Με αφορμή την συμπλήρωση 15 χρόνων στη θέση του Προκαθήμενου της ελληνικής Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα «Τα Nέα», όπου αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις σχέσεις εκκλησίας-κράτους, στις «ιερές μπίζνες», στο θέμα της Κιβωτού του Κόσμου, στο ενδεχόμενο απόσυρσης του, τις υποκλοπές αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις.

 «Ο Αρχιεπίσκοπος δεν είναι ούτε με τον Τσίπρα ούτε με τον Μητσοτάκη, είναι με την Εκκλησία», λέει ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας σε συνέντευξη-παρέμβασή του, ο οποίος στέλνει και μήνυμα προς τα κόμματα για το πώς βλέπει την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας.

 Στην ίδια συνέντευξη, ο κ.κ. Ιερώνυμος, ο δεύτερος μακροβιότερος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών στην Ιστορία, μιλάει και το θέμα της διαδοχής του –«αν παρουσιαστεί μία ομάδα Αρχιερέων και μου πει “θέλουμε μία αλλαγή”, δεν θα με πείραζε», λέει στη συνέντευξή του στην Κατερίνα Ροββά και στον Μάνο Χαραλαμπάκη. Ή για τους σκληροπυρηνικούς της Ιεράς Συνόδου – «αν οι 80 ιεράρχες δουλεύουμε σωστά και οι πέντε κάνουν κάτι άλλο, δεν είναι τίποτα σπουδαίο… Πρέπει να μάθουμε όλοι να έχουμε μεγάλη καρδιά», απαντά.

 «Με είπαν Συριζώνυμο»

Πώς ήταν η συνεργασία με τους έξι πρωθυπουργούς τον ρώτησαν οι δημοσιογράφοι και απάντησε: «Αν κάποιος έχει εμπειρία εξομολόγου χρόνια και έχουν περάσει από κοντά του άνθρωποι και άνθρωποι, καταλαβαίνει ότι όλοι είμαστε το ίδιο πράγμα. Ο καθένας έχει τον χαρακτήρα του, τις ιδιοτροπίες του, τα καλά και τα κακά του. Με όλους συνυπήρξαμε καλά, είτε συμφωνούσαμε είτε διαφωνούσαμε, αλλά έχοντας ξεκάθαρες θέσεις. Μπορεί να ήρθαμε και σε αντιπαράθεση, αλλά πάντοτε προσπαθώντας να βρούμε μια βιώσιμη λύση. Πολλοί με παρεξήγησαν με έναν τρόπο περίεργο, με είπαν Συριζώνυμο, με είπαν πολλά. Παρότι είχαμε και διαφορετικές απόψεις και συμπτώσεις και για πολλά θέματα που κάποιοι έβαζαν φωτιά, εμείς με τη συμπεριφορά μας επουλώναμε τις πληγές. Ο Αρχιεπίσκοπος δεν είναι ούτε με τον Τσίπρα ούτε με τον Μητσοτάκη, είναι με την Εκκλησία. Ο Αρχιεπίσκοπος οφείλει για το καλό της πατρίδας να συνεργαστεί με όλους όσους ψηφίζει ο ελληνικός λαός».

 Εκλογές την Κυριακή των Βαΐων

Αν θα γίνου εκλογές στις 9 Απριλίου, Κυριακή των Βαΐων, τον ρώτησαν.  «Μερικοί που έχουν στενό μυαλό θα πουν όχι. Εγώ ρωτάω: Τι με εμποδίζει να πάω να ψηφίσω και μετά να πάω στην εκκλησία; Ή να πάω στην εκκλησία και μετά να πάω να ψηφίσω; Ή να πάω στο χωριό μου και να κάνω και τα δύο; Συναντήθηκα με τον κ. Μητσοτάκη και μίλησα για διάφορα θέματα και βγήκε ότι συζητήσαμε αυτό… Καμία σχέση».

 «Έκανα λάθη και θα συνεχίσω να κάνω»

Για το αν έχει κάνει λάθος κατά τη διάρκεια της θητείας του στη θέση του ο Αρχιεπίσκοπος είπε: « Ολοι κάνουμε λάθη. Έκανα λάθη και πιστεύω ότι θα συνεχίσω να κάνω. Αλλά υπάρχει ένα φάρμακο: τα λάθη γίνονται δάσκαλοι. Κάθε λάθος μας μπορεί να γίνει δάσκαλος, να διορθωθεί και να αποδώσει».

 «Πρέπει Κράτος και Εκκλησία να βρουν τρόπους συμβίωσης»

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για τις σχέσεις Εκκλησίας-κράτους τόνισε: «Το καλύτερο σύστημα για τον τόπο μας, τις συνήθειές μας, την πατρίδα, το Γένος μας είναι ο θεσμός της συναλληλίας. Τι σημαίνει αυτό; Οτι είμαι στον χώρο μου, είναι στον χώρο της η διοίκηση, συνεργαζόμαστε, αλληλοσυμπληρωνόμαστε και πρέπει να βρούμε τρόπους συμβίωσης. Αυτοί που ζητούν τη συμβίωση με συγχώνευση κάνουν μεγάλο λάθος. Άλλα θα ακολουθήσει η Πολιτεία, άλλες είναι οι αρχές της Εκκλησίας. Το θέμα είναι πώς αξιοπρεπώς και με σεβασμό θα σταθεί ο καθένας στις αρχές του και θα αγωνιστεί χωρίς να αποκλείει τη συνεργασία. Πιστεύω ότι το κράτος δεν είναι εχθρικό προς την Εκκλησία. Αλλά και η Εκκλησία δεν έχει αντιπαράθεση με την πολιτεία».

 Και συνέχισε λέγοντας: «Πού είναι οι δυσκολίες μας; Η Εκκλησία μας έχει έναν τρόπο ζωής, έχει έναν κανόνα, έχει έναν οδηγό και αυτός είναι η διδασκαλία του Ιησού Χριστού και το βίωμα της Εκκλησίας. Αυτά δεν επιβάλλονται. Αυτά είναι τροφή εσωτερική. Επομένως δεν θα πρέπει ποτέ εμείς να περιμένουμε με νόμους η πολιτεία να συμπαρασταθεί στην Εκκλησία σε αυτά τα πράγματα. Όπως δεν πρέπει και εμείς μερικά πράγματα που φαίνονται ξένα στη νοοτροπία της Εκκλησίας αλλά που επιβάλλονται από πολλούς χώρους να τα υιοθετήσουμε διά της βίας. Πρέπει να υπάρχει συνεννόηση. Δεν μπορούμε να μιλάμε για μαχαίρι που χωρίζει τις σχέσεις. Οπου έγινε αυτό απέτυχε ή δημιούργησε εχθρότητες».

 «Ζαλίστηκα με τα ποσά που μας πρόσφεραν για το Σχιστό»

Ακολούθως ο Αρχιεπίσκοπος, μιλώντας για την επένδυση που σχεδιάζεται σε εκτάσεις της Εκκλησίας στην περιοχή του Σχιστού, είπε ότι εκεί εγκαινιάζεται μια νέα καινούργια τακτική: «…Το λίγο, αλλά αξιόλογο που έχουμε, να συνεργαστούμε με το κράτος για να το αξιοποιήσουμε και τα οφέλη να πάνε προς ωφέλεια του κράτους, προς αντιμετώπιση των εξόδων της Εκκλησίας, ιδίως των Ιδρυμάτων, και κυρίως του λαού μας».

 Επιπρόσθετα σημείωσε ότι το Σχιστό «ήταν ένα κτήμα μοναστηριακό 19.000 στρέμματα. Καταπατήθηκαν τα 16.000 και έχουμε σήμερα τα 3.000. Εμείς είπαμε ότι θα προχωρήσουμε σε συνεργασία με το κράτος για την αξιοποίησή του. Εχει αρχίσει συνεργασία Εκκλησίας και ΤΑΙΠΕΔ, αλλά υπάρχουν πολλές δυσκολίες. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι υπάρχουν πολλές προσφορές - έχω λάβει γράμματα που λένε "ενδιαφερόμαστε να αξιοποιήσουμε και διαθέτουμε κεφάλαια" που εγώ όταν τα διάβασα ζαλίστηκα, είπα υπάρχουν τόσα λεφτά; Πιστεύω ότι θα καταλήξουμε κάπου και θα γίνει ένα παράδειγμα για όλους μας».

 «Θα κάνουμε πολλές ιερές μπίζνες»

Όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις κατηγορίες για «ιερές μπίζνες» της Εκκλησίας με αφορμή την εκμίσθωση του Ορφανοτροφείου στη Βουλιαγμένη για 99 χρόνια ο Αρχιεπίσκοπος απάντησε: «Το Ορφανοτροφείο της Βουλιαγμένης, παρ' όλη την προσφορά του επί 100 χρόνια, τελευταίως αντιμετώπιζε προβλήματα. Επίσης, η εισφορά προς το κράτος για αυτή την έκταση είναι τεράστια. Είναι ένας χώρος που έχει χαρακτηριστεί το καλύτερο οικόπεδο της Μεσογείου. Έχει φήμη μεγάλη αλλά έχει πολλά χρέη και υποχρεώσεις, όπως τα δικαστήρια με τους καταπατητές. Έτσι, αποφασίσαμε ένα κομμάτι, 18 στρέμματα, να το ενοικιάσουμε επί πολλά χρόνια: Πρώτον, να βρούμε έναν χώρο όπου να μεταφέρουμε τα παιδιά μας και να μην είναι απομονωμένα από τον υπόλοιπο κόσμο - τον βρήκαμε και είναι στην Ηλιούπολη. Δεύτερον, από τα χρήματα του ενοικίου να φτιάξουμε τέσσερα οικοτροφεία, δύο αρρένων και δύο θηλέων, όπου θα μένουν άπορα παιδιά από την επαρχία που θέλουν να σπουδάσουν αλλά δεν έχουν στέγη. Αλλά ο καθένας να έχει το κλειδάκι του, το διαμέρισμά του, την κουζίνα του, να είναι αυτόνομος, μόνος του. Επιπλέον, για να μην έχουμε προβλήματα του συνωστισμού, κάθε οικοτροφείο να δέχεται μέχρι 30-40 παιδιά. Βρήκαμε ήδη δύο οικόπεδα, το ένα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, το άλλο στην Ηλιούπολη και προχωράμε. Άμα είναι μπίζνα αυτά που λέω τώρα…

 Επίσης, έχουμε το κέντρο στα Οινόφυτα, το οποίο είναι από τα καλύτερα της Ευρώπης. Ομως έχει ένα πρόβλημα. Δεν μπορούν να συμβιώσουν άριστα οι γέροντες με αυτούς που έχουν Αλτσχάιμερ ή άνοια. Έτσι, αποφασίσαμε να φτιάξουμε ένα άλλο κέντρο για τους ανθρώπους που έχουν άνοια και Αλτσχάιμερ με εξελιγμένα, γερμανικά πρότυπα. Αυτό θα φτιαχτεί στον Ωρωπό. Επίσης, κάτι άλλο στο οποίο υπάρχει έλλειψη, θα κάνουμε μια στροφή και πάλι στα παιδιά με μαθήματα μουσικών οργάνων, παραδοσιακής μουσικής, ευρωπαϊκής και βυζαντινής και να ενισχύσουμε τις νεανικές ορχήστρες. Όλα αυτά πιστεύουμε ότι μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με τα ενοίκια. Βεβαίως, με την εξέλιξη στη Βουλιαγμένη σίγουρα δεν είναι χαρούμενοι αυτοί που καταπατούσαν τις εκτάσεις αυτές. Και τώρα κάνω το ερώτημα: Αυτό είναι "ιερές" μπίζνες; Τότε ναι, θα κάνουμε πολλές τέτοιες μπίζνες…».

 «Ο π. Δημήτριος Λουπασάκης πρέπει να καταλάβει τα λάθη του»

Απαντώντας σχετικά με το θέμα των Αγίων Ισιδώρων στον Λυκαβηττό τόνισε: «Ο π. Δημήτριος Λουπασάκης είναι στα Χανιά της Κρήτης. Το ενδιαφέρον μου δεν ήταν μόνο για εκείνον -που μερικοί θα θέλανε αυστηρές τιμωρίε- αλλά γι' αυτό που ενδιαφέρει κάθε πατέρα: τι θα γίνουν τα παιδιά που ήταν κοντά του. Λοιπόν, με τα παιδιά έχουμε καλές σχέσεις. Σήμερα είχαν έρθει εδώ. Ετοιμάζουν το καινούργιο τους μοναστήρι στη Βάρη, πλάι στη Σχολή Ευελπίδων. Θα αποσυρθούν εκεί. Και για τον π. Δημήτριο ενδιαφέρομαι, αλλά εκείνος είναι μεγάλος, μπορεί να κανονίσει τη ζωή του. Όλοι κάνουμε λάθη. Όποιος το καταλάβει και μετανιώσει μπορεί να έρθει ξανά στην παρέα μας. Απλώς πρέπει να το καταλάβει».

 «Γιατί δεν με ρώτησε κανείς για τον π. Αντώνιο και την Κιβωτό του Κόσμου;»

Για το αν η Εκκλησία θα μπορούσε να κάνει κάτι νωρίτερα στο θέμα του πατέρα Αντωνίου και της Κιβωτού του Κόσμου, απάντησε: «Το κάναμε. Τουλάχιστον 3-4 φορές τον κάλεσα. Και μία φορά και με τη γυναίκα του. Του είπα "δεν ακολουθείς καλό δρόμο. Δεν είναι σωστή η πορεία σου", του έλεγα "δεν πας καλά". Χωρίς να ξέρω βέβαια. Κι ακόμα έχω ερωτηματικά, αν όλα αληθεύουν. Αυτά όμως θα τα βρει η Δικαιοσύνη. Αλλά έχω μία άλλη απορία. Πώς το θυμηθήκανε τώρα όλοι; Βραβεύτηκε από την Προεδρία της Δημοκρατίας, από τη Βουλή των Ελλήνων, από την Ακαδημία Αθηνών, βραβεύτηκε ως Ευρωπαίος Πολίτης. Ρώτησε κανένας απ' όλους αυτούς τον προϊστάμενό του, τον Αρχιεπίσκοπο, "σκεφτόμαστε αυτό το πράγμα. Πώς το βλέπετε;". Τώρα όλοι ξεσηκώνονται».

 «Χαμηλού επιπέδου η κριτική που μου γίνεται για τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο»

Για την κριτική που έγινε λόγω της φράσης «βασιλέως ημών διαγενομένου» που χρησιμοποιήσε κατά την εξόδιο ακολουθία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου είπε: «Όσοι ξέρουν ελληνικά και έχουν διαβάσει ελληνική γραμματική –εγώ ήμουν φιλόλογος– ξέρουν ότι υπάρχει ο αόριστος Β’. Η λέξη λοιπόν διαγενομένου είναι αόριστος Β’. Σημαίνει ακριβώς αυτός που κάποτε υπήρξε. Όλοι ξέρουμε πως είχαμε κάποτε βασιλιά. Αν αυτό δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια, τότε έχω κάνει λάθος. Επιπλέον, αισθάνομαι την ανάγκη, έναν που υπηρέτησε το κράτος μας και την οικογένειά του που πονάει για τον χαμό του, να τους σεβαστώ. Μου φαίνεται χαμηλού επιπέδου αυτή η κριτική».

 Για το αν έχει πέσει ο ίδιος θύμα υποκλοπών τόνισε: «Για έναν Αρχιεπίσκοπο είναι δύσκολη αυτή η ερώτηση. Αυτά, οι παρακολουθήσεις, γίνονταν και γίνονται πάντα. Τώρα σε ποια έκταση, δεν γνωρίζω».

 «Δεν είναι απίθανο να αλλάξει στάση η Εκκλησία στο θέμα της αποτέφρωσης»

Για την αρνητική στάση της Εκκλησίας στο θέμα της αποτέφρωσης των νεκρών απάντησε: «Κοιτάξτε, είναι ένα θέμα πρωτόγνωρο. Κατ’ αρχάς αντιδράμε αυτόματα γιατί δεν το έχουμε συζητήσει και δεν το έχουμε μελετήσει ακόμα. Αυτό είναι η μία πλευρά. Το άλλο είναι ότι μέσα στην Εκκλησία δεν κάνει καθένας ό,τι θέλει. Ο Οργανισμός αποφασίζει. Επομένως καθόλου απίθανο δεν είναι κάποια στιγμή η Εκκλησία να το δει και με έναν άλλο τρόπο. Έπειτα πρέπει να σεβόμαστε και την επιθυμία του καθενός. Αλλά το αφήνουμε σε ένα συλλογικό όργανο να πάρει μία απόφαση, είτε Οικουμενική Σύνοδος είναι αυτή είτε Ιερά Σύνοδος».

Μνημεία σαν την Αγία Σοφία πρέπει να μένουν ελεύθερα για όλους

 

«Πιστεύω ότι σε αυτά τα μνημεία, ανεξάρτητα από τις αλλαγές που γίνεται σε πολιτεύματα σε σύνορα, αυτά τα μνημεία πρέπει να μένουν ελεύθερα και για όλους τους ανθρώπους» ανέφερε παράλληλα ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ερωτηθείς για την Αγία Σοφία.

 Ειδικότερα, ερωτώμενος εάν είναι μια ευκαιρία να ανοίξουν κι άλλα θέματα - όπως αυτό της Αγίας Σοφιάς -  τώρα που η παγκόσμια κοινή γνώμη έχει πέσει πάνω στην Τουρκία: «Αυτό το θέμα θα είχε τεθεί αν σκεπτόμαστε σοβαρά. Όχι μόνο από εμάς τους Έλληνες, τους Ορθοδόξους, αλλά από όλο τον χριστιανικό κόσμο, αλλά περισσότερο και σε αυτούς, τους μουσουλμάνους και στον τουρκικό κόσμο, αφού είναι ένα μνημείο πολιτισμού διαχρονικό και να μην το ταυτίζουν με συγκεκριμένες περιόδους της ζωής ή με συγκεκριμένα γεγονότα πολέμων κλπ. Όλα αυτά τα μνημεία όπου κι αν υπάρχουν, είτε στην Τουρκία είτε στη Συρία γκρεμισμένα, έχουν τη δική τους ιστορία, η οποία προχωράει μέσα στη διάρκεια του χρόνου. Πιστεύω ότι σε αυτά τα μνημεία, ανεξάρτητα από τις αλλαγές που γίνεται σε πολιτεύματα σε σύνορα, αυτά τα μνημεία πρέπει να μένουν ελεύθερα και για όλους τους ανθρώπους».