Στο µικροσκόπιο δύο διαφορετικών εισαγγελέων βρίσκεται πλέον η υπόθεση άρσης του καθεστώτος προστασίας των δύο προστατευόµενων µαρτύρων της Novartis µετά τα αιτήµατα πολιτικών προσώπων που καταγγέλθηκαν -αδίκως κατά τη ∆ικαιοσύνη- για εµπλοκή στο σκάνδαλο της φαρµακοβιοµηχανίας. Τα αιτήµατα των Αντώνη Σαµαρά, Ανδρέα Λοβέρδου και Γιάννη Στουρνάρα προς τον αρµόδιο οικονοµικό εισαγγελέα, προκειµένου να αφαιρεθούν οι «κουκούλες» από τους µάρτυρες της Novartis, έχουν ήδη πάρει τον δρόµο τους.

Ηδη η Οικονοµική Εισαγγελία έχει ζητήσει όσα έγγραφα υπάρχουν στη δικογραφία Novartis και αφορούν τους προστατευόµενους µάρτυρες και το καθεστώς προστασίας τους, καθώς και όλες τις εισαγγελικές προτάσεις και τα βουλεύµατα που έχουν εκδοθεί για το ζήτηµα αυτό, προκειµένου να µελετηθεί και το σκεπτικό των δικαστών που στο παρελθόν απάντησαν αρνητικά σε ανακοπή αιτηµάτων αποκάλυψης της ταυτότητάς τους. Μάλιστα, κοµβικής σηµασίας θεωρείται για την εισαγγελική Αρχή η γνωµοδότηση που θα γίνει από το τµήµα προστασίας µαρτύρων της Ελληνικής Αστυνοµίας, η οποία έχει διατυπώσει ανάλογη γνώµη και στο παρελθόν, καθώς κάθε δύο χρόνια -τυπικά τουλάχιστον- έπρεπε να επανελέγχεται το εάν θα διατηρείται το πέπλο προστασίας στα δύο πρόσωπα.

Η γνωµοδότηση της ΥΜΕ (Υπηρεσίας Προστασίας Μαρτύρων) δεν είναι δεσµευτική για τους εισαγγελείς, οι οποίοι θα µελετήσουν όλα τα στοιχεία για να καταλήξουν. Ωστόσο, επειδή οι µάρτυρες έχουν λάβει διπλό χαρακτηρισµό, δηλαδή είναι και προστατευόµενοι και µάρτυρες δηµοσίου συµφέροντος (σ.σ.: για παράδειγµα, στη Χρυσή Αυγή οι αντίστοιχοι µάρτυρες έχουν χαρακτηριστεί µόνο προστατευόµενοι), θα πρέπει να εξεταστεί η υπόθεση από δύο εισαγγελείς. Για το κοµµάτι των προστατευόµενων µαρτύρων θα πρέπει να µελετήσει επίκουρος οικονοµικός εισαγγελέας πρωτοδικών και για τους µάρτυρες δηµοσίου συµφέροντος οικονοµικός εισαγγελέας εφετών, οι οποίοι ενδέχεται να καταλήξουν και σε διαφορετικά συµπεράσµατα.

*Διαβάστε ακόμα: Σκευωρία Novartis: Στενεύει ο κλοιός για “Σαράφη” και “Κελέση”: Πώς θα “βγουν” οι κουκούλες μετά τις αποκαλύψεις για χρηματική αμοιβή για τις καταθέσεις τους


Novartis: Τι θεωρείται ίδιον όφελος

Σηµειώνεται ότι στην περίπτωση του µάρτυρα δηµοσίου συµφέροντος, αν αποδειχθεί ότι είχε ίδιον όφελος, οικονοµικό ή µη, µπορεί να αρθεί το καθεστώς προστασίας του. Ως όφελος µπορεί να θεωρηθεί είτε κάποια οικονοµική του ενίσχυση είτε το ότι µε την κατάθεσή του απέφυγε τη δική του ποινική εµπλοκή στην υπόθεση. ∆ικαστικές πηγές εξηγούν στην «Α» ότι «το ζήτηµα είναι πολύπλοκο, καθώς µια αποζηµίωση που ελήφθη από αµερικανικό δικαστήριο είναι στην πραγµατικότητα εκτέλεση αλλοδαπής απόφασης. Πρέπει να βρεθεί ο τρόπος σύνδεσης των χρηµάτων µε τις καταθέσεις που έδωσαν».

Από την άλλη πλευρά, για να αρθεί το καθεστώς του προστατευόµενου µάρτυρα, πρέπει να καταλήξουν οι δικαστικές Αρχές στο συµπέρασµα ότι δεν κινδυνεύει η ζωή του. Τον τελικό λόγο έχει, σε κάθε περίπτωση, ο οικονοµικός εισαγγελέας Παναγιώτης Καψιµάλης, που θα λάβει τις αναφορές των δύο εισαγγελέων και θα αποφασίσει για τα περαιτέρω. Πάντως, τον Σεπτέµβριο του 2021, όταν είχε εξεταστεί τελευταία φορά το ζήτηµα της προστασίας των µαρτύρων στη Novartis, η Οικονοµική Εισαγγελία είχε αποφασίσει την παράταση για ακόµα δύο χρόνια του καθεστώτος ανωνυµίας των προστατευόµενων µαρτύρων, κρίνοντας ότι δεν συντρέχουν οι λόγοι που προβλέπονται από τον νόµο για την άρση της εν λόγω ιδιότητάς τους.

Η Οικονοµική Εισαγγελία είχε εκδώσει διάταξη για να παραµείνουν στο πρόγραµµα προστασίας µαρτύρων η «Αικατερίνη Κελέση» και ο «Μάξιµος Σαράφης» για ακόµα δύο χρόνια, «κατόπιν ελέγχου της συνδροµής των νοµίµων και ουσιαστικών προϋποθέσεων και αιτιολογηµένου αιτήµατος της ΥΜΕ προς τον αρµόδιο εισαγγελέα», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σχετικό νοµοθετικό πλαίσιο που διέπει τις διαδικασίες «υπαγωγής στο πρόγραµµα προστασίας».


Πώς φτάσαµε έως εδώ

Θρυαλλίδα των εξελίξεων που ακολούθησαν και αναστάτωσαν το πολιτικό σκηνικό της χώρας αποτέλεσε ο ισχυρισµός του προέδρου της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκου Βελόπουλου, στην Ολοµέλεια του Κοινοβουλίου ότι απέπεµψε από το κόµµα του τον βουλευτή Επικρατείας Παύλο Σαράκη, καθώς -µεταξύ άλλων- πήρε 30 εκατ. ευρώ από το αµερικανικό κράτος ως αµοιβή για τις υπηρεσίες του στην υπόθεση Novartis.

Λίγες ηµέρες αργότερα έγινε αίτηµα άρσης του καθεστώτος προστασίας µαρτύρων από τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαµαρά, ο οποίος χρησιµοποίησε τις αλλαγές που έφερε ο υπουργός ∆ικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, στους Ποινικούς Κώδικες και επιτρέπουν την επανεξέταση του καθεστώτος προστασίας σε οποιαδήποτε χρονική στιγµή από τον οικονοµικό εισαγγελέα. Πρόκειται για το Αρθρο 79 του Ν. 5090/2024, µε το οποίο προστέθηκε 7η παράγραφος στο Αρθρο 218 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας, που υπαγορεύει ότι «η προσφορότητα και η αναγκαιότητα των µέτρων προστασίας εξετάζονται διαρκώς από τον αρµόδιο εισαγγελέα, ο οποίος δύναται, οποτεδήποτε, σε περίπτωση που έχουν επιβληθεί µε διάταξή του, να τα τροποποιήσει ή να τα ανακαλέσει ή σε διαφορετική περίπτωση να εισηγηθεί την τροποποίηση ή την ανάκλησή τους, όταν κατά την κρίση του διαφοροποιηθούν ή εκλείψουν οι λόγοι επιβολής τους».