Πολυκέντρα ανακύκλωσης: Υψηλή τεχνολογία και οικονομικό κίνητρο

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» συνεχίζουν τη νέα τεκμηριωμένη και αναλυτική δημοσιογραφική έρευνα για την ανακύκλωση στην Ελλάδα, ώστε να εντοπιστούν τα αίτια που η χώρα μας δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την επίτευξη των ποσοτικών στόχων ανακύκλωσης, με αποτέλεσμα τη λήψη προειδοποιητικής επιστολής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, αξιολογεί όλες τις διαθέσιμες τεχνολογίες ανακύκλωσης, ώστε να διαπιστώσει ποιες εφαρμόζουν τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ενώ παρουσιάζει την εμπειρία της ανακύκλωσης σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Η χρήση υψηλής τεχνολογίας για αποδοτική ανακύκλωση αλλά και παροχή οικονομικού κινήτρου για υψηλή συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία της ανακύκλωσης

Η ευρωπαϊκή εμπειρία από την εφαρμογή διαφόρων συστημάτων ανακύκλωσης με τη χρήση διαφορετικών τεχνολογιών απέδειξε ότι, για την επίτευξη υψηλών ποσοτικών στόχων ανακύκλωσης, ο πλέον καθοριστικός παράγοντας είναι η παροχή οικονομικού κινήτρου προς τους πολίτες, ως επιβράβευση και ανταπόδοση για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία της ανακύκλωσης. Σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από διάφορους φορείς, προέκυψε ότι το μέγιστο ποσοστό ανακύκλωσης που μπορεί να επιτευχθεί λόγω της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης των πολιτών είναι 50%. Για να επιτευχθούν υψηλότεροι ποσοτικοί στόχοι ανακύκλωσης, απαιτείται η χρήση εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας που θα μπορεί να δίνει, αυτοματοποιημένα και αξιόπιστα, οικονομικό κίνητρο για κάθε επιστρεφόμενο τεμάχιο ανακυκλούμενου υλικού. Προς την κατεύθυνση αυτή, στις 24 Απριλίου 2024, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε τη νέα νομοθεσία για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα χρησιμοποιούν αποκλειστικά τη μέθοδο των Πολυκέντρων Ανακύκλωσης για τα πλαστικά και μεταλλικά υλικά (εφαρμόζοντας σύστημα επιστροφής εγγύησης), ώστε να επιτύχουν ποσοστό ανακύκλωσης 90% για τα εν λόγω υλικά έως 1ης Ιανουαρίου 2029. Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισαν και ψήφισαν ότι τα Πολυκέντρα Ανακύκλωσης αποτελούν τη βέλτιστη μέθοδο ανακύκλωσης αλλά και τη μοναδική μέθοδο η οποία θα συμβάλει στην επίτευξη των ποσοτικών στόχων ανακύκλωσης, κάτι που αποτελεί ευρωπαϊκή δέσμευση αλλά και νομική υποχρέωση κάθε κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο πλαίσιο αυτό, στις 16 Οκτωβρίου 2024 κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπου, μεταξύ άλλων, ορίζει ότι στη χώρα μας θα εφαρμοστεί υποχρεωτικά σύστημα επιστροφής εγγύησης για τα πλαστικά και αλουμινένια υλικά έως το τέλος του 2025 με τη χρήση αποκλειστικά Πολυκέντρων Ανακύκλωσης.

Απόφαση 143/2023 της οικονομικής επιτροπής του ∆ήμου Παλαιού Φαλήρου με απόρριψη της προσφοράς της TOMRA SYSTEMS ASA, λόγω κατάθεσης μη νόμιμης εγγυητικής επιστολής συμμετοχής

Ο αποκλεισμός της TOMRA από το Ελεγκτικό Συνέδριο, λόγω μη νόμιμης εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, που εκδόθηκε υπέρ άλλης εταιρείας

Όπως ήδη έχει τονιστεί από τη δημοσιογραφική έρευνα, έχουν διενεργηθεί αρκετοί διεθνείς δημόσιοι ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί για την προμήθεια Πολυκέντρων Ανακύκλωσης μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣ.ΗΔΗΣ). Σε όλους αυτούς τους διεθνείς διαγωνισμούς δεν υπήρξε καμία ένσταση ή προσφυγή, αποδεικνύοντας την πληρότητα και την ορθότητα όλων των όρων των Διακηρύξεων, περιλαμβανομένων τόσο των τεχνικών προδιαγραφών όσο και του προϋπολογισμού. Στους διαγωνισμούς αυτούς συμμετείχε, εκτός από την ελληνική εταιρεία που αναδείχθηκε ανάδοχος, και η νορβηγική εταιρία TOMRA SYSTEMS ASA.

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» αποκαλύπτουν σήμερα, κατ’ αποκλειστικότητα, την υπ’ αριθμ. 141/2024 Πράξη του ΣΤ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που απέκλεισε την προσφορά της TOMRA SYSTEMS ASA στον διεθνή δημόσιο διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου. Σύμφωνα με την ανωτέρω Πράξη του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έγινε αποδεκτή η υπ’ αριθμ. 143/2024 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Παλαιού Φαλήρου με θέμα «Επικύρωση αποτελεσμάτων του ανοικτού διεθνούς διαγωνισμού “Προμήθεια δέκα (10) Πολυκέντρων Ανακύκλωσης υλικών για Διαλογή στην Πηγή, τεσσάρων (4) ρευμάτων, με παροχή οικονοµικού εργαλείου προς τους δηµότες”, στάδιο αξιολόγησης, έλεγχος προσκόµισης εγγυητικής επιστολής». Στο εν λόγω Πρακτικό προκύπτει ότι: «Επιπρόσθετα, µε σύγκριση: (α) της υπ’ αριθµ. 2685513 εγγυητικής επιστολής συµµετοχής που περιέχεται στον ηλεκτρονικό φάκελο «∆ικαιολογητικά συµµετοχής - Τεχνική προσφορά» που έχει υποβάλει ο συµµετέχων Οικονοµικός Φορέας µε την επωνυµία “TOMRA SYSTEMS ASA” µε αρχείο επονοµαζόµενο “5_LG 60K TENDER P.FALIRO.pdf” και (β) της υπ’ αριθµ. 2685513 εγγυητικής επιστολής συµµετοχής που προσκοµίστηκε σε κλειστό φάκελο από τον συµµετέχοντα Οικονοµικό Φορέα (διαπιστώνουµε εδώ ότι και στον υποβληθέντα φάκελο αναγράφεται επωνυµία TOMRA EUROPE AS κι όχι TOMRA SYSTEMS ASA, που είναι ο συµµετέχων οικονοµικός φορέας στην πλατφόρµα του ΕΣΗ∆ΗΣ, όπως προκύπτει από την εικόνα 1), προκύπτει ότι αφορά στην ίδια εγγυητική επιστολή συµµετοχής, η οποία όµως δεν αφορά τον συµµετέχοντα Οικονοµικό Φορέα µε την επωνυµία “TOMRA SYSTEMS ASA”. Επιπλέον, στο συγκεκριµένο Πρακτικό του ∆ήµου Παλαιού Φαλήρου αναφορικά µε την εγγυητική επιστολή συµµετοχής της εταιρείας TOMRA SYSTEMS, αναφέρεται ότι η Επιτροπή διενέργειας του ∆ιαγωνισµού διαπίστωσε ότι: “από έλεγχο του κειµένου της υποβληθείσας εγγυητικής επιστολής προκύπτει ότι δεν αναγράφει τον ΑΦΜ του οικονοµικού φορέα υπέρ του οποίου εκδίδεται ούτε την καταληκτική ηµεροµηνία υποβολής προσφορών, κατά παράβαση των απαιτήσεων του αρ. 2.1.5. της διακήρυξης και αντίστοιχα του αρ. 72 παρ. 12 περ. (στ) και (η) του ν. 4412/2016 όπως ισχύει». ∆ηλαδή, η εταιρεία TOMRA SYSTEMS ASA αποκλείστηκε από το διαγωνισµό του ∆ήµου Παλαιού Φαλήρου, γιατί, παρόλο που υπέβαλε οικονοµική και τεχνική προσφορά, κατέθεσε µη νόµιµη εγγυητική επιστολή συµµετοχής, αφού είχε εκδοθεί για λογαριασµό άλλης εταιρείας και όχι της εταιρείας που συµµετείχε στο διεθνή διαγωνισµό.

Τονίζεται ότι από την τεκµηριωµένη δηµοσιογραφική έρευνα προκύπτει ότι η νορβηγική εταιρεία TOMRA SYSTEMS ASA αποκλείστηκε από τουλάχιστον τρεις (3) δηµόσιους διαγωνισµούς, λόγω µη νόµιµης, κάθε φορά, εγγυητικής επιστολής συµµετοχής. Η TOMRA SYSTEMS ASA αποκλείστηκε από τους διαγωνισµούς του ∆ήµου Θεσσαλονίκης, του Ενιαίου Συνδέσµου ∆ιαχείρισης Απορριµµάτων Κρήτης (ΕΣ∆ΑΚ) αλλά και του ∆ήµου Παλαιού Φαλήρου.

Η ανησυχία αυτή ενδυναµώνεται, αφού από τη έρευνα προέκυψε ότι η θυγατρική εταιρεία στην Ελλάδα της TOMRA SYSTEMS ASA, που ιδρύθηκε µε την επωνυµία TOMRA COLLECTION GREECE ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και µετοχικό κεφάλαιο 25.000 ευρώ, δεν κατέβαλε εµπροθέσµως το αναγκαίο µετοχικό κεφάλαιο. Οπως ήδη έχουν αποκαλύψει τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», σύµφωνα µε τα οριζόµενα στον νόµο, το ΓΕΜΗ µε την υπ’ αριθµ. πρωτ. 3527824/2023 απόφαση προχώρησε σε αναστολή καταχώρησης των δεδοµένων της εταιρείας TOMRA COLLECTION GREECE ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, λόγω µη καταβολής του µετοχικού κεφαλαίου. Η συγκεκριµένη αδυναµία καταβολής 25.000 ευρώ από την TOMRA αλλά και η µη νόµιµη εγγυητική επιστολή συµµετοχής στους διαγωνισµούς του ∆ήµου Θεσσαλονίκης, του ΕΣ∆ΑΚ και του ∆ήµου Παλαιού Φαλήρου δηµιουργούν πολλά ερωτηµατικά για τα επιχειρηµατικά ήθη και τις δυνατότητες της συγκεκριµένης νορβηγικής εταιρείας.

Η TOMRA στη Μάλτα, η δολοφονία δηµοσιογράφου και η φυλάκιση για διαφθορά

Αναζητώντας περισσότερα στοιχεία για τη νορβηγική εταιρεία TOMRA, πραγµατοποιήθηκε ταξίδι στη Μάλτα, καθόσον υπήρξαν πολλές φήµες για τη δραστηριότητα της TOMRA στη συγκεκριµένη ευρωπαϊκή χώρα.

Οπως έχουν ήδη αποκαλύψει τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», η TOMRA ανέθεσε την επίσηµη αντιπροσωπεία της στη Μάλτα στον κ. Malcoln Scerri, που ήταν ο επιχειρηµατικός συνεταίρος αλλά και διευθύνων σύµβουλος της εταιρείας που ανήκε στον κ. Keith Schembri, που ήταν ο διευθυντής (Chief of Staff ) του πρωθυπουργού της Μάλτας, κ. Joseph Muscat. Η εταιρεία του κ. Malcoln Scerri, που ανέλαβε επίσηµος αντιπρόσωπος της TOMRA, ήταν η Acumen Projects Limited, η οποία ιδρύθηκε το 2014. Σηµειώνεται ότι ο κ. Keith Schembri είχε ήδη αναλάβει χρέη διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου από τις 11 Μαρτίου 2013. Την ίδια περίοδο, η κυβέρνηση της Μάλτας αποφάσισε ότι θα εφαρµόσει εθνικό σύστηµα επιστροφής εγγύησης µε την τοποθέτηση κέντρων ανακύκλωσης, όπως αυτά που κατασκευάζει η νορβηγική εταιρεία TOMRA αλλά και η αµερικανική εταιρεία ENVIPCO. Ολοι τότε στη Μάλτα θεώρησαν ότι ως αποκλειστικός προµηθευτής του εξοπλισµού ανακύκλωσης θα αναδειχθεί, προφανώς, η TOMRA, µέσω του τοπικού επίσηµου αντιπροσώπου της. Επειδή όλα τα παραπάνω φαντάζουν σχεδόν εξωπραγµατικά για να συµβαίνουν σε µια ευρωπαϊκή χώρα, η δηµοσιογραφική αποστολή από τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» αναζήτησε την επαλήθευση των δεδοµένων αυτών σε MME της Μάλτας. Πράγµατι, οι εν λόγω πληροφορίες επαληθεύτηκαν από πληθώρα πηγών από τοπικά ΜΜΕ. Το έγκριτο µαλτέζικο Μέσο µε την επωνυµία «Times of Malta» έχει αναλυτικές πληροφορίες για το συγκεκριµένο θέµα (Πηγή: https://timesofmalta.com/article/keith-schembri-plays-downlinks-to-new-recycling-venture.669870).

Το έγκριτο µαλτέζικο Μέσο µε την επωνυµία «Times of Malta» έχει αναλυτικές πληροφορίες για το συγκεκριµένο θέµα (Πηγή: https://timesofmalta.com/article/keith-schembri-plays-downlinks-to-new-recycling-venture.669870).

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» συνεχίζουν τη δηµοσιογραφική έρευνα για την ανακύκλωση στην Ελλάδα, τις συνθήκες ανταγωνισµού στην ελληνική αγορά, ενώ θα διερευνηθεί περισσότερο και η εταιρεία TOMRA, ώστε να γίνουν ευρέως γνωστά στο ελληνικό κοινό τα έργα και οι δράσεις της

Ενώ όλοι στη Μάλτα ήταν πεπεισµένοι ότι η TOMRA θα κερδίσει τον διαγωνισµό για την τοποθέτηση κέντρων ανακύκλωσης, ένα απρόσµενο, αλλά και σοκαριστικό, γεγονός άλλαξε την ιστορία. Το γεγονός ήταν η δολοφονία της Μαλτέζας δηµοσιογράφου και ακτιβίστριας Daphne Caruana Galizia, στις 16 Οκτωβρίου 2017, όταν ανατινάχθηκε από εκρηκτικό µηχανισµό, εν κινήσει, το αυτοκίνητό της. Η συγκεκριµένη δηµοσιογράφος πραγµατοποιούσε εκτενή έρευνα για τα περιβόητα Panama Papers και είχε εµπλέξει µε αυτά τον πανίσχυρο (τότε) διευθυντή του Πρωθυπουργικού Γραφείου κ. Keith Schembri. Η αστυνοµική έρευνα οδήγησε στη σύλληψη τριών ατόµων ως των φυσικών εκτελεστών της δολοφονίας, ενώ ο κ. Keith Schembri κατονόµαστηκε (από τους συλληφθέντες) ως ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας. Κατόπιν αυτού, ο κ. Keith Schembri παραιτήθηκε από διευθυντής του Πρωθυπουργικού Γραφείου και ξεκίνησε µια εκτενής αστυνοµική έρευνα για τον βίο και την πολιτεία του, που κατέληξε στη φυλάκισή του για διαφθορά, απάτη και ξέπλυµα παράνοµου χρήµατος. Συγκατηγορούµενός του σε διάφορες υποθέσεις ήταν ο Malcoln Scerri (ο επίσηµος αντιπρόσωπος της TOMRA), που ήταν ο επιχειρηµατικός συνεταίρος αλλά και διευθύνων σύµβουλος της εταιρείας που ανήκε στον κ. Keith Schembri (Πηγές: https://timesofmalta.com/article/keith-schembri-othersin-prison-as-unprecedented-corruption-cases.859279,https:// www.maltatoday.com.mt/news/court_and_police/108747/ live_compilation_of_evidence_against_keith_schembri_ and_associates_continues_2, https://lovinmalta.com/news/ keith-schembri-is-offi cially-under-investigation-for-murderand-5-other-takeaways-from-todays-court-sitting/κ.α.).

Βέβαια, έπειτα από αυτές τις συνταρακτικές εξελίξεις, η TOMRA, προφανώς, δεν κέρδισε τον διαγωνισµό για τα κέντρα ανακύκλωσης του εθνικού συστήµατος επιστροφής εγγύησης της Μάλτας. Το 100% της συγκεκριµένης προµήθειας κέρδισε η αµερικανική εταιρεία ENVIPCO.

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» συνεχίζουν τη δηµοσιογραφική έρευνα για την ανακύκλωση στην Ελλάδα, τις συνθήκες ανταγωνισµού στην ελληνική αγορά, ενώ θα διερευνηθεί περισσότερο και η εταιρεία TOMRA, ώστε να γίνουν ευρέως γνωστά στο ελληνικό κοινό τα έργα και οι δράσεις της, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, καθόσον σχεδιάζει να δραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά καταβάλλοντας το αναγκαίο µετοχικό κεφάλαιο (έστω και εκπρόθεσµα).

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»