Αυξάνονται οι απάτες με θύματα ηλικιωμένους – Πώς μένουμε ασφαλείς
Τι κάνουμε, αν πέσουμε θύματα απάτης
Οι απάτες που χρήζουν προσοχής
Τον τελευταίο καιρό έχει παρατηρηθεί αύξηση στις απάτες, ενώ όπως φαίνεται, οι απατεώνες έχουν βάλει στο μάτι, ηλικιωμένους, με το σκεπτικό ότι ενδεχομένως έχουν λιγότερες ψηφιακές γνώσεις, για να εντοπίσουν τα σημάδια μιας απάτης.
Όπως αναφέρει ο Phil Muncaster από την ομάδα της παγκόσμιας εταιρίας ψηφιακής ασφάλειας ESET: «Το 2022, οι άνω των 60 ετών κατήγγειλαν στο FBI 88.262 περιστατικά κυβερνοεγκλήματος που οδήγησαν σε απώλειες 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μια αύξηση 82% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ υπάρχουν ακόμα περισσότερα περιστατικά που δεν έχουν καταγγελθεί».
Σύμφωνα με τον Muncaster από την ESET αυτές είναι μερικές από τα πιο συνήθεις απάτες:
1. Phishing – Ηλεκτρονικό ψάρεμα
Αποτελεί τη μάστιγα του σύγχρονου διαδικτύου. Η αρχή γίνεται με ένα email ηλεκτρονικού “ψαρέματος” ή ένα μήνυμα στο τηλέφωνο/στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο απατεώνας προσποιείται ότι είναι εκπρόσωπος εταιρείας ή κάποιος δημόσιος υπάλληλος και ζητά πληροφορίες, όπως στοιχεία σύνδεσης λογαριασμού, ή να κάνουμε κλικ σε έναν σύνδεσμο/να ανοίξουμε ένα συνημμένο αρχείο. Το πρώτο μπορεί να επιτρέψει στους κυβερνοεγκληματίες να καταλάβουν τους λογαριασμούς μας, ενώ το δεύτερο μπορεί να οδηγήσει στη λήψη κακόβουλου λογισμικού, που έχει σχεδιαστεί για να κλέψει περισσότερα δεδομένα.
2. Ρομαντικές απάτες
Σύμφωνα με το FBI, οι ρομαντικές απάτες το 2022 απέφεραν 734 δισεκατομμύρια δολάρια στους κυβερνοεγκληματίες. Οι απατεώνες δημιουργούν ψεύτικα προφίλ σε ιστοσελίδες γνωριμιών, γίνονται φίλοι με μοναχικούς ανθρώπους και «χτίζουν» μια σχέση, με στόχο να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα. Μπορεί να ζητήσουν χρήματα για θέματα υγείας ή για να ταξιδέψουν για μια επείγουσα κατάσταση.
3. Απάτες για θέματα υγειονομικής κάλυψης
Ο απατεώνας υποδύεται τον εκπρόσωπο ενός ασφαλιστικού ταμείου με σκοπό να αποσπάσει προσωπικές και ιατρικές πληροφορίες, που μπορούν να πωληθούν σε άλλους για να διαπράξουν απάτη στον τομέα της ασφάλισης υγείας. Μπορεί να το κάνει αυτό μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφώνου ή ακόμη και αυτοπροσώπως.
4. Απάτες τεχνικής υποστήριξης
Ο απατεώνας προσποιείται ότι είναι αντιπρόσωπος μιας εταιρείας τεχνολογίας ή τηλεπικοινωνιών, λέγοντάς ότι κάτι δεν πάει καλά με τον υπολογιστή μας. Αυτό μπορεί να συμβεί ξαφνικά, ή μπορεί να ζητήσουν να καλέσουμε σε κάποια “γραμμή βοήθειας” μόλις εμφανιστεί στον υπολογιστή μας ένα αναδυόμενο παράθυρο. Ο απατεώνας μπορεί να μας εξαπατήσει ώστε να του δώσουμε πρόσβαση στον υπολογιστή μας. Θα προσπαθήσουν να βρουν έναν τρόπο να βγάλουν χρήματα από εμάς- για αχρείαστες υπηρεσίες ή για “αναβάθμιση” του υπολογιστή ή υποκλέπτοντας οικονομικά στοιχεία.
5. Απάτες με αγορές Online
Οι απατεώνες δημιουργούν ηλεκτρονικά καταστήματα που μοιάζουν νόμιμα και στη συνέχεια προσελκύουν τους χρήστες να τα επισκεφθούν μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού “ψαρέματος”, SMS ή μηνυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα είδη συχνά έχουν μειωμένες τιμές με απίστευτες προσφορές. Ωστόσο, τα προϊόντα είναι είτε πλαστά, κλεμμένα ή ανύπαρκτα και ο πραγματικός στόχος είναι να αποσπάσουν τα στοιχεία της κάρτας μας.
6. Απάτες με τηλεφωνικές κλήσεις
Οι «ρομποτικές» κλήσεις βασίζονται σε αυτοματοποιημένη τεχνολογία για να καλούν ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό αποδεκτών. Ένα ηχογραφημένο μήνυμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσφέρει δωρεάν ή με μεγάλη έκπτωση αγαθά. Ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τρομάξει τον παραλήπτη και να τον αναγκάσει να ανταποκριθεί, όπως για παράδειγμα να του πει ότι είναι το αντικείμενο μιας επικείμενης δικαστικής δίωξης. Εάν απαντήσουμε, οι απατεώνες θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν τις προσωπικές και οικονομικές μας πληροφορίες.
7. Απάτες με υπαλλήλους κρατικών υπηρεσιών
Αυτές συνήθως πραγματοποιούνται από τηλεφωνικά κέντρα που εδρεύουν στη νότια Ασία. Οι συνδυασμένες απώλειες ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια το 2022. Σε αυτή την εκδοχή, ο απατεώνας θα καλέσει προσποιούμενος ότι είναι από την εφορία, το ασφαλιστικό ταμείο ή άλλη κρατική υπηρεσία και θα απαιτήσει απλήρωτους φόρους ή άλλες πληρωμές. Θα απειλήσει ότι η μη πληρωμή μπορεί να οδηγήσει σε σύλληψη ή άλλες κυρώσεις.
8. Απάτες με κληρώσεις – λαχεία
Τηλεφωνούν ξαφνικά λέγοντας ότι κερδίσαμε μια κλήρωση και ότι το μόνο που χρειάζεται, είναι να στείλουμε προκαταβολικά ένα μικρό χρηματικό ποσό. Φυσικά, δεν υπάρχει κανένα έπαθλο.
9. Απάτες με εγγόνια – συγγενείς
Κάποιος τηλεφωνεί απροειδοποίητα προσποιούμενος ότι είναι συγγενής που κινδυνεύει. Συνήθως ξεκινάει λέγοντας κάτι σαν “Γεια σου γιαγιά, ξέρεις ποιος είμαι;” και στη συνέχεια συνεχίζει με μια δακρύβρεχτη ιστορία με σκοπό να μας πείσει να δώσουμε μετρητά για βοήθεια. Συνήθως θα ζητήσουν μεταφορά χρημάτων ή πληρωμή μέσω μιας εφαρμογής μετρητών. Σε ορισμένες παραλλαγές αυτού του θέματος, ο απατεώνας προσποιείται ότι είναι αστυνομικός, γιατρός ή δικηγόρος που προσπαθεί να βοηθήσει τον συγγενή μας. Οι εξελίξεις στο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης μπορεί ακόμη και να τους επιτρέψουν να μιμηθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τη φωνή του συγγενή μας, για να διαπράξουν αυτό που έχει επικρατήσει να αποκαλείται “εικονική απάτη απαγωγής”.
10. Απάτες με επενδύσεις
Οι απάτες επενδύσεων απέφεραν τα υψηλότερα κέρδη για τους κυβερνοεγκληματίες το 2022, πάνω από 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Σχετίζονται με συστήματα γρήγορου πλουτισμού που υπόσχονται χαμηλό κίνδυνο και εγγυημένες αποδόσεις, συχνά μέσω επενδύσεων σε κρυπτονομίσματα.
Αν νομίζουμε ότι έχουμε πέσει θύμα απάτης, επικοινωνούμε με την αστυνομία και την τράπεζά μας. Επίσης, αλλάζουμε τους κωδικούς πρόσβασής στους λογαριασμούς μας.
Όπως αναφέρει ο Phil Muncaster από την ομάδα της παγκόσμιας εταιρίας ψηφιακής ασφάλειας ESET: «Το 2022, οι άνω των 60 ετών κατήγγειλαν στο FBI 88.262 περιστατικά κυβερνοεγκλήματος που οδήγησαν σε απώλειες 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μια αύξηση 82% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ υπάρχουν ακόμα περισσότερα περιστατικά που δεν έχουν καταγγελθεί».
Οι απάτες που χρήζουν προσοχής
Το διαδίκτυο μπορεί να μας «λύνει» τα χέρια σε πολλές περιπτώσεις, ωστόσο καθιστά εύκολο το να γίνουμε θύματα, στα χέρια απατεώνουν, που προσπαθούν να κλέψουν προσωπικές πληροφορίες, πολλές φορές ακόμα και χρήματα.Σύμφωνα με τον Muncaster από την ESET αυτές είναι μερικές από τα πιο συνήθεις απάτες:
1. Phishing – Ηλεκτρονικό ψάρεμα
Αποτελεί τη μάστιγα του σύγχρονου διαδικτύου. Η αρχή γίνεται με ένα email ηλεκτρονικού “ψαρέματος” ή ένα μήνυμα στο τηλέφωνο/στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο απατεώνας προσποιείται ότι είναι εκπρόσωπος εταιρείας ή κάποιος δημόσιος υπάλληλος και ζητά πληροφορίες, όπως στοιχεία σύνδεσης λογαριασμού, ή να κάνουμε κλικ σε έναν σύνδεσμο/να ανοίξουμε ένα συνημμένο αρχείο. Το πρώτο μπορεί να επιτρέψει στους κυβερνοεγκληματίες να καταλάβουν τους λογαριασμούς μας, ενώ το δεύτερο μπορεί να οδηγήσει στη λήψη κακόβουλου λογισμικού, που έχει σχεδιαστεί για να κλέψει περισσότερα δεδομένα.
2. Ρομαντικές απάτες
Σύμφωνα με το FBI, οι ρομαντικές απάτες το 2022 απέφεραν 734 δισεκατομμύρια δολάρια στους κυβερνοεγκληματίες. Οι απατεώνες δημιουργούν ψεύτικα προφίλ σε ιστοσελίδες γνωριμιών, γίνονται φίλοι με μοναχικούς ανθρώπους και «χτίζουν» μια σχέση, με στόχο να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα. Μπορεί να ζητήσουν χρήματα για θέματα υγείας ή για να ταξιδέψουν για μια επείγουσα κατάσταση.
3. Απάτες για θέματα υγειονομικής κάλυψης
Ο απατεώνας υποδύεται τον εκπρόσωπο ενός ασφαλιστικού ταμείου με σκοπό να αποσπάσει προσωπικές και ιατρικές πληροφορίες, που μπορούν να πωληθούν σε άλλους για να διαπράξουν απάτη στον τομέα της ασφάλισης υγείας. Μπορεί να το κάνει αυτό μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφώνου ή ακόμη και αυτοπροσώπως.
4. Απάτες τεχνικής υποστήριξης
Ο απατεώνας προσποιείται ότι είναι αντιπρόσωπος μιας εταιρείας τεχνολογίας ή τηλεπικοινωνιών, λέγοντάς ότι κάτι δεν πάει καλά με τον υπολογιστή μας. Αυτό μπορεί να συμβεί ξαφνικά, ή μπορεί να ζητήσουν να καλέσουμε σε κάποια “γραμμή βοήθειας” μόλις εμφανιστεί στον υπολογιστή μας ένα αναδυόμενο παράθυρο. Ο απατεώνας μπορεί να μας εξαπατήσει ώστε να του δώσουμε πρόσβαση στον υπολογιστή μας. Θα προσπαθήσουν να βρουν έναν τρόπο να βγάλουν χρήματα από εμάς- για αχρείαστες υπηρεσίες ή για “αναβάθμιση” του υπολογιστή ή υποκλέπτοντας οικονομικά στοιχεία.
5. Απάτες με αγορές Online
Οι απατεώνες δημιουργούν ηλεκτρονικά καταστήματα που μοιάζουν νόμιμα και στη συνέχεια προσελκύουν τους χρήστες να τα επισκεφθούν μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού “ψαρέματος”, SMS ή μηνυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα είδη συχνά έχουν μειωμένες τιμές με απίστευτες προσφορές. Ωστόσο, τα προϊόντα είναι είτε πλαστά, κλεμμένα ή ανύπαρκτα και ο πραγματικός στόχος είναι να αποσπάσουν τα στοιχεία της κάρτας μας.
6. Απάτες με τηλεφωνικές κλήσεις
Οι «ρομποτικές» κλήσεις βασίζονται σε αυτοματοποιημένη τεχνολογία για να καλούν ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό αποδεκτών. Ένα ηχογραφημένο μήνυμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσφέρει δωρεάν ή με μεγάλη έκπτωση αγαθά. Ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τρομάξει τον παραλήπτη και να τον αναγκάσει να ανταποκριθεί, όπως για παράδειγμα να του πει ότι είναι το αντικείμενο μιας επικείμενης δικαστικής δίωξης. Εάν απαντήσουμε, οι απατεώνες θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν τις προσωπικές και οικονομικές μας πληροφορίες.
7. Απάτες με υπαλλήλους κρατικών υπηρεσιών
Αυτές συνήθως πραγματοποιούνται από τηλεφωνικά κέντρα που εδρεύουν στη νότια Ασία. Οι συνδυασμένες απώλειες ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια το 2022. Σε αυτή την εκδοχή, ο απατεώνας θα καλέσει προσποιούμενος ότι είναι από την εφορία, το ασφαλιστικό ταμείο ή άλλη κρατική υπηρεσία και θα απαιτήσει απλήρωτους φόρους ή άλλες πληρωμές. Θα απειλήσει ότι η μη πληρωμή μπορεί να οδηγήσει σε σύλληψη ή άλλες κυρώσεις.
8. Απάτες με κληρώσεις – λαχεία
Τηλεφωνούν ξαφνικά λέγοντας ότι κερδίσαμε μια κλήρωση και ότι το μόνο που χρειάζεται, είναι να στείλουμε προκαταβολικά ένα μικρό χρηματικό ποσό. Φυσικά, δεν υπάρχει κανένα έπαθλο.
9. Απάτες με εγγόνια – συγγενείς
Κάποιος τηλεφωνεί απροειδοποίητα προσποιούμενος ότι είναι συγγενής που κινδυνεύει. Συνήθως ξεκινάει λέγοντας κάτι σαν “Γεια σου γιαγιά, ξέρεις ποιος είμαι;” και στη συνέχεια συνεχίζει με μια δακρύβρεχτη ιστορία με σκοπό να μας πείσει να δώσουμε μετρητά για βοήθεια. Συνήθως θα ζητήσουν μεταφορά χρημάτων ή πληρωμή μέσω μιας εφαρμογής μετρητών. Σε ορισμένες παραλλαγές αυτού του θέματος, ο απατεώνας προσποιείται ότι είναι αστυνομικός, γιατρός ή δικηγόρος που προσπαθεί να βοηθήσει τον συγγενή μας. Οι εξελίξεις στο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης μπορεί ακόμη και να τους επιτρέψουν να μιμηθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τη φωνή του συγγενή μας, για να διαπράξουν αυτό που έχει επικρατήσει να αποκαλείται “εικονική απάτη απαγωγής”.
10. Απάτες με επενδύσεις
Οι απάτες επενδύσεων απέφεραν τα υψηλότερα κέρδη για τους κυβερνοεγκληματίες το 2022, πάνω από 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Σχετίζονται με συστήματα γρήγορου πλουτισμού που υπόσχονται χαμηλό κίνδυνο και εγγυημένες αποδόσεις, συχνά μέσω επενδύσεων σε κρυπτονομίσματα.
Πως μένουμε ασφαλείς
Παρόλο που οι τακτικές των απατεώνων μπορεί να αλλάζουν, οι συμβουλές για τις βέλτιστες πρακτικές παραμένουν αρκετά σταθερές. Ο Muncaster από την ESET προτείνει να θυμόμαστε τα ακόλουθα, ώστε να παραμείνουμε ασφαλείς:- Αν μια προσφορά είναι πολύ καλή για να είναι αληθινή, συνήθως δεν είναι.
- Αντιμετωπίζουμε κάθε επικοινωνία από αγνώστους με καχυποψία. Αναζητάμε την υπηρεσία ή εταιρεία που έστειλε το μήνυμα.
- Ψυχραιμία, ακόμη και όταν μας παρενοχλούν στο τηλέφωνο. Και δε δίνουμε προσωπικές πληροφορίες.
- Χρησιμοποιούμε τον έλεγχο ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων, για να μετριάσουμε την απειλή, αν κάποιος κλέψει τους κωδικούς μας.
- Ποτέ δε στέλνουμε χρήματα μέσω εμβάσματος, εφαρμογών πληρωμών, ή κρυπτονομισμάτων.
- Δεν κάνουμε κλικ σε συνδέσμους και δεν ανοίγουμε συνημμένα αρχεία σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου/κειμένου/κοινωνικών μέσων.
