Θεσσαλία: Η πρόληψη απαιτεί συνεργασία των πολιτών - Ειδικοί επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στα «Π» για νόσους και επιδημίες
Οι πιο πιθανοί κίνδυνοι περιλαµβάνουν: γαστρεντερίτιδες, ηπατίτιδα Α, νοσήµατα του αναπνευστικού και νοσήµατα που µεταδίδονται µέσω διαβιβαστών, τρωκτικών ή άλλων ζώων
Σύµφωνα µε όλα τα διαθέσιµα στοιχεία από το υπουργείο Υγείας και τον Εθνικό Οργανισµό ∆ηµόσιας Υγείας (ΕΟ∆Υ), οι πιο πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία του γηγενούς πληθυσµού περιλαµβάνουν: γαστρεντερίτιδες, ηπατίτιδα Α, νοσήµατα του αναπνευστικού (COVID, λεγεωνέλλωση) και νοσήµατα που µεταδίδονται µέσω διαβιβαστών, τρωκτικών ή άλλων ζώων (λεπτοσπείρωση, ιός ∆υτικού Νείλου).
Λεπτοσπείρωση
Μάλιστα, η γενική γραµµατέας ∆ηµόσιας Υγείας, Φωφώ Καλύβα, επισηµαίνει σε εγκύκλιό της ότι ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την έγκαιρη αναγνώριση και τον εργαστηρια κό έλεγχο πιθανών κρουσµάτων λεπτοσπείρωσης. Υπενθυµίζεται ότι η λεπτοσπείρωση είναι µικροβιακή λοίµωξη, που προκαλείται από τον µικροοργανισµό λεπτόσπειρα (Leptospira spp) και παρατηρείται σε ανθρώπους και ζώα.Το υγρό περιβάλλον και η παρουσία οργανικών υλικών συντελούν στην παρατεταµένη επιβίωση του µικροβίου. Η λεπτόσπειρα µπορεί να µεταδοθεί όταν ούρα ή ιστοί µολυσµένου ζώου έρθουν σε επαφή µε βλεννογόνους (των οφθαλµών, της µύτης και του στόµατος) ή µε λύσεις συνεχείας του δέρµατος. Επίσης, η µετάδοση µπορεί να γίνει έµµεσα, όταν ο άνθρωπος έρθει σε επαφή µε µολυσµένο από ούρα περιβάλλον (κολύµπι ή έκθεση σε µολυσµένα νερά, κατάποση µολυσµένης τροφής). Η κλινική εικόνα της νόσου χαρακτηρίζεται από πυρετό, κεφαλαλγία, ρίγος, µυαλγίες και, λιγότερο συχνά, µηνιγγίτιδα, εξάνθηµα, ίκτερο ή νεφρική ανεπάρκεια.
Διαρροϊκό σύνδρομο
Το φαγητό ή η κατανάλωση τροφίµων που έχουν µολυνθεί από το νερό πληµµύρας µπορεί να προκαλέσουν διαρροϊκό σύνδροµο, όπως για παράδειγµα λοίµωξη από E.coli ή Salmonella spp.Οι υγειονοµικές Αρχές της χώρας καλούν τους πληττόµενους πολίτες να προστατεύσουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους εφαρµόζοντας τα εξής:
- Καλή προσωπική υγιεινή (πλύσιµο των χεριών µε σαπούνι και νερό) έπειτα από επαφή µε επιφάνειες που έχουν έρθει σε επαφή µε τα νερά της πληµµύρας.
- Μην επιτρέπετε στα παιδιά να παίζουν σε πληγείσες περιοχές.
- Πλένετε συχνά τα χέρια των παιδιών µε σαπούνι και νερό (πάντα πριν από τα γεύµατα).
- Μην επιτρέπετε στα παιδιά να παίζουν µε παιχνίδια που έχουν µολυνθεί από νερά και δεν έχουν απολυµανθεί.
- Μην κάνετε µπάνιο σε νερό που µπορεί να έχει µολυνθεί από αποχετευτικά νερά ή τοξικές χηµικές ουσίες. Αυτό περιλαµβάνει τα ποτάµια, τα ρέµατα ή τις λίµνες που βρίσκονται σε πληγείσες περιοχές ή σε περιοχές που µπορεί να επικοινωνούν µε αυτές τις περιοχές.
Λοιμώξεις τραύματος
Επίσης, είναι πιθανό οι ανοιχτές πληγές και τα εξανθήµατα που εκτίθενται σε νερά πληµµύρας να µολυνθούν. Γι’ αυτό:- Αποφύγετε την έκθεση σε νερά πληµµύρας εάν έχετε ανοιχτή πληγή.
- Καλύψτε τα ανοιχτά τραύµατα µε αδιάβροχο επίδεσµο, για να µειώσετε την πιθανότητα µόλυνσης.
- Κρατήστε το ανοικτό τραύµα όσο το δυνατόν πιο καθαρό, πλένοντάς το καλά µε σαπούνι και καθαρό νερό.
- Εάν µια πληγή αναπτύξει ερυθρότητα ή πρήξιµο, αναζητήστε άµεση ιατρική φροντίδα.
ΖΗΤΗΣΤΕ ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΜΕΣΩΣ ΑΝ:
- Υπάρχει ένα ξένο αντικείµενο (χώµα, ξύλο, µέταλλο ή άλλο) ενσωµατωµένο στο τραύµα.
- Το τραύµα διατρέχει ιδιαίτερο κίνδυνο µόλυνσης (όπως από δάγκωµα σκύλου ή τρύπηµα από µολυσµένο αντικείµενο).
- Πρόκειται για παλιά πληγή που παρουσιάζει σηµάδια µόλυνσης (αυξηµένος πόνος, πρήξιµο, ερυθρότητα, ξηρότητα ή ανάπτυξη πυρετού).
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΩΓΟΣ: Απαιτείται χρήση εξοπλισµού για προστασία
Οι συνέπειες της καταστροφικής πληµµύρας που έπληξε τη Θεσσαλία είναι πολλές και πολύπλευρες, αποτελεί δε καθήκον της Πολιτείας, των θεσµών αλλά και όλων µας να συµβάλουµε στο µεγαλύτερο δυνατό στην αντιµετώπισή τους.
Ανάµεσα στα τεράστια προβλήµατα που έχουν συσσωρευτεί είναι και οι σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια των συµπολιτών µας που έχουν πληγεί και αναγκάζονται να ζουν για σηµαντικό χρονικό διάστηµα σε συνθήκες υψηλής επικινδυνότητας για την ανάπτυξη λοιµωδών νοσηµάτων, κυρίως λόγω της ύπαρξης λιµναζόντων υδάτων, παρουσίας νεκρών ζώων, πιθανών βλαβών του συστήµατος ύδρευσης και αποχέτευσης, συσσώρευσης απορριµµάτων, καθώς και δηµιουργίας συνθηκών πολλαπλασιασµού κουνουπιών.
Συµπτώµατα όπως κοιλιακός πόνος ή διάρροια, πυρετός, εξάνθηµα ή νεοεµφανιζόµενες δερµατικές αλλοιώσεις θα πρέπει να εκτιµηθούν από ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, το οποίο πρέπει να είναι αυτές τις µέρες εύκολα διαθέσιµο στην υποστήριξη πολιτών που εµφανίζουν πρόβληµα υγείας. Παράλληλα, θα βοηθήσει ιδιαίτερα το σύστηµα επιτήρησης για την παρακολούθηση της εµφάνισης µεταδοτικών νοσηµάτων την περίοδο µετά τις καταστροφές.
Σε κάθε περίπτωση, η λήψη προληπτικών µέτρων από τους πολίτες και την Πολιτεία αποτελεί αδήριτη ανάγκη και θα συµβάλει στην αποφυγή επιδηµιών. Ετσι, η αποφυγή µετακίνησης σε πληµµυρισµένες περιοχές και η χρήση γαλότσας, αδιάβροχου και γαντιών, το καλό και συχνό πλύσιµο χεριών και η χρήση αντισηπτικών, η χρήση εµφιαλωµένου νερού για πόση αλλά και οικιακή χρήση, µέχρις ότου επιβεβαιωθεί η ασφάλεια του δικτύου ύδρευσης, η χρήση ασφαλών και µη εκτεθειµένων στο νερό ή αλλοιωµένων τροφίµων, η ασφαλής αποµάκρυνση νεκρών ζώων και η µη επαφή µε αυτά και η χρήση εντοµοαπωθητικών, παράλληλα µε την αναγκαία εντοµοκτονία, αποτελούν µέτρα πολύ σηµαντικά για την πρόληψη και φυσικά πρέπει να τονιστεί η σηµαντική προς αυτή την κατεύθυνση πρόσφατη καθοδήγηση που εξέδωσε το υπουργείο Υγείας.
Η επιστηµονική κοινότητα και η Ελληνική Εταιρεία Λοιµώξεων θα είναι στο πλευρό των συµπολιτών µας αλλά και του υγειονοµικού προσωπικού που θα αντιµετωπίσει στο πεδίο την εξαιρετικά δύσκολη αυτή στιγµή για την πατρίδα µας.
* Ο Χαράλαµπος Γώγος είναι οµότιµος καθηγητής Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Πατρών και µέλος του ∆.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Λοιµώξεων
ΝΤΟΡΑ ΨΑΛΤΟΠΟΥΛΟΥ: Ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες οµάδες
Είναι ουσιαστικής σηµασίας οι πολίτες των περιοχών που έχουν υποστεί τις πληµµύρες να ακολουθούν οδηγίες του Συντονιστικού (Θεσσαλίας), του υπουργείου Υγείας και γενικότερα της Πολιτείας.
Οι ευάλωτες κατηγορίες πληθυσµού, άτοµα τρίτης και τέταρτης ηλικίας, εγκυµονούσες, παιδιά και άτοµα µε χρόνια ή σοβαρά προβλήµατα υγείας, θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα στην επαφή µε το νερό από τις πληµµύρες ή για την ασφάλεια του πόσιµου νερού που καταναλώνουν, αφού η νόσηση από µολυσµατικές ασθένειες σε αυτές τις κατηγορίες µπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερα συµπτώµατα. Γενικότερα, θα πρέπει ο/η πολίτης να καταναλώνει το νερό της βρύσης αν έχει ελεγχθεί για την ασφάλειά του, αλλιώς να χρησιµοποιεί εµφαλιωµένο νερό και τυποποιηµένα φαγητά, που κατά προτίµηση δεν χρειάστηκαν ψυγείο τις προηγούµενες ηµέρες.
Είναι σηµαντικό να πλένουµε τα χέρια µας τακτικά, όπως και να µαγειρεύουµε καλά το φαγητό µας σε υψηλές θερµοκρασίες. Το βράσιµο του νερού που δεν είναι πόσιµο για µερικά λεπτά το καθιστά πιο ασφαλές για ανθρώπινη χρήση. Χρησιµοποιούµε εντοµοαπωθητικά για την αποφυγή τσιµπήµατος κουνουπιών. Οταν µετακινούµαστε σε πληµµυρισµένες περιοχές, φοράµε κατά προτίµηση γαλότσες και αδιάβροχα ρούχα.
Σε περίπτωση εµφάνισης συµπτωµάτων, όπως πυρετός, καταβολή, κοιλιακό άλγος, δερµατικά εξανθήµατα, µέχρι και δύο εβδοµάδες από επαφή µε πληµµυρικά νερά, ενηµερώνουµε τον γιατρό µας. Αντίστοιχα, οπουδήποτε µας παρουσιαστεί πόνος, αλλαγή της κατάστασης υγείας µας ή όσοι έχουν χρόνια νοσήµατα και δεν έχουν πάρει σωστά αυτές τις ηµέρες τη φαρµακευτική αγωγή επανελέγχουν µε τον γιατρό τους.
* Η Ντόρα Ψαλτοπούλου είναι καθηγήτρια Επιδηµιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών
ΟΛΓΑ ΤΖΕΤΖΗ: Ειδικά µέτρα για την ασφάλεια των παιδιών
Από όλες τις φυσικές καταστροφές, οι πληµµύρες είναι αυτές που ενέχουν τον µεγαλύτερο κίνδυνο µετάδοσης µολυσµατικών ασθενειών σε µικρούς και µεγάλους, και αυτό έχει να κάνει µε την ποιότητα του νερού και των τροφίµων. Ο κίνδυνος αυτός ίσως να είναι πιο έντονος στα παιδιά, δεδοµένης της έµφυτης ανυπακοής σε αυτή την ηλικία και της δυσκολίας -σε µικρότερα παιδιάτήρησης των βασικών κανόνων υγιεινής.
Για ασφάλεια, τα παιδιά αποθαρρύνονται να παίζουν σε αυλές µε στάσιµα νερά λόγω της πληµµύρας, ενώ πρέπει να πλένουν τα χέρια τους τακτικά όταν παίζουν στην αυλή (η οποία καλό θα ήταν να είναι στεγνή και εκτεθειµένη στο φως του ήλιου). Τραύµατα από κοψίµατα ή γρατσουνιές (πολύ συνηθισµένα στην παιδική ηλικία) πρέπει να απολυµαίνονται µε επιµέλεια, γιατί υπάρχει αυξηµένος κίνδυνος µόλυνσης των τραυµάτων από σταφυλόκοκκο ή/και στρεπτόκοκκο, και οι γονείς να γνωρίζουν την κατάσταση εµβολιασµού του παιδιού τους έναντι του τετάνου.
Στην περίπτωση που υπάρχει κατοικίδιο, πριν αυτό µπει στο σπίτι, οι γονείς θα πρέπει να καθαρίζουν το τρίχωµα και τα πόδια του µε νερό και σαπούνι. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι η αύξηση της θερµοκρασίας τις επόµενες µέρες µετά τις πληµµύρες δηµιουργεί ελώδεις καταστάσεις και καλύτερες συνθήκες για την ανάπτυξη κουνουπιών, µε κίνδυνο µετάδοσης λοιµωδών νοσηµάτων, όπως η ελονοσία και ο ιός του ∆υτικού Νείλου. Ετσι, µέχρι να ολοκληρωθεί η απολύµανση των πληγεισών περιοχών, οι γονείς να χρησιµοποιούν εντοµοαπωθητικά - αντικουνουπικά για την προστασία των παιδιών τους και των ίδιων.
* Η Ολγα Τζέτζη είναι παιδίατρος και πρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελµατιών Παιδιάτρων Νοµού Θεσσαλονίκης
ΓΚΙΚΑΣ ΜΑΓΙΟΡΚΙΝΗΣ: ∆έκα υγειονοµικές οδηγίες για τους κατοίκους
Τα νερά και οι λάσπες µέχρι αποδείξεως του εναντίου θα πρέπει να θεωρούνται δυνητικά επικίνδυνα και µολυσµατικά λόγω της πιθανής πρόσµειξης χηµικών, πετρελαιοειδών και υλικών αποχέτευσης.
∆έκα υγειονοµικές οδηγίες για τους κατοίκους που µένουν στις περιοχές που είναι πληµµυρισµένες:
1. Αποφεύγουµε την άµεση επαφή µε νερά και λάσπες χωρίς τη χρήση προστατευτικού εξοπλισµού.
2. Απολυµαίνουµε ό,τι έχει έρθει σε επαφή µε τις λάσπες ή τα νερά. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε απλή χλωρίνη ή άλλα κατάλληλα απολυµαντικά.
3. Πετάµε τρόφιµα που έχουν έρθει σε επαφή µε τα νερά και τις λάσπες.
4. Αποφεύγουµε τη χρήση του νερού του δικτύου, µέχρι να ενηµερωθούµε από τον αρµόδιο φορέα ότι είναι κατάλληλο και για ποιες χρήσεις.
5. Σε περίπτωση που το νερό της βρύσης έχει χρώµα ή µυρίζει (εκτός της µυρωδιάς του χλωρίου), ενηµερώνουµε τον φορέα ύδρευσης και δεν το καταναλώνουµε.
6. Προσέχουµε τα παιδιά ώστε να µην παίζουν µε τις λάσπες και τα λιµνάζοντα νερά.
7. Αποφεύγουµε την επαφή µε νεκρά ζώα χωρίς τη χρήση κατάλληλου προστατευτικού εξοπλισµού.
8. Αν δεν υπάρχει διαθέσιµο νερό που έχει ελεγχθεί κατάλληλα, χρησιµοποιούµε εµφιαλωµένο νερό για όλες τις χρήσεις (για να πιούµε, να πλύνουµε τα φρούταλαχανικά µας, να µαγειρέψουµε, να φτιάξουµε καφέ, να πλύνουµε τα δόντια µας ή το πρόσωπό µας κ.λπ.).
9. Χρησιµοποιούµε εντοµοαπωθητικά και προστατεύουµε ηλικιωµένους και βρέφη-παιδιά από τσιµπήµατα κουνουπιών.
10. Αν έχουµε πυρετό, εµέτους ή διάρροιες, επικοινωνούµε µε τις υγειονοµικές Αρχές και ζητάµε ιατρική βοήθεια.
* Ο Γκίκας Μαγιορκίνης είναι αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά στις 16/9/2023
