«Είναι ακόμη τιμή για εμάς να βρισκόμαστε εδώ, αναλογιζόμενοι το πάντοτε συγκινητικό ενδιαφέρον του Βασιλέως Καρόλου -που αποτελεί και την Κεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας- για την Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, και ιδιαιτέρως για την Αθωνική Πολιτεία του Αγίου Όρους». Τα παραπάνω τόνισε ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος στην παρουσίαση του Τόμου «Αγία Σοφία: Οι ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον Κόσμο», που πραγματοποιήθηκε στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας του Λονδίνου, στις 28.02.23, λίγες ώρες πριν το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.

Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος σημείωσε ότι «η πρωτοβουλία μας για την έκδοση του Τόμου σε 12 γλώσσες και την παρουσίαση του ανά την υφήλιο εντάσσεται στο πλαίσιο της διεθνούς εκστρατείας ενημέρωσης που έχει αναλάβει η ΔΣΟ ως αντίδραση στην ανιστόρητη και προκλητική απόφαση της τουρκικής ηγεσίας να μετατρέψει τον Ναό της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης σε μουσουλμανικό τέμενος. Μια απόφαση που αποπειράται να χαλκεύσει την ιστορία και να επιβάλει τη δική της εκδοχή, προσβάλλοντας κάθε πολίτη που προσπαθεί να αφουγκραστεί την ιστορία της ανθρωπότητας και αλλοιώνει την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά».


Η αναφορά στον Richard Clogg

Ο επικεφαλής της ΔΣΟ υπογράμμισε «την ανάγκη της διαφύλαξης και προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Και με ιδιαίτερη συγκίνηση διάβασα ένα άρθρο στον ελληνικό τύπο με τίτλο “Μια άλλη Αγία Σοφία υπέφερε πρώτη…” του σπουδαίου Βρετανού Καθηγητή Richard Clogg -που μας τιμά με την παρουσία του- ενός ανθρώπου με σπάνια γνώση της νεότερης Ιστορίας της Ελλάδας, που αξίως τιμήθηκε το 2002 με τον Χρυσό Σταυρό του Ελληνικού Τάγματος Τιμής από τον αείμνηστο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Στο κείμενό του ο κ. Clogg περιγράφει με γλαφυρό τρόπο την εμπειρία του από τη συμμετοχή του στη συντήρηση του ναού της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα τη δεκαετία του 1960, που δυστυχώς και αυτός, όπως και η Αγία Σοφία στη Νίκαια μετετράπη επί Ερντογάν σε τζαμί».


Αγία Σοφία και Παρθενώνας

Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος επισήμανε ότι «η προστασία των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, είναι υπόθεση κάθε πολιτισμένου ανθρώπου. Και δράττομαι της ευκαιρίας να επισημάνω ότι και στην πατρίδα μου, την Ελλάδα, υπάρχει ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς του οποίου έχει διασπαστεί η ενότητα και η ακεραιότητα και βρίσκεται σε κατάσταση κατακερματισμού. Αναφέρομαι φυσικά στον Παρθενώνα και τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης των Αθηνών. Η ενότητα του μνημείου αποτελεί και την εγγύηση για την αποτελεσματική προστασία του. Αυτό, άλλωστε, επιβεβαίωσε εμπράκτως ο Πάπας Φραγκίσκος τον περασμένο Δεκέμβριο με την ευγενική χειρονομία του να επιστρέψει στην Ελλάδα θραύσματα της ζωφόρου του Παρθενώνα που βρίσκονταν στα μουσεία του Βατικανού, “ως μαρτυρία και ένδειξη της επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας αλήθειας”».

Καταλήγοντας ο Γενικός Γραμματέας της ΔΣΟ εξέφρασε τις θερμότατες ευχαριστίες του «προς τον εφημέριο, π. Θεωνά, και την επιτροπή του καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας Λονδίνου για τη φιλοξενία και τη συνδιοργάνωση της αποψινής υψηλού επιπέδου εκδήλωσης».


Εξέχουσες παρουσίες

Εισηγήσεις έγιναν ακόμη από την Καθηγήτρια Ιωάννα Στουφή Πουλημένου, που επιμελήθηκε τον τόμο, τον Καθηγητή κ. Δενδρινό, που μετέφερε την εισήγηση της Καθηγήτριας Λέσλι Μπρουμπάκερ, και τη Λέκτορα Αγγελική Λυμπεροπούλου.
Χαιρετισμό απηύθυνε ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας κ. Νικήτα, ο πρωτοσύγκελος π. Νήφων. Παρέστησαν οι βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου, κ.κ. Αθανάσιος Δαβάκης και Ιωάννης Σαρακιώτης, καθώς και του ρουμανικού κοινοβουλίου κ. Ioan Vulpesku, ο πρέσβης της Ελλάδος στο Λονδίνο κ. Ιωάννης Ραπτάκης και η γενική πρόξενος της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη κ. Τζωρτζίνα Σουλτανοπούλου.

Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο διακεκριμένος νεοελληνιστής, Καθηγητής κ. Richard Clogg, στον οποίο ο Μάξιμος Χαρακόπουλος, μετά το πέρας το εκδήλωσης, προσέφερε μια εικόνα της Ανάστασης.


Ολόκληρη η ομιλία του κ. Χαρακόπουλου

Πανοσιολογιώτατε εκπρόσωπε του Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας,
Κύριοι βουλευτές,
Κύριε πρέσβη της Ελλάδος στο Λονδίνο,
Κυρία πρόξενε της Ελλάδος στην Κων/πόλη,
Κυρίες και κύριοι καθηγητές,,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Αγαπητοί συμπατριώτες,
Φίλες και φίλοι,

Είναι ιδιαίτερη η χαρά μας διότι μας δόθηκε η δυνατότητα να παρουσιάσουμε σήμερα, εδώ στο Λονδίνο, τον Τόμο που εξέδωσε η ΔΣΟ «Αγία Σοφία: Οι ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον Κόσμο». Θα μου επιτρέψετε να πω ότι είναι η πρώτη φορά που η Οργάνωσή μας πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στη Βρετανική Νήσο και σας εκφράζω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μας για την θερμή υποδοχή που μας επιφυλάξατε.

Είναι ακόμη τιμή για εμάς να βρισκόμαστε εδώ, αναλογιζόμενοι το πάντοτε συγκινητικό ενδιαφέρον του Βασιλέως Καρόλου -που αποτελεί και την Κεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας- για την Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, και ιδιαιτέρως για την Αθωνική Πολιτεία του Αγίου Όρους.

Θερμές ευχαριστίες στους καταξιωμένους επιστήμονες, την Καθηγήτρια Ιωάννα Στουφή Πουλημένου που επιμελήθηκε τον τόμο, τον Καθηγητή κ. Δενδρινό, που μετέφερε την εισήγηση της Καθηγήτριας Λέσλι Μπρουμπάκερ, και τη Λέκτορα Αγγελική Λυμπεροπούλου, για την τιμή που μας έκαναν να είναι εισηγητές στην αποψινή εκδήλωση.

Ο Τόμος, που σε λίγο θα έχετε στα χέρια σας, είναι μια εμπεριστατωμένη μελέτη, καρπός της συνεργασίας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ) και του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκεντρώνει δοκίμια πολυεθνικής ομάδας επιστημόνων και ακαδημαϊκών προσωπικοτήτων για τους 37 ιστορικούς εμβληματικούς ναούς που έχουν αφιερωθεί στη Σοφία του Θεού, από τις Βρετανικές ακτές έως τη Κίνα.

Στον περικαλλή αυτό Τόμο περιλαμβάνονται πληροφορίες και πλούσιο φωτογραφικό υλικό για τον Ελληνορθόδοξο Ναό της Αγίας Σοφίας στο Λονδίνο –σε συνεργασία με τον οποίο διοργανώσαμε την αποψινή εκδήλωση-, αλλά και για τον καθολικό Ναό που έχει αφιερωθεί στη Σοφία του Θεού και βρίσκεται στο Γκάλστον της Σκωτίας. Οι εν λόγω Ναοί, μαζί με τους Ναούς που βρίσκονται στην Κύπρο, είναι και οι μόνες περιπτώσεις Ναών της Αγίας Σοφίας σε ολόκληρη την Βρετανική Κοινοπολιτεία.

Φίλες και φίλοι,
Η πρωτοβουλία μας για την έκδοση του Τόμου σε 12 γλώσσες και την παρουσίαση του ανά την υφήλιο εντάσσεται στο πλαίσιο της διεθνούς εκστρατείας ενημέρωσης που έχει αναλάβει η ΔΣΟ ως αντίδραση στην ανιστόρητη και προκλητική απόφαση της τουρκικής ηγεσίας να μετατρέψει τον Ναό της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης σε μουσουλμανικό τέμενος. Μια απόφαση που αποπειράται να χαλκεύσει την ιστορία και να επιβάλει τη δική της εκδοχή, προσβάλλοντας κάθε πολίτη που προσπαθεί να αφουγκραστεί την ιστορία της ανθρωπότητας και αλλοιώνει την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Ως ΔΣΟ έχουμε εκ της συστάσεως μας υπογραμμίσει την ανάγκη της διαφύλαξης και προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε πλείστες περιπτώσεις. Και με ιδιαίτερη συγκίνηση διάβασα ένα άρθρο στον ελληνικό τύπο με τίτλο “Μια άλλη Αγία Σοφία υπέφερε πρώτη…”του σπουδαίου Βρετανού Καθηγητή Ρίτσαρντ Κλογκ -που μας τιμά με την παρουσία του- ενός ανθρώπου με σπάνια γνώση της νεότερης Ιστορίας της Ελλάδας, που αξίως τιμήθηκε το 2002 με τον Χρυσό Σταυρό του Ελληνικού Τάγματος Τιμής από τον αείμνηστο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Στο κείμενό του ο κ. Κλογκ περιγράφει με γλαφυρό τρόπο την εμπειρία του από τη συμμετοχή του στη συντήρηση του ναού της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα τη δεκαετία του 1960, που δυστυχώς και αυτός, όπως και η Αγία Σοφία στη Νίκαια μετετράπη επί Ερντογάν σε τζαμί.

Αξιότιμες κυρίες και κύριοι,
Η προστασία των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, είναι υπόθεση κάθε πολιτισμένου ανθρώπου. Και δράττομαι της ευκαιρίας να επισημάνω ότι και στην πατρίδα μου, την Ελλάδα, υπάρχει ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς του οποίου έχει διασπαστεί η ενότητα και η ακεραιότητα και βρίσκεται σε κατάσταση κατακερματισμού. Αναφέρομαι φυσικά στον Παρθενώνα και τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης των Αθηνών. Η ενότητα του μνημείου αποτελεί και την εγγύηση για την αποτελεσματική προστασία του. Αυτό, άλλωστε, επιβεβαίωσε εμπράκτως ο Πάπας Φραγκίσκος τον περασμένο Δεκέμβριο με την ευγενική χειρονομία του να επιστρέψει στην Ελλάδα θραύσματα της ζωφόρου του Παρθενώνα που βρίσκονταν στα μουσεία του Βατικανού, «ως μαρτυρία και ένδειξη της επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας αλήθειας».

Με αυτά τα λόγια, θα ήθελα και πάλι να εκφράσω τις θερμότατες ευχαριστίες μας προς τον εφημέριο, π. Θεωνά, και την επιτροπή του καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας Λονδίνου για τη φιλοξενία και τη συνδιοργάνωση της αποψινής υψηλού επιπέδου εκδήλωσης.
Και βεβαίως, να ευχαριστήσω και όλους εσάς που μας τιμήσατε με την παρουσία σας.

Σας ευχαριστώ!