Πρωταπριλιά: Γιατί λέμε ψέματα σήμερα - Πού έχει τις ρίζες του το έθιμο και τι ισχύει για την Ελλάδα
Διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε
Τα ψέματα της Πρωταπριλιάς είναι ένα έθιμο που μας έχει έρθει από την Ευρώπη
Πρώτη ημέρα του Απρίλη η σημερινή, με τα ψέματα της Πρωταπριλιάς να έχουν την τιμητική τους.
Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στην Ευρώπη και υπάρχουν διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε, ωστόσο δύο από αυτές είναι οι επικρατέστερες.
Η βασική ιδέα βέβαια παρέμεινε ίδια, με το να λέμε «αθώα» ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδος, θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά, ενώ το «θύμα»,πιστεύεται ότι θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο και πιθανότατα αν είναι παντρεμένος, θα χηρέψει γρήγορα.
Σε κάποιες άλλες πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειες του, ενώ κάποιοι θεωρούν ότι το βρόχινο νερό της Πρωταπριλιάς έχει θεραπευτικές ιδιότητες.
Σύμφωνα με τον Έλληνα λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο το έθιμο αυτό αποτελεί ένα σκόπιμο «ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων».Τέλος και ο Έλληνας λαογράφος Γεώργιος Μέγας συμφωνεί πως η πρωταπριλιάτικη ψευδολογία παραπλανά ελλοχεύουσες δυνάμεις του κακού, έτσι ώστε να θεωρείται από τον λαό ως σημαντικός όρος μαγνητικής ενέργειας (έλξης ή αποτροπής) για μια επικείμενη επιτυχία.
Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στην Ευρώπη και υπάρχουν διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε, ωστόσο δύο από αυτές είναι οι επικρατέστερες.
- Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες, έναν λαό της βορειοδυτικής Ευρώπης. Οι Κέλτες, ήταν δεινοί ψαράδες και η η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου. Παρά το γεγονός ότι ήταν καλοί στο ψάρεμα, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια πιάνονται δύσκολα κι έτσι εκείνοι έλεγαν ψέματα, σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Αυτή η συνήθεια έγινε, με το πέρασμα του χρόνου, έθιμο.
- Η δεύτερη εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, θέλει γενέτειρα του εθίμου τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η 1η Απριλίου ήταν η Πρωτοχρονιά των Γάλλων. Το 1564 και επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, αυτό άλλαξε και Πρωτοχρονιά θεωρούταν πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν έγινε αποδεκτό από όλους τους πολίτες. Όσοι αντιδρούσαν, συνέχιζαν να γιορτάζουν, την Πωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, με τους υπόλοιπους να τους στέλνουν πρωτοχρονιάτικα δώρα την ημέρα εκείνη, για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.
Η Πρωταπριλιά στην Ελλάδα
Αργά ή γρήγορα, το έθιμο αυτό ήρθε και στην Ελλάδα, αποκτώντας μια ελληνική χροιά.Η βασική ιδέα βέβαια παρέμεινε ίδια, με το να λέμε «αθώα» ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδος, θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά, ενώ το «θύμα»,πιστεύεται ότι θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο και πιθανότατα αν είναι παντρεμένος, θα χηρέψει γρήγορα.
Σε κάποιες άλλες πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειες του, ενώ κάποιοι θεωρούν ότι το βρόχινο νερό της Πρωταπριλιάς έχει θεραπευτικές ιδιότητες.
Σύμφωνα με τον Έλληνα λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο το έθιμο αυτό αποτελεί ένα σκόπιμο «ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων».Τέλος και ο Έλληνας λαογράφος Γεώργιος Μέγας συμφωνεί πως η πρωταπριλιάτικη ψευδολογία παραπλανά ελλοχεύουσες δυνάμεις του κακού, έτσι ώστε να θεωρείται από τον λαό ως σημαντικός όρος μαγνητικής ενέργειας (έλξης ή αποτροπής) για μια επικείμενη επιτυχία.
