Στο πλαίσιο του προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού για την υλοποίηση έργων πρόληψης και αντιμετώπισης των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής, σε μείζονες αρχαιολογικούς χώρους, δρομολογήθηκαν τα έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης, προϋπολογισμού περίπου 3.500.000 ευρώ, στον αρχαιολογικό χώρο του Μινωικού Ανακτόρου των Μαλίων.
Τα προβλήματα που εντοπίστηκαν
Έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των αναγκαίων μελετών –γεωτεχνική, γεωλογική, υδρολογική μελέτη, υδραυλική, ειδική αρχιτεκτονική και στατική- και το έργο βρίσκεται σε φάση δημοπράτησης. Τα προβλήματα που εντοπίζονται στον αρχαιολογικό χώρο, όσον αφορά στην αντιπλημμυρική προστασία του, εντοπίζονται στην παροχέτευση υδάτων της γύρω περιοχής, δια μέσω του αρχαιολογικού χώρου, στην έλλειψη οργανωμένου συστήματος αποστράγγισης, στη δυσχερή απορροή των ομβρίων από τα στέγαστρα, αφού οι υδρορροές δεν λειτουργούν σωστά και τα λιμνάζοντα ύδατα θέτουν ζήτημα στατικής επάρκειας των στεγάστρων.
Άποψη του αρχαιολογικού χώρου των Μαλίων από ψηλά
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Την τελευταία πενταετία στο Υπουργείο Πολιτισμού εργαζόμαστε συστηματικά, μεθοδικά και σε συνεργασία με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας μας για την προστασία, την πρόληψη, τη θωράκιση των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων από τα ακραία φαινόμενα που επιφέρει η κλιματική αλλαγή. Και αυτό παράλληλα με τη σύνταξη και κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική μας κληρονομιά, υλική και άυλη.
Ανάμεσα στα έργα που υλοποιούν οι υπηρεσίες μας σε μείζονες αρχαιολογικούς χώρους, με μεγάλη επισκεψιμότητα και σημαντική επίδραση στην τοπική ανάπτυξη, είναι και το έργο της αντιπλημμυρικής θωράκισης του Μινωικού ανακτόρου των Μαλίων, το οποίο εμφανίζεται ευάλωτο σε πλημμυρικά φαινόμενα λόγω των ισχυρών βροχοπτώσεων που, κατά περιόδους, πλήττουν την περιοχή.
Άποψη των στεγάστρων εντός του αρχαιολογικού χώρου των Μαλίων
Το έργο της αντιπλημμυρικής προστασίας προβλέπει την κατασκευή εκτεταμένου δικτύου με αποστραγγιστικές τάφρους περιμετρικά όλων των στεγασμένων χώρων, για την απομάκρυνση των ομβρίων από τα στέγαστρα, αλλά και την κατασκευή γενικού δικτύου απορροής που να οδηγεί τα όμβρια εκτός του αρχαιολογικού χώρου.
Η ολοκλήρωση της εκπόνησης των αναγκαίων μελετών μας επιτρέπει να προχωρήσουμε πλέον στην κατασκευή του έργου της αντιπλημμυρικής προστασίας, με την κατασκευή εκτεταμένου αποστραγγιστικού δικτύου και την αντικατάσταση των κατεστραμμένων στεγάστρων με νέα υψηλής ανθεκτικότητας, προκειμένου ο αρχαιολογικός χώρος να καταστεί περισσότερο ανθεκτικός στις πολύ έντονες και ισχυρές βροχοπτώσεις που τα τελευταία χρόνια πλήττουν την περιοχή».
Πλημμύρα κάτω από κεντρικό στέγαστρο
Η ειδική αρχιτεκτονική μελέτη είχε ως αντικείμενο τη διευθέτηση των ομβρίων και τα συνοδά έργα στα υφιστάμενα στέγαστρα και στον περιβάλλοντα χώρο. Παράλληλα, ο σχεδιασμός της απορροής ομβρίων εναρμονίζεται με το συνολικό σχεδιασμό της πορείας των επισκεπτών στον χώρο. Οι διαδρομές των επισκεπτών συνδυάζονται με την κατασκευή χώρων ανάπαυσης με καθιστικά και πινακίδες ενημέρωσης. Συγχρόνως εξασφαλίζεται η πρόσβαση των ΑμεΑ με την κατασκευή ράμπας.
Οι ανασκαφές στο μινωικό ανάκτορο στα Μάλια ξεκίνησαν το 1915 από την Εφορεία Κρήτης. Το 1921 ξεκίνησε η συνεργασία με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, η οποία ανασκάπτει το κτηριακό συγκρότημα του Χρυσόλακκου. Στον χώρο έχει βρεθεί κεραμική από την 3η χιλιετία π.Χ., αλλά η συστηματική κατοίκηση της περιοχής χρονολογείται μεταξύ 2450-2200 π.Χ. Περί το 1700 π.Χ., το ανάκτορο των Μαλίων καταστράφηκε από ισχυρό σεισμό και επακόλουθη πυρκαγιά. Μετά την καταστροφή έγιναν προσπάθειες ανακατασκευής του στην αρχή της Νεοανακτορικής περιόδου (1700-1430 π.Χ.). Όμως το 1530 π.Χ. το ανάκτορο καταστράφηκε ξανά, πιθανώς από το σεισμό.
