Μόλις ένας στους δέκα Eλληνες δηλώνει ευτυχισµένος από τη ζωή του στην Ελλάδα, ενώ έξι στους δέκα θα ήθελαν, αν µπορούσαν, να ζουν σε µια άλλη χώρα. Τρεις στους πέντε, µάλιστα, πιστεύουν ότι η χώρα θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στους πολίτες της και όχι στη διεθνή επιρροή της. Κρίσιµο ζητούµενο για τους Ελληνες είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής τους ενώ επισηµαίνουν την ανάγκη για αλλαγές σε βασικά δηµόσια αγαθά. Την ίδια ώρα, οι Eλληνες αντιλαµβάνονται πως υπάρχει έλλειψη συνοχής των πολιτών στη χώρα, καθώς επτά στους δέκα απαντούν ότι δεν υπάρχει κοινός στόχος και εκφράζουν την ανάγκη να αισθανθούν ξανά περήφανοι για τη χώρα τους.

 Σε αυτά τα ενδιαφέροντα -και ταυτόχρονα ανησυχητικά- συµπεράσµατα καταλήγει η πρωτότυπη έρευνα µε θέµα «Επιδιώξεις - Oνειρα - Προσδοκίες» του διεθνούς δικτύου IRIS (International Research Institutes), το οποίο εκπροσωπείται στη χώρα µας από τη Focus Bari.

«Πόσο απέχει η σηµερινή καθηµερινή ζωή σας από την καθηµερινή ζωή που θα θέλατε να ζείτε;». Σε αυτό το ερώτηµα, σε µια κλίµακα από το 1 έως το 6, µόνο ένα 9% δηλώνει ότι είναι πολύ κοντά στις επιδιώξεις του. «Κάπου στη µέση» βρίσκεται το 49%, ενώ πολύ µακριά από όσα επιθυµεί είναι το 42%.

 Oπως προκύπτει από τη διεθνή έρευνα, που πραγµατοποιήθηκε συνολικά σε 17 χώρες, τα ποσοστά της ικανοποίησης από τη ζωή είναι παντού χαµηλά, όµως η Ελλάδα είναι στην προτελευταία θέση. Σε µια ενδιάµεση κατάσταση, όπως και στη χώρα µας, αναφέρουν ότι είναι και οι περισσότεροι πολίτες σε ΗΠΑ (51%), Καναδά (54%), Αυστρία (55%), Λιθουανία (63%), Ρουµανία (55%), Ιαπωνία (52%), Νότια Κορέα (61%), Αυστραλία (56%), Τουρκία (53%) και Βουλγαρία (49%). Σε κάθε περίπτωση, η αναλογία των «ευτυχισµένων» πολιτών ποικίλλει από χώρα σε χώρα, χωρίς αυτό να συνδέεται απαραίτητα µε το βιοτικό/οικονοµικό της επίπεδο.

∆ίληµµα για την καθηµερινότητα

Μια Ελλάδα κοντά στη χώρα των ονείρων του βλέπει µόλις το 4% των ερωτηθέντων. Απεναντίας, η πλειονότητα, ένα 56%, δηλώνει ότι απέχει πολύ, ενώ το 40% τα βλέπει πιο «χλιαρά» τα πράγµατα. Παρά τη διστακτικότητα των ερωτηθέντων για τη δυσκολία στην επίτευξη των στόχων τους, η σηµερινή εικόνα της χώρας δεν αποτελεί εφιάλτη για την καθηµερινότητά τους. Απαντώντας σε σχετικό ερώτηµα, µόνο το 11% δηλώνει ότι η καθηµερινότητά του µοιάζει µε τα καλύτερα όνειρά του και το 15% «µε τους χειρότερους εφιάλτες του».

Πάντως, κοινή επιδίωξη των πολιτών όλων των χωρών, σύµφωνα µε την έρευνα, είναι µια καλύτερη καθηµερινότητα. Στην Ελλάδα, µάλιστα, η βελτίωση της ποιότητας ζωής είναι µε διαφορά (62%) η Νο 1 επιδίωξη, ενώ ακολουθούν, σε ποσοστό 31%, οι προσωπικοί στόχοι και η αυτοβελτίωση, αλλά και η αποτελεσµατικότερη διοίκηση και κεντρική εξουσία. Σε µια ανοικτού τύπου ερώτηση, οι Ελληνες κλήθηκαν να αναφέρουν ποιες είναι οι επιδιώξεις τους (π.χ., επιθυµίες, στόχοι, φιλοδοξίες), µε αρκετές από τις απαντήσεις να παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.

Κάποιοι επιθυµούν αλλαγή του βιοτικού τους επιπέδου, µείωση τιµών, Υγεία και περίθαλψη για όλους, καλύτερες συνθήκες εργασίας και αξιοκρατία. Αλλοι δήλωσαν ότι θέλουν να µην έχουν άγχος, να αισθάνονται αγάπη και θαλπωρή, να µπορούν να εκπληρώσουν τα όνειρά τους, να δηµιουργήσουν οικογένεια και να υπάρχει αλληλεγγύη. Ορισµένοι ζητούν µια αποτελεσµατικότερη κεντρική εξουσία, διαφάνεια, δικαιοσύνη και ισονοµία, µείωση της γραφειοκρατίας και της εγκληµατικότητας, αλλά και ένα καλύτερο εκπαιδευτικό σύστηµα.

Να αναδείξει την ιστορία και τις αξίες της

 Ακόµα ένα ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας είναι ότι επτά στους δέκα Ελληνες δεν θεωρούν ότι εµείς οι Ελληνες πολίτες έχουµε «κοινό όνειρο». Οι Ελληνες, όπως αναφέρει η ανάλυση της Focus Bari, εκφράζουν απαιτήσεις προς τη χώρα τους, θεωρώντας ότι το ισχυρό αξιακό της σύστηµα έχει χαθεί και αναµένουν η Ελλάδα να αναδείξει την ιστορία και τις αξίες της. Στο ερώτηµα «Τι θεωρείτε πιο σηµαντικό για την Ελλάδα να κάνει;», το 58% απαντά «να φροντίζει τους πολίτες της» και µόλις το 8% «να έχει παγκόσµια επιρροή». Ποιο είναι, όµως, το κοινό όνειρο των Ελλήνων; Οσον αφορά τις προσωπικές τους ανάγκες, οι περισσότεροι επιθυµούν καλύτερη και ισορροπηµένη καθηµερινότητα (24%), να υπάρχουν δουλειές και να ζουν χωρίς εργασιακή ανασφάλεια (13%), να ζουν αξιοπρεπώς µε την οικογένειά τους (8%) και να έχουν όνειρα και στόχους (8%). Αναφερόµενοι στις συλλογικές/κοινωνικές ανάγκες, το 24% θέλει να νιώσει ξανά υπερηφάνεια για τη χώρα. Ενα 20% πιστεύει ότι οι πολιτικοί θα πρέπει να ενστερνιστούν τις ανάγκες των πολιτών, ενώ το 10% ζητά όλοι να έχουν πρόσβαση στις δοµές Υγείας και καλύτερη περίθαλψη.

6 στους 10 σκέφτονται τη µετανάστευση

Σχεδόν ένας στους δύο πολίτες του κόσµου, και συγκεκριµένα το 45%, δηλώνει ότι θα µετακόµιζε σε άλλη χώρα. Η αναλογία αυτή για την Ελλάδα είναι υψηλότερη, καθώς φτάνει το 61%. Μάλιστα, πρώτη στις προτιµήσεις των Ελλήνων έρχεται η Ελβετία (10%), µια κεντρικοευρωπαϊκή χώρα µε την υψηλότερη ποιότητα ζωής στον κόσµο και ισχυρό οικονοµικό σύστηµα. Aκολουθούν ΗΠΑ (8%), Ιταλία (7%), Γερµανία (6%), Ηνωµένο Βασίλειο (6%), Ολλανδία (6%), Σουηδία (5%) και Αυστραλία (5%).

 Απογοήτευση και θυμός για την καθημερινότητα

Ενδιαφέρουσες πτυχές για την ποιότητα ζωής στη χώρα µας, αλλά και τα συναισθήµατα που κυριαρχούν στην καθηµερινότητά µας, ανέδειξε η πρόσφατη κοινωνική έρευνα του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, στην οποία αντανακλάται µια τάση αποσυνοχής, που εδράζεται σε υλικούς όρους και µετουσιώνεται σε ευρύτερη κρίση εµπιστοσύνης της κοινωνίας προς τους θεσµούς της. Οι περισσότεροι Ελληνες δήλωσαν ότι αισθάνονται απογοήτευση (50%) και θυµό (38%), ενώ θετικά συναισθήµατα, όπως αισιοδοξία (15%) και ελπίδα (13%), συναντιούνται στην τέταρτη και την έκτη επιλογή, αντίστοιχα. Η ποιότητα ζωής κρίνεται υποβαθµισµένη (43%) και ασφυκτική/πιεστική (30%), και µάλιστα σε σύγκριση µε την προηγούµενη έρευνα παρουσιάζει ενδιαφέρον ότι µια νέα κατηγορία που προστέθηκε στην τρέχουσα έρευνα, η απάντηση «υποβαθµισµένη», υπερκεράζει µε µεγάλη διαφορά τη δεύτερη απάντηση, «ασφυκτική/πιεστική», που ήταν η κυρίαρχη τότε. To 48% ανέφερε, επίσης, ότι το καλοκαίρι του 2023 δεν πήγε διακοπές, ποσοστό ελαφρώς µειωµένο σε σχέση µε το αντίστοιχο της περσινής έρευνας, αλλά και πάλι µε τον έναν στους δύο ερωτώµενους να δηλώνει αδυναµία πραγµατοποίησης καλοκαιρινών διακοπών. Το σηµαντικότερο πρόβληµα στη χώρα φαίνεται να είναι η ακρίβεια (70%), οι χαµηλοί µισθοί/συνθήκες εργασίας (29%) και η υγεία/ συνθήκες περίθαλψης εκτός COVID-19 (29%). Οι περισσότεροι δεν εµφανίζονται αισιόδοξοι για το άµεσο µέλλον. Σε έναν χρόνο από σήµερα, το 55% εκτιµά ότι η κατάσταση της χώρας θα έχει χειροτερεύσει και µόλις το 15% πιστεύει ότι θα έχει βελτιωθεί. Παράλληλα, το 60% των ερωτηθέντων νιώθει ότι η δική του γενιά περνά πιο δύσκολα από εκείνη των γονιών του.

Σκέψεις για παραίτηση

Ενας στους τρεις, σύµφωνα µε τα ευρήµατα, έχει σκεφθεί να παραιτηθεί από την εργασία του τουλάχιστον µία φορά εντός του 2024. Εξετάζοντας τους λόγους, οι περισσότεροι -το 42%- δηλώνουν ότι δεν είναι ικανοποιηµένοι σε σχέση µε όσα τους προσφέρει η δουλειά τους ή σε σχέση µε τα προσόντα τους (36%). Επίσης, ένα 20% θα παραιτούνταν για τις συνθήκες εργασίας και ένα 15% γιατί δεν υπάρχουν προοπτικές ανέλιξης. Την ίδια ώρα, το 54% δηλώνει δυσαρεστηµένο και πολύ δυσαρεστηµένο από τις αποδοχές του, ενώ µόλις το 15% λέει ότι είναι ικανοποιηµένο και πολύ ικανοποιηµένο. Αλλη µία ενδιαφέρουσα καταγραφή αφορά το κόστος ζωής και την επάρκεια των εισοδηµάτων. Το 73% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δεν αποταµιεύει, το 80% που βρίσκεται στο ενοίκιο κρίνει ότι το µίσθωµα είναι υψηλό σε σχέση µε το εισόδηµά του, ενώ το 92% θεωρεί ακριβό το κόστος ενέργειας σε σχέση µε το µηνιαίο καθαρό εισόδηµά του. Το 77% πιστεύει ότι οι επιδοµατικές ενισχύσεις που δόθηκαν το 2023 δεν ικανοποιούν τις ανάγκες του πληθυσµού και το 72% ότι δεν έχει βοηθηθεί από αυτές σε σχέση µε την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Παράλληλα, την πιο αρνητική αξιολόγηση -«λίγο και καθόλου αποτελεσµατικές»- λαµβάνουν οι πολιτικές στην Παιδεία (88%), στην Υγεία (87%), στην ασφάλεια (85%), στην κοινωνική πρόνοια (83%), στην οικονοµία και στο περιβάλλον (από 76%). Στον αντίποδα, την πιο θετική αξιολόγηση -«λίγο και πολύ αποτελεσµατικές»- έχουν ο τουρισµός, µε 55%, και η εξωτερική πολιτική, µε 41%.

Η Φινλανδία (ξανά) στην κορυφή της ευτυχίας

Τις πιο ευτυχισµένες χώρες στον κόσµο για το 2023 ανέδειξε σε πρόσφατη έρευνά της η Εκθεση Παγκόσµιας Ευτυχίας (World Happiness Report) και στην κορυφή της λίστας βρέθηκε (πάλι) η Σκανδιναβία. Τα σκήπτρα κρατά για έβδοµη συνεχόµενη χρονιά η Φινλανδία, καθώς παραµένει στην κορυφή. Υψηλές βαθµολογίες, όµως, κατέγραψαν και οι γείτονές της, µε τη ∆ανία (2η θέση), την Ισλανδία (3η θέση) και τη Σουηδία (4η θέση) στην πρώτη πεντάδα και τη Νορβηγία (7η θέση) να κατατάσσεται στην πρώτη δεκάδα. Η Ελλάδα, πάντως, βρίσκεται φέτος στην 64η θέση, καθώς υποχώρησε κατά έξι θέσεις σε σχέση µε την προηγούµενη χρονιά, όταν είχε βρεθεί στην 58η θέση της λίστας. Η έκθεση, που δηµοσιεύεται κάθε χρόνο, βασίζεται σε δεδοµένα παγκόσµιων ερευνών σε περισσότερες από 140 χώρες, οι οποίες, µεταξύ άλλων, κατατάσσονται µε βάση τις εκτιµήσεις για τον µέσο όρο ζωής κατά τα τρία προηγούµενα χρόνια. Η έρευνα ζητά επίσης από κάθε συµµετέχοντα να βαθµολογήσει τη ζωή του στο σύνολό της και εξετάζονται έξι βασικές παράµετροι: κατά κεφαλήν ΑΕΠ, κοινωνική υποστήριξη, προσδόκιµο υγιούς ζωής, ελευθερία, γενναιοδωρία και αντιλήψεις σχετικά µε τη διαφθορά. Ειδικά για τη Φινλανδία, που κατέλαβε την πρώτη θέση µε βαθµολογία 7,741, προκύπτει ότι οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλον καθηµερινά, έχουν πρόσβαση σε πολύ υψηλής ποιότητας υπηρεσίες Υγείας και Εκπαίδευσης, ενώ ακόµα και οι µετανάστες που βρίσκονται στη χώρα δηλώνουν χαρούµενοι. Επίσης, το προσδόκιµο ζωής είναι περίπου 82 έτη, 85 για τις γυναίκες και 79 για τους άνδρες. Η Φινλανδία, δε, όπως προκύπτει από τον ∆είκτη Καλύτερης Ζωής του Οργανισµού Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), υπερέχει του µέσου όρου των χωρών και στην ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής, την ποιότητα του περιβάλλοντος, τις κοινωνικές σχέσεις, την ασφάλεια και την ικανοποίηση από τη ζωή. «Οι Φινλανδοί είναι ευτυχισµένοι επειδή έχουν ισχυρή αίσθηση της κοινότητας και της συγγένειας, κάνουν καλές πράξεις για τους άλλους ανθρώπους και βρίσκουν έναν ξεκάθαρο σκοπό για τον εαυτό τους», υποστήριξε ο Frank Martela, Φινλανδός φιλόσοφος και ερευνητής Ψυχολογίας, µιλώντας στο CNBC Make It. «Θα ήταν πιο ακριβές να πούµε ότι η Φινλανδία είναι η χώρα που έχει τους λιγότερο δυστυχισµένους ανθρώπους στον κόσµο», σηµείωσε επίσης.

Ο «χάρτης»

Στην πρώτη δεκάδα αυτού του «χάρτη ευτυχίας» βρίσκονται επίσης η Ολλανδία (6η θέση), το Λουξεµβούργο (8η θέση), η Ελβετία (9η θέση) και η Αυστραλία (10η θέση). Το Ισραήλ πιθανόν εκπλήσσει στην 5η θέση, δεδοµένου του πολέµου µε τη «Χαµάς», αν και η χώρα βρίσκεται σταθερά στην πρώτη δεκάδα από το 2022. Την εικοσάδα της κατάταξης της World Happiness Report συµπληρώνουν η Νέα Ζηλανδία, η Κόστα Ρίκα, το Κουβέιτ, η Αυστρία, ο Καναδάς, το Βέλγιο, η Ιρλανδία, η Τσεχία, η Λιθουανία και το Ηνωµένο Βασίλειο, αφήνοντας εκτός ΗΠΑ (23η θέση) και Γερµανία (24η θέση). Το Αφγανιστάν παραµένει η χώρα µε τη χαµηλότερη κατάταξη στον κόσµο ως προς τον βαθµό ευτυχίας των κατοίκων της, ενώ Λίβανος, Λεσότο, Σιέρα Λεόνε και Κονγκό µοιράζονται επίσης τις τελευταίες θέσεις της λίστας.

 

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ