κι αν εξαντληθούν δεν υπάρχει πλέον τρόπος για πυρόσβεση εφόσον η φωτιά έχει επεκταθεί.
«Η φωτιά είναι ό, τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε ένα αεροσκάφος», τόνισε, μιλώντας στην ΕΡΤ
Ο κ. Καραϊωσηφίδης συνόψισε το χρονικό της μοιραίας πτήσης και τα υπάρχοντα στοιχεία που γνωρίζουμε επισημαίνοντας πως το Antonov, πετώντας εντός του ελληνικού εναέριου χώρου – όπου και η Ελλάδα είναι πλέον υπεύθυνη για τον έλεγχο του αεροσκάφους – ενημέρωσε αρχικά πως θα επιστρέψει, εξαιτίας προβλήματος που παρουσιάστηκε, στον τόπο απογείωσης του και εν συνεχεία αφού προφανώς η βλάβη κλιμακώθηκε εξέπεμψε σήμα κινδύνου ζητώντας να προσγειωθεί αναγκαστικά στην Καβάλα.
«Αυτό εξηγείται ως εξής: Με τέτοιο φορτίο δεν θέλεις να προσγειωθείς σε μια τρίτη χώρα» αναφέρει συγκεκριμένα εξηγώντας επί της ουσίας πως σύμφωνα με τους διεθνής κανονισμούς η προσγείωση αεροσκάφους με επικίνδυνο φορτίο συνεπάγεται την εφαρμογή συγκεκριμένου πρωτοκόλλου με ελέγχους και δυνητικά αυτό μπορεί έστω και προσωρινά για τυπικούς λόγους να κατασχεθεί μέχρις ότου επικυρωθεί πως δεν είναι παράνομο.
Το μοιραίο Antonov, κατευθυνόμενο πλέον προς την Καβάλα κατεβαίνει από τα 21.000 που ήταν το ύψος πτήσης με το οποίο ερχόταν από την Σερβία, στα 15.000 πόδια και σε χρονικό διάστημα τριών- τεσσάρων λεπτών χάνει απότομα ύψος.
Σύμφωνα με τον κ. Καραϊωσηφίδη αυτό δεν αποτελεί δείγμα προσπάθειας προσγείωσης του αεροπλάνου αλλά κλιμάκωσης της βλάβης που εκδηλώθηκε πιθανώς είτε γιατί επεκτάθηκε η φωτιά είτε για χάθηκε η ισχύς και σε έναν επιπλέον κινητήρα.
«Χάνει 13,5 χιλιάδες πόδια δηλαδή περίπου 4 χιλιόμετρα με αποτέλεσμα να καταλήξει» επισημαίνει προσθέτοντας πως όπως αποτυπώνεται στα βίντεο που έχουμε δει, δεν πέφτει από τον ουρανό σαν πέτρα, όπως έχουμε δει να συμβαίνει με άλλα αεροσκάφη, αλλά ολισθαίνει.
«Οργώνει το χωράφι για περίπου 250-300 μέτρα» εξηγεί πιο συγκεκριμένα αναφέροντας πως σε αυτή τη φάση το Antonov ήδη έχει αρχίσει να διαλύεται και ενδεχομένως για αυτόν τον λόγο βρέθηκαν σοροί και εκτός του σημείου της φωτιάς.
Από εκεί κι έπειτα, με την συντριβή της ατράκτου σημειώνεται έκρηξη καυσίμων και πυρομαχικών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εντοπίστηκε το ένα από τα δύο «μαύρα κουτιά» του μοιραίου αεροσκάφους Antonov
Ξεκίνησε η απομάκρυνση και η εξουδετέρωση των βλημάτων
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται κοινή επιχείρηση με τη συμμετοχή του εξειδικευμένου προσωπικού του Ειδικού Διακλαδικού Λόχου ΠΒΧ Άμυνας (ΕΔΛΟ-ΠΒΧΑ) του ΓΕΕΘΑ και των ναρκαλλιευτών του Τάγματος Εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ) για την απομάκρυνση και εξουδετέρωση των βλημάτων
Πρώτα στο χώρο μπήκε το προσωπικό του ΕΔΛΟ-ΠΒΧΑ, με τον ειδικό προστατευτικό και ανιχνευτικό εξοπλισμό του. Μετά από την επιτόπια έρευνα που αυτό πραγματοποίησε και κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει χημικές, Πυρηνικές, Βιολογικές και Χημικές ουσίες στην περιοχή και έδωσε το σχετικό «clearance» (ελευθερία δράσεως), ανέλαβε το ΤΕΝΞ
Το χρονικό της μοιραίας πτήσης
Το ουκρανικού νηολογίου αεροσκάφος, τύπου Antonov 12, απογειώθηκε από τον αερολιμένα της Νις στην Σερβία, με οκταμελές (8) πλήρωμα και εντεκάμιση (11,5) τόνους επικίνδυνο φορτίο (dangerous goods).Σύμφωνα με το σχέδιο πτήσης που είχε καταθέσει στις αρμόδιες αρχές της Σερβίας, το αεροσκάφος θα πραγματοποιούσε πτήση cargo προς το Μπανγκλαντές (Ντάκα), με ενδιάμεσους σταθμούς την Ιορδανία (Αμμάν) και την Σαουδική Αραβία (Ριάντ).
Το χρονικό του τρόμου
Στον ελληνικό εναέριο χώρο εισήλθε στις 22:09 τοπική ώρα. Το αεροπλάνο στις 22:37 ενημέρωσε το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Αθηνών – Μακεδονίας (ΚΕΠΑΘΜ) ότι, λόγω προβλήματος (operation reasons), δεν θα συνεχίσει για τον τελικό του προορισμό και ότι θα γυρίσει πίσω στο αεροδρόμιο αναχώρησης.Στις 22:45 το αεροσκάφος είχε συνομιλία με τον Πύργο Ελέγχου Καβάλας και ενημέρωσε ότι κατευθύνεται για αναγκαστική προσγείωση. Αμέσως, δόθηκε άδεια προσγείωσης για το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης στην Καβάλα.
Στις 22:47 το στίγμα του αεροσκάφους χάθηκε από τα ραντάρ της εναέριας κυκλοφορίας.
Άμεση κινητοποίηση για έρευνες και διάσωση
Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση, ενημέρωσε το Εθνικό Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης για την κατάσταση κινδύνου και εν συνεχεία για την απώλεια επικοινωνίας και ξεκίνησε άμεσα η διαδικασία εντοπισμού, έρευνας και διάσωσης.Παράλληλα, κινητοποιήθηκαν όλοι οι αρμόδιοι φορείς (Πυροσβεστική Υπηρεσία, Ελληνική Αστυνομία, Πολιτική Προστασία, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τοπικοί φορείς) για την απώλεια στίγματος του αεροπλάνου στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας.
«Για το αεροπορικό δυστύχημα έχει επιληφθεί η Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων (ΕΔΑΑΠ)», καταλήγει η ανακοίνωση της ΥΠΑ.
Τα αναπάντητα ερωτήματα
Γιατί επέλεξε την Καβάλα ο κυβερνήτηςΤο Antonov παρουσίασε την αρχική βλάβη ενώ βρισκόταν κοντά στο Άγιο Όρος με τον πιλότο να επιλεγεί να επιστρέψει στην Καβαλά όμως θα μπορούσε να είχε κατευθυνθεί προς Λήμνο που βρισκόταν σε πιο κοντινή απόσταση χωρίς να χρειάζεται ταυτόχρονα να κάνει ελιγμούς που επιβάρυναν το ήδη πληγωμένο αεροσκάφος.
«Δεν πρόλαβε να φτάσει στην Καβαλά και το ερώτημα που τίθεται εδώ κατά τη δική μου άποψη επειδή έχω την εμπειρία σαν πιλότος είναι, από εκεί που δήλωσε νότια νοτιοανατολικά του όρους Άθως δηλαδή του Αγίου Όρους που έκανε αναστροφή προς Καβάλα πιο κοντά ήταν το αεροδρόμιο της Λήμνου. Και το ερώτημα το δικό μου είναι γιατί δεν πήγε στη Λήμνο που είναι πιο κοντά και επέλεξε το αεροδρόμιο της Καβάλας το οποίο ήταν αρκετά μακριά. Θέλει μια εξήγηση αυτήν την στιγμή την εξήγηση θα μας την δώσουν εάν μπορέσουν η Επιτροπή Διερεύνησης», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Ιατρίδης, αντιπτέραρχος Ε/Α.
Λειτούργησε το σύστημα κατάσβεσης;
Όπως είχε καταγραφεί στα ερασιτεχνικά πλάνα, φαίνεται πως το Antonov είχε τυλιχτεί στις φλόγες πριν πέσει στο έδαφος.
«Διαπιστώσαμε όμως ότι πηρέ φωτιά ο κινητήρας, δεν ξέρουμε ποια έκταση ήταν της φωτιάς. Είναι σίγουρο όμως ότι πρέπει να υπήρχε διαρροή καυσίμου για αυτό και ο κινητήρας είχε αρπάξει φωτιά και δεν ξέρουμε σε ποια έκταση ήταν και αν οι καπνοί είχαν μπει και στο κόκπιτ. Αυτό το αεροπλάνο είχε και αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης όταν αρπάξει φωτιά κάποιος κινητήρας. Ήταν πάρα πολύ σημαντική η βλάβη που ούτε αυτό κατέστη δυνατό να σβηστεί ο κινητήρας από τα ήδη υπάρχοντα μέσα του αεροσκάφους», λέει ο Παντελής Φραγκούλης, εμπειρογνώμονας αεροπορικών ατυχημάτων.
Άγνωστο παραμένει εάν οι πιλότοι κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν τις μάσκες με το οξυγόνο ή εάν είχαν χάσει τις αισθήσεις τους από τις αναθυμιάσεις.
Το αεροσκάφος ανήκε σε ουκρανική εταιρία αερομεταφορών και παραμένει άγνωστο εάν η συντήρησή του ήταν αυτή που προβλέπεται.
«Έχασε απότομα ύψος σε 3- 4 λεπτά», εξηγεί αεροναυπηγός
Ενα πρόβλημα ενδεχομένως στον κινητήρα και που αρχικώς δεν ανησύχησε ιδιαίτερα το πλήρωμα ή τουλάχιστον δεν το οδήγησε στην άμεση απόφαση για προσγείωση, εξελίχθηκε ραγδαία σε σημείο που ήταν πέραν από τις δυνατότητες του πληρώματος η αντιμετώπιση του, εκτιμά ο ο Φαίδων Καραϊωσηφίδης, αεροναυπηγός, ειδικός σε αεροπορικά δυστυχήματα και εκδότης του περιοδικού «Πτήση και Διάστημα», για τα πιθανά αίτια της πτώσης του Antonov στην Καβάλα.Πιθανότατα η εξέλιξη της φωτιάς σε έναν από τους δύο κινητήρες ήταν ραγδαία, εκτίμησε εξηγώντας πως υφίσταται σύστημα πυρόσβεσης του Antonov αλλά, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, «μη φανταζόμαστε ένα αεροπλάνο σαν πυροσβεστική υπηρεσία» αφού συνήθως υπάρχουν δύο φιάλες ανά κινητήρα που είναι κατ’ ουσίαν δύο μεγάλοι πυροσβεστήρες κι αν εξαντληθούν δεν υπάρχει πλέον τρόπος για πυρόσβεση εφόσον η φωτιά έχει επεκταθεί.
«Η φωτιά είναι ό, τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε ένα αεροσκάφος», τόνισε, μιλώντας στην ΕΡΤ
Ο κ. Καραϊωσηφίδης συνόψισε το χρονικό της μοιραίας πτήσης και τα υπάρχοντα στοιχεία που γνωρίζουμε επισημαίνοντας πως το Antonov, πετώντας εντός του ελληνικού εναέριου χώρου – όπου και η Ελλάδα είναι πλέον υπεύθυνη για τον έλεγχο του αεροσκάφους – ενημέρωσε αρχικά πως θα επιστρέψει, εξαιτίας προβλήματος που παρουσιάστηκε, στον τόπο απογείωσης του και εν συνεχεία αφού προφανώς η βλάβη κλιμακώθηκε εξέπεμψε σήμα κινδύνου ζητώντας να προσγειωθεί αναγκαστικά στην Καβάλα.
«Αυτό εξηγείται ως εξής: Με τέτοιο φορτίο δεν θέλεις να προσγειωθείς σε μια τρίτη χώρα» αναφέρει συγκεκριμένα εξηγώντας επί της ουσίας πως σύμφωνα με τους διεθνής κανονισμούς η προσγείωση αεροσκάφους με επικίνδυνο φορτίο συνεπάγεται την εφαρμογή συγκεκριμένου πρωτοκόλλου με ελέγχους και δυνητικά αυτό μπορεί έστω και προσωρινά για τυπικούς λόγους να κατασχεθεί μέχρις ότου επικυρωθεί πως δεν είναι παράνομο.
Σύμφωνα με τον κ. Καραϊωσηφίδη αυτό δεν αποτελεί δείγμα προσπάθειας προσγείωσης του αεροπλάνου αλλά κλιμάκωσης της βλάβης που εκδηλώθηκε πιθανώς είτε γιατί επεκτάθηκε η φωτιά είτε για χάθηκε η ισχύς και σε έναν επιπλέον κινητήρα.
«Χάνει 13,5 χιλιάδες πόδια δηλαδή περίπου 4 χιλιόμετρα με αποτέλεσμα να καταλήξει» επισημαίνει προσθέτοντας πως όπως αποτυπώνεται στα βίντεο που έχουμε δει, δεν πέφτει από τον ουρανό σαν πέτρα, όπως έχουμε δει να συμβαίνει με άλλα αεροσκάφη, αλλά ολισθαίνει.
«Οργώνει το χωράφι για περίπου 250-300 μέτρα» εξηγεί πιο συγκεκριμένα αναφέροντας πως σε αυτή τη φάση το Antonov ήδη έχει αρχίσει να διαλύεται και ενδεχομένως για αυτόν τον λόγο βρέθηκαν σοροί και εκτός του σημείου της φωτιάς.
Από εκεί κι έπειτα, με την συντριβή της ατράκτου σημειώνεται έκρηξη καυσίμων και πυρομαχικών.
