Η αυστηροποίηση των ποινών δεν αποτελεί πανάκεια. Αυτό αποτελεί µάλιστα µόνιµη επωδό της νοµικής κοινότητας, η οποία ανά τακτά χρονικά διαστήµατα σπεύδει να το υπενθυµίσει. Μάλιστα, υποστηρικτικοί της άποψης των συνηγόρων είναι και οι αστυνοµικοί δείκτες αναφορικά µε τα λεγόµενα σεξουαλικά εγκλήµατα. Παρά τις διαδοχικές παρεµβάσεις στον Ποινικό Κώδικα, σαφώς προς το οξύτερο από το 2019 κι έπειτα, η εικόνα -σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ.- παραµένει πρακτικώς αµετάβλητη. Τόσο οι αριθµοί των τετελεσµένων βιασµών όσο και σε απόπειρα παραµένουν παρόµοιοι σε εύρος και µε ελάχιστες αποκλίσεις, συγκριτικά µεταξύ των ετών 2021, 2022 και 2023.

Προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας: Δύο περιστατικά ανά ηµέρα στη χώρα µας

Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα αδικήµατα που αφορούν την προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας, κατηγορία η οποία αποτελεί «οµπρέλα» όλων των λεγόµενων σεξουαλικών εγκληµάτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις διαπιστώνεται πως οι καταγραφές αναδεικνύουν τουλάχιστον δύο τέτοια περιστατικά ανά ηµέρα στη χώρα µας και µάλιστα σε βαθµό κακουργήµατος, ενώ µία φορά κάθε τρεις ηµέρες προκύπτει και από µία απόπειρα σεξουαλικής επίθεσης, η οποία παραµένει ηµιτελής. Σε επίπεδο πληµµελήµατος οι σεξουαλικά επιθετικές συµπεριφορές, τόσο τετελεσµένες όσο και σε απόπειρα, είναι σαφώς πολλαπλάσιες.

Πάνω από ένας βιασµός, τετελεσµένος ή σε απόπειρα κάθε µέρα στην Ελλάδα

Παρά τις πολυδιαφηµισµένες αυστηροποιήσεις, παρά τις δηλώσεις περί µηδενικής ανοχής, η ουσία είναι πως πάνω από ένας βιασµός, τετελεσµένος ή σε απόπειρα, τελείται κάθε µέρα στην Ελλάδα. Και αυτή η εκτίµηση φυσικά είναι ήπια, καθώς δεν είναι διόλου σπάνιο το φαινόµενο της σιωπής των θυµάτων, υπό την απειλή του κοινωνικού στίγµατος. Καθ’ όλη τη διάρκεια της τριετίας που εξετάζεται τελείται σταθερά ένας βιασµός ανά µέρα, ενώ για το 2024 η εικόνα δεν διαφοροποιείται καθώς, σύµφωνα µε αστυνοµικές πηγές της «Κυριακάτικης Απογευµατινής», από τα µέχρι τώρα δεδοµένα οι καταγραφές των γεγονότων είναι εφάµιλλες µε τις περσινές, ενώ αναµένεται και η αύξηση των περιστατικών, όπως αυτή παρατηρείται συνήθως τους καλοκαιρινούς µήνες, λόγω της αθρόας άφιξης τουριστών, όπου σε αυτές τις περιπτώσεις «συµβάλλει» και η αµετροεπής κατανάλωση αλκοόλ και λοιπών ουσιών.

Σημαντικό ποσοστό βιασµών παραµένουν ανεξιχνίαστοι

Ανησυχητικό όµως είναι και το φαινόµενο του σηµαντικού ποσοστού βιασµών, οι οποίοι παραµένουν ανεξιχνίαστοι. Πολλές φορές, µία στις τέσσερις ή ακόµη και µία στις τρεις καταγγελίες παραµένουν σε επίπεδο δικογραφίας µε άγνωστο κατηγορούµενο. Αυτό το φαινόµενο οδεύει πάντως προς την οµαλοποίησή του, καθώς τα τελευταία χρόνια, τόσο µε τη βοήθεια της τεχνολογίας όσο και των µεθόδων που εφαρµόζουν τα στελέχη των Εγκληµατολογικών Εργαστηρίων, δίνουν ευκρινέστερη εικόνα για το τι έχει συµβεί, αν έχει συµβεί και από ποιον. ∆εν είναι τυχαίο πως από τις 218 µη εξιχνιασµένες περιπτώσεις βιασµού και απόπειρας βιασµού του 2021, το 2023 καταγράφονται µόνο 75.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όµως παρουσιάζουν και αντίστοιχες στατιστικές απεικονίσεις που αφορούν το αλλοδαπό κοµµάτι του πληθυσµού της χώρας ή των επισκεπτών. Καθώς φαίνεται, τα µηνύµατα κατά της έµφυλης βίας δεν εισχωρούν σε αυτές τις κοινωνικές οµάδες, µε δεδοµένο άλλωστε τον χαµηλό ρυθµό αφοµοίωσης πληθυσµιακών οµάδων µε µεγάλες διαφορές σε γλωσσικό και πολιτισµικό επίπεδο, όπως Ασιάτες και Αφρικανούς. Οπως διαπιστώνεται, παρά τη µείωση των περιστατικών τετελεσµένων βιασµών το 2023 σε σχέση µε τις δύο προηγούµενες χρονιές, η αναλογία µεταξύ αλλοδαπών και ηµεδαπών δραστών παραµένει υψηλή και δη σχεδόν στο 30% επί του συνόλου των εξιχνιασµένων περιστατικών. Παρ’ όλ’ αυτά θα πρέπει να σηµειωθεί πως εντός των καταγεγραµµένων περιστατικών από αλλοδαπούς συµπεριλαµβάνονται και επισκέπτες µικρής διάρκειας στη χώρα, όπως τουρίστες, ιδίως τους καλοκαιρινούς µήνες.

Χρονιά-ρεκόρ το 2021 σε καταγγελλόµενους βιασµούς από γυναίκες

Πάντως, αξίζει να σηµειωθεί κάτι το οποίο αναφέρεται συχνά στη ρητορική για τα φαινόµενα έµφυλης βίας. Αν και πρακτικά κάθε άνθρωπος κάθε φύλου µπορεί να πέσει θύµα βιασµού, όσον αφορά τα καταγγελλόµενα και εξιχνιασµένα περιστατικά βιασµού ο αριθµός των γυναικών δραστών είναι εξαιρετικά µικρότερος, σε αντίθεση µε τον αντίστοιχο αριθµό των ανδρών δραστών. Το 2021, όπου ήταν χρονιά-ρεκόρ σε καταγγελλόµενους βιασµούς από γυναίκες, το ποσοστό επί του συνόλου δεν ξεπερνά το 3,2%. Το 2023, δε, το ποσοστό συρρικνώνεται ακόµη περισσότερο και ξεπερνά µόλις και µετά βίας το 1,2% επί των συνολικών περιστατικών. Σε κάθε περίπτωση, ασφαλώς εδώ παρουσιάζεται το φαινόµενο της µη καταγγελίας των περιστατικών για λόγους, ενδεχοµένως, συστολής, ιδίως αν το θύµα είναι άνδρας.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η εφαρµογή του νέου Ποινικού Κώδικα, όπως αυτός διαµορφώθηκε µέσω του νοµοσχεδίου του υπουργού ∆ικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη, είναι αρκετά πρώιµο να αξιολογηθεί, καθώς εφαρµόστηκε µόλις την 1η του περασµένου Μαΐου. Οπως συµβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, απαιτείται χρόνος για την εµπέδωση των αυστηρότερων επιπτώσεων.

*Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»