Κλίνατε επί.. φινλανδικά: Τι περιλαμβάνει το μοντέλο στρατιωτικής θητείας που εξετάζει η κυβέρνηση - Κλειδί η εφεδρεία
"Έχουμε μελετήσει το φινλανδικό μοντέλο" είπε ο Δένδιας για τη στρατιωτική θητεία - Πώς λειτουργεί, γιατί το εξετάζει η κυβέρνηση
Ιωαννης Δουκας
«Πρέπει να κοιτάξουμε ξανά τη θητεία [...] Έχουμε μελετήσει με προσοχή το φινλανδικό μοντέλο. Θα κοιτάξουμε ξανά την εφεδρεία και θα βελτιώσουμε κατά πολύ την εκπαίδευση, αλλά και τη δυνατότητα το χρονικό αυτό διάστημα να είναι χρήσιμο για τους στρατευσίμους», δήλωσε στο πλαίσιο ομιλίας του στην Ολομέλεια της Βουλής για τον Προϋπολογισμό του 2024 ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας. Στο πλαίσιο παρέμβασής του κατά τη συζήτηση, αναφερόμενος στο θέμα, κατόπιν ερωτήσεων και αναφορών, δήλωσε πως επιλέγουμε ως πρότυπο τη Φινλανδία.
Αυτό, όπως είπε, διότι «λόγω της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ, προσιδιάζει περισσότερο το σύστημά της με αυτό που εμείς θα θέλαμε να κάνουμε [...] Χρειάζεται τεράστια αναβάθμιση της εφεδρείας [...] Να είμαστε ειλικρινείς, δεν είμαστε πολλοί εμείς οι Ελληνες, είμαστε 10 εκατομμύρια, χρειαζόμαστε λοιπόν μια πραγματική, ζωντανή, εκπαιδευόμενη εφεδρεία».
Στη Φινλανδία όλοι οι ικανοί άνδρες υπηρετούν για 6, 8 ή 12 μήνες, από τη στιγμή που θα κλείσουν τα 18 έως το έτος που θα κλείσουν τα 29 έτη, αναλόγως την εκπαίδευση και τον βαθμό που θα φέρουν. Η χώρα διαθέτει έναν σταθερό πυρήνα επαγγελματιών οπλιτών, οι οποίοι συνδυάζονται με τους στρατιώτες θητείας.
Οι στρατεύσιμοι στην αρχή λαμβάνουν βασική εκπαίδευση και μετά τοποθετούνται σε διάφορες μονάδες για εξειδικευμένη εκπαίδευση. Οι έφεδροι είναι υποχρεωμένοι να συμμετάσχουν σε στρατιωτικές ασκήσεις κάθε χρόνο ανάλογα με τον στρατιωτικό τους βαθμό. Επιπλέον, όλοι οι στρατεύσιμοι είναι υπεύθυνοι για άμεση ενεργοποίηση οπουδήποτε, οποτεδήποτε και, αν χρειαστεί, για όσο χρόνο απαιτηθεί. Εκτός από τη στέγαση, τα τρόφιμα, τα ρούχα και την υγειονομική περίθαλψη, οι στρατεύσιμοι λαμβάνουν από 11 έως 70 ευρώ την ημέρα, ανάλογα με τον χρόνο που έχουν υπηρετήσει.
Αν έχουν οικογένειες, δικαιούνται και επιδόματα. Είναι παράνομη η απόλυση υπαλλήλου λόγω στρατιωτικής θητείας ή λόγω άσκησης ή ενεργοποίησής του. Μετά τη στρατιωτική θητεία, το προσωπικό εντάσσεται στην εφεδρεία, στην οποία παραμένει έως ότου γίνει 50 ετών, και θα κάνει 80 ή 150 ημέρες επανεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος. Οι αξιωματικοί και οι υπαξιωματικοί παραμένουν στην εφεδρεία μέχρι να συμπληρώσουν τα 60 τους χρόνια, διάστημα κατά το οποίο θα λάβουν το πολύ 200 ημέρες επανεκπαίδευσης.
Η στρατιωτική θητεία μπορεί να ξεκινήσει μετά τα 18 χρόνια, μπορεί να καθυστερήσει λόγω σπουδών, εργασίας ή άλλων προσωπικών λόγων μέχρι τα 28α γενέθλια, αλλά από εκεί και πέρα κανείς δεν μπορεί να αποφύγει τη στράτευση. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και οι άλλοι αντιρρησίες συνείδησης είναι δυνατό να υπηρετήσουν είτε στρατιωτική θητεία χωρίς όπλα 9 ή 12 μηνών είτε να υποβληθούν σε μη στρατιωτική θητεία 12 μηνών. Η φινλανδική νομοθεσία απαιτεί οι άνδρες που δεν θέλουν να υπηρετήσουν την υπεράσπιση της χώρας με οποιαδήποτε ιδιότητα (οι λεγόμενοι «ολικοί αντιρρησίες») να καταδικάζονται σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών.
Η όλη εκπαίδευση των στρατευσίμων βασίζεται στην αρχή της ομάδας. Σε αυτό το σύστημα, το 80% των στρατευσίμων εκπαιδεύεται για να εκπληρώσει έναν συγκεκριμένο ρόλο σε μια συγκεκριμένη στρατιωτική μονάδα εν καιρώ πολέμου. Αυτό σημαίνει ότι ένα πλήρωμα άρματος, π.χ., που αποτελείται από κληρωτούς, ακόμα και στην εφεδρεία θα ασκείται, θα καλείται στη μετεκπαίδευση και θα πολεμήσει, αν χρειαστεί, πάντοτε ως πλήρωμα στο συγκεκριμένο άρμα μάχης.
Οι γυναίκες από το 1995 και μετά έχουν τη δυνατότητα να υπηρετούν σε εθελοντική βάση και να ακολουθήσουν σταδιοδρομία ως αξιωματικοί. Εάν αποφασίσουν να στρατευτούν, έχουν χρόνο δοκιμής έξι εβδομάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων έχουν τη δυνατότητα να διακόψουν την υπηρεσία τους χωρίς άλλον συγκεκριμένο λόγο. Μετά τις έξι εβδομάδες, έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους άνδρες. Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε πως εδώ και τρία χρόνια έχει δημιουργηθεί μονάδα ειδικών δυνάμεων αποκλειστικά για γυναίκες.
Τέλος, θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η φινλανδική, όπως και η ελληνική, κοινωνία παρουσιάζει έντονα «μεταμοντέρνα» χαρακτηριστικά, τα οποία επιδρούν αρνητικά στο ενδεχόμενο αύξησης της θητείας. Έτσι, οι ιθύνοντες έχουν ως στόχο ο χρόνος της θητείας ενός νέου να είναι αποδοτικός κατά τα μέγιστα.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 23 Δεκεμβρίου
Αυτό, όπως είπε, διότι «λόγω της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ, προσιδιάζει περισσότερο το σύστημά της με αυτό που εμείς θα θέλαμε να κάνουμε [...] Χρειάζεται τεράστια αναβάθμιση της εφεδρείας [...] Να είμαστε ειλικρινείς, δεν είμαστε πολλοί εμείς οι Ελληνες, είμαστε 10 εκατομμύρια, χρειαζόμαστε λοιπόν μια πραγματική, ζωντανή, εκπαιδευόμενη εφεδρεία».
Πώς λειτουργεί
Στη Φινλανδία όλοι οι ικανοί άνδρες υπηρετούν για 6, 8 ή 12 μήνες, από τη στιγμή που θα κλείσουν τα 18 έως το έτος που θα κλείσουν τα 29 έτη, αναλόγως την εκπαίδευση και τον βαθμό που θα φέρουν. Η χώρα διαθέτει έναν σταθερό πυρήνα επαγγελματιών οπλιτών, οι οποίοι συνδυάζονται με τους στρατιώτες θητείας.
Οι στρατεύσιμοι στην αρχή λαμβάνουν βασική εκπαίδευση και μετά τοποθετούνται σε διάφορες μονάδες για εξειδικευμένη εκπαίδευση. Οι έφεδροι είναι υποχρεωμένοι να συμμετάσχουν σε στρατιωτικές ασκήσεις κάθε χρόνο ανάλογα με τον στρατιωτικό τους βαθμό. Επιπλέον, όλοι οι στρατεύσιμοι είναι υπεύθυνοι για άμεση ενεργοποίηση οπουδήποτε, οποτεδήποτε και, αν χρειαστεί, για όσο χρόνο απαιτηθεί. Εκτός από τη στέγαση, τα τρόφιμα, τα ρούχα και την υγειονομική περίθαλψη, οι στρατεύσιμοι λαμβάνουν από 11 έως 70 ευρώ την ημέρα, ανάλογα με τον χρόνο που έχουν υπηρετήσει.
Αν έχουν οικογένειες, δικαιούνται και επιδόματα. Είναι παράνομη η απόλυση υπαλλήλου λόγω στρατιωτικής θητείας ή λόγω άσκησης ή ενεργοποίησής του. Μετά τη στρατιωτική θητεία, το προσωπικό εντάσσεται στην εφεδρεία, στην οποία παραμένει έως ότου γίνει 50 ετών, και θα κάνει 80 ή 150 ημέρες επανεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος. Οι αξιωματικοί και οι υπαξιωματικοί παραμένουν στην εφεδρεία μέχρι να συμπληρώσουν τα 60 τους χρόνια, διάστημα κατά το οποίο θα λάβουν το πολύ 200 ημέρες επανεκπαίδευσης.
Πότε ξεκινά
Η στρατιωτική θητεία μπορεί να ξεκινήσει μετά τα 18 χρόνια, μπορεί να καθυστερήσει λόγω σπουδών, εργασίας ή άλλων προσωπικών λόγων μέχρι τα 28α γενέθλια, αλλά από εκεί και πέρα κανείς δεν μπορεί να αποφύγει τη στράτευση. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και οι άλλοι αντιρρησίες συνείδησης είναι δυνατό να υπηρετήσουν είτε στρατιωτική θητεία χωρίς όπλα 9 ή 12 μηνών είτε να υποβληθούν σε μη στρατιωτική θητεία 12 μηνών. Η φινλανδική νομοθεσία απαιτεί οι άνδρες που δεν θέλουν να υπηρετήσουν την υπεράσπιση της χώρας με οποιαδήποτε ιδιότητα (οι λεγόμενοι «ολικοί αντιρρησίες») να καταδικάζονται σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών.
Η όλη εκπαίδευση των στρατευσίμων βασίζεται στην αρχή της ομάδας. Σε αυτό το σύστημα, το 80% των στρατευσίμων εκπαιδεύεται για να εκπληρώσει έναν συγκεκριμένο ρόλο σε μια συγκεκριμένη στρατιωτική μονάδα εν καιρώ πολέμου. Αυτό σημαίνει ότι ένα πλήρωμα άρματος, π.χ., που αποτελείται από κληρωτούς, ακόμα και στην εφεδρεία θα ασκείται, θα καλείται στη μετεκπαίδευση και θα πολεμήσει, αν χρειαστεί, πάντοτε ως πλήρωμα στο συγκεκριμένο άρμα μάχης.
Οι γυναίκες από το 1995 και μετά έχουν τη δυνατότητα να υπηρετούν σε εθελοντική βάση και να ακολουθήσουν σταδιοδρομία ως αξιωματικοί. Εάν αποφασίσουν να στρατευτούν, έχουν χρόνο δοκιμής έξι εβδομάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων έχουν τη δυνατότητα να διακόψουν την υπηρεσία τους χωρίς άλλον συγκεκριμένο λόγο. Μετά τις έξι εβδομάδες, έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους άνδρες. Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε πως εδώ και τρία χρόνια έχει δημιουργηθεί μονάδα ειδικών δυνάμεων αποκλειστικά για γυναίκες.
Τέλος, θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η φινλανδική, όπως και η ελληνική, κοινωνία παρουσιάζει έντονα «μεταμοντέρνα» χαρακτηριστικά, τα οποία επιδρούν αρνητικά στο ενδεχόμενο αύξησης της θητείας. Έτσι, οι ιθύνοντες έχουν ως στόχο ο χρόνος της θητείας ενός νέου να είναι αποδοτικός κατά τα μέγιστα.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 23 Δεκεμβρίου
