Νέα διάταξη για την πάταξη της εξακολουθητικής παραβατικής συµπεριφοράς - Θα φυλακίζονται αυτοδικαίως οι ελεύθεροι µε περιοριστικούς όρους
Το κριτήριο
Διάταξη-προσθήκη στον Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας θα παρουσιάσει στο προσεχές υπουργικό συµβούλιο το υπουργείο ∆ικαιοσύνης, η οποία αποσκοπεί στην αυστηροποίηση του πλαισίου για τους υπότροπους κατηγορούµενους
Πενυ Αβραμιδη
Νέα διάταξη-προσθήκη στον Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας θα παρουσιάσει στο προσεχές υπουργικό συµβούλιο το υπουργείο ∆ικαιοσύνης, η οποία αποσκοπεί στην αυστηροποίηση του πλαισίου για τους υπότροπους κατηγορούµενους, τα άτοµα δηλαδή που παρουσιάζουν εξακολουθητική παραβατική συµπεριφορά, και βάσει της οποίας θα προφυλακίζονται όσοι διώκονται για νέο κακούργηµα, ενώ είναι ελεύθεροι µε περιοριστικούς όρους.
Ο λόγος που τα υπουργεία ∆ικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη κρίνουν αναγκαία τη συγκεκριµένη παρέµβαση τη δεδοµένη στιγµή είναι η αύξηση παραβατικών συµπεριφορών από άτοµα που διαπράττουν νέα αδικήµατα, ενώ τους έχουν ήδη απαγγελθεί κατηγορίες για άλλες παράνοµες πράξεις και έχουν αφεθεί ελεύθεροι µε περιοριστικούς όρους, αλλά δεν έχουν ακόµη δικαστεί για τις πρώτες κατηγορίες που τους έχουν αποδοθεί. Η συγκεκριµένη διάταξη έρχεται σε συνέχεια ριζικών τοµών στη ∆ικαιοσύνη, µε εµβληµατικότερη την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα, στο πνεύµα της επιτάχυνσης στην απονοµή της ∆ικαιοσύνης.
Η αυστηροποίηση των ποινών για µικροεγκλήµατα της καθηµερινότητας, αλλά και οι βαριές ποινές για αδικήµατα, όπως είναι ο εµπρησµός δάσους ή η πρόκληση τροχαίου από παραβίαση κόκκινου σηµατοδότη, όπως και η έκτιση µέρους των ποινών σε φυλακή ή µε παροχή κοινωφελούς εργασίας, θέτοντας τέλος στο καθεστώς ατιµωρησίας στο οποίο είχε οδηγήσει ο νόµος Παρασκευόπουλου και η παλαιότερη νοµοθεσία, εντάσσονται στη γενικότερη φιλοσοφία που έχει εκφράσει ο υπουργός ∆ικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, «να κλείσουν όποιες ρωγµές εντοπίζονται στο ποινικό µας σύστηµα».
Ως προς τη νέα ρύθµιση που δροµολογεί το υπουργείο ∆ικαιοσύνης για την αυστηροποίηση της προσωρινής κράτησης σε περίπτωση υποτροπής, πρόκειται για την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 296 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας και αφορά την προσθήκη περίπτωσης υποχρεωτικής αντικατάστασης των περιοριστικών όρων µε προσωρινή κράτηση για συγκεκριµένη κατηγορία κακουργηµάτων ιδιάζουσας ποινικής απαξίας και κοινωνικής επικινδυνότητας, που προσβάλλουν τα θεµελιώδη έννοµα αγαθά, όπως λ.χ. της ζωής, της δηµόσιας τάξης, της γενετήσιας ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της περιουσίας.
Ουσιαστικά στον πυρήνα της προσθήκης στον Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας είναι πως όποιος, ενώ είναι ελεύθερος µε περιοριστικούς όρους για ένα αδίκηµα, διωχθεί για νέο κακούργηµα, τότε αυτοδικαίως οδηγείται στις φυλακές, ενώ όπως προαναφέρθηκε σε ενδεχόµενη δίωξη για πληµµέληµα τότε η προφυλάκισή του είναι στην ευχέρεια του ανακριτή, που θα ενηµερώνεται άµεσα να αποφασίσει αν θα τον στείλει φυλακή.
Συγκεκριµένα, όσον αφορά τους λόγους για την αντικατάσταση των περιοριστικών όρων µε προσωρινή κράτηση, περιλαµβάνονται περιπτώσεις που ο κατηγορούµενος, παρότι προσκλήθηκε νόµιµα, δεν εµφανίζεται στον ανακριτή ή στο δικαστήριο για να δικαστεί, χωρίς να συντρέχουν εύλογα κωλύµατα που να κάνουν αδύνατη την εµφάνιση, επιπλέον εάν έχει κάνει προπαρασκευαστικές πράξεις φυγής και, τέλος, αν παραβιάζει τους όρους που του επιβλήθηκαν ή δεν δηλώσει τη µεταβολή της κατοικίας Επιπροσθέτως, όµως µε την προσθήκη νέου εδαφίου στο άρθρο 296 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας οι περιοριστικοί όροι που έχουν επιβληθεί στον κατηγορούµενο σε περιπτώσεις κακουργηµάτων, τροµοκρατικών πράξεων, τροµοκρατικής ή εγκληµατικής οργάνωσης, ανθρωποκτονίας µε πρόθεση, βαριάς ή θανατηφόρας σωµατικής βλάβης, σωµατικής βλάβης αδύναµων ατόµων, αρπαγής, κοινώς επικίνδυνων εγκληµάτων ή στρεφόµενων κατά των συγκοινωνιών, κατά της γενετήσιας ελευθερίας, οικονοµικής εκµετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, κλοπής, ληστείας, εκβίασης, απάτης, των νόµων περί όπλων ή ναρκωτικών, αντικαθίστανται µε προσωρινή κράτηση, στην περίπτωση που ασκηθεί σε βάρος του νέα ποινική δίωξη για κάποιο από τα παραπάνω κακουργήµατα και δυνητικά, αν ασκηθεί ποινική δίωξη για περίπτωση πληµµελήµατος των ανωτέρω πράξεων, που φέρεται ότι τέλεσε µετά την επιβολή περιοριστικών όρων και κατά τη διάρκεια της ισχύος τους.
Αντίστοιχα, το επόµενο διάστηµα δροµολογείται η λειτουργία των νέων φυλακών στην περιοχή Κουρούνες της Νεάπολης Κρήτης, όπου σχεδιάζονται οι συµπληρωµατικές υποδοµές για τη λειτουργία του νέου Γενικού Καταστήµατος Κράτησης «Κρήτη ΙΙ» που προορίζεται ν’ αντικαταστήσει τη σηµερινή λειτουργία των φυλακών Νέας Αλικαρνασσού και Νεάπολης. Τέλος, σε τροχιά υλοποίησης έχει µπει το µεγάλο project της µετεγκατάστασης του συγκροτήµατος Σωφρονιστικών Καταστηµάτων Κορυδαλλού στον Ασπρόπυργο.
Ο λόγος που τα υπουργεία ∆ικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη κρίνουν αναγκαία τη συγκεκριµένη παρέµβαση τη δεδοµένη στιγµή είναι η αύξηση παραβατικών συµπεριφορών από άτοµα που διαπράττουν νέα αδικήµατα, ενώ τους έχουν ήδη απαγγελθεί κατηγορίες για άλλες παράνοµες πράξεις και έχουν αφεθεί ελεύθεροι µε περιοριστικούς όρους, αλλά δεν έχουν ακόµη δικαστεί για τις πρώτες κατηγορίες που τους έχουν αποδοθεί. Η συγκεκριµένη διάταξη έρχεται σε συνέχεια ριζικών τοµών στη ∆ικαιοσύνη, µε εµβληµατικότερη την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα, στο πνεύµα της επιτάχυνσης στην απονοµή της ∆ικαιοσύνης.
Η αυστηροποίηση των ποινών για µικροεγκλήµατα της καθηµερινότητας, αλλά και οι βαριές ποινές για αδικήµατα, όπως είναι ο εµπρησµός δάσους ή η πρόκληση τροχαίου από παραβίαση κόκκινου σηµατοδότη, όπως και η έκτιση µέρους των ποινών σε φυλακή ή µε παροχή κοινωφελούς εργασίας, θέτοντας τέλος στο καθεστώς ατιµωρησίας στο οποίο είχε οδηγήσει ο νόµος Παρασκευόπουλου και η παλαιότερη νοµοθεσία, εντάσσονται στη γενικότερη φιλοσοφία που έχει εκφράσει ο υπουργός ∆ικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, «να κλείσουν όποιες ρωγµές εντοπίζονται στο ποινικό µας σύστηµα».
Ως προς τη νέα ρύθµιση που δροµολογεί το υπουργείο ∆ικαιοσύνης για την αυστηροποίηση της προσωρινής κράτησης σε περίπτωση υποτροπής, πρόκειται για την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 296 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας και αφορά την προσθήκη περίπτωσης υποχρεωτικής αντικατάστασης των περιοριστικών όρων µε προσωρινή κράτηση για συγκεκριµένη κατηγορία κακουργηµάτων ιδιάζουσας ποινικής απαξίας και κοινωνικής επικινδυνότητας, που προσβάλλουν τα θεµελιώδη έννοµα αγαθά, όπως λ.χ. της ζωής, της δηµόσιας τάξης, της γενετήσιας ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της περιουσίας.
Το κριτήριο
Σύµφωνα µε πηγές του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, κριτήριο για την αντικατάσταση των περιοριστικών όρων µε προσωρινή κράτηση αποτελεί η επαναλαµβανόµενη παραβατική συµπεριφορά του κατηγορουµένου, ήτοι η σε βάρος του άσκηση νέας ποινικής δίωξης για κάποιο εκ των προβλεπόµενων εγκληµάτων σε βαθµό κακουργήµατος, το οποίο τέλεσε κατά τη διάρκεια ισχύος των περιοριστικών όρων, οπότε η αντικατάσταση των περιοριστικών όρων µε προσωρινή κράτηση καθίσταται υποχρεωτική. Τουναντίον, σε περίπτωση τέλεσης κάποιου από τα προβλεπόµενα εγκλήµατα σε βαθµό πληµµελήµατος, η αντικατάσταση είναι δυνητική και εναπόκειται στην κρίση του δικαστικού οργάνου που την έχει επιβάλει. Και τούτο για λόγους δικαιοκρατικής ισορροπίας, αλλά και αναλογικότητας µε συναφείς διατάξεις του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας (παρ. 8 άρθρου 497 ΚΠ∆) αλλά και του Ποινικού Κώδικα (άρθρο 107 Π.Κ.).Ουσιαστικά στον πυρήνα της προσθήκης στον Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας είναι πως όποιος, ενώ είναι ελεύθερος µε περιοριστικούς όρους για ένα αδίκηµα, διωχθεί για νέο κακούργηµα, τότε αυτοδικαίως οδηγείται στις φυλακές, ενώ όπως προαναφέρθηκε σε ενδεχόµενη δίωξη για πληµµέληµα τότε η προφυλάκισή του είναι στην ευχέρεια του ανακριτή, που θα ενηµερώνεται άµεσα να αποφασίσει αν θα τον στείλει φυλακή.
Συγκεκριµένα, όσον αφορά τους λόγους για την αντικατάσταση των περιοριστικών όρων µε προσωρινή κράτηση, περιλαµβάνονται περιπτώσεις που ο κατηγορούµενος, παρότι προσκλήθηκε νόµιµα, δεν εµφανίζεται στον ανακριτή ή στο δικαστήριο για να δικαστεί, χωρίς να συντρέχουν εύλογα κωλύµατα που να κάνουν αδύνατη την εµφάνιση, επιπλέον εάν έχει κάνει προπαρασκευαστικές πράξεις φυγής και, τέλος, αν παραβιάζει τους όρους που του επιβλήθηκαν ή δεν δηλώσει τη µεταβολή της κατοικίας Επιπροσθέτως, όµως µε την προσθήκη νέου εδαφίου στο άρθρο 296 του Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας οι περιοριστικοί όροι που έχουν επιβληθεί στον κατηγορούµενο σε περιπτώσεις κακουργηµάτων, τροµοκρατικών πράξεων, τροµοκρατικής ή εγκληµατικής οργάνωσης, ανθρωποκτονίας µε πρόθεση, βαριάς ή θανατηφόρας σωµατικής βλάβης, σωµατικής βλάβης αδύναµων ατόµων, αρπαγής, κοινώς επικίνδυνων εγκληµάτων ή στρεφόµενων κατά των συγκοινωνιών, κατά της γενετήσιας ελευθερίας, οικονοµικής εκµετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, κλοπής, ληστείας, εκβίασης, απάτης, των νόµων περί όπλων ή ναρκωτικών, αντικαθίστανται µε προσωρινή κράτηση, στην περίπτωση που ασκηθεί σε βάρος του νέα ποινική δίωξη για κάποιο από τα παραπάνω κακουργήµατα και δυνητικά, αν ασκηθεί ποινική δίωξη για περίπτωση πληµµελήµατος των ανωτέρω πράξεων, που φέρεται ότι τέλεσε µετά την επιβολή περιοριστικών όρων και κατά τη διάρκεια της ισχύος τους.
Μεταφορά κρατουµένων
Σηµαντικές είναι ακόµη οι κινήσεις των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και ∆ικαιοσύνης για τη λειτουργία νέων σωφρονιστικών ιδρυµάτων, µε στόχο την αποσυµφόρηση των υπαρχόντων και σε αυτό το πλαίσιο έχουν ήδη µεταφερθεί κρατούµενοι στο σωφρονιστικό κατάστηµα Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης στον Νικηφόρο ∆ράµας. Η λειτουργία της συγκεκριµένης φυλακής έχεις βασικούς στόχους την αποσυµφόρηση των αντίστοιχων σε Κοµοτηνή και Νιγρίτα Σερρών και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κρατουµένων, ενώ το νέο σωφρονιστικό κατάστηµα έχει συνολική χωρητικότητα 600 κρατουµένων.Αντίστοιχα, το επόµενο διάστηµα δροµολογείται η λειτουργία των νέων φυλακών στην περιοχή Κουρούνες της Νεάπολης Κρήτης, όπου σχεδιάζονται οι συµπληρωµατικές υποδοµές για τη λειτουργία του νέου Γενικού Καταστήµατος Κράτησης «Κρήτη ΙΙ» που προορίζεται ν’ αντικαταστήσει τη σηµερινή λειτουργία των φυλακών Νέας Αλικαρνασσού και Νεάπολης. Τέλος, σε τροχιά υλοποίησης έχει µπει το µεγάλο project της µετεγκατάστασης του συγκροτήµατος Σωφρονιστικών Καταστηµάτων Κορυδαλλού στον Ασπρόπυργο.
*Δημοσιεύτηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»
