Την ανάγκη αναθεώρησης του στρατηγικού σχεδιασμού πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών στη χώρα μας ανέδειξαν τα σοβαρά διαχειριστικά κενά που αποκαλύφθηκαν φέτος το καλοκαίρι, κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.

Εκ του αποτελέσματος, αποδείχθηκε πως τα υπάρχοντα σχέδια επί χάρτου δεν λειτούργησαν ούτε στον ακριτικό Έβρο ούτε στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, του μοναδικού πνεύμονα ζωής και πρασίνου της Αττικής. Η επόμενη ημέρα, ξεκάθαρα, χρειάζεται αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης των δυνάμεων αλλά και ενίσχυση των εναέριων μέσων, μήνυμα το οποίο έχουν ήδη αρχίσει να εκπέμπουν η κυβέρνηση και οι αρχές Πολιτικής Προστασίας, δείχνοντας αποφασιστικότητα για ευρείες και πολυεπίπεδες παρεμβάσεις στον αντιπυρικό σχεδιασμό, ώστε η διαχείριση των πυρκαγιών να γίνει πιο αποτελεσματική.

Τα μικρά PZL δεν λογίζονται ως πυροσβεστικά αεροσκάφη, αφού οι δυνατότητές τους είναι πολύ περιορισμένες. Είναι όμως εξαιρετικά ως προς την παρακολούθηση των δασικών εκτάσεων, σε επίπεδο πρόληψης, για τυχόν εστίες πυρκαγιών, ενώ επιπλέον χρησιμεύουν στη ρίψη επιβραδυντικού υγρού κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων.

Ταυτόχρονα, ιδιαίτερο ρόλο παίζουν στην κατάσβεση των πυρκαγιών με δυνατότητα να παρεμβαίνουν και στις περιαστικές περιοχές τα ελικόπτερα τύπου Erickson, όπως σημειώνουν στελέχη της Πυροσβεστικής. Ταυτόχρονα, ελπίζουν ότι το κοινό αίτημα από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου προς το κλειστό καναδικό εργοστάσιο, που παράγει τα Canadair, για μια mega παραγγελία ενδεχομένως να ανοίξει τη γραμμή παραγωγής. Όπως και να έχει, καταλήγουν, η Ελλάδα χρειάζεται άμεσα αντικατάσταση του γερασμένου στόλου.

Πίσω από τις εξελίξεις

Αυτό που δυστυχώς αποδείχθηκε σε αρκετές περιπτώσεις φέτος είναι πως οι εξελίξεις προηγούνταν των ελληνικών υπηρεσιών Ασφαλείας, και όχι το αντίθετο όπως θα έπρεπε.

Ο ακριτικός Έβρος, η βασική πύλη εισόδου των καραβανιών από την Τουρκία, δεν φυλάσσεται αρκετά. Τα πληροφοριακά συστήματα των συναρμόδιων υπηρεσιών δεν λειτούργησαν σε αυτό το οργανωμένο σχέδιο καταστροφής του νότιου κομματιού του νομού. Από τις πληροφορίες που συνελέγησαν προέκυψε πως άνθρωποι που χρησιμοποίησαν μονοπάτι λαθροδιακινητών προκάλεσαν σχεδόν 12 ταυτόχρονες εστίες, οι οποίες απείλησαν την Αλεξανδρούπολη, ενώ έκαψαν ένα μεγάλο μέρος του Εθνικού Πάρκου της Δαδιάς. Ένα δάσος που χρησιμοποιούν ως πρώτο σταθμό οι διακινητές για να περνούν τους χιλιάδες μετανάστες, προτού τους μεταφέρουν στην Αθήνα.

Προφανώς τα μέτρα ασφαλείας κατά μήκος των χερσαίων και υδάτινων συνόρων δεν είναι επαρκή. Οι αποτροπές μπορεί να δείχνουν μαζικές, όμως φαίνεται πως υπάρχουν ακόμη αρκετές «τρύπες που θέλουν μπάλωμα». Οι μετανάστες που εντοπίστηκαν τα τελευταία 24ωρα στον Έβρο και τη Θράκη εξετάζονται από στελέχη της ΕΥΠ. Οι ίδιοι αρνούνται πως έχουν σχέση με τους εμπρησμούς ούτε γνωρίζουν ποιος έβαλε τις φωτιές, ενώ υποστήριξαν ότι δεν τους είχαν δοθεί τέτοιες εντολές. Ο δράστης ή οι δράστες, πάντως, χρησιμοποίησαν μονοπάτι λαθροδιακινητών, αυτό είναι ξεκάθαρο, τονίζουν αστυνομικοί που χειρίζονται την υπόθεση.

Σύμφωνα με τους πυροσβέστες, υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες οι οποίοι συντελούν στο να προκαλούνται κάθε χρόνο όλο και περισσότερες πυρκαγιές, πέρα από την κλιματική κρίση. Το τρίπτυχο των μπαζωμένων ρεμάτων, των τόνων σκουπιδιών και κυρίως της παράνομης δόμησης είναι η μια όψη του νομίσματος του ανθρώπινου παράγοντα.

Η άλλη όψη είναι οι εμπρηστές, που με πρόθεση καίνε λάστιχα ή καλώδια για να πάρουν τον χαλκό, αυτοί που βάζουν φωτιά για να δουν την κινητοποίηση των Αρχών και αυτοί που καίνε τα δάση με σκοπό να θέσουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια. Η τελευταία περίπτωση είναι αυτή που ερευνάται εξονυχιστικά για τις φωτιές σε Έβρο και Ρόδο.

Διάνοιξη δρόμων

Το άλλο σημαντικό κομμάτι αφορά την προσέγγιση των πυρκαγιών από τα πυροσβεστικά οχήματα. Δεν υπάρχουν δασικοί δρόμοι, τα δε δασαρχεία δεν επιτρέπουν τη διάνοιξη χώρων οι οποίοι είναι πολύτιμοι για την κίνηση των οχημάτων, προκειμένου να φτάσουν κοντά στα μέτωπα της πυρκαγιάς, τονίζουν οι πυροσβέστες.

Είναι ένα πάγιο αίτημα των πυροσβεστών που όμως οι δασικές υπηρεσίες αρνούνται πεισματικά να εφαρμόσουν. Δεν μπορούν από μόνα τους τα εναέρια μέσα να σβήσουν μια δασική πυρκαγιά όταν φυσούν άνεμοι έξι και επτά μποφόρ.

Πώς xάθηκε η μάxη σε Ρόδο, Έβρο και Πάρνηθα

Ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας, ο Έβρος και η Ρόδος είναι τρεις κρίσιμες περιοχές στις οποίες δεν έπρεπε να χαθεί η μάχη, σχολιάζουν στελέχη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.

Δεν έχει σημασία εάν κάθε ημέρα τίθενται υπό έλεγχο 50-60 πυρκαγιές, εάν ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας, ο ακριτικός Έβρος και το τουριστικό νησί των Δωδεκανήσων, η Ρόδος, γίνουν στάχτη. Ελάχιστα είναι τα σημεία αναφοράς της χώρας που χρήζουν ολοκληρωτικής προστασίας. Τρία από αυτά είναι τα προαναφερόμενα, τα οποία υπέστησαν φέτος πρωτοφανείς ζημιές. 

Τι πρέπει να γίνει από αύριο

Σύμφωνα με έμπειρους πυροσβέστες, υπάρχει ανάγκη για άμεσες αλλαγές:

  • Επανασχεδιασμός μέτρων πρόληψης στις δασικές εκτάσεις. Χρήση ιπτάμενων μέσων, drones για την 24ωρη επιτήρηση, ευέλικτα οχήματα σε 24ωρη επιφυλακή για άμεση επέμβαση σε πρώτο χρόνο, διάνοιξη δασικών δρόμων, αλλά και πραγματική έκτιση των ποινών για τους εμπρηστές, είτε από πρόθεση είτε από ατύχημα. 
  • Ως προς το κομμάτι των ποινών, το νέο νομοσχέδιο, που ανεβάζει τα πρόστιμα στους υπαίτιους έως 30.000 ευρώ, θα λειτουργήσει πιθανόν αποτρεπτικά για αρκετούς. Όμως, εάν δεν εκτίουν τις ποινές οι καταδικασμένοι ή εάν δεν καταδικάζονται με διάφορες δικηγορικές προφάσεις που γίνονται δεκτές στα δικαστήρια οι υπαίτιοι, τότε, καταλήγουν οι πυροσβέστες, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτε. 

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή