Γεγονός είναι ότι η δημιουργία του προδρόμου σχήματος της Φ.Ε.Μ. ετοιμάζεται ήδη από τον Ιούνιο του 1890, από μία ομάδα διανοούμενων νέων, οι οποίοι ασχολούντο με την Μουσική και οι οποίοι είχαν προηγουμένως δημιουργήσει τον «Ψυχαγωγικό Συνεταιρισμό».
Ο πρώτος κανονισμός, με 28 άρθρα, ψηφίστηκε σε συνεδρίαση το βράδυ του Σαββάτου της 21ης Ιουνίου του 1890. Αυτή η Συνεδρίαση θεωρείται η ιδρυτική Γενική Συνέλευση του Σωματείου.
Λίγες ημέρες αργότερα εγκρίνεται η σφραγίδα του σωματείου η οποία έφερε κυκλικά την επιγραφή «Ψυχαγωγικός Συνεταιρισμός εν Κερκύρα» και στη μέση «Ισότης – Αδελφότης».
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1890, ορίζεται πενταμελής προσωρινή Διοικητική Επιτροπή, η οποία στις 13 Σεπτεμβρίου ορίζει πρόεδρο τον Αντώνιο Ζερβό. Ο αριθμός των ιδρυτικών μελών ορίζεται στους 50. Τότε εκλέγεται, ως ιδρυτικό μέλος, παμψηφεί, δι’ ανατάσεως της χειρός, ο Αναστάσιος Ρινόπουλος, ο οποίος θα είναι και ο πρώτος Αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής.
Ο Αναστάσιος Ρινόπουλος γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1843 και ο πατέρας του Γεράσιμος, ήταν ο πρώτος Πρόεδρος της «Παλαιάς» Φιλαρμονικής. Έλαβε τις πρώτες μουσικές του γνώσεις στην Παλαιά Φιλαρμονική από τον Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο, και τον Σεπτέμβριο του 1861 τιμάται, ως μαθητής, με χρυσό αριστείο.
Γνωρίζει Αγγλικά και Ιταλικά και με το πέρας των μουσικών του σπουδών διορίζεται Αρχιμουσικός της Μπάντας της τοπικής Αγγλικής Φρουράς, παραμένοντας σε αυτήν την θέση μέχρι την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα (1864). Κατά τον Σ. Μοντσενίγο, είναι μέλος της Παλαιάς Φιλαρμονικής μέχρι το 1890, οπότε αναλαμβάνει Αρχιμουσικός στη Φ.Ε. «Μάντζαρος», την οποίαν ενισχύει οικονομικά και διδάσκει δωρεάν τους νέους μουσικούς.
Στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1890, ορίζεται εξαμελής επιτροπή για τον καθορισμό των στολών των μουσικών, το σχέδιο, το χρώμα και όλα τα απαραίτητα.
Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1890 παραιτείται η προσωρινή επιτροπή, που είχε οριστεί από τις 2 Σεπτεμβρίου, καταργείται ο αρχικός κανονισμός του Σωματείου και εκλέγεται Διοικητικό Συμβούλιο, αποτελούμενο από τους Λεωνίδα Βλάχο, Πρόεδρο, Στέφανο Κοσκινά, Αντιπρόεδρο (46 ψήφους), Αριστείδη Μαρίτσα, Ελεγκτή (46 ψήφους), Σπυρίδωνα Τοπάλη, Ταμία (Παμψηφεί), Αντώνιο Ζερβό, Γραμματέα (24 ψήφους), Νικόλαο Πετσάλη, Επιμελητή (24 ψήφους) και Γεώργιο Καμηλιέρη, Αποθηκάριο (26 ψήφους).
Ο Πρώτος Πρόεδρος της Φιλαρμονικής, Λεωνίδας Βλάχος, ήταν τότε 43 ετών, και ήταν επιφανής Κερκυραίος, φιλόλογος και ιστορικός, ενώ ομιλούσε άπταιστα Γαλλικά, Αγγλικά και Ιταλικά. Το 1873 είχε ιδρύσει το εκπαιδευτήριο «Καποδίστριας» το οποίον βρισκόταν στην Σπιανάδα, και έδρευε στο οίκημα που γεννήθηκε ο Γκίλφορδ. Τιμήθηκε με το παράσημο του Ελληνικού Ταξιάρχη και με πολλά άλλα παράσημα. Χρημάτισε Πρόξενος του Βελγίου, Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου (1883-1891, επί Δημαρχίας Γεωργίου Θεοτόκη και Μιχαήλ Θεοτόκη), καθώς και Διευθυντής της Δημόσιας Κεντρικής Ιστορικής Βιβλιοθήκης Κέρκυρας. Απεβίωσε την 1η Νοεμβρίου 1921, σε ηλικία 74 ετών.
Τα χρώματα της Στολής της Φ.Ε. «Μάντζαρος» καθορίστηκαν σε μπλε και άσπρο, προσομοιάζοντας με τα χρώματα της Ελληνικής Σημαίας.
Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Μουσικού Σώματος πραγματοποιήθηκε στη Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος, την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου (Πρωτοκύριακο) του έτους 1890 (4 Νοεμβρίου). Δεν είναι διευκρινισμένος επακριβώς ο αριθμός των συμμετεχόντων μουσικών σε αυτή την πρώτη εμφάνιση του μουσικού σώματος του «Ψυχαγωγικού Συνεταιρισμού» (ακόμη δεν είχε μετονομαστεί σε Φιλαρμονική Εταιρία «Μάντζαρος»), ο αριθμός τους όμως πιστεύεται ότι δεν ξεπερνούσε τους 30, ενώ αρκετοί εξ’ αυτών προήρχοντο από την «Παλαιά» Φιλαρμονική, όπως και ο Αρχιμουσικός, Αναστάσιος Ρινόπουλος.
Το επόμενο Πρωτοκύριακο του έτους 1891, ο αριθμός των μουσικών ήταν 39. (οράτε Αρχείο Σ. Μοντσενίγου, φ. Ε1/578).
Το απόγευμα της ιδίας ημέρας, 4 Νοεμβρίου 1890, το νεοσύστατο Μουσικό Σώμα παιάνισε στο Πάλκο της Άνω Πλατείας.
Όπως αναφέρεται στον φάκελο 633 του αρχείου Μοντσενίγου, ο Σπυρίδων Αγάθος, εγγονός του Αρχιμουσικού Αναστάσιου Ρινόπουλου, σε μία επιστολή του γραμμένη τον Νοέμβρη του 1951, γράφει ότι: « ..Η πρώτη αυτή εμφάνιση του Μουσικού σώματος άφησεν άριστας εντυπώσεις, δέον να σημειωθεί ότι κατά την διέλευσίν της εις το Λιστόν, μετά το πέρας της λιτανείας, διήλθεν η Μουσική με επικεφαλής τον Ρινόπουλον, με φράκο και υψηλόν καπέλον, διήλθεν τας οδούς, έγινε αληθές πανδαιμόνιο, άνθη, κουφέτα, ανθοδέσμαι ερίφθησαν εκ των παραθύρων, ενώ ο κόσμος εζητοκραύγαζεν δαιμονιωδώς».
Κατά την ημέρα εκείνη, επαίζετο εμβατήριο, το οποίο έκτοτε και έως και σήμερα συνεχίζει να παιανίζεται, κάθε Πρωτοκύριακο, κάθε έτους. Συγκεκριμένα, όταν τελείωσε η λιτανεία, η Φιλαρμονική διήρχετο τας οδούς παιανίζουσα το «Μαρς» του κερκυραίου ζωγράφου και φλαουτίστα της ΦΕΜ, Γεωργίου Σαμαρτζή, με τίτλο «Μάντζαρος», το οποίο, ως ήδη ανεφέρθη, επεκράτησε ως έθιμο από τότε μέχρι σήμερα να παίζεται αυτήν την ημέρα.
Από τη συνεδρίαση της 18ης Νοεμβρίου 1890 και έπειτα, καθιερώνεται οριστικά πλέον ο τίτλος Φιλαρμονική Εταιρία «Μάντζαρος», επωνυμία που επελέγη προς τιμήν του μεγάλου Κερκυραίου Μουσουργού και Μουσικοπαιδαγωγού, Νικολάου Χαλικιόπουλου – Μάντζαρου, συνθέτη του Εθνικού μας Ύμνου και ιδρυτού της Επτανησιακής Σχολής Μουσικής.
