Ο Αλέξανδρος Πρωτονοτάριος λίγο πριν την εκπνοή του 2022 ανακηρύχθηκε ο νέος ερευνητής – καρδιολόγος της χρονιάς, καθώς πήρε το βραβείο «Young Investigator in Clinical Cardiology» στο πανευρωπαϊκό καρδιολογικό συνέδριο του 2022, για την εργασία του σχετικά με την αρρυθμιογόνο μυοκαρδιοπάθεια.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νάξο, σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και βρέθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2015, όπου συνεχίζει ως και σήμερα την έρευνά του στον τομέα της καρδιολογίας.

protonotarios-alex

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο parapolitika.gr μιλά για το αντικείμενο της έρευνας για την οποία βραβεύτηκε, την σπουδαιότητα του βραβείου του, την απόφασή του να μετακομίσει στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και την πιθανότητα να επιστρέψει στην Ελλάδα.

- Η έρευνα σου αφορούσε την κληρονομική μυοκαρδιοπάθεια. Μίλησε μας λίγο για αυτό. Ποια στοιχεία της εργασίας σου θεωρείς ότι σε έκαναν να ξεχωρίσεις τελικά;
- Μυοκαρδιοπάθεια σημαίνει νόσημα του μυ της καρδιάς, του μυοκαρδίου. Υπάρχουν διάφορες μυοκαρδιοπάθειες, αυτή που ερεύνησα είναι η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτού του νοσήματος είναι ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται αντιμέτωποι με αυτό μπορεί να πεθάνουν αιφνίδια, οποιαδήποτε στιγμή. Μπορούμε, όμως, να το προλάβουμε αυτό, βάζοντας (στους ασθενείς) μια συσκευή που λέγεται απινιδωτής.

Ωστόσο, πρέπει να επιλέξουμε σε ποιους θα δώσουμε αυτή τη συσκευή, γιατί όχι μόνο είναι πολύ ακριβή αλλά υπάρχουν και επιπλοκές, οπότε αν κάποιος δεν είναι σε υψηλό ρίσκο, προσπαθούμε να το αποφύγουμε αυτό. Επομένως, χρειαζόμαστε εργαλεία που να μπορούνε να προβλέπουνε ποιος από όσους έχουν αυτό το νόσημα είναι σε υψηλό ρίσκο για αιφνίδιο θάνατο.

protonotarios-alex1

Εμένα η έρευνα μου βασίστηκε στο ότι χρησιμοποίησα τις πληροφορίες από το γενετικό έλεγχο των ασθενών και εντόπισα ότι οι παράγοντες κινδύνου διαφέρουν ανάλογα με το ποιο γονίδιο είναι αυτό το οποίο πάσχει. Αυτό μας βοηθάει να είμαστε πολύ πιο ακριβείς στο να προβλέπουμε ποιοι είναι πραγματικά σε υψηλό κίνδυνο για να δώσουμε αυτές τις συσκευές στους κατάλληλους ανθρώπους. Αυτό βασικά είναι η σύνοψη της εργασίας.

Στην ιατρική έχουμε πάρα πολλά μοντέλα που προβλέπουν διάφορα προβλήματα, όπως είναι ο θάνατος, αλλά είναι σπάνιο να χρησιμοποιήσει κάποιος το αποτέλεσμα του γενετικού ελέγχου. Νομίζω ότι αυτή η πρωτοτυπία έκανε την έρευνα να διακριθεί σε ένα βαθμό. Επίσης, το γεγονός ότι είναι ένα σχετικά σπάνιο νόσημα για το οποίο μαζέψαμε στοιχεία ασθενών από 17 κέντρα από όλο τον κόσμο προκειμένου να έχουμε αρκετά μεγάλο αριθμό δεδομένων και να έχουμε στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα, ίσως είναι ένας ακόμα λόγος που αυτή η έρευνα πήρε πολύ θετικές κριτικές.

- Διάβασα ότι έχεις πάρει και άλλα βραβεία στο παρελθόν. Είναι αυτό το πιο σημαντικό και για ποιο λόγο;
- Αυτό σίγουρα είναι αρκετά σημαντικό βραβείο, είναι σίγουρα το πιο σημαντικό που έχω πάρει εγώ. Ο λόγος είναι το γεγονός ότι σε κάνει να ξεχωρίζεις στον χώρο της καρδιολογίας πάρα πολύ. Το να ξεχωρίσω στο κομμάτι της δημοσιότητας εμένα πρακτικά δεν μου προσφέρει κάτι αλλά αυτό που προσφέρει είναι ότι φέρνει πιο πολύ κόσμο να ενδιαφερθεί για αυτό το νόσημα, αυξάνει τον κόσμο που θέλει να συνεργαστεί μαζί μου και με την ομάδα μου σε μελλοντικές μελέτες. Υπάρχει ήδη αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον να κάνουμε παραπάνω μελέτες με άλλα κέντρα από όλο τον κόσμο. Υπάρχουνε και άλλοι νέοι οι οποίοι με έμαθαν μέσω της δημοσιότητας που έλαβε το βραβείο και θέλουν να έρθουν στο κέντρο μας και να κάνουν και αυτοί έρευνα. Αυτό το βρίσκω πάρα πολύ θετικό.

- Ονειρευόσουν πάντα μια καριέρα στον τομέα της ιατρικής και της έρευνας;
- Είμαι λίγο περίεργη περίπτωση διότι έχω μεγαλώσει στη Νάξο, οι γονείς μου και οι δυο ήταν γιατροί. Ο πατέρας μου, συγκεκριμένα, ήταν και αυτός ένας γιατρός ο οποίος έκανε αρκετή έρευνα, παρόλο που ήταν στη Νάξο. Είναι γνωστός σαν αυτός που έχει ανακαλύψει τη νόσο Νάξου. Οπότε για μένα η ιατρική ήταν πάντα κάτι στο οποίο κάνεις έρευνα και μετά αυτό που γνωρίζουμε σαν ιατρική. Επομένως, πάντα με ενδιέφερε πολύ να κάνω έρευνα η οποία έχει θετικές επιπτώσεις στην υγεία του κόσμο. Επίσης, στη Νάξο είχα κάποιες περιπτώσεις δικών μου ανθρώπων οι οποίοι είχαν αιφνίδιο θάνατο σε νεαρή ηλικία και αυτό με είχε κάνει να καταλάβω ποια είναι πραγματικά η αξία του να κάνεις έρευνα.

- Γιατί αποφάσισες να μετακομίσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και να συνεχίσεις εκεί την πορεία σου;
- Αυτό η αλήθεια είναι ότι δεν είναι ποτέ μια εύκολη επιλογή. Δοκιμάζεσαι πάρα πολύ γιατί βρίσκεσαι σε ένα νέο περιβάλλον στο οποίο είσαι πολύ πιο πίσω από εκεί που ήσουν στη χώρα σου. Παρόλα αυτά, ήξερα ότι δεν ενδιαφέρομαι να κάνω μια καριέρα απλά στην ιατρική, όπως θα μπορούσα να την κάνω και στην Ελλάδα και οπουδήποτε, με ενδιέφερε να κάνω μια καριέρα που βασικό της στοιχείο είναι η έρευνα. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πολύ καλύτερες υποδομές για έρευνα, δηλαδή υπάρχουν περισσότεροι οργανισμοί οι οποίοι δίνουν χρηματοδοτήσεις για έρευνα και είναι απαραίτητες γιατί παίρνοντας χρηματοδότηση έχεις τα χρήματα να προσλάβεις ανθρώπους να δουλέψουν στην ομάδα σου, κάτι το οποίο στην Ελλάδα είναι πολύ πιο δύσκολο. Γίνεται, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο. Επίσης, στην Ελλάδα σαν γιατρός δεν έχεις την δυνατότητα να συνδυάσεις την ειδικότητα σου τόσο πολύ με έρευνα, πρέπει να το κάνεις στον ελεύθερο σου χρόνο. Ενώ στην Αγγλία είναι έτσι δομημένο το σύστημα ώστε αυτοί που ενδιαφέρονται για έρευνα μπορούν να έχουν μοιρασμένο χρόνο μεταξύ έρευνας και κλινικής, το οποίο είναι πολύ σημαντικό. Αυτοί ήταν οι λόγοι που με έκαναν να πάρω την απόφαση να μετακομίσω.

Οι άνθρωποι υπάρχουν στην Ελλάδα, το πρόβλημα είναι ότι όταν δεν υπάρχουν σωστές υποδομές για έρευνα είναι σαν να προσπαθείς να κάνεις κουπί σε έναν ποταμό ανάποδα

- Θεωρείς, επομένως, ότι είναι πιο εύκολο να πετύχει κάποιος που θέλει να ασχοληθεί με την έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο;
- Ναι νομίζω. Μάλιστα, κοιτούσα από ενδιαφέρον αυτά τα βραβεία πόσες φορές τα έχουν πάρει άλλοι Έλληνες. Τα τελευταία 15 χρόνια νομίζω υπάρχουνε άλλοι 4 ή 5 Έλληνες. Φυσικά, όλοι οι Έλληνες τα πήραν ως εργαζόμενοι σε κέντρα είτε του Ηνωμένου Βασίλειου είτε της Γερμανίας απ’ όσο θυμάμαι. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι υπάρχουν στην Ελλάδα, το πρόβλημα είναι ότι όταν δεν υπάρχουν σωστές υποδομές για έρευνα είναι σαν να προσπαθείς να κάνεις κουπί σε έναν ποταμό ανάποδα.

- Σε στεναχωρεί αυτό; Θα προτιμούσες να υπήρχαν οι υποδομές στην Ελλάδα και να ήσουν εδώ ή δεν σε απασχολεί;
- Θα μου άρεσε πολύ περισσότερο να είμαι στην Ελλάδα, να είμαι πιο κοντά με την οικογένεια μου. Επίσης, η γυναίκα μου είναι από την Ελλάδα, θα μου άρεσε να ήμασταν κοντά και με τις δυο οικογένειες. Μας λείπουν οι οικογένειες μας και δεν είναι πολύ εύκολο να ταξιδεύεις συνέχεια.

- Οπότε από ότι αντιλαμβάνομαι αυτή τη στιγμή δε σκέφτεσαι την επιστροφή.
- Νομίζω ότι όσο μπορώ να προχωράω τα ερευνητικά μου projects με τον ρυθμό που θέλω εδώ, θα συνεχίσω να είμαι εδώ. Αν αυτό για κάποιο λόγο πάψει να ισχύει τότε φυσικά θα με ενδιέφερε. Άμα συνέχιζα απλά να δουλεύω σαν καρδιολόγος θα προτιμούσα να ήμουν στην Ελλάδα και κοντά στους δικούς μου ανθρώπους.

- Επομένως, η προϋπόθεση για να γυρίσεις στην Ελλάδα είναι το να μπορείς να κάνεις έρευνα;
-Ναι σε μεγάλο βαθμό ναι.

Υπάρχει αυτή η φήμη ότι βγαίνουν στο εξωτερικό και παίρνουν πολλά χρήματα, παρόλα αυτά, δεν υπολογίζουμε το κόστος ζωής

- Κάτι άλλο πέρα από αυτό;
- Όχι, δε θα το έλεγα. Θεωρώ ότι οι διαφορές στους μισθούς και όλα αυτά δεν είναι πραγματικές διαφορές. Γιατί εδώ πέρα είναι υψηλότεροι οι μισθοί αλλά συνολικά λαμβάνοντας υπόψη το κόστος ζωής τελικά δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου, τουλάχιστον για τους γιατρούς. Υπάρχει αυτή η φήμη ότι βγαίνουν στο εξωτερικό και παίρνουν πολλά χρήματα, παρόλα αυτά, δεν υπολογίζουμε το κόστος ζωή. Από εκεί και πέρα είναι σημαντικό το κατά πόσο σε ικανοποιεί η δουλειά σου, αν αυτό δε διαφέρει στις δυο χώρες, μετά έρχεται η οικογένεια και εμένα η οικογένεια μου είναι στην Ελλάδα οπότε θα ήθελα να ήμουν στην Ελλάδα.

- Στην εποχή μας πολλοί νέοι ονειρεύονται μια καριέρα στον τομέα της έρευνας. Τι συμβουλή θα τους έδινες;
- Είναι πολύ σημαντικό να θέτεις κάποιος στόχους και να τους ανανεώνεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Νομίζω πως αν είσαι άτομο το οποίο το ενδιαφέρει η έρευνα καταρχάς, κοίταξε να δεις στην Ελλάδα τι υπάρχει πάνω σε αυτόν τον τομέα που ενδιαφέρεσαι, γιατί γίνεται έρευνα στην Ελλάδα, υπάρχουν αρκετά ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια. Προσπάθησε να πάρεις πρωτοβουλία, να μιλήσεις με τους ανθρώπους από ερευνητικά ιδρύματα που υπάρχουν στην Ελλάδα. Όσο η έρευνα παραμένει προτεραιότητα σου αλλά δε βρίσκεις κάτι στην Ελλάδα, νομίζω ότι αξίζει να κοιτάξεις τι υπάρχει στο εξωτερικό. Δες τον χώρο που σε ενδιαφέρει, ποιες είναι οι σημαντικότερες ερευνητικές ομάδες στην Ευρώπη ή στον υπόλοιπο κόσμο και προσέγγισε τους. Γενικά οι ερευνητές και ο χώρος της έρευνας είναι φιλικός χώρος και όλες οι ομάδες θέλουνε να πάρουν άτομα τα οποία έχουν πάθος να δουλέψουν πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Οπότε, αυτή είναι η συμβουλή μου, προσπάθησε να πάρεις πρωτοβουλία, μην περιμένεις να σου πει κάποιος άλλος τι να κάνεις. Πρέπει να πάρεις πρωτοβουλίες και να τις πάρεις σχετικά γρήγορα στη ζωή σου και αυτό θα σε κάνει πιο ώριμο.