Αν πριν από λίγους µήνες έλεγε κάποιος ότι η Τουρκία θα υποστήριζε σε διεθνή fora την Ελλάδα, θα τον περνούσαν για αφελή. Κι όµως συνέβη. Λίγες ώρες µετά την αποκάλυψη των «Παραπολιτικών» για την πορεία των συνοµιλιών Αθήνας-Λονδίνου σχετικά µε την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, σηµειώθηκαν σηµαντικές εξελίξεις στην UNESCO. Κορωνίδα αυτών, µε προφανή πολιτικό και διπλωµατικό αντίκτυπο, ήταν η στήριξη που προσέφερε στη χώρα µας η αντιπρόσωπος της γείτονος στον Οργανισµό. Η Ζεϊνέπ Μποζ δήλωσε ότι ουδέποτε υπήρξε οθωµανικό φιρµάνι που να παραχωρεί τα Γλυπτά στον Ελγιν και µάλιστα προσέθεσε ότι αυτά πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα.

Βρετανικό Μουσείο: «Οι συζητήσεις µε την Ελλάδα για µια συνεργασία για το θέµα του Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδοµητικές»

Ξυπνώντας τον κοιµώµενο γίγαντα, το περασµένο Σάββατο τα «Π» επανέφεραν στο προσκήνιο το θέµα των Γλυπτών. Ενόψει των βρετανικών εκλογών του Ιουλίου, τα «Π» ζήτησαν ένα σχόλιο από το Βρετανικό Μουσείο, που χειρίζεται το θέµα, και εκπρόσωπός του αποκάλυψε ότι «οι συζητήσεις µε την Ελλάδα για µια συνεργασία για το θέµα του Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδοµητικές. Πιστεύουµε ότι αυτό το είδος µακροπρόθεσµης συνεργασίας θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία µεταξύ της κοινής χρήσης των µεγαλύτερων εκθεµάτων µας µε το κοινό σε όλο τον κόσµο και της διατήρησης της ακεραιότητας της απίστευτης συλλογής που διατηρούµε στο µουσείο». Κοινώς, υπονόησε ότι η ηγεσία του µουσείου βλέπει θετικά το ζήτηµα, όµως το βάζει σε µια λογική... δανεισµού. Μια ηµέρα µετά σηµειώθηκαν κι άλλες εξελίξεις. Το θέµα συζητήθηκε στο πλαίσιο της 24ης Συνόδου της ∆ιακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης (ICPRCP).

Σύµφωνα µε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισµού, το ελληνικό αίτηµα βρίσκεται σταθερά στην ατζέντα της ∆ιακυβερνητικής Επιτροπής εδώ και 40 χρόνια. Η ελληνική αντιπροσωπεία παρουσίασε αναλυτικά και εµπεριστατωµένα το ιστορικό της υπόθεσης και τις θέσεις της Ελλάδας στο ζήτηµα των Γλυπτών του Παρθενώνα. Μέσα από µαρτυρίες περιηγητών και λογίων της εποχής του Ελγιν, η χώρα µας τεκµηρίωσε τη βίαιη απόσπαση των αρχιτεκτονικών γλυπτών από το µνηµείο. Τόνισε εµφατικά την ανυπαρξία φιρµανιού και σχετικών σουλτανικών εγγράφων και την παράνοµη ιδιοποίηση των Γλυπτών από τον λόρδο Ελγιν, πριν καταλήξουν στο Βρετανικό Μουσείο. Σύµφωνα µε σχετική ενηµέρωση του υπουργείου, η ελληνική αντιπροσωπεία επεσήµανε ιδιαιτέρως και το θέµα της κακοµεταχείρισης των Παρθενωνείων κατά την παραµονή τους στο Βρετανικό Μουσείο και τις κακές συνθήκες φύλαξής τους ήδη από τον 19ο αιώνα µέχρι σήµερα. Τέλος, κάλεσε το Ηνωµένο Βασίλειο -που είναι για πρώτη φορά µέλος της ∆ιακυβερνητικής Επιτροπής να αποδείξει εµπράκτως τη βούλησή του να συµµορφωθεί µε τις συστάσεις και τις αποφάσεις του διεθνούς οργανισµού. Η αντιπροσωπεία του Ηνωµένου Βασιλείου, κατά τη δική της τοποθέτηση, επανέλαβε ότι το νοµοθετικό πλαίσιο που ισχύει δεν «επιτρέπει» την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει πρόθεση της κυβέρνησης να αλλάξει τον νόµο. Τα ελληνικά επιχειρήµατα στήριξαν: Ιταλία, Τσεχία, Ρωσία, Λιβύη, Ιράκ, Ινδία, Χιλή, Βενεζουέλα, Παναµάς, Γουατεµάλα, Γκαµπόν, Ζάµπια, Αίγυπτος, αλλά και κράτη-παρατηρητές: Τουρκία, Παλαιστίνη, Νικαράγουα, Ονδούρα, Βραζιλία.

«Ανυποµονώ ολόψυχα να γιορτάσουµε την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα»

Η έκπληξη, λοιπόν, ήρθε από την επικεφαλής του τµήµατος καταπολέµησης της παράνοµης διακίνησης αρχαιοτήτων της Τουρκίας, Ζεϊνέπ Μποζ. Η οποία δήλωσε πως η Τουρκία δεν έχει υπόψη της κάποιο έγγραφο ή οθωµανικό φιρµάνι που να νοµιµοποιεί την αρπαγή των Γλυπτών από τον λόρδο Ελγιν.

Η απρόσµενη υποστήριξη προς τα ελληνικά επιχειρήµατα είχε και συνέχεια. «Ανυποµονώ ολόψυχα να γιορτάσουµε την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, καθώς πιστεύουµε ότι σηµατοδοτεί την αλλαγή συµπεριφοράς προς την προστασία της πολιτιστικής ιδιοκτησίας και αποτελεί το ισχυρότερο µήνυµα που δίνεται παγκοσµίως. Γι’ αυτό µείνετε δυνατοί», κατέληξε η κ. Μποζ.

Ποια είναι η Ζεϊνέπ Μποζ

Στο ευρύ κοινό η Ζεϊνέπ Μποζ έγινε γνωστή µόλις την περασµένη εβδοµάδα από την ανέλπιστα φιλελληνική στάση που κράτησε στην UNESCO. Ωστόσο, είναι εµπειρότατη αρχαιολόγος και φηµισµένη στους κύκλους του πολιτισµού. Αποφοίτησε από το Τµήµα Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήµιο της Αγκυρας και ύστερα ξεκίνησε την επαγγελµατική της σταδιοδροµία ως βοηθός εµπειρογνώµονα στο υπουργείο Πολιτισµού το 2007. Το 2015 διορίστηκε εκπρόσωπος της UNESCO στο Συµβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Στις αρχές του 2017, επέστρεψε στη θέση της στο υπουργείο Πολιτισµού και Τουρισµού της Τουρκίας.

Οι επαγγελµατικές της αρµοδιότητες περιλαµβάνουν την εφαρµογή της Σύµβασης της UNESCO του 1970, την οργάνωση προγραµµάτων εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης και τη συµβολή στις πολιτικές της Τουρκίας για την καταπολέµηση της αρχαιοκαπηλίας πολιτιστικών αγαθών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ατοµα που εργάζονται χρόνια στην UNESCO µιλούν για µια εξωστρεφή, κοινωνική και δίκαιη επαγγελµατία. Χωρίς αναχρονιστικές παρωπίδες και εµµονές.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»