Με την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης κλείνει και o κύκλος της διοίκησης του Αγίου Όρους για τον εφοπλιστή Αθανάσιο Μαρτίνο, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Ήδη έχει ενημερώσει σχετικά τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Παναγιώτη Πικραμμένο, για την απόφασή του, η οποία είναι οριστική. Τους τελευταίους μήνες, ο κ. Μαρτίνος σε φίλους και συνεργάτες δήλωνε ότι έχει κουραστεί και ότι «έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου» για να αποσυρθεί από τη διοίκηση, την οποία άσκησε από τον Οκτώβριο του 2019 με μεγάλη επιτυχία, σύμφωνα με το σύνολο των ηγουμένων των μονών.

Με δεδομένη την παραίτηση, σε κυβέρνηση και Φανάρι ήδη εξετάζονται διάφορα ονόματα πιθανών διαδόχων. Προβάδισμα (όπως κυκλοφορεί ευρέως) έχει ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Λευτέρης Οικονόμου, ενώ έχει ακουστεί και το όνομα του δικηγόρου Σάκη Κεχαγιόγλου ώς αουτσάιντερ. Η τελική επιλογή θα γίνει μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης, με το υπουργείο Εξωτερικών να αποφασίζει, αφού πρώτα πάρει το «πράσινο φως» από το Φανάρι και λιγότερο από την Ελλαδική Εκκλησία. Σε αυτή τη χρονική στιγμή, ο λόγος του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα είναι καθοριστικός λόγω της κόντρας του με τη Μόσχα και της παρουσίας στον Άθω πολλών Ρώσων μοναχών και μη, αλλά και του ρόλου κάποιων μονών (Φιλοθέου, Ξηροποτάμου και Κωνσταμονίτου) , οι οποίες έχουν ταχθεί κατά του Βαρθολομαίου για την αυτοκεφαλία της Ουκρανίας. Επίσης, το Φανάρι επιθυμεί αυτή τη φορά να λύσει και το θέμα της Μονής Εσφιγμένου, η οποία στην ουσία τελεί υπό κατάληψη από τη δεκαετία του 1970.

Τα δύο τελευταία χρόνια έχουν γίνει καταγγελίες από τη νόμιμη αδελφότητα της Μονής Εσφιγμένου, ότι στα υπό κατάληψη κτίρια κατά καιρούς φιλοξενούνται διάφορα ακροδεξιά στοιχεία από την Ελλάδα και το εξωτερικό, κυρίως από τη Σερβία και τη Ρωσία. Μάλιστα έγινε λόγος και για την παρουσία κάποιων μελών της περιβόητης ομάδας Wagner. Επίσης, πολύς λόγος έγινε και για την παρουσία Ρώσων πρακτόρων στη Μονή Παντελεήμονος, με την Ελληνική Αστυνομία να παίρνει αυστηρά μέτρα, ενισχύοντας με δεκάδες άνδρες το Άγιον Όρος. Για την επίλυση αυτών των προβλημάτων, όπως εκτιμούν στο Πατριαρχείο, απαιτούνται πρόσωπα που να είναι κοντά στην πολιτική παρά στην Εκκλησία και τον μοναχισμό.

Οι μοναχοί από την πλευρά τους θα ήταν ευχαριστημένοι στην περίπτωση επιλογής ενός προσώπου που να είναι κοντά στη λογική του κ. Μαρτίνου. Και αυτό γιατί ο απερχόμενος διοικητής στήριζε οικονομικά πολλά έργα σε μονές, κελιά και σκήτες, ενώ πάντα προσπαθούσε να συνθέτει απόψεις και να αποφεύγει τις εντάσεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο άρχισε η παρέλαση ονομάτων υποψήφιων διαδόχων, όπως συμβαίνει πάντα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν η κυβέρνηση επιλέξει τον κ. Μαρτίνο οι υποψήφιοι ήταν τουλάχιστον δέκα, μεταξύ των οποίων και ο νυν πρόεδρος της ΕΠΟ, Τάκης Μπαλτάκος. Τώρα, αν και οι ίδιοι δεν έχουν εκδηλώσει επισήμως τις προθέσεις τους, δύο στελέχη της κυβέρνησης έχουν ακουστεί για τη θέση του διοικητή. Επίσης, θα ήταν θετικό σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο άτομο το οποίο τα τελευταία χρόνια είναι κοντά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ενδιαφέρον υπάρχει και από πρώην πρέσβεις, έναν Βορειοελλαδίτη πρώην υφυπουργό, αλλά και πανεπιστημιακούς.

Ο υποδιοικητής Κασμίρογλου και το «αποτύπωμα» των προηγούμενων

Ο κ. Αρίστος Κασμίρογλου, ο σημερινός υποδιοικητής του Αγίου Όρους, είναι ένας άνθρωπος που εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια έχει υπηρετήσει το Άγιον Όρος από διάφορες θέσεις. Επί 11 χρόνια έχει διατελέσει διοικητής και υποδιοικητής και είναι το άτομο που αναλαμβάνει να «εισάγει στη λογική των μοναχών» τους νέους διοικητές. Πέραν του κ. Κασμίρογλου, για μεγάλο χρονικό διάστημα (έξι χρόνια) διετέλεσε διοικητής ο επιχειρηματίας Γιώργος Δαλακούρας. Ενώ για πέντε χρόνια ο εκδότης Σταύρος Ψυχάρης, ο οποίος, αν και δεν επισκεπτόταν τον Άθω, θεωρείται από τους πλέον επιτυχημένους διοικητές, αφού επί των ημερών του διατέθηκαν τεράστια χρηματικά ποσά για έργα στο σύνολο των μονών. Μικρό ήταν το χρονικό διάστημα (δύο χρόνια) της διοίκησης του επιχειρηματία Κωνσταντίνου Λούλη και μόλις ενός χρόνου του διευθυντή της «Αποστολής», Κώστα Δήμτσα. Ο κ. Δήμτσας διορίστηκε διοικητής από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (προσωπική επιλογή του κ. Τσίπρα) το 2018 και παρέμεινε μέχρι το φθινόπωρο του 2019, όταν ανέλαβε ο κ. Μαρτίνος. Η τοποθέτηση Μαρτίνου χαιρετίστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο δεν είδε ποτέ με καλό μάτι την επιλογή Δήμτσα.