Δάση: Αυτό είναι το "Σχέδιο Μάρσαλ" που φέρνει η κυβέρνηση - Πώς θα αναγεννηθούν τα καμένα, "κλειδί" η πρόληψη
Πρώτη φορά συνολική λύση στην επικράτεια
Ο γενικός διευθυντής ∆ασών και ∆ασικού Περιβάλλοντος, Βαγγέλης Γκουντούφας, αποκαλύπτει όλο το πλάνο για τη διαχείριση των δασικών οικοσυστηµάτων της χώρας - Πώς θα λειτουργήσουν τα σχήµατα για τον καθαρισµό - Το πρόγραµµα αναγέννησης των καµένων και τα είδη δένδρων που θα φυτευθούν
Μια διαχρονική παθογένεια, που πηγάζει από τη σκληρή πραγµατικότητα της απόλυτης εγκατάλειψης των δασικών οικοσυστηµάτων της χώρας και από το γεγονός ότι περίπου τα µισά δάση της Ελλάδας έχουν µείνει χωρίς διαχείριση για πάνω από µισό αιώνα, ανέδειξε η καταστροφική πυρκαγιά της 11ης Αυγούστου, µε την κυβέρνηση και το αρµόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) να επιταχύνουν την υλοποίηση της δασικής µεταρρύθµισης, µε στόχο την πρόληψη φαινοµένων αντίστοιχων της φωτιάς των περασµένων ηµερών.
Όπως εξηγεί στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» ο γενικός διευθυντής ∆ασών και ∆ασικού Περιβάλλοντος, Βαγγέλης Γκουντούφας: «Όλα τα δάση µας θα µπουν σε διαχείριση από τον Βορρά µέχρι τον Νότο, µε σύγχρονες, επικαιροποιηµένες τεχνικές προδιαγραφές, για τη σύνταξη των οποίων συστάθηκε ειδική οµάδα στη Γενική ∆ιεύθυνση ∆ασών, µε τη συµµετοχή εξαίρετων υπαλλήλων από περιφερειακές δασικές υπηρεσίες, µε πολύ µεγάλη εµπειρία και τεχνογνωσία, προκειµένου να επικαιροποιηθούν οι τεχνικές προδιαγραφές». Ο κ. Γκουντούφας τονίζει επίσης ότι τις αµέσως επόµενες ηµέρες οι επικαιροποιηµένες προδιαγραφές παίρνουν τον δρόµο για να ανάψει το πράσινο φως από τον υπουργό, Θ. Σκυλακάκη.
«∆ίνεται η δυνατότητα για την υλοποίηση των διαχειριστικών µελετών που πρόκειται να συνταχθούν υπό την ευθύνη, την επίβλεψη και τις οδηγίες της ∆ασικής Υπηρεσίας. Την υλοποίηση του περιεχοµένου αυτών των διαχειριστικών µελετών θα την αναλάβουν, εκτός από τους βασικούς συνεταιρισµούς που πατροπαράδοτα υλοποιούσαν τη διαχείριση, και τα υβριδικά συνεργατικά σχήµατα, σε καθεστώς πλήρους ισοτιµίας, προκειµένου να υλοποιήσουν το περιεχόµενο της διαχειριστικής µελέτης κατόπιν πρόσκλησης διαγωνισµού, µε κυρίαρχο κριτήριο το πόσο άρτια και γρήγορα θα υλοποιήσουν το περιεχόµενο της µελέτης, κυρίως σε ό,τι αφορά την αποµάκρυνση της κρίσιµης και υπερβάλλουσας δασικής βιοµάζας (λήµµατος) από το σύνολο της έκτασης.
Θυµίζω ότι διαχειριστικές µελέτες έχουν ισχύ για 10 χρόνια, εποµένως καταλαβαίνετε πόσο κρίσιµο είναι το πόσο γρήγορα θα υλοποιήσουν ειδικά το κοµµάτι της αποµάκρυνσης της υπερβάλλουσας βιοµάζας, ώστε να έχουµε υγιή δάση. Κάθε χρόνο θα παίρνουµε το λήµµα, προκειµένου βιώσιµα και αειφορικά να γίνεται διαχείριση στο δασικό οικοσύστηµα», επισηµαίνει ο γενικός διευθυντής ∆ασών και ∆ασικού Περιβάλλοντος.
Παράλληλα, η απόληψη της βιοµάζας από τα δάση θα επιδοτείται, ώστε να υπάρχει ακόµα ένα κίνητρο για να υλοποιήσουν οι υπεύθυνοι το περιεχόµενο των µελετών, ενώ ήδη έχει συµβασιοποιηθεί και υλοποιείται η σύνταξη των διαχειριστικών µελετών για όλα τα δάση της Αττικής. Αναφορικά µε την Πεντέλη, που έχει διαχειριστική µελέτη, θα πρέπει να επικαιροποιηθεί µε βάση τα δεδοµένα που δηµιούργησε η τελευταία πυρκαγιά.
«Η πρώτη πίστωση που πήραµε για τη σύνταξη όλων αυτών των µελετών πλησιάζει τα 2 εκατοµµύρια και εξασφαλίσαµε ακόµα πίστωση 15 εκατοµµυρίων. Τον Σεπτέµβριο πρόκειται να βγάλουµε στον αέρα µε τη βοήθεια του ΤΑΙΠΕ∆, που έχει την απαραίτητη τεχνογνωσία για τη διαγωνιστική διαδικασία, τις διαχειριστικές µελέτες για τα υπόλοιπα πολύ µεγάλα, βασικά οικοσυστήµατα της χώρας µας σε πολύ µεγάλες και κρίσιµες περιοχές. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο και γι’ αυτό το ονοµατίζουµε δασική µεταρρύθµιση. ∆ιότι, αν δεν προχωρήσουµε σε ολοκληρωµένη διαχείριση του συνόλου των δασικών οικοσυστηµάτων της χώρας µας, δεν µπορούµε να µιλάµε για αποτελεσµατικότητα απέναντι στην κλιµατική κρίση», αναφέρει ο κ. Γκουντούφας.
Με την ολοκλήρωση της διαχείρισης των δασών θα υπάρχει δυνατότητα να αποµακρυνθεί όλη αυτή η υπερβάλλουσα δασική ύλη, ώστε να µην υπάρχει ο λεγόµενος πλούσιος υπόροφος, που πολύ εύκολα µία πυρκαγιά από έρπουσα τη µετατρέπει σε επικόρυφη.
«Είναι πάρα πολύ σηµαντικό να πούµε ότι για πρώτη φορά ολοκληρώνονται αντιπυρικές µελέτες για όλες τις περιοχές που είναι πρώτης επικινδυνότητας, δηλαδή όλη την Πελοπόννησο, την Αττική, τη Βοιωτία, την Εύβοια, τα νησιά Αιγαίου και Ιονίου, την Κρήτη, τα ∆ωδεκάνησα, τον Εβρο, τη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική. Εκεί γίνονται σύγχρονα αντιπυρικά σχέδια, µε τη συνεργασία πυροσβεστικών δασικών υπηρεσιών ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθµού, προκειµένου να αναδείξουν όλα τα απαραίτητα έργα που πρέπει να γίνουν και όλες τις απαραίτητες υποδοµές που πρέπει να υπάρχουν, ώστε να µπορούµε να αντιµετωπίσουµε ακραία καιρικά φαινόµενα, που οδηγούν σε µεγάλα περιστατικά δασικών πυρκαγιών».
Από τα πιστοποιηµένα δηµόσια δασικά φυτώρια της Αµυγδαλέζας Αττικής και της Αλιάρτου Βοιωτίας θα διατεθούν είδη, όπως 2.000 κυανόφυλλες ακακίες, 8.000 σπάρτοι, 3.000 κουτσουπιές, 7.000 κυπαρίσσια γλαυκά και επιπλέον 2.000 φυτά, ύψους 2 µ. από τα είδη χαλέπιος πεύκη και κυπαρίσσι.
Παράλληλα, έως το τέλος Αυγούστου ανακοινώνεται από το ΥΠΕΝ το νέο ειδικό πρόγραµµα «Πρασινίζω τον κήπο µου - Πρασινίζω την Πεντέλη». Θα αφορά την αποκατάσταση των κήπων και του περιβάλλοντος χώρου (παρτέρια, πεζοδρόµια κ.λπ.) των σπιτιών στις πληγείσες περιοχές, µε στόχο να αισθανθούν οι άνθρωποι που επλήγησαν όσο γίνεται πιο γρήγορα κάποια ανακούφιση, ενώ θα εκτελεστεί σε συνεργασία µε τη ∆ασική Υπηρεσία και θα ανακοινωθούν όλες οι λεπτοµέρειες χρηµατοδότησης, παραλαβής και διάθεσης απευθείας στους κατοίκους. Στόχος είναι η τοποθέτησή τους το συντοµότερο δυνατό, ώστε να αλλάξει αµέσως η εικόνα στις γειτονιές των δήµων που χτυπήθηκαν από την πυρκαγιά.
«Το να λέµε ότι θα εξαφανίσουµε το πεύκο είναι ουτοπία. ∆ιότι η φύση θα λειτουργήσει σύµφωνα µε τους δικούς της κανόνες και όχι µε τους κανόνες που θέλουµε να επιβάλουµε. Αυτό που θέλουµε εµείς να κάνουµε είναι περιαστικά των οικισµών και σε κρίσιµες ζώνες να εµπλουτίσουµε τα κωνοφόρα, όπως είναι η ζώνη του πεύκου, µε πλατύφυλλα είδη (κουτσουπιές, χαρουπιές και βελανιδιές) που αντιδρούν βραδύτερα -όχι ότι δεν καίγονται, δεν υπάρχουν άκαυτα είδη, ό,τι έχει ξύλο καίγεται προκειµένου να δώσουµε περισσότερο χρόνο αντίδρασης σε ένα περιστατικό πυρκαγιάς. Αυτό ακριβώς φέτος ξεκινήσαµε να κάνουµε µε τις µικτές αντιπυρικές ζώνες».
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
Τα βασικά βήµατα
Βασικό πυλώνα της δασικής µεταρρύθµισης αποτελεί η εκπόνηση διαχειριστικών µελετών για τα δάση της χώρας, που θα αποτελέσουν το κυρίαρχο εργαλείο για να υπάρξει ολοκληρωµένη διαχείριση των δασικών οικοσυστηµάτων. Οι µελέτες αυτές υπαγορεύουν τι παρεµβάσεις πρέπει να γίνουν σε κάθε δάσος όσον αφορά το αντιπυρικό σχέδιο και τις δράσεις πρόληψης, καθώς µέσω των µελετών το ΥΠΕΝ θα επιδιώξει να επιτύχει τον σηµαντικό στόχο της µείωσης της βιοµάζας ως µέτρου αντιπυρικής πρόληψης, τη διατήρηση της παραγωγικότητας και της ικανότητας αναγέννησης των δασών, αλλά και την ορθή οικονοµική διαχείριση ενός δάσους. Τέτοιες δράσεις πρόληψης στο πλαίσιο της διαχείρισης δασών είναι οι αραιώσεις, ο συνεχής καθαρισµός και η αποµάκρυνση των σπασµένων κλαδιών και των νεκρών δέντρων, που λειτουργούν ως προσάναµµα στην περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς και οδηγούν στην εξάπλωσή της. Παράλληλα, διαχείριση σηµαίνει ότι θα υπάρχει µόνιµη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών και οδικού δικτύου, στο πλαίσιο πρόληψης και προστασίας των δασών της χώρας.Όπως εξηγεί στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» ο γενικός διευθυντής ∆ασών και ∆ασικού Περιβάλλοντος, Βαγγέλης Γκουντούφας: «Όλα τα δάση µας θα µπουν σε διαχείριση από τον Βορρά µέχρι τον Νότο, µε σύγχρονες, επικαιροποιηµένες τεχνικές προδιαγραφές, για τη σύνταξη των οποίων συστάθηκε ειδική οµάδα στη Γενική ∆ιεύθυνση ∆ασών, µε τη συµµετοχή εξαίρετων υπαλλήλων από περιφερειακές δασικές υπηρεσίες, µε πολύ µεγάλη εµπειρία και τεχνογνωσία, προκειµένου να επικαιροποιηθούν οι τεχνικές προδιαγραφές». Ο κ. Γκουντούφας τονίζει επίσης ότι τις αµέσως επόµενες ηµέρες οι επικαιροποιηµένες προδιαγραφές παίρνουν τον δρόµο για να ανάψει το πράσινο φως από τον υπουργό, Θ. Σκυλακάκη.
Ταχεία υλοποίηση
Να σηµειωθεί ακόµα πως στο νέο µοντέλο για τη διαχείριση των δασών, που προωθεί το υπουργείο, δικαίωµα συµµετοχής, εκτός από τους δασικούς συνεταιρισµούς, θα έχουν και επιχειρήσεις και συµπράξεις που θα προκύψουν µεταξύ δασικών συνεταιρισµών και επιχειρήσεων, τα υβριδικά συνεργατικά σχήµατα:«∆ίνεται η δυνατότητα για την υλοποίηση των διαχειριστικών µελετών που πρόκειται να συνταχθούν υπό την ευθύνη, την επίβλεψη και τις οδηγίες της ∆ασικής Υπηρεσίας. Την υλοποίηση του περιεχοµένου αυτών των διαχειριστικών µελετών θα την αναλάβουν, εκτός από τους βασικούς συνεταιρισµούς που πατροπαράδοτα υλοποιούσαν τη διαχείριση, και τα υβριδικά συνεργατικά σχήµατα, σε καθεστώς πλήρους ισοτιµίας, προκειµένου να υλοποιήσουν το περιεχόµενο της διαχειριστικής µελέτης κατόπιν πρόσκλησης διαγωνισµού, µε κυρίαρχο κριτήριο το πόσο άρτια και γρήγορα θα υλοποιήσουν το περιεχόµενο της µελέτης, κυρίως σε ό,τι αφορά την αποµάκρυνση της κρίσιµης και υπερβάλλουσας δασικής βιοµάζας (λήµµατος) από το σύνολο της έκτασης.
Θυµίζω ότι διαχειριστικές µελέτες έχουν ισχύ για 10 χρόνια, εποµένως καταλαβαίνετε πόσο κρίσιµο είναι το πόσο γρήγορα θα υλοποιήσουν ειδικά το κοµµάτι της αποµάκρυνσης της υπερβάλλουσας βιοµάζας, ώστε να έχουµε υγιή δάση. Κάθε χρόνο θα παίρνουµε το λήµµα, προκειµένου βιώσιµα και αειφορικά να γίνεται διαχείριση στο δασικό οικοσύστηµα», επισηµαίνει ο γενικός διευθυντής ∆ασών και ∆ασικού Περιβάλλοντος.
Παράλληλα, η απόληψη της βιοµάζας από τα δάση θα επιδοτείται, ώστε να υπάρχει ακόµα ένα κίνητρο για να υλοποιήσουν οι υπεύθυνοι το περιεχόµενο των µελετών, ενώ ήδη έχει συµβασιοποιηθεί και υλοποιείται η σύνταξη των διαχειριστικών µελετών για όλα τα δάση της Αττικής. Αναφορικά µε την Πεντέλη, που έχει διαχειριστική µελέτη, θα πρέπει να επικαιροποιηθεί µε βάση τα δεδοµένα που δηµιούργησε η τελευταία πυρκαγιά.
«Η πρώτη πίστωση που πήραµε για τη σύνταξη όλων αυτών των µελετών πλησιάζει τα 2 εκατοµµύρια και εξασφαλίσαµε ακόµα πίστωση 15 εκατοµµυρίων. Τον Σεπτέµβριο πρόκειται να βγάλουµε στον αέρα µε τη βοήθεια του ΤΑΙΠΕ∆, που έχει την απαραίτητη τεχνογνωσία για τη διαγωνιστική διαδικασία, τις διαχειριστικές µελέτες για τα υπόλοιπα πολύ µεγάλα, βασικά οικοσυστήµατα της χώρας µας σε πολύ µεγάλες και κρίσιµες περιοχές. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο και γι’ αυτό το ονοµατίζουµε δασική µεταρρύθµιση. ∆ιότι, αν δεν προχωρήσουµε σε ολοκληρωµένη διαχείριση του συνόλου των δασικών οικοσυστηµάτων της χώρας µας, δεν µπορούµε να µιλάµε για αποτελεσµατικότητα απέναντι στην κλιµατική κρίση», αναφέρει ο κ. Γκουντούφας.
Με την ολοκλήρωση της διαχείρισης των δασών θα υπάρχει δυνατότητα να αποµακρυνθεί όλη αυτή η υπερβάλλουσα δασική ύλη, ώστε να µην υπάρχει ο λεγόµενος πλούσιος υπόροφος, που πολύ εύκολα µία πυρκαγιά από έρπουσα τη µετατρέπει σε επικόρυφη.
«Είναι πάρα πολύ σηµαντικό να πούµε ότι για πρώτη φορά ολοκληρώνονται αντιπυρικές µελέτες για όλες τις περιοχές που είναι πρώτης επικινδυνότητας, δηλαδή όλη την Πελοπόννησο, την Αττική, τη Βοιωτία, την Εύβοια, τα νησιά Αιγαίου και Ιονίου, την Κρήτη, τα ∆ωδεκάνησα, τον Εβρο, τη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική. Εκεί γίνονται σύγχρονα αντιπυρικά σχέδια, µε τη συνεργασία πυροσβεστικών δασικών υπηρεσιών ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθµού, προκειµένου να αναδείξουν όλα τα απαραίτητα έργα που πρέπει να γίνουν και όλες τις απαραίτητες υποδοµές που πρέπει να υπάρχουν, ώστε να µπορούµε να αντιµετωπίσουµε ακραία καιρικά φαινόµενα, που οδηγούν σε µεγάλα περιστατικά δασικών πυρκαγιών».
Πρώτη φορά ολοκληρώνονται αντιπυρικές μελέτες για όλες τις περιοχές που είναι πρώτης επικινδυνότητας
Ειδικό πρόγραµµα
Ως προς την αναγέννηση του φυσικού περιβάλλοντος της Πεντέλης, θα γίνει αναδάσωση στην περιοχή και ήδη η πολιτεία θα διαθέσει περισσότερα 22.500 δενδρύλλια (µεγαλωµένα) στους δήµους, τα οποία θα πρέπει να µπουν το ταχύτερο στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον.Από τα πιστοποιηµένα δηµόσια δασικά φυτώρια της Αµυγδαλέζας Αττικής και της Αλιάρτου Βοιωτίας θα διατεθούν είδη, όπως 2.000 κυανόφυλλες ακακίες, 8.000 σπάρτοι, 3.000 κουτσουπιές, 7.000 κυπαρίσσια γλαυκά και επιπλέον 2.000 φυτά, ύψους 2 µ. από τα είδη χαλέπιος πεύκη και κυπαρίσσι.
Παράλληλα, έως το τέλος Αυγούστου ανακοινώνεται από το ΥΠΕΝ το νέο ειδικό πρόγραµµα «Πρασινίζω τον κήπο µου - Πρασινίζω την Πεντέλη». Θα αφορά την αποκατάσταση των κήπων και του περιβάλλοντος χώρου (παρτέρια, πεζοδρόµια κ.λπ.) των σπιτιών στις πληγείσες περιοχές, µε στόχο να αισθανθούν οι άνθρωποι που επλήγησαν όσο γίνεται πιο γρήγορα κάποια ανακούφιση, ενώ θα εκτελεστεί σε συνεργασία µε τη ∆ασική Υπηρεσία και θα ανακοινωθούν όλες οι λεπτοµέρειες χρηµατοδότησης, παραλαβής και διάθεσης απευθείας στους κατοίκους. Στόχος είναι η τοποθέτησή τους το συντοµότερο δυνατό, ώστε να αλλάξει αµέσως η εικόνα στις γειτονιές των δήµων που χτυπήθηκαν από την πυρκαγιά.
«Το να λέµε ότι θα εξαφανίσουµε το πεύκο είναι ουτοπία. ∆ιότι η φύση θα λειτουργήσει σύµφωνα µε τους δικούς της κανόνες και όχι µε τους κανόνες που θέλουµε να επιβάλουµε. Αυτό που θέλουµε εµείς να κάνουµε είναι περιαστικά των οικισµών και σε κρίσιµες ζώνες να εµπλουτίσουµε τα κωνοφόρα, όπως είναι η ζώνη του πεύκου, µε πλατύφυλλα είδη (κουτσουπιές, χαρουπιές και βελανιδιές) που αντιδρούν βραδύτερα -όχι ότι δεν καίγονται, δεν υπάρχουν άκαυτα είδη, ό,τι έχει ξύλο καίγεται προκειµένου να δώσουµε περισσότερο χρόνο αντίδρασης σε ένα περιστατικό πυρκαγιάς. Αυτό ακριβώς φέτος ξεκινήσαµε να κάνουµε µε τις µικτές αντιπυρικές ζώνες».
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή