«Χαμηλοί τόνοι» για το Σχιστό: Γιατί δεν προχωρά η αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας - Τι προβλέπει το νέο σχέδιο
Η κυβέρνηση εµφανίζεται έτοιµη να στηρίξει την όποια πρωτοβουλία της ΕΚΥΟ
Tην περασµένη εβδοµάδα, ο πρωθυπουργός και ο Αρχιεπίσκοπος παρουσίασαν το µεγαλύτερο έργο που έχει σχεδιάσει η Εκκλησία για την περιοχή του Σχιστού. Ωστόσο, και οι δύο πλευρές προτίµησαν να κρατήσουν χαµηλούς τόνους, καθώς, όταν γίνεται λόγος για αξιοποίηση της περιουσίας, πάντα υπάρχει ο κίνδυνος αναβολών και µαταιώσεων. Για το πρόγραµµα «Green Σχιστό» ο πήχης τοποθετήθηκε πολύ ψηλά. Κάτι ανάλογο, όµως, είχε γίνει άλλες τρεις φορές:
- Το 2001, όταν ο µακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε προχωρήσει στη σύσταση µιας αναπτυξιακής εταιρείας, η οποία όµως έµεινε στα χαρτιά. ∆ώδεκα χρόνια αργότερα, επί Ιερώνυµου, συστήθηκε µια νέα εταιρεία, µε σκοπό την αξιοποίηση της περιουσίας και στόχο το 50% των εσόδων να πηγαίνει στο κράτος και το υπόλοιπο στην Εκκλησία για το κοινωνικό της έργο. Και πάλι όλα έµειναν στον αέρα.
- Το 2018, Ιερώνυµος και Τσίπρας ανακοίνωσαν µε τον πλέον επίσηµο τρόπο τη συνεργασία Εκκλησίας - κυβέρνησης για την αξιοποίηση της περιουσίας της πρώτης. Ωστόσο, και εκείνη η προσπάθεια ναυάγησε, καθώς τότε ήταν έντονες οι αντιδράσεις στη Σύνοδο.
- Μετά το ναυάγιο και αυτής της προσπάθειας ο διευθυντής της ΕΚΥΟ (Εκκλησιαστική Κεντρική Υπηρεσία Οικονοµικών), Νικόδηµος Φαρµάκης, αναζήτησε νέους τρόπους προσέγγισης του θέµατος της αξιοποίησης, καθώς υπάρχουν σοβαρά ζητήµατα, που έχουν να κάνουν µε το ιδιοκτησιακό καθεστώς πολλών ακινήτων, και διαφορετικές προσεγγίσεις των αρχιερέων, οι οποίοι είναι επιφυλακτικοί µε τις προθέσεις των εκάστοτε κυβερνώντων.
Η κυβέρνηση, µετά το φιάσκο του σχεδίου Τσίπρα το 2018, προτίµησε να κρατήσει «χαµηλούς τόνους», όµως πλέον εµφανίζεται έτοιµη να στηρίξει την όποια πρωτοβουλία της ΕΚΥΟ. Στο Σχιστό έχουν ωριµάσει πια οι συνθήκες για τη δηµοπρασία του έργου, για το οποίο θα δηµιουργηθούν σε βάθος χρόνου 10.000 θέσεις εργασίας.
Το σχέδιο προβλέπει σταθµούς διακίνησης εµπορευµάτων (logistics) σε σύνδεση µε το λιµάνι του Πειραιά, γραφεία και ξενοδοχεία, ενώ προβλέπεται και η δηµιουργία αισθητικού δάσους 750 στρεµµάτων.
Κατά την παρουσίαση του έργου, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφέρθηκε στην ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών ανάπτυξης από την Εκκλησία: «Εµείς θέλουµε η Εκκλησία να µπορεί να έχει τη δυνατότητα να εκµεταλλεύεται την ακίνητη περιουσία της και µέσα από τα έσοδα από αυτή την ακίνητη περιουσία να µπορεί να στηρίζει το εξαιρετικά πλούσιο και σηµαντικό κοινωφελές της έργο».
Παρά τον ενθουσιασµό όµως στην Εκκλησία, δεν ξεχνούν τις προσπάθειες που απέτυχαν. Το 2001, ο µακαριστός Χριστόδουλος ήθελε σε συνεργασία µε τη ∆ΕΗ να επενδύσει στην παραγωγή ενέργειας µε την κατασκευή αιολικών πάρκων. Το σχέδιο ναυάγησε πριν καν ξεκινήσει και επειδή το κλίµα δεν ήταν το καλύτερο στις σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας.
Μετά την αποτυχηµένη αυτή προσπάθεια, επιλέχθηκε η αξιοποίηση ακινήτων. Όµως τα περισσότερα από αυτά ήταν και παραµένουν δεσµευµένα από δήµους (σε Βουλιαγµένη, Λεωφόρο Αλεξάνδρας) ή από ιδιώτες. Το συγκεχυµένο ιδιοκτησιακό καθεστώς ήταν αυτό που φρέναρε την αξιοποίηση. Και αυτός είναι ο λόγος που η περιουσία δεν µπορεί να αξιοποιηθεί άµεσα. Το µόνο βέβαιο είναι η αξιοποίηση ακινήτων σε συνεργασία µε ιδιώτες στην Αθήνα και σε άλλες µεγάλες πόλεις, καθώς υπάρχει ενδιαφέρον ξενοδοχειακών µονάδων.
- Το 2001, όταν ο µακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε προχωρήσει στη σύσταση µιας αναπτυξιακής εταιρείας, η οποία όµως έµεινε στα χαρτιά. ∆ώδεκα χρόνια αργότερα, επί Ιερώνυµου, συστήθηκε µια νέα εταιρεία, µε σκοπό την αξιοποίηση της περιουσίας και στόχο το 50% των εσόδων να πηγαίνει στο κράτος και το υπόλοιπο στην Εκκλησία για το κοινωνικό της έργο. Και πάλι όλα έµειναν στον αέρα.
- Το 2018, Ιερώνυµος και Τσίπρας ανακοίνωσαν µε τον πλέον επίσηµο τρόπο τη συνεργασία Εκκλησίας - κυβέρνησης για την αξιοποίηση της περιουσίας της πρώτης. Ωστόσο, και εκείνη η προσπάθεια ναυάγησε, καθώς τότε ήταν έντονες οι αντιδράσεις στη Σύνοδο.
- Μετά το ναυάγιο και αυτής της προσπάθειας ο διευθυντής της ΕΚΥΟ (Εκκλησιαστική Κεντρική Υπηρεσία Οικονοµικών), Νικόδηµος Φαρµάκης, αναζήτησε νέους τρόπους προσέγγισης του θέµατος της αξιοποίησης, καθώς υπάρχουν σοβαρά ζητήµατα, που έχουν να κάνουν µε το ιδιοκτησιακό καθεστώς πολλών ακινήτων, και διαφορετικές προσεγγίσεις των αρχιερέων, οι οποίοι είναι επιφυλακτικοί µε τις προθέσεις των εκάστοτε κυβερνώντων.
Το σχέδιο προβλέπει σταθµούς διακίνησης εµπορευµάτων (logistics) σε σύνδεση µε το λιµάνι του Πειραιά, γραφεία και ξενοδοχεία, ενώ προβλέπεται και η δηµιουργία αισθητικού δάσους 750 στρεµµάτων.
Κατά την παρουσίαση του έργου, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφέρθηκε στην ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών ανάπτυξης από την Εκκλησία: «Εµείς θέλουµε η Εκκλησία να µπορεί να έχει τη δυνατότητα να εκµεταλλεύεται την ακίνητη περιουσία της και µέσα από τα έσοδα από αυτή την ακίνητη περιουσία να µπορεί να στηρίζει το εξαιρετικά πλούσιο και σηµαντικό κοινωφελές της έργο».
Παρά τον ενθουσιασµό όµως στην Εκκλησία, δεν ξεχνούν τις προσπάθειες που απέτυχαν. Το 2001, ο µακαριστός Χριστόδουλος ήθελε σε συνεργασία µε τη ∆ΕΗ να επενδύσει στην παραγωγή ενέργειας µε την κατασκευή αιολικών πάρκων. Το σχέδιο ναυάγησε πριν καν ξεκινήσει και επειδή το κλίµα δεν ήταν το καλύτερο στις σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας.
Μετά την αποτυχηµένη αυτή προσπάθεια, επιλέχθηκε η αξιοποίηση ακινήτων. Όµως τα περισσότερα από αυτά ήταν και παραµένουν δεσµευµένα από δήµους (σε Βουλιαγµένη, Λεωφόρο Αλεξάνδρας) ή από ιδιώτες. Το συγκεχυµένο ιδιοκτησιακό καθεστώς ήταν αυτό που φρέναρε την αξιοποίηση. Και αυτός είναι ο λόγος που η περιουσία δεν µπορεί να αξιοποιηθεί άµεσα. Το µόνο βέβαιο είναι η αξιοποίηση ακινήτων σε συνεργασία µε ιδιώτες στην Αθήνα και σε άλλες µεγάλες πόλεις, καθώς υπάρχει ενδιαφέρον ξενοδοχειακών µονάδων.