Η ημέρα των ερωτευμένων γιορτάζεται σήμερα στις 14 Φεβρουαρίου και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Βαλεντίνο. Τη σημερινή γιορτή τη μάθαμε όλοι μας κυρίως μέσα από τις ταινίες και τα βιβλία. Είναι μία γιορτή που υμνήθηκε από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα κυρίως στο δυτικό κόσμο. Όλοι γνωρίζουν για τον Άγιο Βαλεντίνο, λίγοι όμως ξέρουν πως τα οστά του βρίσκονται στη πόλη της Μυτιλήνης. Εκεί λοιπόν, στην μητρόπολη του βοριεοανατολικού Αιγαίου, που αποτελεί και πύλη εισόδου, «κοιμάται» ο Άγιος των ερωτευμένων. Εκεί, στο νησί της Σαπφούς και του Ελύτη, βρήκε καταφύγιο ο έρωτας.

Η καθολική χριστιανική κοινότητα της Μυτιλήνης τιμά σήμερα 14 Φεβρουαρίου τη μνήμη του Αγίου Βαλεντίνου στη «Φραγκοκλησιά» με θρησκευτικές τελετές. Πρόκειται για έναν καθολικό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στην κεντρική αγορά της πόλης της Μυτιλήνης.

Όπως είναι γνωστό, λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, προστάτη Αγίου των ερωτευμένων όλου του κόσμου, βρίσκονται από το 1908 στην εκκλησία των καθολικών της Μυτιλήνης. Εξού και ο ύμνος που ψάλλεται σήμερα τον αναφέρει ως «της Μυτιλήνης καύχημα».

Σήμερα στις 6 το απόγευμα θα πραγματοποιηθεί αρχιερατική θεία λειτουργία, ενώ, όλη την εβδομάδα σειρά εκδηλώσεων για τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου πραγματοποιεί ο Εμπορικός Σύλλογος Μυτιλήνης.

Άγιος Βαλεντίνος ο Έλληνας

Αρχικά θα πρέπει να πούμε πως επαρκή στοιχεία για την εθνική καταγωγή του αγίου των ερωτευμένων δεν υπάρχουν, μόνο κάποιες ενδείξεις, πως ο άγιος ήταν ελληνικής καταγωγής.

Ενδεικτικά θα αναφέρουμε πως η αρχαιότερη απεικόνιση του αγίου που φέρει την επιγραφή «O ΑΓΙΟC BAΛΕΝΤΙΝΟC» στα ελληνικά, βρίσκεται στην εκκλησία της Παναγίας της Αρχαίας (Santa Maria Antiqua) του 6ου αιώνα η οποία ήταν η ενορία των Ελλήνων της Ρώμης. Στο ναό αυτό τιμούσαν ιδιαίτερα τους Έλληνες αγίους και γενικά τους εξ’ Ανατολής. Την αγιογράφηση και την ανακαίνιση του ναού είχε παραγγείλει ο Έλληνας Πάπας Ιωάννης ο Ζ’ (705-707) και την τελείωσαν οι διάδοχοί του, μεταξύ των οποίων ο τελευταίος Έλληνας Πάπας Ρώμης Ζαχαρίας (741-752). Ίσως όμως δεν είναι τυχαίο ότι μετά από 17 αιώνες τα λείψανα ήρθαν στην Ελλάδα.

Γιατί ο Άγιος Βαλεντίνος προστάτης των ερωτευμένων

Σύμφωνα με τον κυρίαρχο θρύλο, ο Βαλεντίνος, ήταν ιερωμένος που έζησε τον 3ο αιώνα και κρυφά από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο τον Γοτθικό (που βρισκόταν τότε στην εξουσία), πάντρευε ερωτευμένα ζευγάρια Χριστιανών και γενικά βοηθούσε τους Χριστιανούς, γεγονός που θεωρούνταν έγκλημα. Συνελήφθη για την πράξη του αυτή και φυλακίστηκε, ωστόσο ο αυτοκράτορας αρχικά αποφάσισε να του δώσει χάρη, μέχρι που ο Βαλεντίνος προσπάθησε να τον μυήσει στον Χριστιανισμό και ο αυτοκράτορας τον καταδίκασε σε θάνατο δια λιθοβολισμού. Ωστόσο ο Βαλεντίνος επέζησε από τον λιθοβολισμό κι έτσι τον αποκεφάλισαν έξω από την πύλη της Flaminia στις 14 Φεβρουαρίου του 169

Ένας άλλος θρύλος ωστόσο λέει ότι ο Βαλεντίνος ήταν πρώην επίσκοπος του Terni, μίας πόλης στην νότια Umbria (έτσι λεγόταν τότε η κεντρική Ιταλία) και βρισκόταν σε κατ' οίκον περιορισμό, όταν ο δικαστής Αστέριος, αμφισβητώντας την εγκυρότητα της Χριστιανικής θρησκείας τον έβαλε σε μία δοκιμασία. Του παρουσίασε την τυφλή θετή του κόρη και του είπε ότι αν την κάνει να βρει το φως της θα έχει ότι ζητήσει. Πράγματι εκείνος αποκατέστησε την όραση της κόρης και ο δικαστής ταπεινωμένος τον ρώτησε τι θέλει να κάνει. Ο Άγιος Βαλεντίνος του είπε να σπάσει μέσα σε τρεις μέρες όλα τα ειδωλολατρικά αγάλματα που έχει και στη συνέχεια να βαπτιστεί. Ο δικαστής το έκανε και στη συνέχεια βάπτισε και όλη του την οικογένεια, ωστόσο αυτή η μεταστροφή του μεγάλου δικαστή δεν άρεσε στον αυτοκράτορα Κλαύδιο, ο οποίος συνέλαβε τον Άγιο Βαλεντίνο και η κατάληξη και αυτού του θρύλου είναι ακριβώς η ίδια με του προηγούμενου.

Οι ιστορίες που κυκλοφορούν είναι πολλές και αυτές έχουν γιγαντώσει τη φήμη μου. Μία ακόμα ιστορία λέει πως ο άγιος που είχε τη φήμη του ειρηνοποιού, λέγεται πως κάποια μέρα και ενώ καλλιεργούσε στον κήπο του τριαντάφυλλα, άκουσε ένα ζευγάρι να μαλώνει πολύ έντονα. Αυτό συγκλόνισε τον άγιο, ο οποίος αφού έκοψε ένα τριαντάφυλλο, βγήκε στο δρόμο πλησίασε το ζευγάρι και τους παρακάλεσε να τον ακούσουν. Αυτοί έστω και ανόρεκτα υπάκουσαν, ο άγιος αφού τους πρόσφερε το τριαντάφυλλο τους ευλόγησε. Αμέσως η αγάπη επανήλθε ανάμεσα τους, ενώ  λίγο αργότερα αυτοί επέστρεψαν και ζήτησαν στον άγιο να ευλογήσει το γάμο τους.

Άλλη παράδοση αναφέρει πως μια από τις κατηγορίες εναντίον του αγίου ήταν πως είχε απειθαρχήσει στην εντολή του αυτοκράτορα να μην συνάπτουν γάμο άνδρες που δεν είχαν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, ενώ ο άγιος είχε ευλογήσει το γάμο νεαρών Χριστιανών στρατιωτών με τις αγαπημένες τους.

Περά από όλα αυτά πιθανότατα η επιλογή του ως «αγίου των ερωτευμένων» να σχετίζεται και με την ειδωλολατρική γιορτή των Λουπερκαλίων, γιορτή της γονιμότητας, που εορτάζονταν από τους Ρωμαίους στις 15 Φεβρουαρίου· άλλοι συνδέουν τη γιορτή με την εποχή του ζευγαρώματος των πουλιών κατά την περίοδο αυτή.

Πως τα οστά του Βαλεντίνου κατέληξαν στην Ελλάδα

Η Αγία Πρίσκιλλα «συνδέεται» κατά κάποιο τρόπο με τον δυτικό Άγιο Βαλεντίνο, καθώς στις κατακόμβες της εκκλησίας προς τιμήν της, τάφηκε το πτώμα του αποκεφαλισμένου Βαλεντίνου το έτος 270.

Η ανάμνηση όμως του μαρτυρίου του αγίου Βαλεντίνου παρέμεινε ζωηρή, ιδιαίτερα στην τοπική Εκκλησία της Ρώμης. Επίσημα η μνήμη του αγίου Βαλεντίνου θεσπίστηκε το 496 από τον Πάπα άγιο Γελάσιο.

Έτσι περνούν 15 αιώνες και φθάνουμε στα 1815 οπότε η θεία βούληση έμελλε να «ταράξει» την αιώνια ανάπαυση του αγίου. Τότε τα λείψανα δωρίθηκαν από τον Πάπα σε κάποιον ευγενή Ιταλό ιερέα (κατά την συνήθεια της εποχής). Ύστερα τα λείψανα «χάνονται» πάλι μέχρι το 1907 οπότε τα ξαναβρίσκουμε στη Μυτιλήνη – στο ρωμαιοκαθολικό ναό της Παναγίας.

Εικάζεται πως μετά το θάνατο του κληρικού αυτού κάποιος απόγονος του. ο οποίος είχε κληρονομήσει τα λείψανα πρέπει να μετανάστευσε στη Μυτιλήνη, στην οποία τότε υπήρχε ακμάζουσα κοινότητα δυτικό-ευρωπαίων ρωμαιοκαθολικών Χριστιανών. Εκεί λοιπόν παραμένουν μέχρι και το 1990 οπότε και μεταφέρονται στην Αθήνα στο ναό των αγίων Φραγκίσκου και Κλάρας της Ιταλικής παροικίας.

Εκδηλώσεις στην πόλη της Μυτιλήνη για τους ερωτευμένους

Τα τελευταία χρόνια η πατρίδα του ούζου και της ποίησης αρχίζει να μετατρέπεται σε παγκόσμιο λίκνο των ερωτευμένων. Καμπάνιες στο διαδίκτυο, διαφημίσεις σε μεγάλα γραφεία τουρισμού στο εξωτερικό και στοχευμένες εκστρατείες κυρίως εκτός Ελλάδας, αποτελούν τα εργαλεία με τα οποία ο Δήμος Λέσβου επιθυμεί να αναδείξει την ύπαρξη του Αγίου των ερωτευμένων στο νησί και να προβάλει το νησί που τόσο σε όλο τον δυτικό κόσμο που αυτές τις ημέρες γιορτάζει.

Όσον αφορά το εσωτερικό, η μητρόπολη του βορειοανατολικού αιγαίου εδώ και μία βδομάδα ζει στους ρυθμούς των εκδηλώσεων του Δήμου.

Μουσικές παραστάσεις με παραδοσιακά τραγούδια, συναυλίες με μεγάλα ονόματα όπως ο Γιάννης Κότσιρας, παραστάσεις με χορευτικά σχήματα, διαγωνισμοί ποιημάτων και τραγουδιού ήταν μερικά από τα πολιτιστικά δρώμενα που πραγματοποιηθήκαν που πραγματοποιήθηκαν προς τιμή των ερωτευμένων, ενώ για σήμερα 14 του μήνα έχει προγραμματίστε μία μεγάλη συναυλία στο Δημοτικό θέατρο Μυτιλήνης στις 20:30 με τον  Γεράσιμο Ανδρεάτο.