Έπνιξε τη Θεσσαλία η κακοκαιρία Daniel - Ανυπολόγιστες καταστροφές σε σπίτια, επιχειρήσεις και αγροτικές εκτάσεις
Εικόνες «αποκάλυψης» στα χωριά της Καρδίτσας, ιδίως στο ευρύτερο τόξο του δήμου Παλαμά– Πάνω από 850 χιλιοστά βροχής σε μία ημέρα στον κάμπο
Δημητρης Γιαννακοπουλος
Μάχη με τις λάσπες και τον χρόνο δίνουν τα σωστικά συνεργεία στον θεσσαλικό κάμπο, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές τους στα χωριά της Καρδίτσας, ιδίως στο ευρύτερο τόξο του Δήυμο Παλαμά, καθώς χιλιάδες σπίτια και καταστήματα παραμένουν κάτω από το νερό.
Λόγω της κατάρρευσης των δικτύων ηλεκτροδότησης από τα χαράματα της Πέμπτης και της αδυναμίας προσέγγισης των πυροσβεστών και των στρατιωτών, η επικοινωνία καθίσταται ανέφικτη, με εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες εγκλωβισμένους στην Αγία Τριάδα, στα Καλογριαννά, στο Ριζοβούνι, στο Αγναντερό, στη Μεταμόρφωση, στον Βλόχο, καθώς και σε Κοσκινά και Μαραθέα. Το κεντρικό διαμέρισμα αριθμεί 6.000 κατοίκους και συνολικά ο καλλικρατικός δήμος περί τους 15.000. Πάνω από 3.000 άνθρωποι έχουν διασωθεί, μεταξύ αυτών πολλά παιδιά και ηλικιωμένοι.
Την ίδια ώρα, στη Λάρισα, λόγω της υπερχείλισης του Πηνειού, εκκενώθηκαν παρόχθιες γειτονιές και συνοικισμοί, ενώ ανάλογα δραματική είναι η κατάσταση στους παραπόταμους Ενιπέα, Ληθαίο και Μουργκάνι. Το μεγαλύτερο μέρος των Νομών Τρικάλων και Καρδίτσας κατακλύζεται από τα νερά και στην Ανατολική Θεσσαλία η έκταση της λίμνης Κάρλας είναι σχεδόν ίση με την έκταση που είχε πριν από την αποξήρανσή της, το 1962. Από τις πρώτες ώρες της Τρίτης, όταν η κακοκαιρία «Daniel» άρχισε να σαρώνει τη χώρα, κατέρριπτε το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ. Στον κάμπο έχουν πέσει πάνω από 850 χιλιοστά βροχής σε μία ημέρα, στο Πήλιο 660 και στο Λεκανοπέδιο Αττικής 150-170 χιλιοστά σε τρεις ώρες.
Επίσης, το 43% των μήλων, το 63% των αχλαδιών, το 47,5% των κάστανων, το 32% των φακών. Στον κτηνοτροφικό κλάδο έχει το 10,6% των βοοειδών, το 10,5% των πουλερικών, το 9,6% των προβάτων, το 7,5% των χοίρων. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να είναι κανείς ειδικός για να προβλέψει μετά βεβαιότητας τις επιπτώσεις στο σύνολο της διατροφικής αλυσίδας, τις ελλείψεις, την ακρίβεια και την πληθώρα εισαγωγών που θα προκύψει.
Στη Νεάπολη, στα Παλαιά, στους Αγίους Αναργύρους και στο Παλαιό Λιμεναρχείο ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα έχουν βουλιάξει στις λάσπες, ενώ πραγματοποιούνται παρεμβάσεις στην οδοποιία, επειδή πολλοί δρόμοι παραμένουν απροσπέλαστοι. Ο χείμαρρος Κραυσίδωνας, που υπερχείλισε σε πολλά σημεία, την Τρίτη και την Τετάρτη, μετέφερε τόνους λάσπης σε σπίτια και επιχειρήσεις, ενώ τα ορμητικά νερά του παρέσυραν πολλές γέφυρες. Οσο, δε, για το Πήλιο, το οδικό δίκτυο κυρίως στη νότια πλευρά είναι διαλυμένο και η πρόσβαση σε Αγριά, Λεχώνια και Μπούφα καθίσταται σχεδόν ανέφικτη. Ομοίως μεγάλες καταστροφές έχουν υποστεί όλα τα θέρετρα της περιοχής, στη Μηλίνα, στο Χόρτο και στον Πλατανιά.
Και συνέχισε σχετικά: «Οι αγροτικές εκτάσεις είναι περιοχές που θα αργήσουν να ανακάμψουν. Δεν είναι μόνο η αγροτική αναπαραγωγή που καταστράφηκε ολοσχερώς, δηλαδή το 22%-23% της αγροτικής παραγωγής της χώρας, είναι ότι οι αποθέσεις αργίλων και λάσπης πάνω στα γόνιμα εδάφη, πάχους τουλάχιστον μισού μέτρου, δεν μπορούν να φιλοξενήσουν καλλιέργειες... Το έδαφος θα αργήσει πολύ να επανέλθει... Ο κάμπος θα είναι γόνιμος έπειτα από μία πενταετία».
Οι κάτοικοι δεν διαθέτουν, τουλάχιστον προσώρας, έξοδο διαφυγής. Ενδεικτικό της κατάστασης αποτελεί και το ότι οι εν υπηρεσία αστυνομικοί δεν μπορούν να συνδράμουν, αφού το κτίριο του αστυνομικού τμήματος έχει επίσης πλημμυρίσει. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος, Π. Νάνος, αναφέρει ότι οι επιπτώσεις και το νερό της κακοκαιρίας «Daniel» είναι ακόμα πιο μεγάλα και από τον «Ιανό» το 2020. «Οι εικόνες που έρχονται από τα χωριά μιλούν από μόνες τους. Ραγισμένες κατοικίες, οδικά δίκτυα κατεστραμμένα, δρόμοι απροσπέλαστοι και επικίνδυνοι, με ρήγματα, καταπτώσεις σε πολλά σημεία του ορεινού όγκου. Δεν υπάρχει μέρος που να μην έχει μείνει ανεπηρέαστο από το φαινόμενο». Στον Βλοχό, η Α. Τσάντηρα λέει ότι έχουν εγκλωβιστεί 150 άνθρωποι.
«Την Πέμπτη το βράδυ τα παιδιά μας κοιμήθηκαν σε σωσίβια». Ομοίως τραγική είναι η κατάσταση στη Μεταμόρφωση Καρδίτσας, η οποία έχει εξαφανιστεί από τον χάρτη. Οπως είπε ο πρόεδρος της κοινότητας, Πέτρος Κοντογιάννης, περίπου 70 άνθρωποι παραμένουν (σ.σ.: χθες, Παρασκευή) εγκλωβισμένοι στο κοινοτικό κτίριο, κάνοντας έκκληση να εφοδιαστούν, έστω από αέρος, με τροφή και νερό, αν δεν είναι εφικτή η απομάκρυνσή τους.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 9/9
Λόγω της κατάρρευσης των δικτύων ηλεκτροδότησης από τα χαράματα της Πέμπτης και της αδυναμίας προσέγγισης των πυροσβεστών και των στρατιωτών, η επικοινωνία καθίσταται ανέφικτη, με εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες εγκλωβισμένους στην Αγία Τριάδα, στα Καλογριαννά, στο Ριζοβούνι, στο Αγναντερό, στη Μεταμόρφωση, στον Βλόχο, καθώς και σε Κοσκινά και Μαραθέα. Το κεντρικό διαμέρισμα αριθμεί 6.000 κατοίκους και συνολικά ο καλλικρατικός δήμος περί τους 15.000. Πάνω από 3.000 άνθρωποι έχουν διασωθεί, μεταξύ αυτών πολλά παιδιά και ηλικιωμένοι.
Την ίδια ώρα, στη Λάρισα, λόγω της υπερχείλισης του Πηνειού, εκκενώθηκαν παρόχθιες γειτονιές και συνοικισμοί, ενώ ανάλογα δραματική είναι η κατάσταση στους παραπόταμους Ενιπέα, Ληθαίο και Μουργκάνι. Το μεγαλύτερο μέρος των Νομών Τρικάλων και Καρδίτσας κατακλύζεται από τα νερά και στην Ανατολική Θεσσαλία η έκταση της λίμνης Κάρλας είναι σχεδόν ίση με την έκταση που είχε πριν από την αποξήρανσή της, το 1962. Από τις πρώτες ώρες της Τρίτης, όταν η κακοκαιρία «Daniel» άρχισε να σαρώνει τη χώρα, κατέρριπτε το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ. Στον κάμπο έχουν πέσει πάνω από 850 χιλιοστά βροχής σε μία ημέρα, στο Πήλιο 660 και στο Λεκανοπέδιο Αττικής 150-170 χιλιοστά σε τρεις ώρες.
Πρώτη αποτίμηση
Η πρώτη αποτίμηση, προερχόμενη από την καταγραφή των δορυφορικών συστημάτων, κάνει λόγο για κάλυψη 720.000 στρεμμάτων από νερό. Το δε εκτιμώμενο κόστος που προκύπτει από τις τιμές των καλλιεργούμενων ειδών, των ακινήτων, του μηχανολογικού εξοπλισμού, των μονάδων μεταποίησης, των αποθηκών, των εργοστασίων και το ζωικό κεφάλαιο της περιοχής πιθανόν να ξεπερνά τα 6 δισ. ευρώ. Βάσει των στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ., η Θεσσαλία διαθέτει το 12% της γεωργικής έκτασης της επικράτειας, συμβάλλοντας στο 5% του ΑΕΠ. Παράγει συνολικά το 34% του σκληρού σιταριού και το 22% του καλαμποκιού.Επίσης, το 43% των μήλων, το 63% των αχλαδιών, το 47,5% των κάστανων, το 32% των φακών. Στον κτηνοτροφικό κλάδο έχει το 10,6% των βοοειδών, το 10,5% των πουλερικών, το 9,6% των προβάτων, το 7,5% των χοίρων. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να είναι κανείς ειδικός για να προβλέψει μετά βεβαιότητας τις επιπτώσεις στο σύνολο της διατροφικής αλυσίδας, τις ελλείψεις, την ακρίβεια και την πληθώρα εισαγωγών που θα προκύψει.
1 δισ. ευρώ
Σημειώνεται ότι για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσαν πυρκαγιές και πλημμύρες από το 2020 μέχρι και το 2022 το Δημόσιο κατέβαλε συνολικά 2,3 δισ. ευρώ, με ένα πολύ μεγάλο μέρος να καλύπτει την αποκατάσταση υποδομών, ενώ στον φετινό Προϋπολογισμό υπάρχει εγγεγραμμένο κονδύλι για την κάλυψη των ζημιών από φυσικές καταστροφές ύψους 1 δισ. ευρώ. Με βάση τα παραπάνω, το συνολικό κόστος τόσο εξαιτίας των πυρκαγιών όσο και των πλημμυρών σύμφωνα με αρχικές εκτιμήσεις προβλέπεται να ξεπεράσει ακόμα και τα 2,5 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου. Μέρος του κόστους θα μεταφερθεί στον Προϋπολογισμό του 2024 και στα επόμενα χρόνια, καθώς θα αφορά τη χρηματοδότηση των έργων αποκατάστασης. Στον Βόλο, λόγω της κατάρρευσης του δικτύου υδροδότησης και των εκτεταμένων πλημμυρών στο Πήλιο, η τροφοδοσία νερού γίνεται με υδροφόρες και με τη συνδρομή ιδιωτών.Στη Νεάπολη, στα Παλαιά, στους Αγίους Αναργύρους και στο Παλαιό Λιμεναρχείο ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα έχουν βουλιάξει στις λάσπες, ενώ πραγματοποιούνται παρεμβάσεις στην οδοποιία, επειδή πολλοί δρόμοι παραμένουν απροσπέλαστοι. Ο χείμαρρος Κραυσίδωνας, που υπερχείλισε σε πολλά σημεία, την Τρίτη και την Τετάρτη, μετέφερε τόνους λάσπης σε σπίτια και επιχειρήσεις, ενώ τα ορμητικά νερά του παρέσυραν πολλές γέφυρες. Οσο, δε, για το Πήλιο, το οδικό δίκτυο κυρίως στη νότια πλευρά είναι διαλυμένο και η πρόσβαση σε Αγριά, Λεχώνια και Μπούφα καθίσταται σχεδόν ανέφικτη. Ομοίως μεγάλες καταστροφές έχουν υποστεί όλα τα θέρετρα της περιοχής, στη Μηλίνα, στο Χόρτο και στον Πλατανιά.
«Πρωτόγνωρο»
Οι επιστήμονες κάνουν λόγο για ιστορικό πρωτόγνωρο. «Είναι ένα φαινόμενο το οποίο υπερκάλυψε κατά πολύ τους γνωστούς χάρτες πλημμύρας των χιλίων χρόνων (σ.σ.: Η ανώτερη πλημμύρα που έχει καταγραφεί σε διάστημα χιλίων χρόνων) που είχε εκδώσει το υπουργείο το 2019 με οδηγίες από την Ευρωπαϊκή Ενωση», δήλωσε ο καθηγητής Γεωλογίας Ευθύμης Λέκκας, προσθέτοντας πως «μέσα στα τρία-τέσσερα τελευταία χρόνια έχουμε δύο γεγονότα που ξεπέρασαν τα πλημμυρικά φαινόμενα της χιλιετίας». Διευκρίνισε, δε, πως η κακοκαιρία «Daniel» επέφερε έντονες διαβρώσεις και μεγάλες κατολισθήσεις.Και συνέχισε σχετικά: «Οι αγροτικές εκτάσεις είναι περιοχές που θα αργήσουν να ανακάμψουν. Δεν είναι μόνο η αγροτική αναπαραγωγή που καταστράφηκε ολοσχερώς, δηλαδή το 22%-23% της αγροτικής παραγωγής της χώρας, είναι ότι οι αποθέσεις αργίλων και λάσπης πάνω στα γόνιμα εδάφη, πάχους τουλάχιστον μισού μέτρου, δεν μπορούν να φιλοξενήσουν καλλιέργειες... Το έδαφος θα αργήσει πολύ να επανέλθει... Ο κάμπος θα είναι γόνιμος έπειτα από μία πενταετία».
«Μόνο με βάρκα»
Στον Παλαμά, τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» συνομίλησαν με την οικογένεια Χαλαβέτα. Το νερό στο εσωτερικό του σπιτιού τους έχει φτάσει στους 60-70 πόντους και στους γύρω δρόμους στα δύο μέτρα. Στη διώροφη κατοικία βρίσκονται πέντε άνθρωποι, ενώ τουλάχιστον 20 παραμένουν εγκλωβισμένοι σε παρακείμενα σπίτια. «Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να φτάσει κάποιος εδώ, παρά μόνο με βάρκα. Για να μας πάρουν, πρέπει να διανύσουν απόσταση τουλάχιστον δύο χιλιομέτρων... Από την Πυροσβεστική μάς λένε ότι αδυνατούν να προσεγγίσουν... Μάθαμε ότι σε διπλανά χωριά άρχισαν να φτάνουν οι Ενοπλες Δυνάμεις», δηλώνει ο Μπάμπης Χαλαβέτας. «Τις επόμενες ώρες θα ξαναβρέξει δυνατά. Ηδη βρέχει... Φοβόμαστε. Είμαστε ηλικιωμένοι άνθρωποι, χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό», λέει η κ. Στέλλα Χαλαβέτα.Οι κάτοικοι δεν διαθέτουν, τουλάχιστον προσώρας, έξοδο διαφυγής. Ενδεικτικό της κατάστασης αποτελεί και το ότι οι εν υπηρεσία αστυνομικοί δεν μπορούν να συνδράμουν, αφού το κτίριο του αστυνομικού τμήματος έχει επίσης πλημμυρίσει. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος, Π. Νάνος, αναφέρει ότι οι επιπτώσεις και το νερό της κακοκαιρίας «Daniel» είναι ακόμα πιο μεγάλα και από τον «Ιανό» το 2020. «Οι εικόνες που έρχονται από τα χωριά μιλούν από μόνες τους. Ραγισμένες κατοικίες, οδικά δίκτυα κατεστραμμένα, δρόμοι απροσπέλαστοι και επικίνδυνοι, με ρήγματα, καταπτώσεις σε πολλά σημεία του ορεινού όγκου. Δεν υπάρχει μέρος που να μην έχει μείνει ανεπηρέαστο από το φαινόμενο». Στον Βλοχό, η Α. Τσάντηρα λέει ότι έχουν εγκλωβιστεί 150 άνθρωποι.
«Την Πέμπτη το βράδυ τα παιδιά μας κοιμήθηκαν σε σωσίβια». Ομοίως τραγική είναι η κατάσταση στη Μεταμόρφωση Καρδίτσας, η οποία έχει εξαφανιστεί από τον χάρτη. Οπως είπε ο πρόεδρος της κοινότητας, Πέτρος Κοντογιάννης, περίπου 70 άνθρωποι παραμένουν (σ.σ.: χθες, Παρασκευή) εγκλωβισμένοι στο κοινοτικό κτίριο, κάνοντας έκκληση να εφοδιαστούν, έστω από αέρος, με τροφή και νερό, αν δεν είναι εφικτή η απομάκρυνσή τους.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 9/9
