Νεκρά ψάρια στον Παγασητικό: Το "καμπανάκι" για το τελειωτικό χτύπημα στην Θεσσαλία - Οι ολιγωρίες και οι ευθύνες
Τεραστίες εστίες επικινδυνότητας για τους κατοίκους
Η µόλυνση του Παγασητικού µε τα νεκρά ψάρια από την Κάρλα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την αποφυγή ενός τελειωτικού περιβαλλοντικού, οικονοµικού και κοινωνικού χτυπήµατος στη Θεσσαλία, ένα χρόνο µετά το καταστροφικό πέρασµα του «Daniel»
Θέµα χρόνου είναι το τελειωτικό περιβαλλοντικό, οικονοµικό και κοινωνικό χτύπηµα στη Θεσσαλία, που από τον Σεπτέµβριο του 2023 εξακολουθεί να µετρά τις πληγές της µε τις καταστροφές στις καλλιέργειες, τα χιλιάδες νεκρά ζώα, την κατάρρευση των υποδοµών, την αναγκαστική εγκατάλειψη των χωριών και τώρα τους εκατοντάδες τόνους των νεκρών ψαριών που επιπλέουν στον Παγασητικό κόλπο, δηµιουργώντας τεράστιες εστίες επικινδυνότητας για τους κατοίκους. Καµία σοβαρή εργολαβία δεν έχει ξεκινήσει, ούτε αναζητήθηκαν ή καταλογίστηκαν ποτέ ευθύνες για τις ολιγωρίες της διοίκησης και τις καθυστερήσεις.
Τα µολυσµένα ύδατα από τα φυτοφάρµακα, τους υπόνοµους, τα πετρελαιοειδή και τα αποσυντεθειµένα αιγοπρόβατα και βοοειδή ρίχτηκαν στη θάλασσα µε τα επίσης νεκρά ψάρια, καθώς εργασίες αποστράγγισης δεν έγιναν ποτέ, έστω και αν προαναγγέλθηκαν τόσες φορές. Αλλωστε, στο πνεύµα αυτό η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γ. Αδειλίνη, ζήτησε να διερευνηθεί «αν έπρεπε και για ποιο λόγο να ήταν ανοιχτό το θυρόφραγµα που οδηγεί στη σήραγγα, η οποία αποτελεί τη µοναδική διέξοδο για τα νερά όλης της πεδιάδας της Λάρισας-Κάρλας στον Παγασητικό, και γενικά πώς ρυθµίζεται ο τρόπος λειτουργίας της σήραγγας αυτής».
Επίσης: «Να διερευνηθεί περαιτέρω ποιοι έλαβαν την απόφαση για την άρδευση της ως άνω πεδιάδας, µε τον τρόπο που έγινε, και εάν στάθµισαν ή όχι τον κίνδυνο για τον Παγασητικό από τη συνεχή ροή της Κάρλας σ’ αυτόν». Οπως αναφέρουν εκπρόσωποι των φορέων του Βόλου, τα πρώτα σηµάδια φάνηκαν τον Ιούλιο, αλλά δεν δόθηκε σηµασία από τους αρµόδιους «κι έτσι φτάσαµε τέλη Αυγούστου, όπου εξαιτίας της ολιγωρίας και των καθυστερήσεων από την Περιφέρεια και τον οικείο λιµενικό οργανισµό γεµίσαµε νεκρά ψάρια και οι τουρίστες προέβησαν µαζικά σε ακυρώσεις κρατήσεων».
«Φανταστείτε την περιοχή», εξηγεί ο αν. καθηγητής Ιχθυολογίας του Γεωπονικού Τµήµατος του οικείου Πανεπιστηµίου, ∆ηµ. Κλαουδάτος, «σαν µια µπανιέρα, που µέσα σε αυτήν βρίσκεται µια λεκάνη, η Κάρλα. Τα ψάρια βρήκαν πολύ φαγητό στις πληµµυρισµένες περιοχές, αλλά στη συνέχεια το καλοκαίρι, λόγω της εξάτµισης των υδάτων από τις υψηλές θερµοκρασίες και της αποστράγγισης, άδειαζε η ‘‘µπανιέρα’’, αυξήθηκε η συγκέντρωσή τους, άρχισαν να πεθαίνουν και όσα δεν πέθαναν στο ταξίδι προς τη θάλασσα, πέθαναν λόγω της ωσµωτικής ανισορροπίας, δηλαδή της διαφοράς αλατότητας».
Πάντως ο δήµαρχος Βόλου Αχ. Μπέος εγκαλεί ευθέως τον περιφερειάρχη και τους κρατικούς αξιωµατούχους ότι αδιαφόρησαν για το ζήτηµα, µε αποτέλεσµα να λάβει τεράστιες διαστάσεις και πλέον τα «νεκρά ψάρια να έχουν εξαπλωθεί σε όλο τον Παγασητικό». Η εν εξελίξει αυτεπάγγελτη εισαγγελική έρευνα, που ανατέθηκε στο Κεντρικό Λιµεναρχείο Βόλου, θα διερευνήσει την ποιότητα του θαλασσινού νερού, το µικροβιακό φορτίο στις εκβολές της Κάρλας και την αιτία θανάτου των ψαριών. Τον Σεπτέµβριο του 2023 είχε υποβληθεί η πρώτη µηνυτήρια αναφορά από τον ∆ήµο Βόλου για πληµµέλειες και έργα που δεν έγιναν στη λίµνη.
Σύµφωνα µε το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), από τις µετρήσεις του Οκτωβρίου 2023 δεν διαπιστώθηκε κάποια επιβάρυνση ή διαταραχή στη λειτουργία του θαλάσσιου οικοσυστήµατος σε σχέση µε τα πληµµυρικά φαινόµενα, ωστόσο τότε υπήρχε ανησυχία για τυχόν επιπτώσεις σε βάθος χρόνου (ευτροφισµός, µείωση οξυγόνου κοντά στον πυθµένα κ.λπ.).
Σε νέα µέτρηση 6 µήνες αργότερα (5 Απριλίου 2024) διαπιστώθηκε ότι «το διαλυµένο οξυγόνο ήταν φυσιολογικό και δεν υπήρχαν ενδείξεις ευτροφισµού», ενώ και στην τελευταία της 24ης Μαΐου στις παραλίες του Βόλου δεν προέκυψε «µικροβιακή επιβάρυνση, ούτε χηµική ρύπανση».
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
Νεκρά ψάρια στον Παγασητικό: Το ανοιχτό θυρόφραγµα και οι εργασίες αποστράγγισης που δεν έγιναν ποτέ
Οι επιστήµονες αναδεικνύουν ως κύρια αιτία της ρύπανσης ότι το θυρόφραγµα της λίµνης Κάρλας παρέµεινε ανοιχτό για µεγάλο χρονικό διάστηµα, επιτρέποντας στα µολυσµένα νερά της υπερχειλισµένης λίµνης να καταλήγουν στη θάλασσα, µεταφέροντας νεκρά ψάρια του γλυκού νερού. Οταν η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο λόγω και της έντονης δυσοσµίας αλλά της αντίδρασης των πολιτών, των οικονοµικών φορέων, όπως και των χιλιάδων τουριστών που έτρεχαν να φύγουν, τότε βρέθηκε τρόπος να κλείσει η κοίτη της Πέτρας και να τοποθετηθεί κάθετα δίχτυ, ώστε να συγκρατηθούν τουλάχιστον τα ψάρια. Η λίµνη -λόγω και του θέρους- είχε «ξεφουσκώσει» κι έτσι ενδεχόµενο νέο ακραίο φαινόµενο θα αντιµετωπιζόταν καλύτερα! Τι κι αν ο πρωθυπουργός µε προσωπικές του παρεµβάσεις στην Ε.Ε. πέτυχε να εντάξει τα αντιπληµµυρικά έργα στο Ταµείο Ανάκαµψης για να µπορούν να χρηµατοδοτηθούν και να ξεκινήσουν αµέσως…Τα µολυσµένα ύδατα από τα φυτοφάρµακα, τους υπόνοµους, τα πετρελαιοειδή και τα αποσυντεθειµένα αιγοπρόβατα και βοοειδή ρίχτηκαν στη θάλασσα µε τα επίσης νεκρά ψάρια, καθώς εργασίες αποστράγγισης δεν έγιναν ποτέ, έστω και αν προαναγγέλθηκαν τόσες φορές. Αλλωστε, στο πνεύµα αυτό η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γ. Αδειλίνη, ζήτησε να διερευνηθεί «αν έπρεπε και για ποιο λόγο να ήταν ανοιχτό το θυρόφραγµα που οδηγεί στη σήραγγα, η οποία αποτελεί τη µοναδική διέξοδο για τα νερά όλης της πεδιάδας της Λάρισας-Κάρλας στον Παγασητικό, και γενικά πώς ρυθµίζεται ο τρόπος λειτουργίας της σήραγγας αυτής».
Επίσης: «Να διερευνηθεί περαιτέρω ποιοι έλαβαν την απόφαση για την άρδευση της ως άνω πεδιάδας, µε τον τρόπο που έγινε, και εάν στάθµισαν ή όχι τον κίνδυνο για τον Παγασητικό από τη συνεχή ροή της Κάρλας σ’ αυτόν». Οπως αναφέρουν εκπρόσωποι των φορέων του Βόλου, τα πρώτα σηµάδια φάνηκαν τον Ιούλιο, αλλά δεν δόθηκε σηµασία από τους αρµόδιους «κι έτσι φτάσαµε τέλη Αυγούστου, όπου εξαιτίας της ολιγωρίας και των καθυστερήσεων από την Περιφέρεια και τον οικείο λιµενικό οργανισµό γεµίσαµε νεκρά ψάρια και οι τουρίστες προέβησαν µαζικά σε ακυρώσεις κρατήσεων».
Κόντρες Κουρέτα-Μπέου
Από την πλευρά του, ο περιφερειάρχης ∆. Κουρέτας εκτίµησε ότι το φαινόµενο οφείλεται στην αλλαγή της αλατότητας µεταξύ του γλυκού νερού του ταµιευτήρα της Κάρλας και του αλµυρού νερού της θάλασσας. Επίσης, ότι θα αρχίσει να περιορίζεται σταδιακά µε το κλείσιµο του θυροφράγµατος, «το οποίο δεν µπορούσε να κλείσει το προηγούµενο διάστηµα, αφού έπρεπε να επιδιορθωθεί το αντλιοστάσιο της Πέτρας, το οποίο ήταν µέσα στο νερό και έπρεπε να αποκαλυφθεί για να ξεκινήσουν εργασίες επιδιόρθωσης».«Φανταστείτε την περιοχή», εξηγεί ο αν. καθηγητής Ιχθυολογίας του Γεωπονικού Τµήµατος του οικείου Πανεπιστηµίου, ∆ηµ. Κλαουδάτος, «σαν µια µπανιέρα, που µέσα σε αυτήν βρίσκεται µια λεκάνη, η Κάρλα. Τα ψάρια βρήκαν πολύ φαγητό στις πληµµυρισµένες περιοχές, αλλά στη συνέχεια το καλοκαίρι, λόγω της εξάτµισης των υδάτων από τις υψηλές θερµοκρασίες και της αποστράγγισης, άδειαζε η ‘‘µπανιέρα’’, αυξήθηκε η συγκέντρωσή τους, άρχισαν να πεθαίνουν και όσα δεν πέθαναν στο ταξίδι προς τη θάλασσα, πέθαναν λόγω της ωσµωτικής ανισορροπίας, δηλαδή της διαφοράς αλατότητας».
Πάντως ο δήµαρχος Βόλου Αχ. Μπέος εγκαλεί ευθέως τον περιφερειάρχη και τους κρατικούς αξιωµατούχους ότι αδιαφόρησαν για το ζήτηµα, µε αποτέλεσµα να λάβει τεράστιες διαστάσεις και πλέον τα «νεκρά ψάρια να έχουν εξαπλωθεί σε όλο τον Παγασητικό». Η εν εξελίξει αυτεπάγγελτη εισαγγελική έρευνα, που ανατέθηκε στο Κεντρικό Λιµεναρχείο Βόλου, θα διερευνήσει την ποιότητα του θαλασσινού νερού, το µικροβιακό φορτίο στις εκβολές της Κάρλας και την αιτία θανάτου των ψαριών. Τον Σεπτέµβριο του 2023 είχε υποβληθεί η πρώτη µηνυτήρια αναφορά από τον ∆ήµο Βόλου για πληµµέλειες και έργα που δεν έγιναν στη λίµνη.
Μετρήσεις
Μετά τον «Daniel» πραγµατοποιήθηκαν δειγµατοληψίες-αυτοψίες τόσο στα θαλάσσια όσο και στα εσωτερικά ύδατα στον Νοµό Μαγνησίας.Σύµφωνα µε το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), από τις µετρήσεις του Οκτωβρίου 2023 δεν διαπιστώθηκε κάποια επιβάρυνση ή διαταραχή στη λειτουργία του θαλάσσιου οικοσυστήµατος σε σχέση µε τα πληµµυρικά φαινόµενα, ωστόσο τότε υπήρχε ανησυχία για τυχόν επιπτώσεις σε βάθος χρόνου (ευτροφισµός, µείωση οξυγόνου κοντά στον πυθµένα κ.λπ.).
Σε νέα µέτρηση 6 µήνες αργότερα (5 Απριλίου 2024) διαπιστώθηκε ότι «το διαλυµένο οξυγόνο ήταν φυσιολογικό και δεν υπήρχαν ενδείξεις ευτροφισµού», ενώ και στην τελευταία της 24ης Μαΐου στις παραλίες του Βόλου δεν προέκυψε «µικροβιακή επιβάρυνση, ούτε χηµική ρύπανση».
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή