Παρά το γεγονός ότι η κατάσταση χαρακτηρίζεται ανησυχητική από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τα έως τώρα µέτρα αφορούν την ενίσχυση -βεβαίως- των κλιµακίων εποπτείας και την απαγόρευση της µετακίνησης αιγοπροβάτων για αναπαραγωγή, πάχυνση και σφαγή σε όλη την επικράτεια. Οι εισαγωγές ζώντων ζώων συνεχίζονται κανονικά. Και µάλιστα από τη Ρουµανία, η οποία επίσης έχει ανακοινώσει, όπως και η Τουρκία, κρούσµατα πανώλης σε κτηνοτροφικές µονάδες της.

«Κάθε λεπτό περνά κι ένα φορτηγό από τον Προµαχώνα χωρίς να κοιτάζει κανείς. Ούτε για τα φορτία ρωτάνε, ούτε τα ζυγίζουν, αφού η πλάστιγγα είναι τοποθετηµένη στην πλευρά διέλευσης των µικρών οχηµάτων. Από τον συγκεκριµένο συνοριακό σταθµό εισάγεται το µεγαλύτερο µέρος των κρεάτων. Ολα µπαίνουν ανεξέλεγκτα. Αν σταθείτε, όµως, στην άλλη πλευρά, τίποτα δεν εξάγεται στη Βουλγαρία πριν διασταυρωθεί επακριβώς», σηµειώνει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο πρόεδρος του Αγροτοκτηνοτροφικού Συνδέσµου Σερρών, Στέργιος Λίτος.

«Κάτι τέτοιο συνιστά µεγάλο θέµα, εφόσον τα ζώα προέρχονται από τη Ρουµανία», σηµειώνει από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του Συνδέσµου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, ∆ηµήτρης Μόσχος, τονίζοντας επίσης ότι οι κτηνιατρικές υπηρεσίες είτε υπολειτουργούν είτε αδυνατούν να εκσυγχρονίσουν τα συστήµατα παρακολούθησης και εξέτασης των ζώων.

Αναδεικνύει, δε, ακόµα ένα ζήτηµα: «Στην Ελλάδα υπάρχει µια καθολική απαγόρευση για να σφάζονται ζώα µέχρι τις 4 Αυγούστου (σ.σ.: έως αύριο). Ταυτόχρονα, όµως, έµποροι και µεσάζοντες φέρνουν σφάγια από τη Ρουµανία. Τουλάχιστον αυτό διαφηµίζουν οι Ρουµάνοι. Θα πρέπει να µας εξηγήσουν τι πραγµατικά συµβαίνει».

Ο κ. Λίτος επιµένει: «Επιτέλους, να κλείσουν τα σύνορα έστω για µερικές εβδοµάδες, έως ότου καταλήξουν σε συµπεράσµατα… Το ζητήσαµε από την πρώτη στιγµή. Οι θανατώσεις και οι καραντίνες δεν αποτελούν λύση, εάν δεν εντοπιστούν οι εισαγωγείς». Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Χρήστος Κέλλας, δηλώνει στα «Π» ότι «από τρίτες χώρες δεν επιτρέπεται η εισαγωγή ζώων. Από τη Ρουµανία και τη Βουλγαρία, που είναι στην Ε.Ε., επιτρέπονται εισαγωγές. Ο,τι εισάγεται στη χώρα από την Ε.Ε. ακολουθεί συγκεκριµένη διαδικασία, µε υγειονοµικό πιστοποιητικό από τις κτηνιατρικές Αρχές της χώρας προέλευσης».

Παράλληλα, αναφορικά µε τις αποζηµιώσεις για τα αιγοπρόβατα που θανατώνονται, ανέφερε πως ανέρχονται µέχρι 150 ευρώ ανά ζώο, ωστόσο «στην παρούσα φάση προέχει ο περιορισµός και η εκρίζωση της νόσου. Θα δούµε το µέγεθος της ζηµιάς και να είστε σίγουροι ότι η Πολιτεία, όπως έχει αποδείξει έως τώρα, θα σταθεί στο πλευρό των κτηνοτρόφων».

Από τον Ιούλιο

Οπως είχαν αποκαλύψει στα µέσα του Ιουλίου τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», φιλοξενώντας σχετικές αναφορές του περιφερειάρχη Θεσσαλίας ∆. Κουρέτα και Θεσσαλών εκπροσώπων των κτηνοτρόφων, η πρώτη εισαγωγή µολυσµένων αιγοπροβάτων πρέπει να έγινε λίγες ηµέρες πριν από τις 11 Ιουλίου, οπότε και εντοπίστηκε το κρούσµα σε µονάδα εκτροφής στη δηµοτική ενότητα Καλαµπάκας του ∆ήµου Μετεώρων Τρικάλων.

Ηµεδαπός έµπορος φέρεται να έφερε µέσω Βουλγαρίας, από τον σταθµό του Προµαχώνα, τουρκικής προέλευσης αρνιά µε ρουµανικές σφραγίδες. Τα ζώα αγοράστηκαν και µεταφέρθηκαν σε δέκα κλειστά εκτροφεία στα Τρίκαλα και στη Λάρισα. Ταυτόχρονα, πριν καν παρέλθει το διάστηµα των τριών ηµερών του κύκλου επώασης της νόσου, ώστε να διαπιστωθεί εάν τα εµπορεύµατα ήταν ασφαλή, εισήχθησαν νέες παρτίδες στη Θεσσαλία και σε άλλες περιοχές. Η τακτική της αλλοίωσης της χώρας προέλευσης και των «ελληνοποιήσεων» δεν είναι, βέβαια, καινούργια, καθώς τα ζώα πωλούνται κατά 20% φθηνότερα στη χονδρική και αγοράζονται κυριολεκτικώς στη µισή τιµή από τους χονδρέµπορους, ιδίως όταν προέρχονται από την Τουρκία και τη Βραζιλία.

Στις βασικές προτάσεις των κτηνοτρόφων περιλαµβάνονται:

α) Η δηµοσιοποίηση των ονοµάτων όσων εµπορεύτηκαν τέτοια κρέατα, ώστε να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες αν κινδυνεύουν οι µονάδες τους. β) Η συνεχής απολύµανση των οχηµάτων µεταφοράς ζώων, διότι πρόκειται για ειδικώς κατασκευασµένα φορτηγά, τα οποία διακινούν τα αιγοπρόβατα και στα σφαγεία και στους χώρους αµέλγµατος (άρµεγµα). γ) Η γενναία ενίσχυση των πληγέντων, αφού µε τον εντοπισµό ενός κρούσµατος θανατώνεται όλο το κοπάδι, ενώ η αποζηµίωση των 150 ευρώ αντιστοιχεί µόλις στο 1/3 της εµπορικής αξίας του ζώου, µη συµπεριλαµβανοµένων των απωλειών στο γάλα, στο µαλλί και στην πώληση του κρέατος ως σφάγιου.

Σπύρος Κρήτας: «Πανώλη αποκλειστικά των µικρών µηρυκαστικών»

Πρόκειται για οξεία ιογενή νόσο αποκλειστικά των µικρών µηρυκαστικών (πρόβατα, αίγες). ∆εν προσβάλλει τον άνθρωπο ή άλλα είδη ζώων. Είναι ενδηµική σε χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής, της Ινδίας και του Πακιστάν. Είναι πολύ µεταδοτικό νόσηµα και προκαλεί µεγάλες οικονοµικές καταστροφές στους πληθυσµούς των µικρών µηρυκαστικών, γι’ αυτό και θεωρείται νόσηµα υποχρεωτικής δήλωσης από τον Παγκόσµιο Οργανισµό για την Υγεία των Ζώων. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει στην Τουρκία (όπως και άλλα πολύ µεταδοτικά νοσήµατα των ζώων, π.χ. αφθώδης πυρετός και ευλογιά) και είναι σε γνώση των κτηνιατρικών Αρχών.

Μεταδίδεται από ζώο σε ζώο µε στενή επαφή (π.χ., µε αερολύµατα). Η µόλυνση µιας εκτροφής σχεδόν πάντα σχετίζεται µε µετακίνηση/είσοδο νέων ζώων στην εκτροφή. Μπορεί, όµως, να µεταφερθεί µε µολυσµένα υλικά (π.χ., εργαλεία, οχήµατα), αφού ο ιός διασπείρεται µε όλες τις εκκρίσεις και απεκκρίσεις των µολυσµένων ζώων ακόµα και πριν παρουσιαστούν συµπτώµατα της νόσου. Προκαλεί πυρετό, ρινικό και οφθαλµικό έκκριµα, έλκη στον βλεννογόνο της στοµατικής κοιλότητας (έντονη σιελόρροια), του πεπτικού (ακατάσχετη διάρροια και αφυδάτωση) και του αναπνευστικού (πνευµονία). Τα έγκυα ζώα µπορεί να αποβάλουν. Τα ποσοστά θνησιµότητας σε σοβαρά κρούσµατα συχνά υπερβαίνουν το 70%. Η νόσος είναι γενικά πιο σοβαρή στις αίγες και στα νεαρά ζώα.

Στις χώρες που είναι απαλλαγµένες από τη νόσο (όπως η Ελλάδα) εφαρµόζεται η εξόντωση και η υγειονοµική ταφή των ζώων των εκτροφών που έχουν διαγνωσθεί θετικές στον ιό και η στενή παρακολούθηση σε ζώνες 3 χιλιοµέτρων και 10 χιλιοµέτρων περιφερικά µιας εστίας. Αυτό γίνεται προκειµένου να ανακοπεί ο υπερπολλαπλασιασµός και η διαφυγή/διασπορά του ιού από την αρχική εστία. Για τους ίδιους λόγους απαγορεύεται και η προσκόµιση των ζώων σε σφαγεία, αφού θα µπορούσαν από εκεί να µεταφερθούν µέσω οχηµάτων, υποδηµάτων κ.λπ. σε άλλες περιοχές της χώρας.

* Ο Σπύρος Κρήτας είναι καθηγητής μικροβιολογίας και λοιμωδών νόσων των ζώων


Παναγιώτης Φανουργιάκης: «Προσβάλλει πολλά όργανα και συστήµατα»

Πανώλη αιγοπροβάτων και πανώλη στον άνθρωπο. Οφείλονται σε διαφορετικούς παθογόνους µικροοργανισµούς. Η µεν ρώτη είναι ιογενές νόσηµα και οφείλεται σε ιό του γένους Morbillivirus, της οικογενείας Paramyxoviridae, ενώ η δεύτερη οφείλεται στο Gram (-) βακτήριο Yersinia Pestis. Πρόκειται, λοιπόν, για δύο διαφορετικά νοσήµατα. Εύλογα γεννάται το ερώτηµα γιατί αναφέρονται δύο διαφορετικές οντότητες ως πανώλη. Πιθανότατα γιατί, πέραν του ότι η νοσηρότητα και η θνητότητα και των δύο (εννοείται στα αιγοπρόβατα η πρώτη και στους ανθρώπους η δεύτερη) είναι πολύ υψηλές, προσβάλλονται και στις δύο περιπτώσεις πολλά όργανα και συστήµατα (πανώλης νόσος, η ασθένεια που καταστρέφει τα πάντα).

Είναι δεδοµένο ότι ο ιός της πανώλης των αιγοπροβάτων δεν προσβάλλει τον άνθρωπο. Είναι, όµως, ιδιαίτερα µεταδοτικός στα αιγοπρόβατα, µε αποτέλεσµα τουλάχιστον το 90% να µολύνεται και το 70% να θνήσκει. Εύκολα αντιλαµβανόµαστε ότι η υψηλή θνητότητα, αλλά και τα µέτρα που λαµβάνονται (θανάτωση προσβεβληµένων κοπαδιών, απαγόρευση µετακινήσεων και πώλησης προϊόντων κ.λπ.) έχουν σοβαρές επιπτώσεις στα οικονοµικά και στο επίπεδο ζωής ειδικότερα των πληθυσµών που εξαρτώνται από την κτηνοτροφία.

Στόχος των διεθνών οργανισµών είναι η εκρίζωση της νόσου µέχρι το 2030. Η εφαρµογή των µέτρων που προτείνονται από τους οργανισµούς (εµβολιασµοί, έγκαιρη διάγνωση και αντιµετώπιση, έλεγχος των µετακινήσεων ζώων κ.λπ.) θα επιτρέψει σύντοµα και στη χώρα µας την επάνοδο στην κανονικότητα της κτηνοτροφικής παραγωγής.

* Ο Παναγιώτης Φανουργιάκης είναι παθολόγος - λοιμωξιολόγος


Δημήτριος Χατζηγεωργίου: «Η νόσος δεν αποτελεί απειλή για τον άνθρωπο»

Η πανώλη των αιγοπροβάτων (ή πανώλη των µικρών µηρυκαστικών) είναι µια εξαιρετικά µεταδοτική ασθένεια των ζώων, που προσβάλλει κυρίως τις
κατσίκες και τα πρόβατα. Προκαλείται από τον ιό Morbillivirus caprinae, ο οποίος ανήκει στην ίδια οικογένεια µε τους ιούς που προκαλούν την ιλαρά στον άνθρωπο αλλά και άλλες ασθένειες στους σκύλους (µόρβα) και άλλα ζώα. Τα συµπτώµατα της νόσου είναι πυρετός, στοµατικές άφθες, δερµατικές βλάβες, ρινικές και οφθαλµικές εκκρίσεις, πνευµονία και διάρροια.

Σε ορισµένα ζώα η νόσος είναι ήπια, ενώ σε άλλα είναι εξαιρετικά θανατηφόρος. Η νόσος έχει σχεδόν εξαφανιστεί από την Κεντρική Ευρώπη, αλλά συνεχίζει να είναι διαδεδοµένη σε αρκετές περιοχές του πλανήτη. Παρά τη σοβαρή επίδρασή της στην υγεία των ζώων, η συγκεκριµένη νόσος δεν αποτελεί απειλή για τον άνθρωπο. Ο ιός δεν µολύνει τους ανθρώπους και, εποµένως, η εµφάνιση της ασθένειας στα ζώα σε µια περιοχή προκαλεί κυρίως κτηνιατρική ανησυχία και ενδεχοµένως κοινωνική αναταραχή λόγω των οικονοµικών επιπτώσεων, ενώ δεν αποτελεί ζήτηµα δηµόσιας υγείας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην επιλεκτικότητα του ιού να µολύνει ορισµένα µόνο ζωικά είδη, γεγονός που εµποδίζει τη µεταπήδησή του από τα ζώα στον άνθρωπο.

Οι προσπάθειες για τον έλεγχο και την εξάλειψη της πανώλης των αιγοπροβάτων στις πληγείσες περιοχές επικεντρώνονται στην εκρίζωση της νόσου µε τη θανάτωση όλων των ζώων που έχουν µολυνθεί, καθώς και στη βελτίωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών. Σε περιοχές όπου ενδηµεί η νόσος εφαρµόζονται και προγράµµατα εµβολιασµού. Η κατανόηση της επιδηµιολογίας της νόσου και η εφαρµογή αποτελεσµατικών µέτρων ελέγχου είναι ζωτικής σηµασίας για την πρόληψη των εστιών και την ελαχιστοποίηση των οικονοµικών απωλειών στους παραγωγούς.


 * Ο Δημήτριος Χατζηγεωργίου είναι αντιπτέραρχος Ε.Α, ειδικός παθολόγος - λοιμωξιολόγος