Ενα πλέγµα θεσµικών διατάξεων που στοχεύουν στην προστασία των θυµάτων ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία συνεχώς αυξάνονται τα τελευταία χρόνια, προωθεί το υπουργείο ∆ικαιοσύνης. Πρόκειται για διατάξεις οι οποίες πρόκειται να κατατεθούν σύντοµα στη Βουλή και, όπως είχε δηλώσει και ο υπουργός ∆ικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, σκοπό έχουν να αντιµετωπιστεί το φαινόµενο των κακοποιήσεων και της βίας, που έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Τα νέα μέτρα για την ενδοοικογενειακή βία 

Κάποια µέτρα που προωθεί το υπουργείο εισάγονται πρώτη φορά στην ελληνική έννοµη τάξη. Μεταξύ αυτών, η δυνατότητα προσωρινής κράτησης ακόµα και για τα σοβαρά πληµµελήµατα ενδοοικογενειακής βίας, η άµεση ολοκλήρωση της ανάκρισης και η απευθείας παραποµπή στο ακροατήριο των κακουργηµάτων, αλλά και η ένταξη της απειλής µέσω επίµονης καταδίωξης ή αθέµιτης παρακολούθησης µέλους οικογένειας στο ρυθµιστικό πεδίο του νόµου περί ενδοοικογενειακής βίας, σε εναρµόνιση µε την Οδηγία (Ε.Ε.) 2024/1385. Και αυτό καθώς πολλές φορές οι δράστες τέτοιων πράξεων επίµονα απειλούν, καταδιώκουν και παρακολουθούν τα θύµατά τους.

Οι νέες διατάξεις για την ενδοοικογενειακή βία έρχονται να δώσουν απαντήσεις στα νοµοθετικά κενά που διαπιστώθηκαν µε αφορµή τα σοκαριστικά περιστατικά που έλαβαν χώρα το προηγούµενο διάστηµα, µε γυναίκες να πέφτουν θύµατα άγριων δολοφονιών, όπως η 40χρονη γυναίκα στο Μενίδι από τον εν διαστάσει σύζυγό της, ο οποίος λίγες ηµέρες πριν είχε συλληφθεί έπειτα από καταγγελία της και είχε αφεθεί ελεύθερος. Ανάλογη περίπτωση µε δράστη γυναικοκτονίας που είχε καταγγελθεί στο παρελθόν, αλλά δεν είχε καταδικαστεί, είναι αυτή της Κυριακής έξω από το Αστυνοµικό Τµήµα Αγίων Αναργύρων.

Συγκεκριµένα, σύµφωνα µε τη νέα διάταξη, πλέον προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής προσωρινής κράτησης τόσο στα σοβαρά πληµµελήµατα ενδοοικογενειακής βίας, που οδηγούνται στην κύρια ανάκριση, όσο και κατά κανόνα στα κακουργήµατα, εκτός αν κριθεί απολύτως αιτιολογηµένα πως ο κατ’ οίκον περιορισµός µε ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ή οι περιοριστικοί όροι αρκούν για την αποτροπή του δράστη από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.

Πιο γρήγορα η εκδίκαση των υποθέσεων

Επιπλέον, προκειµένου να αντιµετωπιστεί το γεγονός ότι πολλές φορές οι κατηγορούµενοι που οδηγούνται στο Αυτόφωρο για κακοποιητικές συµπεριφορές σε βάρος των συντρόφων τους αφήνονται ελεύθεροι, πλέον η κράτησή τους δύναται να παραταθεί έως τις πέντε ηµέρες. Ταυτόχρονα, το υπουργείο ∆ικαιοσύνης στοχεύει στην πάταξη της καθυστέρησης στην εκδίκαση των υποθέσεων αυτών, καθώς προβλέπεται η άµεση περάτωση της ανάκρισης των κακουργηµάτων ενδοοικογενειακής βίας, χωρίς την ενδιάµεση διαδικασία των δικαστικών βουλευµάτων. Στην περίπτωση µάλιστα που ένας κατηγορούµενος κριθεί ένοχος για αδικήµατα ενδοοικογενειακής βίας, τότε η ποινή θα εκτίεται, καθώς δεν δίνεται δυνατότητα αναστολής ή µετατροπής τους µε κανέναν τρόπο.

Ακόµα και για τις περιπτώσεις που διενεργείται προκαταρκτική εξέταση, θα υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων πριν από την άσκηση της ποινικής δίωξης, µε δυνατότητα του θύµατος να προτείνει συγκεκριµένους όρους που θεωρεί κατάλληλους. Σε τυχόν παραβίαση περιοριστικών όρων επιβάλλεται στον δράστη ποινή φυλάκισης. Σε κάθε περίπτωση, η υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας, που οδηγεί στο µέγιστο ύψος της ποινής. Ακόµα ένα σηµαντικό µέτρο που έχει ως στόχο τα θύµατα να προστατεύονται και να µη φοβούνται να καταγγείλουν τα όσα τους έχουν συµβεί είναι η καθιέρωση της απαλλαγής τους από την υποχρέωση εµφάνισής τους στην ακροαµατική διαδικασία. Ειδικότερα, προβλέπεται η πρόοδος της δίκης µε την ανάγνωση της κατάθεσης που έδωσε στην προδικασία, εκτός αν το δικαστήριο, µε ειδική αιτιολογία, κρίνει την παρουσία του θύµατος ως απολύτως απαραίτητη, µε προτεραιότητα την εξ αποστάσεως εξέτασή του, όπου είναι εφικτό.

Χωρίς ποινική διαμεσολάβηση 

Παράλληλα, στον θεσµό της ποινικής διαµεσολάβησης προστίθεται η αναγνώριση των βασικών περιστατικών της υπόθεσης στις προϋποθέσεις, καθώς και η ένταξη της υποχρέωσης κάλυψης των άµεσων οικονοµικών αναγκών του θύµατος στους όρους της ποινικής διαµεσολάβησης. Μάλιστα, σύµφωνα µε τις νέες διατάξεις, δεν χωρεί ποινική διαµεσολάβηση στα ιδιαιτέρως σοβαρά πληµµελήµατα ενδοοικογενειακής βίας, ακόµα και αν το θύµα συναινεί στη διαµεσολάβηση.

Σε κάθε περίπτωση, θεσπίζεται δυνατότητα του εισαγγελέα να µη δεχθεί συµφωνία των µερών για διαµεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα µπορούσαν να µειώσουν την ικανότητα του θύµατος για συνειδητή επιλογή.

Στις περιπτώσεις καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία, ο εισαγγελέας διερευνά αυτεπάγγελτα αν συντρέχει περίπτωση µεταβολής του καθεστώτος επιµέλειας ανήλικων τέκνων, σύµφωνα µε το Αρθρο 1532, εδ. γ’ του Αστικού Κώδικα. Επιπλέον, στους επαγγελµατίες που είναι υποχρεωµένοι να καταγγέλλουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ρύθµιση που λειτούργησε θετικά στην περίπτωση του ξυλοδαρµού της συζύγου του ποινικολόγου Απόστολου Λύτρα, προστίθενται οι φαρµακοποιοί και οι φυσιοθεραπευτές.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»