Αµηχανία, αδυναµία άρθρωσης εναλλακτικού πολιτικού λόγου, εθελοτυφλία σε κρίσιµα ζητήµατα των ηµερών µας ωθούν την Αριστερά στην Ευρώπη σε τροχιά συρρίκνωσης και διασπάσεων. ∆εν είναι, συνεπώς, µόνο «ελληνικό φαινόµενο» τόσο η εκλογική συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ όσο και η διάσπαση που ακολούθησε την εκλογή του νέου προέδρου Στ. Κασσελάκη.

Μπορεί µεν ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να εκτιµά ότι το κόµµα του θα κερδίσει τις ευρωεκλογές, αλλά η εικόνα τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων για την Αριστερά τουλάχιστον προβληµατίζει σοβαρά. Το πρόβληµα είναι δοµικό και υπαρξιακό... 


Η ευρωπαϊκή Αριστερά 

Ας κάνουµε όµως µια µικρή «ξενάγηση» στα ευρωπαϊκά αριστερά µονοπάτια. ∆ραµατικές είναι οι ανακατατάξεις στους σχηµατισµούς της Αριστεράς σε τρεις µεγάλες ευρωπαϊκές χώρες: τη Γερµανία, τη Γαλλία και την Ισπανία.

Στη Γερµανία, η Sahra Wagenknecht αποσκίρτησε από το κόµµα Die Linke, µαζί µε 10 βουλευτές. Η οργάνωση της οµάδας σε κόµµα ενόψει ευρωεκλογών στερεί από την Die Linke την ιδιότητα -και τα προνόµια- της κοινοβουλευτικής οµάδας.

Στη Γαλλία, οι θέσεις του Μελανσόν για µη καταδίκη της επίθεσης της «Χαµάς» στο Ισραήλ προκάλεσαν ισχυρούς κραδασµούς στην έτσι κι αλλιώς αναιµικής συνοχής παράταξη της Αριστεράς, µε τους Σοσιαλιστές να αναζητούν ήδη τρόπους αναψηλάφησης της χαµένης τιµής τους...

Στην Ισπανία, είχαµε διάσπαση της αριστερής παράταξης Sumar -που στηρίζει την κυβέρνηση Σάντσες- από πέντε βουλευτές των Podemos. Η «επιδηµία» των διασπάσεων στον χώρο της Αριστεράς έρχεται σε µια περίοδο που η Ευρώπη αντιµετωπίζει κρίσιµα προβλήµατα, όπως η ακρίβεια, ο πληθωρισµός, η καθήλωση των µισθών, αλλά και η µεταναστευτική κρίση. Θα περίµενε κάποιος πως τα κόµµατα της Αριστεράς θα είχαν την ευκαιρία και τις δυνατότητες να γίνουν οι εκφραστές της κοινωνικής δυσφορίας και της πολιτικής δυσαρέσκειας. Τίποτα τέτοιο δεν συµβαίνει.


Ενισχυμένη η Κεντροαριστερά στην ΕΕ

Αντίθετα, η Κεντροδεξιά εµφανίζεται ενισχυµένη, ενώ πολιτικά οφέλη καρπώνονται τα ακροδεξιά σχήµατα σχεδόν σε όλα τα µήκη και πλάτη της Ε.Ε.

Ολα αυτά, λίγους µήνες πριν από τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών, προµηνύουν µια υποχώρηση των δυνάµεων της Αριστεράς στο νέο Ευρωκοινοβούλιο. ∆εν υπάρχει µικρό ή µεγάλο πρόβληµα στο οποίο να µην εµφανίζεται η απόκλιση θέσεων ή ακόµα και η ενδοπαραταξιακή σύγχυση.

Η ταλάντευση για τη µεταναστευτική κρίση, η αµηχανία για την ενεργειακή κρίση ή τον πληθωρισµό, ο διχασµός για το µακελειό στη Μέση Ανατολή συνυπάρχουν µε τάσεις συµπάθειας προς τον Πούτιν στον πόλεµο κατά της Ουκρανίας, που συχνά συγκλίνουν µε φιλορωσικές θέσεις της Ακροδεξιάς. Είναι ενδεικτικό ότι οι σκληρές θέσεις της Sahra Wagenknecht για το Μεταναστευτικό υπερακοντίζουν τις τοποθετήσεις ακόµα και του ακροδεξιού AfD στη Γερµανία... Ενισχύεται, παράλληλα, µια τάση που ήδη έχει καταγραφεί στη Γαλλία: µεγαλώνει η απόσταση της εργατικής τάξης από τα αριστερά σχήµατα.

Στη Γαλλία, έχει καταγραφεί είτε η αποχή των εργατών από τις εκλογές είτε η προτίµησή τους να στηρίξουν την Ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν -µια τάση που τείνει να παγιωθεί ιδιαίτερα ενόψει των προσεχών προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Το ίδιο φαινόµενο εµφανίστηκε και στις πρόσφατες εκλογές στην Ολλανδία, µε την επικράτηση του ακροδεξιού Κόµµατος της Ελευθερίας του Geert Wilders. Αν και η Συµµαχία Εργατικού Κόµµατος-Πρασίνων δεν τα πήγε άσχηµα, η ευρωβουλευτής της παράταξης, Agnes Jongerius, επεσήµανε πως «η παραδοσιακή εργατική τάξη µετά βίας ψήφισε την παράταξή µας», προσθέτοντας πως το κόµµα του Wilders το ψήφισαν πολίτες µε χαµηλότερη εκπαίδευση.


Τα μηνύματα του Αλέξη Τσίπρα

Ολες αυτές οι «ασθένειες» ταλανίζουν και την ήδη πολυκερµατισµένη ιταλική Αριστερά, τους ηγέτες της οποίας συνάντησε πρόσφατα στη Ρώµη ο Αλέξης Τσίπρας, στέλνοντας µηνύµατα στους εντός και εκτός -πλέον- ΣΥΡΙΖΑ συντρόφους, ότι στην Ιταλία ασχολούνται περισσότερο µε την αντιπολίτευση κατά της Μελόνι, παρά µε τις διαφωνίες τους.

Η αλήθεια είναι όµως πως η νέα ηγέτις του ∆ηµοκρατικού Κόµµατος, Ελι Σλάιν, δέχεται ήδη έντονη κριτική για την αποτυχία της να εµφυσήσει στο κόµµα της µια δυναµική εναλλαγής στην εξουσία, µετά την εκλογική συντριβή τον Σεπτέµβριο του 2022. ∆εν χάνει το θάρρος του όµως ο Αλέξης Τσίπρας και, όπως γράφει η «La Repubblica», «το σχέδιό του, τώρα, είναι να δηµιουργήσει ένα ίδρυµα ευρωπαϊκού βάρους στη χώρα του. Ενα think tank ικανό να ενώσει τις δύο ψυχές της Αριστεράς: τη σοσιαλδηµοκρατική και τη ριζοσπαστική».

Μιας όµως και ο λόγος για την ιταλική εφηµερίδα και µέχρι οι δύο ψυχές να γίνουν µία, ας θυµίσουµε ότι στη «La Repubblica» ήταν που ένας πάλαι ποτέ προσφιλής του φιλόσοφος, ο κ. Σλάβοϊ Ζίζεκ, απηύθυνε έκκληση να υιοθετήσει επιτέλους η Αριστερά το δόγµα «νόµος και τάξη». Πόσο χώρο µπορεί να κερδίσει αυτή η σκέψη στις «συµπληγάδες» της σοσιαλδηµοκρατικής και ριζοσπαστικής συνείδησης; Και πώς η σύγχρονη Αριστερά θα αντιληφθεί πως ήρθε η ώρα τα όποια think tanks να φορτιστούν µε σύγχρονες ιδέες και προτάσεις, ικανές να συγκινήσουν την κοινωνία;

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής