Το τελικό σχέδιο για τα ξένα ΑΕΙ: Ο τρόπος µε τον οποίο θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα και θα λειτουργήσουν
Αναβάθμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης επαναλαµβάνει µε κάθε ευκαιρία και σε όλους τους τόνους ότι πρόκειται για ένα νοµοσχέδιο που έχει στο επίκεντρό του την αναβάθµιση της δηµόσιας εκπαίδευσης
Χρηστος Δρουζιας
Στην τελική ευθεία βρίσκεται εδώ και λίγες ώρες η νοµοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας για την αναβάθµιση της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης.
*Διαβάστε εδώ: Παύλος Μαρινάκης στα Παραπολιτικά: ''Εμβληματική η μεταρρύθμιση που γίνεται στα πανεπιστήμια''
Ύστερα από δέκα ηµέρες διαβούλευσης και πάνω από 1.500 σχόλια, το σχέδιο νόµου κατατέθηκε στη Βουλή, προκειµένου να γίνει η απαραίτητη επεξεργασία στην Επιτροπή και, κατόπιν, να πάρει τον δρόµο για την ψήφισή του από την Ολοµέλεια, πιθανότατα τις πρώτες ηµέρες του Μαρτίου.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης επαναλαµβάνει µε κάθε ευκαιρία και σε όλους τους τόνους ότι πρόκειται για ένα νοµοσχέδιο που έχει στο επίκεντρό του την αναβάθµιση της δηµόσιας εκπαίδευσης - και έτσι είναι, καθώς σε αυτήν εστιάζουν πάνω από 170 από τα σχεδόν 210 άρθρα του.
Ωστόσο, είναι λογικό τα φώτα να «πέφτουν» στις διατάξεις που ρυθµίζουν τη λειτουργία µη κερδοσκοπικών παραρτηµάτων ξένων Πανεπιστηµίων στη χώρα µας.
Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» άνοιξε τον φάκελο των παραρτηµάτων, παρουσιάζοντας τον τρόπο µε τον οποίο θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα, τη συνταγµατική θεµελίωση της ρύθµισης και παραδείγµατα από άλλες χώρες.
Σύµφωνα µε τις διατάξεις του σχεδίου νόµου, τα παραρτήµατα θα έχουν τη µορφή Νοµικών Προσώπων Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης και θα είναι απευθείας συνδεδεµένα µε κρατικό ή µη ίδρυµα ανώτατης εκπαίδευσης το οποίο λειτουργεί σε κράτος-µέλος της Ε.Ε. ή σε τρίτη χώρα. Θα πρόκειται, δηλαδή, για νοµικά πρόσωπα ειδικού σκοπού, θα έχουν υποχρεωτικά µη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και αποκλειστικός τους σκοπός θα είναι η παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης.
Για την ίδρυσή τους θα γίνεται έλεγχος τόσο από το υπουργείο Παιδείας όσο και από ακόµα δύο φορείς: την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) για τα ακαδηµαϊκά κριτήρια και τον Εθνικό Οργανισµό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελµατικού Προσανατολισµού (ΕΟΠΠΕΠ) για τις κτιριακές υποδοµές.
Η αδειοδοτική διαδικασία υπολογίζεται ότι δεν θα ξεπερνά το εξάµηνο, καθώς το σχέδιο νόµου προβλέπει συγκεκριµένες προθεσµίες για την αξιολόγηση κάθε αίτησης από τους αρµόδιους φορείς. Κάθε φάκελος θα απαιτεί την έγκριση της ΕΘΑΑΕ και τη γνώµη του ΕΟΠΠΕΠ, µε την τελική απόφαση για την ίδρυση ή µη του Νοµικού Προσώπου Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης να εκδίδεται από το υπουργείο Παιδείας.
Όπως έχει αναφέρει πολλές φορές ο Κυριάκος Πιερρακάκης, αλλά κυρίως όπως προκύπτει από το ίδιο το νοµοσχέδιο, οι προδιαγραφές που θα πρέπει να πληροί κάθε ίδρυµα θα είναι ιδιαίτερα αυστηρές και θα ακουµπούν σε κάθε πτυχή της δραστηριότητάς τους. Από τα κριτήρια επιλογής φοιτητών και τα δίδακτρα, µέχρι την πιστοποίηση των προγραµµάτων σπουδών και τα πτυχία, τα παραρτήµατα θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα από το ακαδηµαϊκό έτος 2025- 2026 µέσα σε ένα πλαίσιο εξαιρετικά απαιτητικό, µε στόχο να παρέχουν πολύ υψηλής ποιότητας σπουδές και ακαδηµαϊκούς τίτλους.
Αξίζει, δε, να σηµειωθεί πως σε ό,τι έχει να κάνει µε τα προγράµµατα και τους τίτλους σπουδών θα απαιτείται διπλή πιστοποίηση: τόσο από την ΕΘΑΑΕ όσο και από τον αντίστοιχο φορέα του κράτους όπου εδρεύει το µητρικό ίδρυµα.
Μπορεί τα µη κρατικά Πανεπιστήµια να έχουν θέση στον δηµόσιο διάλογο εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που δεν βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγµατος.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι «θέλουµε να αναθεωρηθεί το άρθρο 16, είναι πάγια θέση της Ν.∆. και του Κυριάκου Μητσοτάκη», εξηγώντας ότι «προβαίνουµε µε µια ρύθµιση σε µια σύγχρονη ερµηνεία του άρθρου υπό το φως του ενωσιακού δικαίου».
Το επιχείρηµα του υπουργείου Παιδείας είναι ότι το Σύνταγµα δεν ερµηνεύεται στατικά, αλλά δυναµικά. Εξάλλου, όπως τονίζουν,υπάρχουν θεµελιώδεις µεταβολές από το 1975, όπως η ίδρυση της ΕΘΑΑΕ και η εκθετική αύξηση της διεθνούς κινητικότητας.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ρόλο-κλειδί εκτιµάται ότι θα διαδραµατίσει η απόφαση που έλαβε το 2020 το ∆ικαστήριο της Ε.Ε. στην υπόθεση C-66/18, µε την οποία έκρινε ότι η Ουγγαρία παραβίασε το ενωσιακό δίκαιο απαγορεύοντας την επ’ αµοιβή διοργάνωση µαθηµάτων Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Η προσέγγιση αυτή βρίσκει σηµαντικά ερείσµατα µεταξύ επιφανών συνταγµατολόγων, µε τους Ευάγγελο Βενιζέλο, Νίκο Αλιβιζάτο, Αντώνη Μανιτάκη και Βασίλη Σκουρή να έχουν τοποθετηθεί υπέρ µιας τέτοιας ρύθµισης.
Μάλιστα, οι σχετικές γνωµοδοτήσεις που έχουν δηµοσιεύσει εκτείνονται από το ότι το Σύνταγµα «µπορεί» να ερµηνευθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο µέχρι και το ότι «επιβάλλεται» να ερµηνευθεί έτσι. Παρά το γεγονός ότι υποστηρίζεται και η αντίθετη άποψη, φαίνεται ότι ακόµα και η προσκόλληση στο «γράµµα» του άρθρου 16 είναι προβληµατική, καθώς οι απαγορεύσεις αφορούν την ίδρυση και όχι την εγκατάσταση ήδη υφιστάµενων ιδρυµάτων από άλλες χώρες.
Εξάλλου, η λειτουργία πανεπιστηµιακών παραρτηµάτων σε άλλες χώρες δεν αποτελεί παγκόσµια πρωτοτυπία, καθώς υπάρχουν ήδη αρκετά παραδείγµατα. Η Σιγκαπούρη, µια χώρα που δίνει µεγάλη έµφαση στην εκπαίδευση, φιλοξενεί παραρτήµατα του Yale και του Duke, το οποίο έχει δηµιουργήσει και δεύτερο παράρτηµα στην Κίνα.
Τον ίδιο δρόµο ακολουθεί και η Σορβόνη µε παράρτηµα στο Άµπου Ντάµπι, ενώ, τέλος, σε ευρωπαϊκό έδαφος (και συγκεκριµένα στην Μπολόνια) υπάρχει παράρτηµα του Johns Hopkins University.
*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
*Διαβάστε εδώ: Παύλος Μαρινάκης στα Παραπολιτικά: ''Εμβληματική η μεταρρύθμιση που γίνεται στα πανεπιστήμια''
Ύστερα από δέκα ηµέρες διαβούλευσης και πάνω από 1.500 σχόλια, το σχέδιο νόµου κατατέθηκε στη Βουλή, προκειµένου να γίνει η απαραίτητη επεξεργασία στην Επιτροπή και, κατόπιν, να πάρει τον δρόµο για την ψήφισή του από την Ολοµέλεια, πιθανότατα τις πρώτες ηµέρες του Μαρτίου.
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης επαναλαµβάνει µε κάθε ευκαιρία και σε όλους τους τόνους ότι πρόκειται για ένα νοµοσχέδιο που έχει στο επίκεντρό του την αναβάθµιση της δηµόσιας εκπαίδευσης - και έτσι είναι, καθώς σε αυτήν εστιάζουν πάνω από 170 από τα σχεδόν 210 άρθρα του.
Ωστόσο, είναι λογικό τα φώτα να «πέφτουν» στις διατάξεις που ρυθµίζουν τη λειτουργία µη κερδοσκοπικών παραρτηµάτων ξένων Πανεπιστηµίων στη χώρα µας.
Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» άνοιξε τον φάκελο των παραρτηµάτων, παρουσιάζοντας τον τρόπο µε τον οποίο θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα, τη συνταγµατική θεµελίωση της ρύθµισης και παραδείγµατα από άλλες χώρες.
Πολλαπλός έλεγχος
Σύµφωνα µε τις διατάξεις του σχεδίου νόµου, τα παραρτήµατα θα έχουν τη µορφή Νοµικών Προσώπων Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης και θα είναι απευθείας συνδεδεµένα µε κρατικό ή µη ίδρυµα ανώτατης εκπαίδευσης το οποίο λειτουργεί σε κράτος-µέλος της Ε.Ε. ή σε τρίτη χώρα. Θα πρόκειται, δηλαδή, για νοµικά πρόσωπα ειδικού σκοπού, θα έχουν υποχρεωτικά µη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και αποκλειστικός τους σκοπός θα είναι η παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης.Για την ίδρυσή τους θα γίνεται έλεγχος τόσο από το υπουργείο Παιδείας όσο και από ακόµα δύο φορείς: την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) για τα ακαδηµαϊκά κριτήρια και τον Εθνικό Οργανισµό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελµατικού Προσανατολισµού (ΕΟΠΠΕΠ) για τις κτιριακές υποδοµές.
Η αδειοδοτική διαδικασία υπολογίζεται ότι δεν θα ξεπερνά το εξάµηνο, καθώς το σχέδιο νόµου προβλέπει συγκεκριµένες προθεσµίες για την αξιολόγηση κάθε αίτησης από τους αρµόδιους φορείς. Κάθε φάκελος θα απαιτεί την έγκριση της ΕΘΑΑΕ και τη γνώµη του ΕΟΠΠΕΠ, µε την τελική απόφαση για την ίδρυση ή µη του Νοµικού Προσώπου Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης να εκδίδεται από το υπουργείο Παιδείας.
Όπως έχει αναφέρει πολλές φορές ο Κυριάκος Πιερρακάκης, αλλά κυρίως όπως προκύπτει από το ίδιο το νοµοσχέδιο, οι προδιαγραφές που θα πρέπει να πληροί κάθε ίδρυµα θα είναι ιδιαίτερα αυστηρές και θα ακουµπούν σε κάθε πτυχή της δραστηριότητάς τους. Από τα κριτήρια επιλογής φοιτητών και τα δίδακτρα, µέχρι την πιστοποίηση των προγραµµάτων σπουδών και τα πτυχία, τα παραρτήµατα θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα από το ακαδηµαϊκό έτος 2025- 2026 µέσα σε ένα πλαίσιο εξαιρετικά απαιτητικό, µε στόχο να παρέχουν πολύ υψηλής ποιότητας σπουδές και ακαδηµαϊκούς τίτλους.
Αξίζει, δε, να σηµειωθεί πως σε ό,τι έχει να κάνει µε τα προγράµµατα και τους τίτλους σπουδών θα απαιτείται διπλή πιστοποίηση: τόσο από την ΕΘΑΑΕ όσο και από τον αντίστοιχο φορέα του κράτους όπου εδρεύει το µητρικό ίδρυµα.
Η συνταγµατική ευθυγράµµιση
Μπορεί τα µη κρατικά Πανεπιστήµια να έχουν θέση στον δηµόσιο διάλογο εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που δεν βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγµατος. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι «θέλουµε να αναθεωρηθεί το άρθρο 16, είναι πάγια θέση της Ν.∆. και του Κυριάκου Μητσοτάκη», εξηγώντας ότι «προβαίνουµε µε µια ρύθµιση σε µια σύγχρονη ερµηνεία του άρθρου υπό το φως του ενωσιακού δικαίου».
Το επιχείρηµα του υπουργείου Παιδείας είναι ότι το Σύνταγµα δεν ερµηνεύεται στατικά, αλλά δυναµικά. Εξάλλου, όπως τονίζουν,υπάρχουν θεµελιώδεις µεταβολές από το 1975, όπως η ίδρυση της ΕΘΑΑΕ και η εκθετική αύξηση της διεθνούς κινητικότητας.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ρόλο-κλειδί εκτιµάται ότι θα διαδραµατίσει η απόφαση που έλαβε το 2020 το ∆ικαστήριο της Ε.Ε. στην υπόθεση C-66/18, µε την οποία έκρινε ότι η Ουγγαρία παραβίασε το ενωσιακό δίκαιο απαγορεύοντας την επ’ αµοιβή διοργάνωση µαθηµάτων Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Η προσέγγιση αυτή βρίσκει σηµαντικά ερείσµατα µεταξύ επιφανών συνταγµατολόγων, µε τους Ευάγγελο Βενιζέλο, Νίκο Αλιβιζάτο, Αντώνη Μανιτάκη και Βασίλη Σκουρή να έχουν τοποθετηθεί υπέρ µιας τέτοιας ρύθµισης.
Μάλιστα, οι σχετικές γνωµοδοτήσεις που έχουν δηµοσιεύσει εκτείνονται από το ότι το Σύνταγµα «µπορεί» να ερµηνευθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο µέχρι και το ότι «επιβάλλεται» να ερµηνευθεί έτσι. Παρά το γεγονός ότι υποστηρίζεται και η αντίθετη άποψη, φαίνεται ότι ακόµα και η προσκόλληση στο «γράµµα» του άρθρου 16 είναι προβληµατική, καθώς οι απαγορεύσεις αφορούν την ίδρυση και όχι την εγκατάσταση ήδη υφιστάµενων ιδρυµάτων από άλλες χώρες.
∆οκιµασµένο µοντέλο
Εξάλλου, η λειτουργία πανεπιστηµιακών παραρτηµάτων σε άλλες χώρες δεν αποτελεί παγκόσµια πρωτοτυπία, καθώς υπάρχουν ήδη αρκετά παραδείγµατα. Η Σιγκαπούρη, µια χώρα που δίνει µεγάλη έµφαση στην εκπαίδευση, φιλοξενεί παραρτήµατα του Yale και του Duke, το οποίο έχει δηµιουργήσει και δεύτερο παράρτηµα στην Κίνα. Τον ίδιο δρόµο ακολουθεί και η Σορβόνη µε παράρτηµα στο Άµπου Ντάµπι, ενώ, τέλος, σε ευρωπαϊκό έδαφος (και συγκεκριµένα στην Μπολόνια) υπάρχει παράρτηµα του Johns Hopkins University.
*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
