Καινούργια «σελίδα» στην κινητικότητα των νέων φοιτητών και αποφοίτων Πανεπιστηµίου ανοίγει η κύρωση της Σύµβασης της Λισσαβώνας, καθώς µπορούν να ξεκινούν σπουδές σε µία χώρα της Ευρώπης και να παίρνουν το πτυχίο τους από Πανεπιστήµιο άλλης χώρας. «Η Ελλάδα γίνεται η τελευταία χώρα του Συµβουλίου της Ευρώπης που κυρώνει µία σύµβαση που έρχεται από το µακρινό 1997», δήλωσε πριν από λίγες ηµέρες στη Βουλή ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, τονίζοντας ότι «η κύρωση της Σύµβασης έρχεται ως επιστέγασµα µιας σειράς νοµοθετικών πρωτοβουλιών των τελευταίων ετών, κλείνοντας ακόµα µία εκκρεµότητα από το παρελθόν».

Ο βασικός σκοπός της Σύµβασης της Λισσαβώνας είναι να διευκολύνει την κινητικότητα των πολιτών µεταξύ κρατών για συνέχιση των σπουδών τους µέσω της αναγνώρισης των ακαδηµαϊκών προσόντων και της βελτίωσης παροχής πληροφόρησης για τα εκπαιδευτικά συστήµατα των κρατών-µελών. ∆ιασφαλίζει δηλαδή ότι οι κάτοχοι ακαδηµαϊκών προσόντων από µία χώρα-µέλος έχουν το δικαίωµα της αναγνώρισης αυτών των προσόντων σε άλλη χώρα-µέλος.

Άλλο ένα βήμα για την Ελλάδα, προκειμένου να καταστεί κέντρο εξωστρέφειας και κινητικότητας της γνώσης με βάση τον νέο νόμο για τα ΑΕΙ

Η Σύµβαση της Λισσαβώνας

Για την ιστορία, η Σύµβαση της Λισσαβώνας για την Ακαδηµαϊκή Αναγνώριση τέθηκε σε ισχύ το 1997 ως µια Σύµβαση των κρατών-µελών της γεωγραφικής «περιοχής» της Ευρώπης Βόρειας Αµερικής της UNESCO. Στην πράξη πρόκειται για µια δυναµική Σύµβαση η οποία αναπτύχθηκε από το Συµβούλιο της Ευρώπης και την UNESCO για τον εξορθολογισµό του νοµικού πλαισίου της αναγνώρισης προσόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σύµφωνα µε αρµόδιους του Υπουργείου Παιδείας, «το αποτέλεσµα της καθυστέρησης είναι η εξαίρεση της χώρας σε ένα από τα σηµαντικότερα πεδία που απασχολούν τον πλανήτη, όπως είναι η ακαδηµαϊκή κινητικότητα. Επί 25 χρόνια η Ελλάδα είχε την ιδιότητα του παρατηρητή σε διεθνείς συναντήσεις και fora των χωρών της Σύµβασης της Λισσαβώνας. Αυτό την τοποθετούσε σε µειονεκτική θέση σε θέµατα ακαδηµαϊκής κινητικότητας».

Ποιοι συµµετέχουν

Από τις 47 χώρες-µέλη του Συµβουλίου της Ευρώπης οι 46 έχουν κυρώσει τη Σύµβαση, ενώ η Ελλάδα ήταν η µόνη χώρα µέχρι τώρα που δεν την είχε κυρώσει. Επιπλέον, 13 χώρες που δεν είναι µέλη του Συµβουλίου, αλλά ανήκουν στη γεωγραφική περιοχή Ευρώπη-Βόρεια Αµερική της UNESCO, έχουν κυρώσει τη Σύµβαση ή προσχωρήσει σε αυτήν και την έχουν θέσει σε ισχύ (Αυστραλία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Βατικανό, Ισραήλ, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκµενιστάν), ενώ µία (ΗΠΑ) την έχει υπογράψει, αλλά δεν την έχει κυρώσει.

Τα βασικά σηµεία της Σύµβασης της Λισσαβώνας είναι:

  • Οι κάτοχοι ακαδηµαϊκών προσόντων που αποκτήθηκαν σε ένα κράτος-µέλος θα έχουν επαρκή πρόσβαση για την αξιολόγηση αυτών των προσόντων σε κάθε άλλο κράτος-µέλος.
  • Η ευθύνη της απόδειξης, ότι ένας ενδιαφερόµενος δεν πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις, βαρύνει το µέρος που δέχεται την αίτηση προς αξιολόγηση. ßΚάθε χώρα θα αναγνωρίζει προσόντα, είτε πρόκειται για πρόσβαση στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση είτε για περιόδους σπουδών είτε για συνέχιση σπουδών προς απόκτηση µεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου, ως αντίστοιχα των προσόντων στο δικό της εκπαιδευτικό σύστηµα, εκτός αν µπορεί να αποδείξει ότι υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές ανάµεσα στα δικά της προσόντα και στα προσόντα όσων αιτούνται αναγνώρισης.
  • Η αναγνώριση προσόντων ανώτατης εκπαίδευσης που έχουν αποκτηθεί σε ένα κράτος-µέλος θα έχει µία ή περισσότερες από τις ακόλουθες συνέπειες:
  • Πρόσβαση σε περαιτέρω σπουδές ανώτατης εκπαίδευσης, συµπεριλαµβανοµένων των διδακτορικών σπουδών, µε τις ίδιες απαιτήσεις που ισχύουν για υποψήφιους του κράτους-µέλους στην οποία ζητείται η αναγνώριση.
  • Χρήση ακαδηµαϊκών τίτλων που υπόκεινται σε νόµους και κανόνες του κράτους-µέλους στην οποία ζητείται η αναγνώριση.
  • ∆ιευκόλυνση στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας.

Ο τελευταίος νόµος του υπουργείου Παιδείας προσφέρει ένα πλήρες και συµπαγές πλαίσιο για την περαιτέρω διεθνοποίηση της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης στη χώρα µας, ρυθµίζοντας σειρά θεµάτων που την κρατούσαν στην αποµόνωση. Στην κατεύθυνση της Σύµβασης της Λισαβόνας είναι και η ρύθµιση για την αναγνώριση περιόδων σπουδών για αλλοδαπούς φοιτητές, προκειµένου να καταστεί εφικτή η συνέχιση της φοίτησής τους σε ξενόγλωσσα προγράµµατα σπουδών στη χώρα µας. Η κύρωση της Σύµβασης της Λισαβόνας αποτελεί άλλο ένα βήµα προκειµένου η Ελλάδα να καταστεί κέντρο εξωστρέφειας και κινητικότητας της γνώσης. Με βάση τον νέο νόµο για τα ΑΕΙ (Ν. 5094/2024) και τη Σύµβαση της Λισαβόνας, τόσο τα δηµόσια Πανεπιστήµια όσο και τα µη κερδοσκοπικά παραρτήµατα ξένων Πανεπιστηµίων θα αποτελέσουν χώρους συνέχισης σπουδών για φοιτητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

*Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»