Η ελονοσία «τσιμπάει» ακόμη την Ελλάδα - Συναγερμός για τα κρούσματα στις ΗΠΑ - Ανησυχία στη χώρα μας

«Δεν παρατηρούμε στο τρέχον χρονικό διάστημα κάτι το οποίο να μας ανησυχεί, πάντως η χώρα μας είναι επίφοβη», δήλωσε ο επιδημιολόγος Γκίκας Μαγιορκίνης

ΕΛΛΑΔΑ 30.06.2023 06:50

Βασιλης Βενιζελος

Συναγερμός έχει σημάνει το τελευταίο διάστημα στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την εμφάνιση κρουσμάτων ελονοσίας στη Φλόριντα και στο Τέξας. Η νόσος, που είχε εξαφανιστεί για περίπου 20 χρόνια, προκαλεί εύλογη ανησυχία στους Αμερικανούς ειδικούς, ενώ τα Κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη Ασθενειών ανέφεραν σε οδηγία τους ότι η ελονοσία θεωρείται επείγον ιατρικό περιστατικό.

Την πιθανότητα επανεμφάνισης της λοιμώδους ασθένειας και στη χώρα μας υπογράμμισε, μιλώντας στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ», ο αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης. «Υπάρχει η πιθανότητα να επανεμφανιστεί η ελονοσία στην Ελλάδα, αλλά δεν παρατηρούμε στο τρέχον χρονικό διάστημα κάτι το οποίο να μας ανησυχεί σχετικά. Πάντως, η χώρα μας είναι επίφοβη ως προς την πιθανή επανεμφάνιση της ελονοσίας», είπε χαρακτηριστικά.

Υπενθυμίζεται ότι την 1η Απριλίου 2022 ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας ανακοίνωσε ότι «καμία περιοχή της χώρας μας δεν χαρακτηρίζεται πλέον ως “επηρεαζόμενη” από ελονοσία».

Συμπτώματα και μετάδοση

Η ελονοσία, γνωστή και ως μαλάρια, είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από πρωτόζωα (ένα είδος μονοκύτταρων μικροοργανισμών) του γένους Πλασμώδιο (Plasmodium), που παρασιτούν στα ερυθροκύτταρα των οργανισμών. Η ελονοσία προκαλεί συμπτώματα που συνήθως περιλαμβάνουν πυρετό, κούραση, εμετούς και πονοκεφάλους. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ίκτερο, επιληπτικές κρίσεις, κώμα ή θάνατο. Τα συμπτώματα αυτά ξεκινούν δέκα με δεκαπέντε μέρες μετά το τσίμπημα κουνουπιού.

Κατά κύριο λόγο, η ασθένεια μεταδίδεται στον άνθρωπο από το τσίμπημα ενός θηλυκού κουνουπιού του γένους Ανωφελές (Anopheles). Το τσίμπημα εισάγει τα παράσιτα από το σάλιο του κουνουπιού μέσα στο ανθρώπινο αίμα. Τα παράσιτα έπειτα ταξιδεύουν μέχρι το ήπαρ, όπου ωριμάζουν και αναπαράγονται.

Έως το 1960 η Ελλάδα ανήκε στις ενδημικές για την ελονοσία χώρες, ενώ στο χρονικό διάστημα 1946-1960 εφαρμόστηκε εντατικό εθνικό πρόγραμμα για την εκρίζωση της ελονοσίας και έτσι το 1974 η Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως «χώρα ελεύθερη ελονοσίας». Σύμφωνα με τα αναλυτικά σχετικά στοιχεία του Εργαστηρίου Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, από το 1975 μέχρι το 2005 δηλώνονταν 30-50 περιστατικά ελονοσίας ετησίως, τα οποία ήταν κυρίως εισαγόμενα από ενδημικές χώρες.

Από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο του 2009 αναφέρθηκαν οκτώ κρούσματα (ένας μετανάστης εργάτης από το Πακιστάν, ένας μετανάστης εργάτης από το Αφγανιστάν, τέσσερις Ρομά και δύο Έλληνες) στην περιοχή της Λακωνίας. Οι έξι τελευταίοι δεν ανέφεραν ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική χώρα. Επίσης, κατεγράφη ένα μεμονωμένο κρούσμα σε 17χρονη μαθήτρια, κάτοικο της Νέας Μάκρης Αττικής, χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική χώρα.

Το καλοκαίρι του 2010 δηλώθηκαν συνολικά 44 κρούσματα ελονοσίας. Τα 40 από αυτά αφορούσαν μετανάστες, ενώ τα τέσσερα αφορούσαν άτομα χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές για την ελονοσία χώρες: ένα σε Ρομά του Δήμου Ευρώτα, δύο σε Ρομά παιδιά στη Θήβα και ένα στον Μαραθώνα Αττικής.

Το έτος 2011 σημειώθηκαν συνολικά 96 κρούσματα ελονοσίας, εκ των οποίων τα 42 ήταν αυτόχθονα και τα 54 εισαγόμενα. Από τα 96 αυτά κρούσματα, τα 59 είχαν ως τόπο έκθεσης τον Δήμο Ευρώτα Λακωνίας. Τα 23 ήταν μετανάστες από ενδημικές για την ελονοσία χώρες, ενώ τα υπόλοιπα 36 (από τα 59) περιστατικά υποδεικνύουν εγχώρια μετάδοση της νόσου, καθώς δεν υπάρχει ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική χώρα. Εκτός αυτών, υπήρξαν και άλλα έξι αυτόχθονα κρούσματα ανά την επικράτεια (δύο στη Χαλκίδα, ένα στην Αγιά Λάρισας, δύο στην Ανατολική Αττική και ένα στη Βοιωτία). Τα αυτόχθονα περιστατικά οφείλονταν σε πλασμώδιο P. vivax και έλαβαν αγωγή με χλωροκίνη και πριμακίνη.

Το έτος 2012 δηλώθηκαν συνολικά 93 κρούσματα ελονοσίας, εκ των οποίων τα 20 ήταν αυτόχθονα. Από αυτά τα 20, τα 10 έλαβαν χώρα στον Δήμο Ευρώτα Λακωνίας, τα δύο στον Δήμο Μαραθώνα Αττικής, τα δύο στον Δήμο Μαρκόπουλου Μεσογαίας Αττικής, τα δύο στον Δήμο Αβδήρων Ξάνθης, το ένα στον Δήμο Τανάγρας, το ένα στον Δήμο Θηβαίων Βοιωτίας και τα δύο στον Δήμο Σοφάδων Καρδίτσας.