Η πανσέληνος Σεπτεμβρίου πέφτει φέτος την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024 και αποκαλείται Σελήνη του Καλαμποκιού, του Θερισμού ή της Συγκομιδής, αφού τότε ξεκινούν παραδοσιακά οι συγκομιδές καλαμποκιού.

Πρόκειται για τη δεύτερη κατά σειρά φετινή υπερσελήνη και θα είναι ορατή στον νυχτερινό ουρανό από τις πρώτες βραδινές ώρες, ενώ παράλληλα θα λάβει χώρα και μία μερική έκλειψη σελήνης.


Μερική έκλειψη

Η μερική έκλειψη Σελήνης θα είναι ορατή από το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αμερικής, όλη τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη, όλα τα μέρη της Αφρικής εκτός από τα ανατολικότερα, τα δυτικά τμήματα της Ασίας και της Ρωσίας, καθώς επίσης και από τα τμήματα της Ανταρκτικής.

Κατά τη διάρκεια μιας μερικής έκλειψης, το φεγγάρι διέρχεται μόνο από μέρος της σκιάς της Γης, μπαίνοντας σε μια ατελή ευθυγράμμιση με τον ήλιο και τη Γη.

Τα χρώματα με μικρότερα μήκη κύματος, όπως τα μπλε, διασκορπίζονται πιο εύκολα από τα χρώματα με μεγαλύτερα μήκη κύματος, που περιλαμβάνουν το κόκκινο και το πορτοκαλί. Όσο περισσότερη σκόνη ή σύννεφα υπάρχουν στην ατμόσφαιρα της Γης κατά τη διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης, τόσο πιο κόκκινο εμφανίζεται το φεγγάρι.


Γιατί ονομάζεται και Σελήνη της Συγκομιδής

Σύμφωνα με το The Old Farmer’s Almanac τα ονόματα της πανσελήνου προέρχονται από διάφορα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών των Ιθαγενών Αμερικανών.

Η Πανσέληνος που συμβαίνει πιο κοντά στην φθινοπωρινή ισημερία παίρνει πάντα το όνομα «Σελήνη της Συγκομιδής».

Αυτή η πανσέληνος σε αντίθεση με άλλους πανσελήνους, ανατέλλει σχεδόν την ίδια στιγμή -γύρω στο ηλιοβασίλεμα- για αρκετά βράδια στη σειρά, δίνοντας στους αγρότες αρκετές επιπλέον βραδιές με σεληνόφως και επιτρέποντάς τους να ολοκληρώσουν τη συγκομιδή τους πριν φτάσουν τα κρύα του φθινοπώρου. Υπενθυμίζεται ότι τότε δεν υπήρχαν τρακτέρ με φακούς και οι αγρότες εργάζονταν, έχοντας ως σύμμαχο το ολόγιομο φεγγάρι.

Παρά το γεγονός ότι η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου είναι συνήθως γνωστή ως η Σελήνη της Συγκομιδής, εάν η Πανσέληνος του Οκτωβρίου συμβεί πιο κοντά στην ισημερία από εκείνη του Σεπτεμβρίου, τότε παίρνει εκείνη το όνομα Σελήνη της Συγκομιδής. Σε αυτή την περίπτωση, η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου αναφέρεται ως Σελήνη του Καλαμποκιού.

Αυτό συμβαίνει γιατί αυτήν η εποχή του χρόνου αντιστοιχεί με την εποχή της συγκομιδής του καλαμποκιού σε μεγάλο μέρος των βόρειων Ηνωμένων Πολιτειών. Ως εκ τούτου αρκετοί ιθαγενείς αμερικανικοί λαοί χρησιμοποιούσαν παραδοσιακά κάποια παραλλαγή του ονόματος «Corn Moon» για να αναφερθούν στη Σελήνη είτε του Αυγούστου είτε του Σεπτεμβρίου.


Oι εναλλακτικές ονομασίες

Τα εναλλακτικά ονόματα του φεγγαριού υπογραμμίζουν πως ο Σεπτέμβριος αποτελεί τη μεταβατική περίοδο μεταξύ καλοκαιριού και φθινοπώρου:

  • Φθινοπωρινό φεγγάρι (Cree)
  • Falling Leaves Moon (Οτζίμπουε)
  • Φεγγάρι με καφέ φύλλα (Λακότα)
  • Σελήνη με κίτρινα φύλλα (Assiniboine)


Υπερσελήνη

Η υπερσελήνη έχει να κάνει περισσότερο με την απόσταση και λιγότερο με το πώς φαίνεται σαν μέγεθος το φεγγάρι.

Η τροχιά της σελήνης αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, λόγω της έλξης της βαρύτητας μεταξύ αυτής, του ήλιου και της Γης. Όταν το φεγγάρι είναι και γεμάτο και η τροχιά του είναι πιο κοντά στη Γη, περίπου 222.000 μίλια μακριά, το ονομάζουμε «υπερφεγγάρι».

Σύμφωνα με τη NASA, τα υπερφεγγάρια μπορούν να φαίνονται έως και 14% μεγαλύτερα και 30% φωτεινότερα από το πιο αχνό φεγγάρι του έτους. Οπτικά, αυτό μπορεί να μην έχει μεγάλη διαφορά, αλλά η εγγύτητα μιας υπερσελήνης μπορεί ακόμα να επηρεάσει τη Γη, προκαλώντας υψηλότερες παλίρροιες από το κανονικό.

Τα υπερφεγγάρια συμβαίνουν τρεις έως τέσσερις φορές το χρόνο. Περίπου το 25% όλων των πανσελήνων είναι υπερφεγγάρια, ενώ μόνο το 3% των πανσελήνων θεωρούνται μπλε φεγγάρια.