Ένα μοναδικό και μαγευτικό «Μπλε Φεγγάρι» θα απολαύσουμε αύριο Τετάρτη 30 Αυγούστου στον ουρανό. Μοναδικό γιατί θα είναι η μεγαλύτερη και φωτεινότερη πανσέληνος του 2023.

Ωστόσο, αν και ονομάζεται «μπλε» υπερπανσέληνος, το φεγγάρι δεν θα είναι μπλε αλλά πορτοκαλί.

Η αυριανή υπερπανσέληνος θα είναι η δεύτερη του Αυγούστου, γεγονός σπάνιο καθώς δύο πανσέληνοι μέσα στον ίδιο μήνα συμβαίνουν περίπου κάθε δύο ή τρία χρόνια - καθώς μια νέα πανσέληνος ανατέλλει κάθε 29,5 ημέρες.

Το επόμενο «μπλε φεγγάρι» θα αργήσει τρία χρόνια... θα το δούμε στις 31 Μαΐου 2026.

Πώς «γεννήθηκε» το «Μπλε Φεγγάρι»

Ο όρος «Μπλε Φεγγάρι» έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η αγγλική έκφραση «once in a blue moon», που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια.

Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα μπλε, εξαιτίας γήινων ατμοσφαιρικών διαταραχών.

Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σκόνης στη γήινη ατμόσφαιρα. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950 και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.

Πρόκειται για μια συνθήκη που εμφανίζεται ανά δύο με τρία χρόνια. Όταν δηλαδή αθροίζονται οι ημέρες που περισσεύουν από τις συνολικά 29.53 μεταξύ της μιας πανσελήνου από την επόμενη. Γι’ αυτό και φυσιολογικά κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα – μία κάθε μήνα.

Σύμφωνα με τη NASA, το όνομά του πηγάζει από την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα στην Ινδονησία το 1883, όταν μπόλικη στάχτη σκορπίστηκε σε απόσταση ίση με 80 χιλιόμετρα, με αποτέλεσμα το φεγγάρι να λάβει μια ιδιαίτερη μπλε-πράσινη απόχρωση για δύο ολόκληρα χρόνια.

Σε μικρότερο βαθμό συνέβη όταν εξεράγη το ηφαίστειο Τσιτσόν στο Μεξικό το 1983 και το Πινατούμπο στις Φιλιππίνες το 1991.

Η Σελήνη πιο κοντά στη Γη από ποτέ

Ο όρος «υπερπανσέληνος» συμβαίνει όταν η Σελήνη βρίσκεται στο πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη.

Η δεύτερη πανσέληνος του Αυγούστου είναι η τρίτη και πλησιέστερη από τις τέσσερις υπερπανσέληνους του 2023. Σε απόσταση 357.344 χιλιομέτρων από τη Γη, θα είναι η μεγαλύτερη και φωτεινότερη υπερπανσέληνος του 2023.

Η επόμενη πανσέληνος, το «Φεγγάρι του Θερισμού» όπως είναι γνωστή, θα ανατείλει στις 29 Σεπτεμβρίου. Εκτός του ότι είναι μία από τις πιο γνωστές πανσελήνους του έτους, είναι και η τελευταία υπερπανσέληνος του 2023.


Ταυτόχρονα και υπερπανσέληνος

Εφέτος η επιπλέον αυτή πανσέληνος συμπίπτει χρονικά με το τέλος του καλοκαιριού και την παράδοση της σκυτάλης στο φθινόπωρο. 

Μάλιστα πρόκειται για μια υπερπανσέληνο αυτή που θα πει αντίο στον Αύγουστο, δεδομένου ότι το φεγγάρι θα βρεθεί στο πλησιέστερο σημείο της ελλειπτικής τροχιάς του γύρω από τη Γη. Ή αλλιώς στο περίγειο. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το μέγεθος του πολλαπλασιάζεται στο μάτι και φαίνεται ως και 14% μεγαλύτερο ή 30% πιο φωτεινό συγκριτικά με όταν βρίσκεται στο απόγειό του.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η καλύτερη στιγμή για να δει κανείς τον συνδυασμό αυτών των δύο φαινομένων είναι κατά τη διάρκεια της ανατολής. Φυσικά σε παράκτιες περιοχές και μακριά από τα αστικά κέντρα που η ατμόσφαιρα είναι πολύ πιο καθαρή, η θέαση είναι μια ακόμη πιο όμορφη εμπειρία.

Αρχαιολογικοί χώροι ανά την ελληνική επικράτεια θα παραμείνουν ανοικτοί με ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό. Σε κάποιους εξ αυτών έχουν προγραμματιστεί ήδη και πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως είχε ανακοινώσει σχετικώς το αρμόδιο Υπουργείο.