«Καµπανάκι» κινδύνου χτυπά εκ νέου το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νόσων (ECDC) για τη δεκαπλάσια αύξηση των κρουσµάτων κοκκύτη στις χώρες-µέλη της Ε.Ε. τον τελευταίο χρόνο, ανανεώνοντας τις εκκλήσεις του για ενίσχυση του εµβολιασµού ως καλύτερη άµυνα έναντι της νόσου. Κατά τη διάρκεια του περασµένου έτους αναφέρθηκαν σχεδόν 60.000 κρούσµατα κοκκύτη στην Ε.Ε., σε σύγκριση µε περίπου 6.000 το 2022, σύµφωνα µε τα στοιχεία του ECDC.

Η νόσος ενέχει υψηλό κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών και θανάτου για τα βρέφη, ενώ οι ενήλικοι µπορεί να ασθενήσουν σοβαρά, ιδίως όσοι έχουν υποκείµενες παθήσεις. Η αύξηση των δηλωθέντων κρουσµάτων κοκκύτη πιθανώς συνδέεται µε τη µη έγκαιρη ανοσοποίηση ορισµένων ηλικιακών οµάδων, καθώς και τη χαµηλότερη κυκλοφορία του παθογόνου κατά τη διάρκεια της πανδηµίας COVID-19.

Σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία από το ECDC, οι ηλικιακές οµάδες που προσβάλλονται περισσότερο είναι τα παιδιά, οι νεαροί έφηβοι, καθώς και τα βρέφη που δεν έχουν ολοκληρώσει τον εµβολιασµό τους. Σύµφωνα µε τον Εθνικό Οργανισµό ∆ηµόσιας Υγείας (ΕΟ∆Υ), στην Ελλάδα από τις αρχές του έτους 2024 έχουν καταγραφεί 54 κρούσµατα κοκκύτη, ενώ κατά το έτος 2023 είχαν δηλωθεί 9 κρούσµατα. Ανάµεσα στα κρούσµατα συµπεριλαµβάνονται 32 παιδιά και έφηβοι, εκ των οποίων 11 αφορούν βρέφη ηλικίας κάτω του έτους, ενώ ένα νεογνό και ένας ενήλικος κατέληξαν.

Ο κοκκύτης είναι µια ενδηµική ασθένεια που παρουσιάζει έξαρση κάθε τρία έως πέντε χρόνια, ακόµη και σε χώρες µε υψηλή εµβολιαστική κάλυψη. Ωστόσο, ενώ οι µεγαλύτερες επιδηµίες µπορούν να συνδεθούν µε χαµηλά ποσοστά εµβολιασµού ή φθίνουσα ανοσία στον πληθυσµό, αυτό µπορεί να οφείλεται εν µέρει στη µειωµένη φυσική ενίσχυση του πληθυσµού κατά τη διάρκεια της πανδηµίας COVID-19.

Ποιες ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο

«Καθώς αντιµετωπίζουµε αυτή την επιδηµία κοκκύτη, είναι σηµαντικό να θυµόµαστε τις ζωές που διακυβεύονται», δήλωσε η διευθύντρια του ECDC, Αντρεα Αµον. «Τα εµβόλια κατά του κοκκύτη έχουν αποδειχθεί ασφαλή και αποτελεσµατικά. Εχουµε την ευθύνη, ως γονείς ή ως επαγγελµατίες της δηµόσιας υγείας, να προστατεύσουµε την πιο ευάλωτη οµάδα από τις θανατηφόρες επιπτώσεις αυτής της νόσου», πρόσθεσε η ίδια. Τα βρέφη διατρέχουν τον µεγαλύτερο κίνδυνο τόσο για να νοσήσουν όσο και για να καταλήξουν από τη νόσο, καθώς σχεδόν όλοι οι θάνατοι στις χώρες της Ευρώπης έχουν καταγραφεί σε βρέφη κάτω των τριών µηνών. Η προστασία των βρεφών από τον κοκκύτη αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους των προγραµµάτων εµβολιασµού. Ο έγκαιρος εµβολιασµός, από τον 2ο µήνα ζωής, σύµφωνα µε το Εθνικό Πρόγραµµα Εµβολιασµών (ΕΠΕ), και η ολοκλήρωση του εµβολιασµού µε όλες τις απαιτούµενες δόσεις εµβολίων των παιδιών και των ενηλίκων, σύµφωνα µε το ΕΠΕ, αποτελεί βασικό µέτρο πρόληψης του κοκκύτη.

Τι ισχύει για τον εμβολιασμό των εγκύων

Σύµφωνα µε τους ειδικούς, έµφαση πρέπει να δίδεται ιδιαίτερα στον εµβολιασµό όλων των εγκύων (σε κάθε κύηση και κατά προτίµηση από την 27η έως την 36η εβδοµάδα κύησης) καθώς και των λεχωΐδων που δεν εµβολιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εγκυµοσύνης. Εκτός από τις µητέρες, συστήνεται ο έγκαιρος εµβολιασµός όλων των µελών της οικογένειας που έρχονται σε επαφή µε νεογνά και βρέφη. Τέλος, επιβάλλεται η εγρήγορση των επαγγελµατιών υγείας, ιδιαίτερα παιδιάτρων, νεογνολόγων, µαιευτήρων-γυναικολόγων, γενικών ιατρών, παθολόγων, πνευµονολόγων, η αυξηµένη κλινική υποψία (ιδιαίτερα σε ενήλικους µε επίµονο παροξυσµικό βήχα, ακόµα και χωρίς άλλα συµπτώµατα), η εργαστηριακή επιβεβαίωση της διάγνωσης του κοκκύτη, όπως και η έγκαιρη έναρξη της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής. Υπενθυµίζεται ότι όλα τα άτοµα που ήρθαν σε επαφή µε κρούσµα κοκκύτη χρήζουν αντιµικροβιακής αγωγής, ανεξάρτητα από προηγούµενη νόσηση ή εµβολιασµό.

Κοκκύτης: Η κάλυψη των εμβολιασμών πέφτει μετά την εφηβεία

«Ο κοκκύτης είναι µια µικροβιακή λοίµωξη που προσβάλλει το αναπνευστικό σύστηµα και προλαµβάνεται µε τον εµβολιασµό. Αυτός ξεκινάει στην ηλικία των 2 µηνών, µε το εξαπλό εµβόλιο, που περιλαµβάνει και την κάλυψη έναντι του κοκκύτη, και ολοκληρώνεται στα περισσότερα βρέφη στους 18 µήνες. Η κάλυψη όµως πέφτει από την εφηβεία. Γι’ αυτό στο πρόγραµµα εµβολιασµών η επαναληπτική δόση γίνεται στην ηλικία των 11- 12 ετών και κατόπιν ανά δεκαετία στην ενήλικη ζωή (TDaP - τριδύναµο διφθερίτιδας, τετάνου, κοκκύτη)». Αυτά τονίζει σήµερα στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» η παιδίατρος και πρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελµατιών Παιδιάτρων Βορείου Ελλάδος, Ολγα Τζέτζη, η οποία υπενθυµίζει επίσης ότι «τo τριδύναµο εµβόλιο πρέπει να χορηγείται στην έγκυο γυναίκα στο τελευταίο τρίµηνο της κύησης, έτσι ώστε να προστατευτεί το νεογνό που θα γεννηθεί έναντι του κοκκύτη µέχρι να αρχίσει ο εµβολιασµός του µε το εξαπλό εµβόλιο στην ηλικία των 2 µηνών». Μάλιστα, όπως µας εξηγεί η κ. Τζέτζη, «η πρόληψη µέσω του εµβολιασµού ξεκινά από την εµβρυϊκή ζωή µε τα αντισώµατα που περνάνε µέσω του πλακούντα στο έµβρυο και αργότερα στο νεογνό».