Σε «λευκό χαρτί» είναι αποφασισμένη η κυβέρνηση να ξανασχεδιάσει τη λειτουργία των σιδηροδρόμων στη χώρα μας, βάζοντας όσο βαθιά πάει το μαχαίρι στο κόκαλο των παθογενειών που ταλανίζουν επί δεκαετίες τον σημερινό ΟΣΕ και το σύνολο των εταιρειών οι οποίες εμπλέκονται στην ανάπτυξη, στη συντήρηση και τη διαχείριση των σιδηροδρομικών υποδομών.

Σχεδόν έναν χρόνο μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών που προκάλεσε τον θάνατο 57 συνανθρώπων μας, ο αρμόδιος υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Χρήστος Σταϊκούρας, ανακοίνωσε χθες την εκ βάθρων αναδιοργάνωση του σημερινού Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος, ο οποίος στην ουσία θα «κλείσει» και θα «ξανανοίξει» ως νέος φορέας. Προανήγγειλε επίσης τη στελέχωση της νέας εταιρείας που θα δημιουργηθεί με τουλάχιστον 600 επιπλέον εργαζόμενους υψηλών προσόντων, οι οποίοι θα προσληφθούν εντός του 2024 και του 2025.

Νέος ΟΣΕ: Το σχέδιο Σταϊκούρα - Όλες οι αλλαγές

Το σχέδιο Σταϊκούρα που παρουσιάστηκε αναλυτικά στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο προβλέπει τη δημιουργία ενός νέου, ενιαίου δημόσιου φορέα, με πυρήνα τον Νέο ΟΣΕ, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή της Σιδηροδρομικής Υποδομής κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενώ καθίσταται και μοναδικός υπεύθυνος για το σύνολο των μελετών και έργων που εκτελούνται στο σιδηροδρομικό δίκτυο, τη διαχείριση του τροχαίου υλικού καθώς και τους σταθμούς και τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις της ιδιοκτησίας του.

Υπό τη σκέπη του νέου φορέα θα ενταχθούν η ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ και η ΓΑΙΑΟΣΕ ΑΕ με ξεκάθαρες πλέον και μη αλληλοσυγκρουόμενες αρμοδιότητες, στο σκέλος που αφορά το επιχειρησιακά κρίσιμο για τον σιδηρόδρομο τμήμα της δραστηριότητας (τροχαίο υλικό, ενεργές σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις κ.λπ). Ο Νέος ΟΣΕ θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη για όλα τα θέματα ασφαλείας και διαρκούς βελτίωσης του σιδηροδρομικού συστήματος. Για να το πετύχει θα βρίσκεται σε άμεση συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, τη Hellenic Train, ώστε να διευκολυνθούν η συστημική ανάλυση και η διαχείριση κινδύνων, σε εφαρμογή των κατευθύνσεων της ΕΕ και του σχετικού σχεδίου δράσης που εκπονεί η κυβέρνηση.

Οι αρμοδιότητες του νέου δημόσιου φορέα

Η σύσταση και η οργάνωση του νέου φορέα θα κατοχυρωθούν με νόμο, ενώ οι αρμοδιότητές του θα καλύπτουν πλήρως αυτές των σημερινών ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ και θα συμπληρωθούν με νέες, ώστε να αντιμετωπιστούν τα κενά και οι αδυναμίες του σημερινού τρόπου λειτουργίας των φορέων. Ο νέος φορέας θα συσταθεί με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας ιδιοκτησίας του ελληνικού Δημοσίου. Το διοικητικό συμβούλιο θα ορίζεται από την κυβέρνηση, ενώ θα εποπτεύεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Εντός του νέου φορέα θα δημιουργηθούν διακριτοί επιχειρησιακοί τομείς στους οποίους θα ενταχθεί το υφιστάμενο επιχειρησιακό έργο των ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ και οι σχετικές οργανωτικές μονάδες που το υλοποιούν. Οι αντίστοιχες υποστηρικτικές (διοικητικές) διευθύνσεις των τριών εταιρειών θα συγχωνευθούν σε έναν ενιαίο διοικητικό τομέα.

Σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του θα αναλάβει ιδιωτική εταιρεία με αποδεδειγμένη τεχνική και διοικητική εμπειρία στη διοίκηση και τη λειτουργία αντίστοιχων φορέων, η οποία θα προσληφθεί σε ρόλο τεχνικού συμβούλου έπειτα από διεθνή διαγωνισμό. Ο τεχνικός σύμβουλος διοίκησης θα συνεισφέρει με τεχνογνωσία και εξειδικευμένα ανώτατα στελέχη, αναλαμβάνοντας σε καθημερινή βάση το σύνολο των επιχειρησιακών εργασιών της εταιρείας, καθώς και την ειδικότερη ευθύνη λειτουργίας κρίσιμων επιχειρησιακών τομέων για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών ετών, εφαρμόζοντας αναλογικά διεθνείς εμπειρίες που υιοθετήθηκαν στο παρελθόν από αντίστοιχους σιδηροδρομικούς οργανισμούς.

Με βάση τον σχεδιασμό του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, ο Νέος ΟΣΕ θα ενδυναμωθεί σε επίπεδο τεχνογνωσίας, προσωπικού και συστημάτων, με αξιοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων.

Ειδικότερα:

1. Τεχνογνωσία: Θα αξιοποιηθεί η δήλωση πρόθεσης συνεργασίας, που έχει ήδη συναφθεί μεταξύ των αρμόδιων υπουργών Ελλάδας και Γαλλίας στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών, με κύρια εστίαση στα θέματα διαχείρισης κινδύνων, ασφάλειας και διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού δικτύου. Επιπρόσθετα, ως κρίσιμης σημασίας αναγνωρίζεται η μεταφορά τεχνογνωσίας που θα επιτευχθεί από τον τεχνικό σύμβουλο διοίκησης στον Νέο ΟΣΕ.

2. Προσωπικό: Θα στελεχωθεί από το σύνολο του προσωπικού των δύο φορέων (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ) και το προσωπικό του τμήματος δραστηριοτήτων της ΓΑΙΑΟΣΕ που θα ενταχθεί στον Νέο ΟΣΕ. Παράλληλα, προβλέπεται η στελέχωσή του να ενισχυθεί σημαντικά με προσεκτικά επιλεγμένο πρόσθετο νέο προσωπικό που θα ξεπεράσει τα 600 άτομα και με προσόντα που θα καλύπτουν τις απαιτήσεις των νέων θέσεων εργασίας που θα οριστούν. Η πρώτη ομάδα προσλήψεων αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2024, ενώ η υπόλοιπη ενίσχυση στελέχωσης θα προχωρήσει σε στάδια, μέχρι το μέσο του 2025, με βάση επίσης και τις απαιτήσεις στελέχωσης που θα προσδιοριστούν από το business plan του νέου φορέα.

3. Συστήματα: Θα εξοπλιστεί με τα πιο σύγχρονα συστήματα ασφαλείας διαχείρισης της κυκλοφορίας συρμών (ERTMS), καθώς και βελτιστοποίησης της αξιοποίησης του δικτύου, πολλά από τα οποία είναι ήδη υπό εγκατάσταση στο δίκτυο του ΟΣΕ και τα τρένα ιδιοκτησίας της ΓΑΙΑΟΣΕ. Επιπρόσθετα, θα επανασχεδιασθεί εξαρχής ένας προηγμένος ψηφιακός οργανισμός και θα εξοπλιστεί με σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα (μητρώο παγίων, συστήματα προγραμματισμού και παρακολούθησης των μελετών και έργων, σύγχρονο σύστημα δυναμικής πληροφόρησης και εξυπηρέτησης των επιβατών). Η αναδιοργάνωση χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και θα υλοποιηθεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2025.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή»