Τάσος Αρνιακός στα «Π»: Δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου τόσο έντονα φαινόμενα
Ο πολύπειρος μετεωρολόγος Τάσος Αρνιακός μιλά για «εξωπραγματικά ύψη βροχής» και την κλιματική αλλαγή, που απειλεί τον πλανήτη όσο ποτέ άλλοτε
Σασα Σταματη
Ενας από τους πιο σημαντικούς μετεωρολόγους της ΕΜΥ -με 50 χρόνια εμπειρίας- και παρουσιαστής του δελτίου καιρού του ΑΝΤ1, ο Τάσος Αρνιακός, μιλά αποκλειστικά στα «Π» για το φαινόμενο «Daniel», για το τι θα γίνει το επόμενο διάστημα, αλλά και ποιος θα είναι πλέον ο ρόλος των μετεωρολόγων.
Είστε πολύ έμπειρος μετεωρολόγος και έχετε ασχοληθεί για πολλά χρόνια με την πρόβλεψη των καιρικών φαινομένων. Πώς σχολιάζετε την κακοκαιρία «Daniel», που χτύπησε τη Θεσσαλία τις προηγούμενες ημέρες;
Το κύμα κακοκαιρίας «Daniel» ήταν ένα πρωτόγνωρο για την Ελλάδα φαινόμενο, που έφερε εξωπραγματικά ύψη βροχής, τα οποία δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στην Ελλάδα από τότε που μετράμε μετεωρολογικά στοιχεία. Δηλαδή από το 1890. Στη Ζαγορά του Πηλίου μετρήθηκαν 1.000 τόνοι νερό το στρέμμα, δηλαδή όσο νερό πέφτει 2,5 χρόνια στην Αθήνα.
Πώς εξηγούνται οι τόσο μεγάλες καταστροφές που προκάλεσε το φαινόμενο;
Λόγω της μεγάλης βροχόπτωσης που επικράτησε, ειδικά στη Θεσσαλία, με 400, 500 τόνους το στρέμμα. Ακόμα περισσότερο νερό έπεσε στη λεκάνη απορροής του Πηνειού, με 4-5 παραποτάμους, σε πολύ χαμηλά υψόμετρα, 80 με 90 μέτρα. Αυτό είχε ως συνέπεια να φουσκώσουν οι παραπόταμοι και ο Πηνειός και να δημιουργηθεί πλημμύρα σε επιφάνεια 720.000 στρεμμάτων. Το νερό της γης διεκδικεί πίσω δύο πράγματα που βίαια του πήραμε: τον δρόμο που αιώνες περνούσε (ρέματα και ποτάμια), αλλά και τον χώρο όπου στεκόταν (λίμνες). Οπως συνέβη στη Θεσσαλία, με την αποστράγγιση της Κάρλας και τις αλλαγές της ροής των ποταμών.
Θα πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε με τέτοιου είδους φαινόμενα από εδώ και πέρα;
Φοβάμαι ότι το μέλλον της Γης είναι ζοφερό, με τα φαινόμενα αυτά να παρατηρούνται όλο και συχνότερα τα επόμενα χρόνια. Η κλιματική κρίση είναι παρούσα σε ολόκληρη τη Γη. Αν τα επόμενα 30 χρόνια συνεχίσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα, που προσθέτουν στην ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα, με συνέπεια την άνοδο της θερμοκρασίας της Γης αλλά και της θάλασσας, τότε η καταστροφή της είναι σίγουρη. Οι ήπιες μορφές ενέργειας με την αξιοποίηση του ήλιου, της δύναμης του ανέμου και του κυματισμού της θάλασσας είναι απαραίτητο από εδώ και πέρα να χρησιμοποιούνται συνεχώς. Διαφορετικά, το διαστημόπλοιο που μας ταξιδεύει 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια στο Διάστημα θα το καταστρέψουμε εμείς οι άνθρωποι, που είμαστε το πλήρωμά του.
Πλέον ο ρόλος των μετεωρολόγων στην κοινωνία γίνεται ακόμα πιο σημαντικός, δεδομένης της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των μέτρων που θα πρέπει να λαμβάνονται προληπτικά;
Ο ρόλος των μετεωρολόγων ήταν, είναι και θα είναι συμβουλευτικός προς τα αρμόδια υπουργεία και τις εκάστοτε κυβερνήσεις, οι οποίες καλούνται να παίρνουν αποφάσεις για τόσο σημαντικά και κρίσιμα θέματα που έχουν να κάνουν με τα φυσικά φαινόμενα. Το ερώτημα βεβαίως είναι αν εισακούγονται.
Είστε μετεωρολόγος 50 χρόνια. Εχετε ζήσει τέτοια φαινόμενα και καταστροφές όπως αυτές που συντελέστηκαν στη Θεσσαλία;
Στην Ελλάδα, όχι, δεν έχω ξαναδεί τόσο έντονα φαινόμενα όπως αυτά των προηγούμενων ημερών. Αυτά τα φαινόμενα, ωστόσο, αν παρακολουθήσουμε προσεκτικά, συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο και θα συμβαίνουν όλο και πιο συχνά τα επόμενα χρόνια.
Πώς αποφασίσατε να γίνετε μετεωρολόγος;
Από παιδάκι μού άρεσε πάρα πολύ να παρατηρώ τα φυσικά φαινόμενα, τη βροχή, τον ήλιο και τα σύννεφα. Εκείνος, ωστόσο, που με έβαλε για τα καλά στο «παιχνίδι» της μετεωρολογίας ήταν ο παππούς μου ο Τάσος. Με ανέβαζε στην ταράτσα του σπιτιού μας εκείνα τα χρόνια και μου εξηγούσε πως από τα σύννεφα, το σχήμα και το χρώμα τους μπορούσα να προβλέπω αν έρχεται βροχή ή όχι. Ειδικά στην Αθήνα, όπου μέναμε, μου έδειχνε προς την πλευρά του Πειραιά και της Σαλαμίνας, που τότε την έλεγαν «Κούλουρη», και μου τόνιζε: «Οταν μαυρίζουν τα σύννεφα από εκείνη την πλευρά, τότε σίγουρα έρχεται βροχή». Αυτά ήταν τα πρώτα ερεθίσματα και με την πάροδο του χρόνου σπούδασα και ακολούθησα το επάγγελμα του μετεωρολόγου.
Εσείς έχετε βρεθεί ποτέ σε περιοχή με ακραία καιρικά φαινόμενα;
Βεβαίως, τα πρώτα χρόνια της καριέρας μου στην ΕΜΥ βρέθηκα μετεωρολόγος στον μετεωρολογικό σταθμό Κυθήρων, όπου υπηρέτησα επτά χρόνια. Εκεί τα είχα δει όλα. Τι βροχές, τι καταιγίδες, τι φουρτουνιασμένη θάλασσα των Κυθήρων! Μέτρησα 12 Μποφόρ βόρεια. Κάποια στιγμή κόπηκε το ανεμόμετρο του σταθμού από τον δυνατό αέρα και, θυμάμαι, στην αναφορά μου έγραψα με την υπηρεσιακή καθαρεύουσα της εποχής πως «το ανεμόμετρο του σταθμού ανεκόπη, ανηρπάγη και απωλέσθη».
Είστε πολύ έμπειρος μετεωρολόγος και έχετε ασχοληθεί για πολλά χρόνια με την πρόβλεψη των καιρικών φαινομένων. Πώς σχολιάζετε την κακοκαιρία «Daniel», που χτύπησε τη Θεσσαλία τις προηγούμενες ημέρες;
Το κύμα κακοκαιρίας «Daniel» ήταν ένα πρωτόγνωρο για την Ελλάδα φαινόμενο, που έφερε εξωπραγματικά ύψη βροχής, τα οποία δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στην Ελλάδα από τότε που μετράμε μετεωρολογικά στοιχεία. Δηλαδή από το 1890. Στη Ζαγορά του Πηλίου μετρήθηκαν 1.000 τόνοι νερό το στρέμμα, δηλαδή όσο νερό πέφτει 2,5 χρόνια στην Αθήνα.
Πώς εξηγούνται οι τόσο μεγάλες καταστροφές που προκάλεσε το φαινόμενο;
Λόγω της μεγάλης βροχόπτωσης που επικράτησε, ειδικά στη Θεσσαλία, με 400, 500 τόνους το στρέμμα. Ακόμα περισσότερο νερό έπεσε στη λεκάνη απορροής του Πηνειού, με 4-5 παραποτάμους, σε πολύ χαμηλά υψόμετρα, 80 με 90 μέτρα. Αυτό είχε ως συνέπεια να φουσκώσουν οι παραπόταμοι και ο Πηνειός και να δημιουργηθεί πλημμύρα σε επιφάνεια 720.000 στρεμμάτων. Το νερό της γης διεκδικεί πίσω δύο πράγματα που βίαια του πήραμε: τον δρόμο που αιώνες περνούσε (ρέματα και ποτάμια), αλλά και τον χώρο όπου στεκόταν (λίμνες). Οπως συνέβη στη Θεσσαλία, με την αποστράγγιση της Κάρλας και τις αλλαγές της ροής των ποταμών.
Θα πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε με τέτοιου είδους φαινόμενα από εδώ και πέρα;
Φοβάμαι ότι το μέλλον της Γης είναι ζοφερό, με τα φαινόμενα αυτά να παρατηρούνται όλο και συχνότερα τα επόμενα χρόνια. Η κλιματική κρίση είναι παρούσα σε ολόκληρη τη Γη. Αν τα επόμενα 30 χρόνια συνεχίσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα, που προσθέτουν στην ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα, με συνέπεια την άνοδο της θερμοκρασίας της Γης αλλά και της θάλασσας, τότε η καταστροφή της είναι σίγουρη. Οι ήπιες μορφές ενέργειας με την αξιοποίηση του ήλιου, της δύναμης του ανέμου και του κυματισμού της θάλασσας είναι απαραίτητο από εδώ και πέρα να χρησιμοποιούνται συνεχώς. Διαφορετικά, το διαστημόπλοιο που μας ταξιδεύει 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια στο Διάστημα θα το καταστρέψουμε εμείς οι άνθρωποι, που είμαστε το πλήρωμά του.
Πλέον ο ρόλος των μετεωρολόγων στην κοινωνία γίνεται ακόμα πιο σημαντικός, δεδομένης της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των μέτρων που θα πρέπει να λαμβάνονται προληπτικά;
Ο ρόλος των μετεωρολόγων ήταν, είναι και θα είναι συμβουλευτικός προς τα αρμόδια υπουργεία και τις εκάστοτε κυβερνήσεις, οι οποίες καλούνται να παίρνουν αποφάσεις για τόσο σημαντικά και κρίσιμα θέματα που έχουν να κάνουν με τα φυσικά φαινόμενα. Το ερώτημα βεβαίως είναι αν εισακούγονται.
Είστε μετεωρολόγος 50 χρόνια. Εχετε ζήσει τέτοια φαινόμενα και καταστροφές όπως αυτές που συντελέστηκαν στη Θεσσαλία;
Στην Ελλάδα, όχι, δεν έχω ξαναδεί τόσο έντονα φαινόμενα όπως αυτά των προηγούμενων ημερών. Αυτά τα φαινόμενα, ωστόσο, αν παρακολουθήσουμε προσεκτικά, συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο και θα συμβαίνουν όλο και πιο συχνά τα επόμενα χρόνια.
Πώς αποφασίσατε να γίνετε μετεωρολόγος;
Από παιδάκι μού άρεσε πάρα πολύ να παρατηρώ τα φυσικά φαινόμενα, τη βροχή, τον ήλιο και τα σύννεφα. Εκείνος, ωστόσο, που με έβαλε για τα καλά στο «παιχνίδι» της μετεωρολογίας ήταν ο παππούς μου ο Τάσος. Με ανέβαζε στην ταράτσα του σπιτιού μας εκείνα τα χρόνια και μου εξηγούσε πως από τα σύννεφα, το σχήμα και το χρώμα τους μπορούσα να προβλέπω αν έρχεται βροχή ή όχι. Ειδικά στην Αθήνα, όπου μέναμε, μου έδειχνε προς την πλευρά του Πειραιά και της Σαλαμίνας, που τότε την έλεγαν «Κούλουρη», και μου τόνιζε: «Οταν μαυρίζουν τα σύννεφα από εκείνη την πλευρά, τότε σίγουρα έρχεται βροχή». Αυτά ήταν τα πρώτα ερεθίσματα και με την πάροδο του χρόνου σπούδασα και ακολούθησα το επάγγελμα του μετεωρολόγου.
Εσείς έχετε βρεθεί ποτέ σε περιοχή με ακραία καιρικά φαινόμενα;
Βεβαίως, τα πρώτα χρόνια της καριέρας μου στην ΕΜΥ βρέθηκα μετεωρολόγος στον μετεωρολογικό σταθμό Κυθήρων, όπου υπηρέτησα επτά χρόνια. Εκεί τα είχα δει όλα. Τι βροχές, τι καταιγίδες, τι φουρτουνιασμένη θάλασσα των Κυθήρων! Μέτρησα 12 Μποφόρ βόρεια. Κάποια στιγμή κόπηκε το ανεμόμετρο του σταθμού από τον δυνατό αέρα και, θυμάμαι, στην αναφορά μου έγραψα με την υπηρεσιακή καθαρεύουσα της εποχής πως «το ανεμόμετρο του σταθμού ανεκόπη, ανηρπάγη και απωλέσθη».
