Η ψυχολογική, συναισθηματική και εκπαιδευτική στήριξη των παιδιών που φιλοξενούνται στην «Κιβωτό του Κόσμου» -μετά τα όσα έχουν συμβεί το τελευταίο διάστημα- είναι το βασικό μέλημα της νέας, προσωρινής διοίκησης που τοποθετήθηκε από την υφυπουργό Εργασίας, Δόμνα Μιχαηλίδου, προκειμένου να διασωθεί και να επαναλειτουργήσει σε νέες, υγιείς βάσεις η δομή.

Αντικειμενικά, το έργο της επιτροπής είναι δύσκολο, πολύπλοκο και, όπως φαίνεται, πολυδάπανο, καθώς οι μέχρι τώρα μαρτυρίες των ανθρώπων που είχαν γνώση για το πώς λειτουργούσε η «Κιβωτός» δείχνουν έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού (ψυχολόγων, εκπαιδευτικών, κοινωνικών λειτουργών), προκειμένου τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους.

Η κατανομή

Σε όλες τις δομές της «Κιβωτού του Κόσμου» φιλοξενούνται 136 παιδιά, ηλικίας 5 έως και 18 χρόνων. Από αυτά, 26 κορίτσια φιλοξενούνται στη δομή του Πειραιά. Στην Ανοιξη υπάρχουν 4 παιδιά, στον Βόλο 21, στη Χίο 28, στην Πωγωνιανή 45 και στην Καλαμάτα 12 παιδιά. Στον Κολωνό λειτουργεί κέντρο ημερήσιας φροντίδας. Η λογική που ακολουθούσε μέχρι σήμερα ο πατέρας Αντώνιος, ο οποίος -σύμφωνα πάντα με τις καταγγελίες που έχουν γίνει έβαζε τα παιδιά να εργάζονται, ενώ επέβαλλε αυστηρότατες ποινές, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την εκπαίδευσή τους, κρίνεται από τους ειδικούς αναχρονιστική και αντιπαιδαγωγική.

Για τη σαφή εικόνα

Οι πληροφορίες λένε ότι, για να μπορέσει να υπάρξει ένα σχέδιο αντιμετώπισης των προβλημάτων της «Κιβωτού του Κόσμου», τα μέλη της επιτροπής θα πρέπει να έχουν σαφή εικόνα:
  • Για την κατάσταση των παιδιών. Δηλαδή, αφού μελετήσουν το ιστορικό των 136 παιδιών που βρίσκονται στις δομές, στη συνέχεια θα υπάρξει από ειδικούς ένας ατομικός σχεδιασμός αποκατάστασης. Το προφίλ του παιδιού, η ψυχολογική και συναισθηματική κατάστασή του, η βιολογική του οικογένεια και το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο είναι τα ζητούμενα σε αυτή τη διαδικασία, προκειμένου να επιλεγεί ο σωστός τρόπος φροντίδας του.
  • Μετά την αξιολόγηση των παιδιών θα αποφασιστεί πόσα από αυτά θα παραμείνουν στις δομές, πόσα θα επιστρέψουν στις βιολογικές τους οικογένειες και πόσα θα δοθούν για αναδοχή και ενδεχομένως για υιοθεσία. Η επιστροφή στη βιολογική οικογένεια θα γίνει μόνο στην περίπτωση που η έρευνα των ειδικών δείξει ότι οι βιολογικοί γονείς μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
  • Το δεύτερο θέμα που θα τους απασχολήσει είναι το σύστημα φροντίδας. Δηλαδή πόσοι άνθρωποι απασχολούνται στις δομές και πόσοι από αυτούς είναι ειδικοί ή εθελοντές. Θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση του προσωπικού από ειδικούς, καθώς και προσλήψεις επιστημόνων που θεωρούνται απαραίτητοι για τη σωστή λειτουργία μιας τέτοιας δομής (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, εκπαιδευτικοί). Οι προσλήψεις δεν θα πρέπει να γίνουν μέσω Δημοσίου, καθώς οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες, αλλά μέσω ΟΑΕΔ, και οι συμβάσεις να είναι 12μηνες.
  • Η επιτροπή θα αναλάβει την αξιολόγηση των δομών σε όλα τα επίπεδα, καθώς δεν αποκλείεται να πρέπει να συγχωνευθούν κάποιες από τις υπάρχουσες ή ακόμα και να κλείσουν. Τη συγκεκριμένη στιγμή, τα μεγαλύτερα προβλήματα παρουσιάζονται στη Χίο (η δομή δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να λειτουργεί) και στην Πωγωνιανή, όπου 45 παιδιά ηλικίας 5 έως και 18 χρόνων εργάζονται στη μονάδα παραγωγής τυριού. Η δομή αυτή θεωρείται ιδιαίτερα προβληματική, καθώς είναι απομονωμένη, με αποτέλεσμα τα παιδιά να μην κοινωνικοποιούνται.
  • Όσες δομές παραμείνουν σε λειτουργία θα δικτυωθούν με φορείς που λειτουργούν στην περιοχή τους, όπως με τα Κέντρα Υγείας, και τις δομές που υποστηρίζουν την οικογένεια, προκειμένου να λειτουργούν υποβοηθητικά στο έργο όσων αναλάβουν την αναμόρφωση της «Κιβωτού του Κόσμου».

Ο έλεγχος

Προφανώς ο έλεγχος από ορκωτούς λογιστές θα δείξει σε ποια κατάσταση βρίσκονται τα οικονομικά της δομής. Για να δημιουργηθούν ωστόσο σωστές δομές, στις οποίες τα παιδιά δεν θα βρίσκουν απλώς ένα πιάτο φαγητό, αλλά και ψυχολογική και συναισθηματική βοήθεια, όπως και εκπαιδευτική φροντίδα, το κράτος θα πρέπει να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη. Ακόμα, χρειάζεται να γίνει εκτίμηση των δράσεων που ήδη «τρέχει» η «Κιβωτός», καθώς θα πρέπει να αξιολογηθούν τα κέρδη που της αποφέρουν.

Όλη αυτή η ιστορία, πάντως, ανέδειξε τα προβλήματα που υπάρχουν στις μαζικές δομές φιλοξενίας των παιδιών. Οι πληροφορίες λένε ότι υπάρχουν κάποιες σκέψεις να αλλάξει ο νόμος και οι προνοιακοί φορείς παιδικής προστασίας που φιλοξενούν παιδιά να είναι σωματεία ή φιλανθρωπικά σωματεία (21 άτομα κατ’ ελάχιστον, με Γενική Συνέλευση και εκλογή Διοικητικού Συμβουλίου), για να μην καταγράφονται τέτοιου είδους φαινόμενα.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 26 Νοεμβρίου 2022.