«Ο Μανώλης µε τα λόγια χτίζει ανώγεια και κατώγεια». Η πραγµατικότητα, ιδίως όταν επικρέµαται πάνω από το κεφάλι σου, όπως το στέγαστρο Καλατράβα, είναι τελείως διαφορετική και άκρως επίφοβη. ∆εκαεννέα χρόνια µετά τη διεξαγωγή των Ολυµπιακών Αγώνων στην Ελλάδα, παραµένουν ανοιχτές οι χαίνουσες πληγές των κακοτεχνιών, της υπερκοστολόγησης, της εγκατάλειψης και των δικαστικών ερευνών, µε αποτέλεσµα µεγάλος αριθµός ολυμπιακών ακινήτων και κατασκευών να ρηµάζουν.

Τα ολυμπιακά ακίνητα που ρημάζουν

Ενδεικτικά µόνο αναφέρονται το Κωπηλατοδρόµιο στον Σχινιά, το γήπεδο beach volley στο Φαληρικό ∆έλτα, το γήπεδο µπάντµιντον στου Γουδή και το Καυτανζόγλειο Στάδιο στη Θεσσαλονίκη. Ειδικά στο Καυτανζόγλειο εξακολουθούν να εγείρονται ζητήµατα ασφάλειας, µε δεδοµένο µάλιστα ότι στο γήπεδο πραγµατοποιούνται κανονικά ποδοσφαιρικοί αγώνες, χωρίς όµως την παρουσία θεατών, επειδή η Πυροσβεστική απορρίπτει συνεχώς τα σχετικά αιτήµατα αδειοδότησης του χώρου λόγω ακαταλληλότητας.

Κάτι αντίστοιχο συµβαίνει και στο Κωπηλατοδρόµιο του Σχινιά. Η µεγάλη ξύλινη εξέδρα έχει διαλυθεί, κατά καιρούς κοµµάτια της πλέουν στη θάλασσα, ενώ και η ξύλινη κύρια κατασκευή έχει αρχίσει να σαπίζει και να αποσυντίθεται. Αυτό βέβαια δεν αποτελεί εµπόδιο για τις διοργανώτριες Αρχές, οι οποίες κρατούν ανοιχτό το κέντρο και υποδέχονται ετησίως χιλιάδες αθλητές από όλο τον κόσµο.

Τα δε γήπεδα του beach volley στο Φαληρικό ∆έλτα και του µπάντµιντον είναι πλέον σκουπιδότοποι και της αποκατάστασής τους προηγείται ο καθαρισµός τους από το Υγειονοµικό.

Στέγαστρο Καλατράβα: Ανεπίλυτα προβλήµατα στατικότητας 

Πριν μερικές ημέρες, το ΤΑΙΠΕ∆ (Ταµείο Αξιοποίησης) ενηµέρωσε ότι το στέγαστρο Καλατράβα αντιµετωπίζει ανεπίλυτα προβλήµατα στατικότητας και αν µη τι άλλο το πρώτο µέτρο ήταν να µπει λουκέτο, άγνωστο για πόσο. «Τόσο η µεταλλική κατασκευή του στεγάστρου του κεντρικού σταδίου στο ΟΑΚΑ όσο και η αντίστοιχη µεταλλική κατασκευή του Ποδηλατοδροµίου δεν ανταποκρίνονται στο κανονιστικά ελάχιστο επιτρεπόµενο επίπεδο στατικής επάρκειας», αναφέρεται στο βασικό συµπέρασµα της µελέτης.

Από το 2004, όταν καθυστερηµένα παραδόθηκε και εγκαταστάθηκε, δεν έγινε συντήρηση ή έστω ήταν πληµµελής και σποραδική, ενώ διαδόθηκε ευρέως ότι χάθηκε και ο «οδηγός» (manual) του έργου.

Το πόρισμα του ΤΑΙΠΕΔ

Στο πόρισµα του ΤΑΙΠΕΔ σηµειώνονται και τα εξής: «Η υπολογιστική αυτή ανεπάρκεια δεν σχετίζεται µε κακοτεχνίες ή/και ανεπαρκή σύνδεση των φορέων κατά τη φάση της κατασκευής, αλλά αναφέρεται στην ιδεατή δοµική κατάσταση που, υποθετικά, είχε το στέγαστρο αµέσως µετά την ολοκλήρωσή του, σε εφαρµογή της έβδοµης έκδοσης της στατικής του µελέτης. Επιπλέον, µε βάση τα ευρήµατα από την οπτική επιθεώρηση και τους µη καταστροφικούς ελέγχους που διενεργήθηκαν στα πλαίσια της παρούσας σύµβασης, προκύπτει πως η κατάσταση αυτή επιτείνεται από την ύπαρξη σηµαντικών µη αποδεκτού χαρακτήρα αστοχιών συνδέσεων (δηλαδή ρωγµές σε µετωπικές συγκολλήσεις, προεντεταµένοι κοχλίες χωρίς προένταση, κοχλιωτές συνδέσεις µη αποδεκτού τύπου), οι οποίες είναι µεν επισκευάσιµες, αλλά αποµειώνουν σηµαντικά την ήδη επισηµανθείσα περιορισµένη κανονιστική στατική επάρκεια των φορέων. Στη βάση των ανωτέρω, θεωρούµε αναγκαία την επισκευή των προβληµατικών σηµείων και τη δροµολόγηση των απαραίτητων διαδικασιών αποκατάστασης του απαιτούµενου επιπέδου στατικής επάρκειας του εµβληµατικού αυτού έργου».

Το ιστορικό 

Εναν χρόνο µετά τους Αγώνες, το 2005, πραγµατοποιήθηκαν κάποιες εργασίες αποκατάστασης (σ.σ.: όχι συντήρησης), καθώς ο γερµανικός τεχνικός οίκος Germanischer Lloyd διαπίστωσε ορισµένες κακοτεχνίες, οι οποίες όµως, σύµφωνα µε επιστολή των Γερµανών επιθεωρητών, «δεν έθεταν θέµα ευστάθειας και/ή ασφάλειας του στεγάστρου».

 Τότε, η αναπληρώτρια υπουργός Πολιτισµού, Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, είχε δηλώσει ότι «η εν λόγω κατασκευή, όπως και γενικότερα οι κατασκευές τέτοιου µεγέθους, απαιτούν µιαν εφ’ όρου ζωής επίβλεψη, περιοδικούς ελέγχους και αναγκαίες ανανεώσεις σε περίπτωση αλλαγής των προτύπων και κανονισµών».

Το 2006 είχαν συγκροτηθεί δύο εγχειρίδια επιθεώρησης, συντήρησης και παρακολούθησης των στεγάστρων σε ΟΑΚΑ και Ποδηλατοδρόµιο, βασιζόµενα σε γερµανικούς κανονισµούς (DIN 1076). Μεταξύ άλλων, προέβλεπαν κύριο έλεγχο στις κατασκευές ανά εξαετία, δευτερεύοντες ελέγχους ανά τριετία, γενικές επιθεωρήσεις κάθε έτος και συνήθη παρακολούθηση (οπτικό έλεγχο) δύο φορές τον χρόνο. Ο τότε υφυπουργός Αθλητισµού, Γιάννης Ανδριανός, αναφέρει ότι επί των ηµερών του είχαν γίνει επιθεωρήσεις στα στέγαστρα από µια επιτροπή στην οποία µετείχαν και ειδικοί στις µεταλλικές κατασκευές.

Οµοίως, το 2008 είχε προγραµµατιστεί από το υπουργείο Πολιτισµού η διενέργεια δύο διεθνών διαγωνισµών για την παρακολούθηση και τη συντήρηση των έργων του Καλατράβα στο ΟΑΚΑ, συνολικού ύψους 9,5 εκατ. ευρώ. Οι διαγωνισµοί όµως δεν εγκρίθηκαν, καθώς δεν είχαν εξασφαλιστεί οι αναγκαίες πιστώσεις. Το 2009 διατέθηκαν πιστώσεις ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, µε τις οποίες καλύφθηκαν ληξιπρόθεσµες οφειλές στην εταιρεία Bung για το πρόγραµµα παρακολούθησης της δοµοστατικής συµπεριφοράς του στεγάστρου.

Τα αίτια της εγκατάλειψης

Αναζητώντας κανείς απαντήσεις για τα αίτια της εγκατάλειψης, αρκεί να ανατρέξει στις εκκρεµείς εισαγγελικές παραγγελίες για το κόστος των Ολυµπιακών Αγώνων, αλλά και στις ενέργειες των τροϊκανών, όταν προ 10ετίας εντόπισαν τεράστιες «µαύρες τρύπες» σπατάλης και κακοδιαχείρισης στους ολυµπιακούς προϋπολογισµούς.

Συγκεκριµένα, τότε οι επικεφαλής της τρόικας, Κλάους Μαζούχ και Ματίας Μορς, διαπίστωσαν ότι το κόστος των υπερβάσεων άγγιζε τα 12,6 δισ. ευρώ. Μόνο το στέγαστρο φέρεται να είχε τιµολογηθεί στα 120-130 εκατ. ευρώ και ο Ισπανός αρχιτέκτονας Σαντιάγο Καλατράβα είχε λάβει προσωπική αµοιβή 25 εκατ. ευρώ.

Πολλαπλάσιο το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων

Οπως προκύπτει από τον ολοκληρωµένο πίνακα του υπουργείου Οικονοµικών του 2004, που παρουσίασαν τα «Π» το φθινόπωρο του 2012, το κόστος των ολυµπιακών έργων σε σχέση µε αυτό που υποβλήθηκε στον φάκελο υποψηφιότητας το 2000 ήταν πολλαπλάσιο.

Στον φάκελο διεκδίκησης, η ανακατασκευή του Ολυµπιακού Σταδίου είχε κοστολογηθεί το 1999 στα 3,9 εκατ. ευρώ, το 2000 ανήλθε στα 8,8 εκατ. ευρώ, το 2001 στα 23,9 εκατ. ευρώ, το 2002 στα 241,5 εκατ. ευρώ, το 2003 στα 356,4 εκατ. ευρώ και το 2004 στα 398,9 εκατ. ευρώ, έχοντας υπερκοστολογηθεί κατά 12.771%. Αντιστοίχως, το Καυτανζόγλειο της Θεσσαλονίκης από 1,1 εκατ. ευρώ αρχικό κόστος το 1999 χρειάστηκε τελικά 66,8 εκατ. ευρώ για να οικοδοµηθεί επαρκώς και να φιλοξενήσει τους ποδοσφαιρικούς αγώνες της ελληνικής Ολυµπιάδας, εµφανίζοντας κοστολογική υπέρβαση 6.073%.

Το Ολυµπιακό Στάδιο της Πάτρας από 1,1 εκατ. ευρώ κόστισε πέντε χρόνια αργότερα 44,1 εκατ. ευρώ, δηλαδή ποσοστιαία πρόσθετη δαπάνη 4.009%. Η ανακατασκευή του Παναθηναϊκού Σταδίου υπερκοστολογήθηκε κατά 3.733%, ήτοι από αρχικώς εκτιµώµενη δαπάνη 300.000 ευρώ πληρώσαµε τελικά 11,2 εκατ. ευρώ παραπάνω. Ακόµα και για τις εγκαταστάσεις του µοντέρνου πένταθλου (Γουδή), ενώ ο αρχικός προϋπολογισµός ήταν 3,6 εκατ. ευρώ,τελικά το ελληνικό ∆ηµόσιο έβαλε βαθιά το χέρι στην τσέπη, καταβάλλοντας 39,5 εκατ ευρώ (απόκλιση 1.029%).

 

Αποκάλυψη των «Π»: Η µελέτη του υπουργείου Υποδοµών που έριξε φως στα προβλήµατα του στεγάστρου Καλατράβα

Φως στην οµιχλώδη ατµόσφαιρα για το στέγαστρο Καλατράβα και τις ενέργειες της τελευταίας τετραετίας, ώστε να ξεκινήσουν οι διαδικασίες συντήρησής του, ρίχνουν σήµερα τα «Παραπολιτικά», αποκαλύπτοντας ότι στην πρώτη µελέτη, που παραγγέλθηκε στις 12 Ιουλίου 2019 και περατώθηκε 20 µήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2021, δεν διαπιστώνεται θέµα επικινδυνότητας ή ασφάλειας, παρά µόνον ζητείται επιστάµενος έλεγχος για φθορές στην κατασκευή.


Συγκεκριµένα, λίγες ηµέρες µετά την ορκωµοσία της πρώτης κυβέρνησης του Κυρ. Μητσοτάκη, η πολιτική ηγεσία του υπ. Υποδοµών, συνδράµοντας στην πολύ δύσκολη προσπάθεια της Γενικής Γραµµατείας Αθλητισµού για την πλήρη «ακτινογράφηση» των εγκαταλελειµµένων στο έλεος της τύχης ολυµπιακών εγκαταστάσεων, ανέθεσε σε εταιρεία (∆ΟΜΗ) την έρευνα για τη στατική επάρκεια του διαζώµατος του ΟΑΚΑ, δηλαδή για τις κερκίδες και όχι το στέγαστρο. 

Εξαιτίας των περιορισµών του COVID-19, αλλά και του όγκου των εντοπισθέντων προβληµάτων, ο χρόνος παράδοσης της εργασίας επεκτάθηκε, παρά ταύτα τεχνικοί φορείς επισηµαίνουν ότι όλα λειτούργησαν εντός των διεθνώς οριζόµενων χρονοδιαγραµµάτων.

Στην ουσία της υπόθεσης, τώρα, εξετάζοντας ο µελετητής τις συνδέσεις του διαζώµατος (κερκίδας) µε το σκέπαστρο Καλατράβα, επεσήµανε τα εξής: «Στο Στέγαστρο του Κεντρικού Σταδίου απαιτείται περαιτέρω έλεγχος της έκτασης και του βάθους της οξείδωσης στους αναρτήρες, τις σπείρες των αγκυροκοχλιών στις κάτω αγκυρώσεις, οι οποίες δεν είχαν κατά την κατασκευή προστατευθεί µε καλύπτρες και κατάλληλο γράσο».

Επίσης: α) Για τους σωλήνες του άνω και κάτω τόξου ζήτησε να επισκευασθούν οι φθορές (κυρίως βαψίµατα), «ώστε να αποφευχθεί η διάβρωση του µετάλλου». β) Για τις ενώσεις των τόξων υπογράµµισε ότι είναι απαραίτητος ο έλεγχος των εργοστασιακών ηλεκτροκολλήσεων και κοχλιώσεων. γ) Στα εφέδρανα διέκρινε «αρκετά προβλήµατα στη διαµόρφωση των τάκων έδρασης».

Το πόρισµα διαβιβάστηκε στη Γ.Γ. Αθλητισµού στις 8 Μαρτίου 2021 και τον Ιούλιο του ίδιου έτους ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, και ο τότε αρµόδιος υφυπουργός, Λ. Αυγενάκης, ακριβώς επειδή αντιλήφθηκαν έγκαιρα την ανάγκη για την αποκατάσταση των τεχνικών προβληµάτων, παρουσίασαν εξειδικευµένο και κοστολογηµένο σχέδιο πλήρους εκσυγχρονισµού και αξιοποίησης του ΟΑΚΑ, αναθέτοντας στο ΤΑΙΠΕ∆ την εκπόνηση της µελέτης, που είδε το φως της δηµοσιότητας την περασµένη εβδοµάδα και εκεί διαπιστώνονται ζητήµατα στατικότητας τόσο στο στέγαστρο Καλατράβα όσο και στη µεταλλική κατασκευή του Ποδηλατοδροµίου.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά στις 7/10/2023