Μητρόπολη Θεσσαλονίκης: Τι σηματοδοτεί η ενθρόνιση του Μητροπολίτη Φιλοθέου

Στον Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας στη Θεσσαλονίκη στις 25 Νοεµβρίου ξεκίνησε µε κάθε επισηµότητα η εποχή του νέου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, Φιλοθέου, του νέου ποιµενάρχη της «συµβασιλεύουσας» Θεσσαλονίκης. Είναι η δεύτερη σηµαντικότερη Μητρόπολη ύστερα από εκείνη της Αθήνας, και είναι κοµβικής σηµασίας και για το Οικουµενικό Πατριαρχείο, στην πνευµατική δικαιοδοσία του οποίου ανήκει, αλλά έχει παραχωρηθεί επιτροπικώς, µε την Πατριαρχική Συνοδική Πράξη του 1928, στην Εκκλησία της Ελλάδος.

Με τους παριστάµενους να κατακλύζουν τον ναό και το προαύλιο παρά τη βροχή και να αναφωνούν πολλές φορές «άξιος», ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης επιβεβαίωσε όσους κάνουν λόγο για έναν ποιµενάρχη που µπορεί να αφήσει το στίγµα του στη συµπρωτεύουσα και να δώσει νέα πνοή. Με ένα από τα βασικά του χαρακτηριστικά, την ηλικία, καθώς είναι 46 ετών, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης απηύθυνε κάλεσµα στους νέους κατά τη διάρκεια του ενθρονιστήριου λόγου του. «Να σηµατοδοτήσουµε την εκκλησία ως µια πραγµατικότητα που µοιράζει αυτό που είναι και µοιράζει αυτά που έχει. ∆εν µας ενδιαφέρει η εκκλησίαναός, αλλά η εκκλησία-λαός», ανέφερε. Απηύθυνε προσκλητήριο σε κλήρο και λαό «να πραγµατώνουµε την εκκλησία όχι µε τα λόγια µας, αλλά κυρίως µε τον τρόπο της ζωής µας» και ευχαρίστησε τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, Ιερώνυµο. ∆εν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης είναι µία προσωπική επιλογή του προκαθήµενου της Ελλαδικής Εκκλησίας, καθώς έχει διατελέσει µεταξύ άλλων αρχιγραµµατέας της Ιεράς Συνόδου. Ξεκίνησε µάλιστα τον λόγο του µε στίχους από το ποίηµα του Γιώργου Σεφέρη «Ενας γέροντας στην ακροποταµιά»: «∆εν θέλω τίποτε άλλο παρά να µιλήσω απλά, να µου δοθεί ετούτη η χάρη. / Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαµε µε τόσες µουσικές που σιγά-σιγά βουλιάζει / και την τέχνη µας τη στολίσαµε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα µαλάµατα το πρόσωπό της / κι είναι καιρός να πούµε τα λιγοστά µας λόγια γιατί η ψυχή µας αύριο κάνει πανιά» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η πρώτη του επίσκεψη ως Μητροπολίτη ήταν επίσης αντιπροσωπευτική των προθέσεών του, καθώς έγινε δεκτός µε αισθήµατα χαράς από τις πρυτανικές αρχές, τους καθηγητές και τις καθηγήτριες της Θεολογικής Σχολής, καθώς και τους φοιτητές και τις φοιτήτριες των δύο Τµηµάτων (Θεολογίας και Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισµού). Αυτό που προέκυψε από την επίσκεψη αυτή είναι ότι η Θεολογική Σχολή αποτελεί ένα από τα πεδία που η Μητρόπολη θα επιδιώξει να συνεργαστεί, συνδυάζοντας την ποιµαίνουσα Εκκλησία µε την ακαδηµαϊκή Θεολογία.

Το Οικουµενικό Πατριαρχείο και η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης

Ο νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ο οποίος στα όρια της Μητρόπολής του προσφωνείται ως παναγιώτατος, όπως ο Οικουµενικός Πατριάρχης, έχει τη θετική ψήφο και του Φαναρίου. Σύµφωνα µε εκκλησιαστικούς κύκλους, η ταύτιση απόψεων µεταξύ Αρχιεπισκοπής Αθηνών και Οικουµενικού Πατριαρχείου για το πρόσωπο του Μητροπολίτη Φιλοθέου αποτελεί ένα θετικό βήµα που κινείται στην κατεύθυνση του καλού κλίµατος που έχει καλλιεργηθεί εδώ και µήνες ανάµεσα σε Αθήνα και Φανάρι.

Οι παλαιότεροι τονίζουν ότι δεν ήταν πάντα έτσι οι σχέσεις των δύο Εκκλησιών, ενθυµούµενοι την κρίση που είχε προκληθεί, επ’ αφορµή της εκλογής -µε µετάθεση από την Αλεξανδρούπολη- του Ανθιµου το 2004, µεταξύ Αρχιεπισκοπής Αθηνών και Οικουµενικού Πατριαρχείου.

Ο τότε Αρχιεπίσκοπος, µακαριστός Χριστόδουλος, δεν είχε στείλει τους καταλόγους των υποψηφίων στο Οικουµενικό Πατριαρχείο, όπως προβλέπει ο Καταστατικός Χάρτης, µε το Οικουµενικό Πατριαρχείο να διαγράφει τον Χριστόδουλο από τα Εκκλησιαστικά ∆ίπτυχα, στην κορύφωση της κρίσης µεταξύ Ελλαδικής Εκκλησίας και Πατριαρχείου.

Ο νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Φιλόθεος, πριν από την ενθρόνισή του επισκέφθηκε την έδρα του Οικουµενικού Πατριαρχείου, στο Φανάρι, προκειµένου να λάβει την ευχή του Οικουµενικού Πατριάρχη, Βαρθολοµαίου. Σύµφωνα µε την ανακοίνωση του Οικουµενικού Πατριαρχείου, ο κ. Βαρθολοµαίος και τα µέλη της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, που συνεδρίαζε στο Φανάρι, υποδέχθηκαν τους νέους ποιµενάρχες από τις εν Ελλάδι εκκλησιαστικές Επαρχίες του Οικουµενικού Θρόνου, των λεγοµένων «Νέων Χωρών». Αντίστοιχα, στην τελετή ενθρόνισης, τον Οικουµενικό Πατριάρχη εκπροσώπησε ο Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος Εµµανουήλ, ο οποίος διάβασε το µήνυµα του κ. Βαρθολοµαίου.

Ο νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, όπως αναφέρουν εκκλησιαστικές πηγές, αντιλαµβάνεται πλήρως τη σηµασία της Θεσσαλονίκης, η οποία βρίσκεται υπό τη διαρκή παρακολούθηση των δρώντων στην περιοχή, καθώς και µιας σειράς ορθόδοξων χωρών, όπως η Ρωσία, η Σερβία και η Βουλγαρία.

Σε µία από τις πρώτες του δηµόσιες παρεµβάσεις στην ΕΡΤ διατύπωσε σαφή θέση τόσο για όσα συµβαίνουν στη Μέση Ανατολή, µε τον εν εξελίξει πόλεµο στη Γάζα, όσο και για την κρίση στους κόλπους της Εκκλησίας. Αφού ανέφερε ότι «η Εκκλησία οφείλει να εργάζεται υπέρ της ειρήνης µέσα από την προσευχή αλλά και µέσα από έµπρακτους τρόπους ειρήνευσης των ανθρώπων», όταν η συζήτηση πήγε στις διορθόδοξες σχέσεις ο κ. Φιλόθεος είπε ότι υπήρχαν πάντα, µε το πνεύµα της ενότητας να χάνεται πολλές φορές, εξαιτίας ανθρώπινων συµπεριφορών, ωστόσο εάν παραµείνουµε πιστοί στην κοινή ζωή της εκκλησίας όλα τα υπόλοιπα λύνονται. «Είµαστε µε το Οικουµενικό Πατριαρχείο, αλλά αγωνιζόµαστε για την πανορθόδοξη ενότητα», είπε ο νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.