Με τις θερµοκρασίες να αυξάνονται σε παγκόσµια κλίµακα, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την «υγεία» του πλανήτη και τις συνέπειες στη ζωή και την καθηµερινότητα πολλών περιοχών του κόσµου, πολλοί είναι πλέον οι ερευνητές που εµφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για την επίδραση αυτής της ανόδου του υδραργύρου και στην ανθρώπινη συµπεριφορά.

Ηδη έχουν τεκµηριωθεί επιστηµονικά µεγάλης κλίµακας περιβαλλοντικές επιπτώσεις, µε άνοδο της στάθµης της θάλασσας, ξηρασία και πείνα, έντονες πληµµύρες και εξαφάνιση ειδών· φαίνεται όµως ότι η αύξηση της θερµοκρασίας µπορεί επίσης να κάνει τους ανθρώπους πιο επιθετικούς. Αυτό υποστηρίζουν όλες οι µελέτες των τελευταίων ετών και αρκεί κάποιος µόνο να ανατρέξει στην ειδησεογραφία του πιο ζεστού Ιουνίου που µόλις ζήσαµε. Ενός µήνα που... ξεχείλισε από βία σε όλα τα επίπεδα. Σύµφωνα µε τους ειδικούς ψυχικής υγείας: «Η υπερβολική ζέστη µπορεί πράγµατι να κάνει τους ανθρώπους ευερέθιστους. Οταν οι θερµοκρασίες αυξάνονται σηµαντικά, το σώµα και το µυαλό µας υφίστανται διάφορες αλλαγές που µπορεί να οδηγήσουν σε αυξηµένη ευερεθιστότητα και επιθετικότητα». Και υπάρχουν περισσότεροι από έναν λόγοι που µπορούν να κάνουν τους ανθρώπους πιο... νευρικούς σε συνθήκες καύσωνα, µε την έλλειψη ύπνου, τις ορµονικές αλλαγές και την αφυδάτωση να είναι µερικοί από αυτούς.

Έλλειψη ύπνου


Ειδικότερα, όπως εξηγούν οι ειδικοί και επιβεβαιώνουν πολλοί παθόντες, οι υψηλές θερµοκρασίες µπορούν να διαταράξουν τους κύκλους του ύπνου µας, οδηγώντας σε ανήσυχες νύχτες και... ιδρωµένα πρωινά ξυπνήµατα. Η έλλειψη ύπνου είναι ένας σηµαντικός παράγοντας ευερεθιστότητας.

Οταν είµαστε κουρασµένοι, η ικανότητά µας να αντιµετωπίζουµε το άγχος και να διαχειριζόµαστε τα συναισθήµατά µας «πλήττεται». Αυτό και µόνο το γεγονός µπορεί να οδηγήσει σε αυξηµένη συναισθηµατική αντιδραστικότητα, καθιστώντας τα άτοµα «πιο επιρρεπή σε ευερεθιστότητα και εναλλαγές διάθεσης», επισηµαίνουν οι ειδικοί.

Ορμονικές αλλαγές

Η ζέστη µπορεί επίσης να επηρεάσει τις ορµόνες µας. Οι υψηλές θερµοκρασίες µπορούν να πυροδοτήσουν την απελευθέρωση ορµονών του στρες, όπως η κορτιζόλη. «Οταν τα επίπεδα κορτιζόλης αυξάνονται, µπορεί να νιώθουµε άγχος, νευρικότητα και, ναι, ευερέθιστοι». Η ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια Priyanka Kapoor, µε έδρα τη Βοµβάη, λέει: «Η αυξηµένη κορτιζόλη, η ορµόνη του στρες, είναι µία από τις ορµονικές αλλαγές που προκαλούνται από την υπερβολική ζέστη που µπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και να αυξήσει τα συναισθήµατα άγχους και θυµού. Η θερµότητα µπορεί επίσης να έχει αντίκτυπο στην ισορροπία άλλων ορµονών που εµπλέκονται στη ρύθµιση της διάθεσης, όπως τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη».

Ψυχολογικός αντίκτυπος

Επίσης, η παρατεταµένη έκθεση στη ζέστη ενδέχεται να προκαλέσει ψυχική κόπωση, «η οποία µπορεί να βλάψει τη γνωστική απόδοση και να αυξήσει τα επίπεδα απογοήτευσης, καθιστώντας δυσκολότερη τη συγκέντρωση. Η υπερβολική ζέστη µπορεί να εντείνει τα συµπτώµατα του άγχους και της κατάθλιψης σε άτοµα που έχουν ήδη διαταραχές ψυχικής υγείας, καθώς µπορεί να προκαλέσει ένταση και δυσφορία», λέει η Kapoor.

Οι μελέτες

Ολες οι τελευταίες µελέτες δείχνουν ότι τα βίαια εγκλήµατα, όπως δολοφονίες και βαριές επιθέσεις, είναι πιο πιθανό να συµβούν όταν οι θερµοκρασίες αυξάνονται. Ακόµη και σε ελεγχόµενα περιβάλλοντα, όπως οι φυλακές, µια µελέτη του 2021 ανέφερε αύξηση 18% στη βία µεταξύ των κρατουµένων σε εξαιρετικά ζεστές µέρες. Επιπλέον, υπάρχει µεγαλύτερος κίνδυνος αυτοκτονίας τις πιο ζεστές µέρες, καθώς οι άνθρωποι µπορεί να στρέψουν τον θυµό τους «προς τα µέσα».

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή