Κρήτη: Βόσκουν τα πρόβατα με τη βοήθεια drone - Η τεχνολογία συναντά την παράδοση στις Γούρνες Αποκόρωνα

Ο λόγος για το CHAMELEON ένα πιλοτικό ερευνητικό έργο του προγράμματος “Horizon Europe” της Ε.Ε., που ανέλαβε να αναπτύξει, να δοκιμάσει και να αξιολογήσει ένα πρωτότυπο, ρυθμιζόμενο ΜΕΑ (Μη Επανδρωμένο Αερόχημα) ή αλλιώς drone, το οποίο θα είναι σε θέση να βοηθήσει έμπρακτα τους κτηνοτρόφους στις καθημερινές τους εργασίες.

«Εντυπωσιακές βουνοκορφές, όμορφες αλλά δύσβατες. Πόσο συχνά κάνεις τη διαδρομή μέχρι πάνω;», ρώτησε ο Pedro, δείχνοντας την κορυφή της μαδάρας.

«Ανάλογα την εποχή», του απάντησε ο Μανούσος, χαμογελώντας πίσω από τη μαγκούρα του. «Την περίοδο του αρμέγματος ανεβαίνω κάθε μέρα για να τα μαζέψω και να τα κατεβάσω κάτω. Γι’ αυτό μας ενδιαφέρει και χρειαζόμαστε αυτό το πρόγραμμα», πρόσθεσε.

Ποιους τομείς αφορά το έργο CHAMELEON

Τον Οκτώβριο του 2023, ο Pedro Oliveira Pinto επισκέφτηκε το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (ΜΑΙΧ), έναν από τους βασικούς ελληνικούς εταίρους του προγράμματος CHAMELEON. Εκπροσωπώντας τη Ραδιοτηλεόραση της Πορτογαλίας (RTP), ο Pedro ταξίδεψε σε διάφορες χώρες-μέλη της Ε.Ε. στα πλαίσια μιας τηλεοπτικής σειράς, με στόχο να ανακαλύψει και να προβάλει τα ποικίλα έργα που έχουν λάβει ευρωπαϊκά κονδύλια. Τα έργα αυτά αφορούν διάφορους τομείς, όπως ο πρωτογενής, η δημιουργία θέσεων εργασίας, οι νέες πηγές ενέργειας, η καταπολέμηση της φτώχιας, η κλιματική αλλαγή, η ένταξη των προσφύγων κ.ο.κ. 

Κατά την επίσκεψή του στα Χανιά, επισκέφτηκε τις Γούρνες Αποκόρωνα, την ελληνική πιλοτική περιοχή του προγράμματος. Εκεί, συναντήθηκε με τον Μανούσο Πισσαδάκη, έναν νέο κτηνοτρόφο, ο οποίος κατά τους εαρινούς και θερινούς μήνες ανεβάζει το κοπάδι του στην ορεινή περιοχή για ξεκαλοκαίριασμα.

Ο Pedro είδε από κοντά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι, όπως ο Μανούσος, οι οποίοι καθημερινά διασχίζουν κοπιαστικά τις πλαγιές των Λευκών Ορέων, για να μαζέψουν το κοπάδι τους. Μια διαδικασία που γίνεται ακόμα πιο επίμοχθη όταν χρειάζεται να αναζητήσουν ζώα που έχουν ξεστρατίσει από το κοπάδι και έχουν χαθεί στο ανώμαλο έδαφος των βουνοκορφών. 

«Πίσω από την κορυφή το έδαφος δεν είναι επίπεδο», εξηγεί ο Μανούσος στον Pedro. «Είναι γεμάτο γουργούθια, λάκκους, και πρέπει να τους γυρίσω όλους για να δω πού μπορεί να είναι τα ζώα. Με ένα drone σαν κι αυτό θα μπορώ να το στέλνω ψηλά, να δω πού είναι και να το βάζω να τα γιαγύρει πίσω». 

Πώς βοηθάει το drone τους κτηνοτρόφους

Το έργο CHAMELEON θα λάβει σχεδόν 6 εκατομμύρια ευρώ από κοινοτικά κονδύλια και η κοινοπραξία του αποτελείται από 12 οργανισμούς-εταίρους (6 καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, 3 πανεπιστήμια και 3 τελικούς χρήστες) από 9 ευρωπαϊκές χώρες. Το έργο στοχεύει στη βελτιστοποίηση της παραγωγής και τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων στη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη δασοκομία. Η καινοτομία του CHAMELEON έγκειται στην ανάπτυξη ενός νέου επαναδιαμορφώσιμου drone, το CHAMELEON drone, που θα μπορεί να τροποποιεί τη διαμόρφωση και το μέγεθός του κατ' απαίτηση, και θα είναι ικανό να υποστηρίξει σύνθετα σενάρια σε ένα ευρύ σύνολο ετερογενών αποστολών και διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες. 

Στην Ελλάδα, το έργο συντονίζει το ΜΑΙΧ και είναι υπεύθυνο για τη διεξαγωγή των δράσεων στην πιλοτική περιοχή του Αποκόρωνα, για την ελληνική περίπτωση χρήσης που αφορά την κτηνοτροφία. Πιο συγκεκριμένα, σε συνεργασία με τον Μανούσο Πισσαδάκη, η ερευνητική ομάδα του ΜΑΙΧ έχει σαν στόχο την αξιολόγηση της ανάγκης του έργου, την εκτέλεση των δράσεων και τη συλλογή των απαραίτητων δεδομένων για την ανάπτυξη των κατάλληλων αλγορίθμων που θα επιτρέπουν στο CHAMELEON drone να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κτηνοτρόφων της περιοχής και να τους βοηθάει, ελαφρύνοντας τον φόρτο της εργασίας τους. 

Το εύρος εφαρμογής του συμπεριλαμβάνει τον εντοπισμό και τη συγκέντρωση του κοπαδιού, τον έλεγχο της υγείας των ζώων, καθώς και την παρακολούθηση της χλωρίδας των βοσκοτόπων. 

Τα οφέλη για τον παραγωγό - Μείωση κόστους και χειρωνακτικής εργασίας 

Σε επίπεδο παραγωγού, το έργο αναμένεται να συμβάλλει τόσο στη μείωση του κόστους και της χειρωνακτικής εργασίας, αλλά και στη γενική ευημερία των ζώων και καλύτερη διαχείριση του κοπαδιού. Σε κοινωνικό επίπεδο, οι επιπτώσεις θα είναι πιο σημαντικές. Αρχικά, θα βοηθήσει στην ευρύτερη υιοθέτηση νέων τεχνολογιών (σε κατά τ’ άλλα παραδοσιακούς κλάδους), ωθώντας έτσι τον πρωτογενή τομέα προς τον ενστερνισμό ενός μοντέλου γεωργίας ακριβείας. 

Ευρωπαϊκή οδηγία περί ψηφιοποίησης της υπαίθρου

Παράλληλα, συμβαδίζοντας με την ευρωπαϊκή οδηγία περί ψηφιοποίησης της υπαίθρου, το CHAMELEON αποτελεί ένα ακόμη δομικό στοιχείο για τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών, δημιουργώντας έτσι μια πιο ανθεκτική αγροτική κοινότητα, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. 

Τέλος, η αύξηση των ροών δεδομένων, σε συνδυασμό με μια νέα γενιά κτηνοτρόφων - εξοικειωμένων με τις νέες τεχνολογίες - είναι βέβαιο ότι, μακροπρόθεσμα, θα μετασχηματίσει τις αλυσίδες εφοδιασμού αγροδιατροφικών προϊόντων.